Yeni medya ortamlarından İnternet ve çeşitli Web 2.0 uygulamaları günümüzde pek çok insanın her gün gezip keşfetmekte olduğu, çok farklı ve nitelikte enformasyona ulaşabildiği, küresel ölçekte kişiler arasında eşanlı veya eşansız etkileşimi olanaklı kılan ortamlardır. Bu ortamlarda iletişim pratiklerinin hızla gelişmesi, bu iletişimi sağlayan ortamların kültüre, kolektif üretimlere ve demokratik katılıma olumlu katkısı, endüstriyel ve akademik alanlarda çalışan pek çok araştırmacının her geçen gün daha çok

Hem dünya genelinde hem de Türkiye'de, çok az sayıda temellendirilmiş kuram (grounded theory) çalışması var. Sosyal bilimlerde ve özellikle sosyolojide en önemli yöntem tartıs?malarından biri, yapı-fail veya sistem-özne ikilig?i üzerinedir. Burada yapı veya sistemi daha önemli kabul eden yaklas?ımlar (örneg?in, Althusser'in Marksist yapısalcılıg?ı, Lacan'ın büyük öteki olarak adlandırdıg?ı simgesel yapı) ile özneyi daha ön plana alan yaklas?ımlar (örneg?in, Foucault'nun postmodern iktidar kuramı, mikro sosy

kolastik Fantazya, arkaik dönemlerin olağanüstü masallarına ilişkin çağdaş popüler kültür odağından yapılmış eleştirel bir fiil çekimi; verili olana tutsaklığın bastırılmış acısını bin bir türlü oyalamayla savuşturan popüler kültür olgusunun iğdiş edici değerler alanına yönelik yapısökümcü bir girişim... Büyü bozucu bir girişim de denebilir buna. Değişmeden kalanı görüp rahatlama ve böylelikle var olanı kabullenme dürtüsünün onayına katkıda bulunur bu girişim. Bu yüzdendir ki, etkisi sözcüğün gerçek anlamın

Hayatı değiştirebilmek için evvela mevcut hayattan memnun olmamak gerekir. Mevcut hayattan memnun olanlar hayatı değiştiremezler. Özyönetim düşüncesi mevcut hayattan memnun değildir. Hayatı değiştirebilmek için evvela mevcut hayatın değiştirilebileceğini bilmek gerekir. Mevcut hayatın değiştirilebileceğini bilmeyenler hayatı değiştiremezler. Özyönetim düşüncesi mevcut hayatın değiştirilebileceğini bilir. Hayatı değiştirmek için evvela başka bir hayatın mümkün olduğunu bilmek gerekir. Başka bir hayatın mümkü

2014'ün sonunda Türkiye'de neredeyse her şeyin son derece olumsuz mecralara yöneldiği bir ortam ve dönemde, internet/sokak eylemleri gibi tartışmalı bir konu hakkında, sağlam teorik temeller üzerinde, üstelik kamu çıkarı hissiyatını çoğu zaman ince ince satır aralarında gülümseten, dengeli, farklı yaklaşımların olumlu/olumsuz yanlarını olabildiğince nesnel bir şekilde tahlil eden, baskıcı-yasaklayıcı egemen ideoloji ve aygıtlara doğal olarak ve akıllı bir şekilde muhalefet eden bu makaleler derlemesi, Bilgi

2013 yılının haziran ayında gerçekleşen Gezi direnişi, araştırmacılara yeni veriler sundu. Artık hiçbir güncel çalışma Gezi sürecini görmezden gelerek bütünlüklü bir analiz sunamaz. Tıpkı 17. yüzyılın laterna magica'sı gibi, ekseriyet iblis veya canavar imgeleriyle yansıtılan büyülü fener misali Gezi direnişi de doğrultulduğu yüzeylere hem ışık tutar hem de kendi tekinsiz varlığının imgelerini düşürür. 12 Eylül darbe döneminden bu yana üniversiteden medyaya kadar hayatın her alanında geliştirilen devletçi ö

Sınıfların konumu dendiğinde, önce ekonomik ve politik kriterler düşünülür. Kültürel ve sosyal kriterler ise sınıf kavramını değerlendirmede daha sonra gelir. Sınıf ve iktidar dünyasının bu karanlıkta kalmış alanına ışık tutan Özgür Budak, elinizdeki çalışmada, Türkiye'nin kapitalist yönetici sınıflarını mercek altına alır, onların kültürel ve sosyal sınırlarını inceler. Ülkemizde ve dünya genelinde son otuz yılda yaşanan değişimler, alt-orta-üst şeklinde bölümlenen sınıfların konumunda ve dokusunda önemli

