19. yüzyılda toplumların ve kültürlerin hayatında hemen her şey değişip dönüştü. Fotoğraf makinesi de bu dönemde icat edilerek çok hızlı biçimde gelişti ve bireylerin hayatlarına girdi. Sadece aristokratların sahip olduğu kendi görüntüsünü kaydetme şansına önce burjuvalar sonra da sıradan insanlar sahip olabildi. Fotoğraf makinesi ile geçmiş geleceğe, uzak ise yakına taşınabiliyordu. Kısa sürede aile yaşantısının içindeki yerini alarak düğünlerin, ailelerin özel günlerinin saklanmak ve aktarılmak üzere kayd

Osmanlı manevi dünyasının simgesel simaları olan Mevlevi dervişleri yüzyıllardır insanları etkiliyor. Mevlananın 13. yüzyılda kurduğu Mevleviye tarikatı şimdiye kadar pek çok kapsamlı araştırmaya konu olsa da dervişlerin hayatları, adapları ve ayinleri pek fazla bilinmiyor. Mevlananın önemli yorumcularından Ankaravî İsmail Rusûhî Efendinin mistik yolculuğunu temel alan bu araştırma, Osmanlı iktidarının, çöküşünün nedenlerini tarikatlarda aradığı bir dönemde sufiliği ele alıyor. İstanbul Galata Mevlevi Tekke

14. yüzyılda yaşamış Müslüman dini önderlerden Fazlullah Esterabâdî kıyametin kopmak üzere olduğuna inanıyordu. Rüyalarında Allahın doğrudan ilhamına mazhar olduğunu iddia ediyor, bu yüzden Hz. Musa, Hz. İsa ve Hz. Muhammed ile aynı mertebede olduğunu düşünüyordu. Ses ve harfin, âlemdeki tüm hakikati kapsadığını düşündükleri bir dili oluşturduğuna inanan takipçileri Hurufiler olarak anılıyordu. Onlar, Fazlullahı Allahın insan bedenindeki tecessümü olarak görüyor ve hatta 1394teki idamından sonra onun dünyay

Batıdaki Türk kadını imgesine tepkisel olarak gelişen bazı anlatımlarda Türk/Osmanlı kadınlarının başka kadınları ötekileştirmesini göz ardı etmemek kendimizle yüzleşmemiz açısından önemli ve güncel bir durum. Kitapta bunun tarihsel ve kültürel arka planları tartışılırken 1913-1930 yılları arasında dile getirilmiş, ancak etkileri bugün de artarak süren bir takım örtük ırkçı söylemler, modern kadınlık ve kimlik kurgulamaları ile kadın haklarına dair bazı argümanlar da inceleniyor. Garbiyatçılık Batı-karşıtı

Tarihyazımı milli ideolojinin esaretinden doğdu ve birçok yerde tarihçiler, milliyetçiliğin en seçkin başkarakterleri olarak statülerini korudular. Yazarlar ile şairler de ister hayali ister gerçek olsun, kahramanlık mücadelelerinin anılarını sunarlar. İşte bunun için edebiyat bir milletin tarihini kökten değiştirecek güce sahiptir. Bugün bile tarihyazımı ve daha da büyük ölçüde geçmişin diğer anlatıları tarihsel mitlerle doludur. Milli tarih için geçmişin anlatılarına tarihsel mitlerin dahil edilmesinden k

Ayda Arel Prygos'tan Burgaz'a: Osmanlı dünyasında sivil amaçlı kuleler I: Erken dönem ve öncüller Tülay Artan Bâbıâlinin Alay Köşkü yakınlarındaki oluşumu ve Süleymaniyede bir sadrazam sarayı gezisi Jean-Louis Bacqué Grammont 16. ve 17. yüzyılların Üsküdarına Bakış Evangelia Balta Mikra Asia yani Anatoli adlı Karamanlıca Gazete Natalie Clayer Keçi Sütünden Biraya: Osmanlı Sonrası Arnavutlukta Sosyal Dönüşümler ve Beslenme Étienne Copeaux Refahyol dönemi (1996-1997) karikatürleri üzerine bir çalışma Ed