Gerçekliğin hipnotik cıngılında icra edilen medya gösterisi bütün hızıyla sürerken, kafalarda tecelli etmesinden korkulan boşluk da giderek genişliyor kapanacağına... Söz konusu gösterinin alttan alta telkin ettiği düşünce ise şu: Artık etrafımızda olup biten şeyler hakkında tutarlı ve anlaşılır yorumlama çerçeveleri sunabilmek nafile; yaşamsal gerçekliğe ilişkin söylenebilecek en muteber söz de ancak kopuk kopuk izlenimler ve yüzeysel düşünce uçları yoluyla ayakta tutulabilen bir derinlik iması... Gerçekte

Pan öldü der şair Ezra Pound, Yüce Pan öldü. Ah! Egin basınızı, siz kızlar hepiniz, Ve ona çiçeklerden bir taç örün. Eski zaman efsanelerinin insan yüzlü, keçi ayaklı Pan'ı, ürkütücü kahkahasını ve neşeli flütünü alıp tarihin eski sayfalarına çekildi uzun zaman önce. Ama hikâye orada kalmadı. Keçi, sadece etinden, sütünden ve yününden yararlanılan bir hayvan değildi. Diger hayvanlardan daha önce evcillestirilen keçi sayesinde, insanlar medeniyetin merdivenlerini hızla çıkabilmiştir. Keçiden önce, insanlar

Yoksulluk tartışmalarında cinsiyetin özellikle de kadının durumu özel bir yer tutar. Bunun nedeni, hane içi konum ve yükümlülükler, kaynakların üretim ve tüketimi, hane içi karar alma süreçleri, mülkiyet, eğitim, gelir ve istihdam gibi alanlarda kadınların erkeklerle eşitsiz bir konumda oluşudur. Ayrıca, konuyla ilgili araştırmalar gösteriyor ki farklı kategorilerde belirgin hale gelen yüksek yoksulluk oranları tespit etmek de mümkündür. Örneğin, yoksulluğun daha derin ve şiddetli yaşandığı kategorilerden b

Yazmak, bir bakışın kurbanı olmaktır. Yazı ise bir görme, bir bakış duyumsallığı içerisinde var olur; tıpkı Orpheusun bakışında olduğu gibi. Ulus Baker düşüncesinin izini süren bir deneyimin ilk metni olan elinizdeki kitap bir anlama ya da çözümleme girişiminden ziyade, olanaksız bir zaman çevriminin kodlarına yönelik, yazı üzerinden yapılmış sakınımsız bir müdahaledir. Böylesi bir müdahale aynı zamanda Beckett, Proust, Kafka, Blanchot ve daha nicelerinin ne türden bir bakışın kurbanı olduğunu enikonu açığa

Son yıllarda çok sık duyar olduğumuz sosyolojik gerçeklik lafzında, mesele sadece sosyal ile sosyolojik terimlerinin birbirine karıştırılmasından kaynaklanan basit bir terminoloji hatası olsaydı, kuşkusuz her şey çok daha kolay olurdu. Sosyoloji mesleğinin bilimsel itibarının yerlerde süründüğü, önemli sayıda sosyoloğun TV yorumcusu veya gazete yazarı olma talebine arz sunduğu bir ahvalde, gerçeklerin sosyolojik olduğu üzerinde de medya alanı tekel kurmuş görünüyor. Daha kötüsü, bu değirmene sosyal bilimcil

Kuşatılmış İstanbul'da fiziksel mekânda betondan, kamusal alanda baskıdan nefes alamıyoruz, boğuluyoruz. Aniden ortaya çıkıveren her yeni projede biraz daha gerginleşiyoruz; onaylayanlar ve karşı çıkanlar olarak kutuplaşıyoruz. Taksim'de gereksiz bir Kışla ısrarı, karşısında bezdiren bir direniş! Olimpiyatlar uğruna ormanları, mendirekleri, kıyıları, neredeyse tamamı pazara sürülen bir kent. Karşı çıkan, vatan haini bile ilan edilebilir. Ormanların ortasına yapacağımız devasa bir havalimanı, insanımıza düny