Küreselleşme bazıları için yeni bir barış ve demokratikleşme çağını açacak sihirli bir sözcük. Bazıları içinse Amerikanın ekonomik ve siyasal egemenliğinde türdeşleşmiş bir dünyayı akla getiriyor. Bu kitap kendini küreselleşme sürecinin yol açtığı kültürel boyutla sınırlıyor. Gelişen bir küresel kültür gerçekten var ve bu kültür gerek kökeni, gerek içeriği açısından ABD ağırlıklı. Yükselen küresel kültür hem elit, hem de popüler araçlarla yayılıyor. İş ve siyaset dünyası liderlerinin kültürü, aydınların kül

Türkiye Cumhuriyeti, homojen bir ulus devlet kurma çabasının sonucu olan nüfus değişimleriyle ve yakın tarihimizdeki yoğun kentleşme nedeniyle yüksek oranda göç hareketlerine tanık oldu. Cumhuriyetin ilk yıllarında Nazi Almanyasından kaçan ve Türkiyenin bilim camiasında yer alan Yahudi ve rejim karşıtı bilim insanları, eski Doğu Bloku ülkelerinden geçimlerini sağlamak için Türkiyeye gelen küçük tüccarlar, ev hizmetlileri ve vasıfsız işçiler, özel üniversitelerin kurulmasından sonra ihtiyaç duyulan yabancı ö

Bu kitapta bir yazarla bir çizerin mektupları yer alıyor. Başka bir deyişle bu kitap iki yazar-çizerin kitabı. Yazarın, resme olan düşkünlüğü kadar, çizer de yazına düşkün. Her ikisi de, ilk gençlik yıllarından beri kitap hastası, kitap kurdu. Daha ilk tanışmalarından itibaren (İstanbul 1955) sanatla ve yazınla olan ilgileri benzerlik göstermiş, aynı kitapları okuyup aynı soruları sormuşlar. Bugün, yarım yüzyıl sonra, benzemezliklerinde bile birbirlerinin benzeri olup çıkmışlar. Bakın Yüksel Arslan 1996da

Apartmanlar, birçok ailenin bir arada yaşadığı konutlar olarak geleneksel Osmanlı evinin gelişim süreci içinde ciddi bir kopuşun örnekleri olarak görülmüşlerdir. Gerçekten de bu konutlar, bahçe içinde ahşap konaklara ilk bakışta hiç benzemezler. Çok katlıdırlar, sıkışık kıvrımlı dar sokaklarda yükselirler, kimi zaman karanlık iç mekânlara sahiptirler, bahçeleri yoktur ama geniş teras çatıları vardır. Çoğu sokağa veya caddeye yönlenmiştir, ama manzara imkânı varsa ondan da yararlanmayı ihmal etmezler. Biline

Ben Herkül Millası 1986da tanıdım; Ankara doğumlu bir Rum idi. Atletizmde Türkiye birincisi oldu. TİPliydi. Robert Kolejde okumuş bir inşaat mühendisi Dünyanın herhangi bir ülkesinde azınlık olan kişi her ülkede azınlık muamelesi görür; anavatanında bile. ... Türkiye artık gayrimüslimler için yaşanabilecek yer olmaktan çıktıktan sonra Yunanistana göçtü. Herkül çok sıkıntı çekmiş bir Rum olarak, Yunanistana gidince birçok benzerleri gibi Yunan milliyetçisi olabilirdi... Huysuz oldu. Her şeye itiraz eden,

belki karamsar değil kızgın demek daha doğru olur(du). Bunu daha kolay kabul ederim. Evet, son iki-üç yılın olayları karşısında, herhalde çok birikmiş, acı ve soğuk bir öfkenin içinden yazıyorum. Uzun süre seyrettik, ulusalcılığın yükselişini. Asla spontane bir milliyetçi dalga değildi bu; son üç yılı bir bütün olarak gözden geçirdiğimizde, derin devletin psikolojik harekât birimlerinde tezgâhlanmış bir senaryonun adım adım sahneye konduğunu görebiliyoruz. Bu koreografi, en üst düzeyde, darbeci zihniyetteki