TANITIM İnsan kendi kendisinin karşısındayken, onun kar-şısında olan ötekidir. K. Marx Özne öteki üzerinden kendisini tanımlar, özne için öteki vazgeçilmezdir, varoluşunu tanımlaya-bilmesinin zorunlu koşuludur. Toplumsal anlamda bir yapının kendini tanımlayabilmesi için de öte-kine ihtiyacı vardır ve öteki olmadan kendi konumunu belirleyemez. Örneğin, milliyetçiliğin var olması için bir düşmana ihtiyacı vardır. Öteki bir halk, inanç, düşünce ya da farklı olan herhangi bir grup olabilir. Türkiyede Ermeniler,

Kötü adam, kötü davranış ya da kötü niyet gibi belirlemeler, günlük hayatın içinde sıkça kullanılan deyişlerdir. Kötülük olgusu dallanıp budaklandıkça, kötüyü işaret eden betimlemeler de çeşitlenir. Fakat kötü derken, bundan ne anlaşılır? Kötülükte kötü olan nedir? Kötülük eden ile kötülüğün kurbanı arasındaki sınır, nerede kuşku duymadan çekilebilir? Birçok kişi gibi Arendt de, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi toplama ve imha kamplarında yaşananları kötülüğün en radikal biçimi olarak değerlendirir; Ausc

Bilhassa 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren mikro iktisat ekolleri içersinde formüle edilen genel bir teorik konumlanma olarak metodolojik bireycilik, kimi yazarların neo-klasik iktisadın kolonyalizmi olarak adlandırdığı bir süreçte, başta sosyoloji olmak üzere, sosyal bilim alanında temel bir yer edinmiştir. Nitekim literatürde bireycilik-bütüncülük tartışması olarak adlandırılan ve belirli dönemlerde alevlenen tartışmanın metinleri 20. yüzyılın sonuna gelindiğinde dev bir külliyat oluşturmakla kalmam

Tüketim kültürü ve ideolojisi bütün dünyayı kasıp kavururken, insani değerler alabildiğine buharlaşıyor ve ahlaki körlük küresel ölçekte hızla yayılıyor... Böyle bir dünyada, birilerinin dışlanmış, yoksanmış ve parçalanmış hayatlara eğilmesi, onları anlamaya ve anlatmaya çalışması beklenir, hatta gerekir. O birileri içinde ilk akla gelen isim de, sürgünlerden geçip gelen hayat hikâyesiyle adeta modern dünyanın bir sosyoloji dehası olan Zygmunt Baumandan başkası değildir. Bauman ilk iş olarak modernitenin e

Kamusal alan, kimilerinin iddia ettiği gibi, polisin ya da güvenlik görevlisinin yurttaşa kimlik sorduğu yer midir, yoksa kamu hizmeti görenler ile bu hizmeti alanların karşılaştıkları yer mi? Kamusal alan, bir düşünce ve ifade özgürlüğü alanı mı, yoksa egemen siyasal sistem dışında hiçbir alternatif politik kurgu içermeyen, farklı hiçbir fikir ve kanaatin tartışmaya açılıp hiçbir surette müzakere edilmediği mutlakıyetçi düşüncelerin buyurgan bir alanı mıdır? Son olarak, kamusal alan aleniyete imkân tanıyan

Onda koleksiyoncu, nesneleri kullanılırlıklarından özgürleştirmeye çalışır. Onları işe yaramaz kılmaya gayret eder. Aslında bu modernliğe yönelik bir isyandır. Düzeni bozar. Sistemi işlemez hale getirir. Onun koleksiyoncusunun nesnelerle kurduğu ilişki, aslında tüm Frankfurt Okulunun birey ile toplum arasında kurmaya çalıştığı ilişkinin modelidir. Özneyi, toplumsal kullanılırlıktan özgürleştirmek. Özneyi toplumsalın normla-rından, belirlenimlerinden mümkün oldu-ğunca kurtarmak. Öznenin kullanım değerine sal

Sosyoloji tarihi Marx ile Weber arasında oluşturulan karşıtlık ekseninde inşa edilmiştir. Weber'in daha sağlığından başlayarak Marx'ın karşısında konumlandırılması ve Marksizme bir cevap olarak sunulması sosyolojik teoriyi biçimlendirmiştir. Modern çağın meseleleriyle ilgilenen Marx ve Weber'in temel amacı kapitalizmin doğuşu ve gelişimi etrafında modern toplumun yapısı ve işleyişini çözümlemektir. Böylece modern toplumu tanımlanma ve tarihsel olarak konumlandırma peşindedirler. Bu amaç çerçevesinde Doğu t