Doğduğum sokağın ismi değişmiş! Teşvikiye´nin Kuyulubostan sokağına, adını hiç duymadığım bir şehit subayın adı verilmiş. Sokağımın ismini hatırlarken İstanbul´da ne çok bostanlı mekân adı olduğu dikkatimi çekti; Caddebostan, Bostancı, Şahkulu Bostan, Çınarlı Bostan Büyüdüğüm Maçka sokaklarına benzemeyen, bağlı, bahçeli mahalle araları geliyor gözümün önüne. Daha eskiye gidip 19. yüzyıl sonu şehir planına baktığımda ise en büyük Osmanlı kentindeki bu bostanlı sokak çokluğu mekânsal belleğin uzun ömürlülüğün

Konyalı Muhammed Hâdimî´nin önemli bir 18. yüzyıl Osmanlı taşra âlimi olduğundan kuşku yoktur. Belki de isimlerini fazla tanımadığımız onlarca taşra âliminin en önde gelenlerindendir. Menkıbeleri, bilhassa Konya ve civarında nesilden nesle aktarılmış ve birçoğu günümüze kadar gelmiştir. Bunlar halk arasında dilden dile dolaşmaktadır. Yapıtları pek bilinmese de, tasavvuf çevrelerinde önemli bir şahsiyet olarak hâlâ saygıyla anılmaktadır. Fıkıh ve ahlak alanında da hatırı sayılır bir otorite olarak kabul edil

Yunanistan´da Bir Müslüman Azınlık Toplumunda Yoksulluk, Sosyal İzolasyon ve Eğitim Araştırmanın amacı Kalkanca/İfestos halkının maruz kaldığı sosyal izolasyonun boyutlarını saptamak ve topluluk üyelerinin bu izolasyonu nasıl algıladığını ve yaşadığını kaydetmekti. Temel varsayımım Kalkanca/İfestos çocuklarına verilen eğitimin, sosyal izolasyon durumunun sürdürmeye yönelik olduğuydu. Örencilerin okuldaki durumları hakkında istatistiki veriler topladım, öğrencileri sınıf içinde gözlemledim, yerleşim bölg

Ayılar ve insanlar tarih içinde birlikte ilerlediler… Güney Fransa ve İspanya´daki o mağaralarda birlikteydik. Yüzyıllar boyunca birbirimize muhtaç olduk. İnsanlar ayılardan ısınmak, yiyecek, ilaç, güç ve korunma için yararlandılar. Eski Yunan´da ayıların kutsal bir konumları vardı. Ama Roma´da eğlence ve spor amacıyla kullanılıyorlar, hipodromlarda aslanlar, boğalar, hatta insanlarla karşı karşıya getiriliyorlardı. Fin-Uygur halkları için ayı yarı-insandı. Ayı üstüne yemin etmek en güçlü ve bağlayıcı yemin

Bizans döneminde Konstantinopolis´te yaşayan ve büyük çoğunluğu Cenevizli olan Latinler, Galata´nın anahtarını sunarak Fatih´in hâkimiyetine boyun eğmişlerdi. Bu Latinler İmparatorluğun azınlık tebaasından ya da reayadan sayıldılar, Osmanlı Latin Cemaati´ni oluşturdular. Kuşatma sırasında kaçarak başka ülkelere sığınanlardan ortalık yatıştıktan sonra İstanbul´a dönenler ise yabancı kimliklerini korudular. Bunlar, kapitülasyonlara tabi olan yabancı Latinler ya da Levantenlerdi. Rinaldo Marmara bu kitabında b

Kargalar, köyde kentte, her yerde sürüsüne bereket dolaşırlar ama göz ucuyla bile olsa, bakışlarını bizlere nadiren çevirirler. İnsanlarla aralarında hürmetkâr ama mesafeli bir ilişki vardır. Güvercinler, serçeler şehrin sokaklarında, parklarında öylesine vakit geçiriyor gibidirler, aylak aylak yiyecek kırıntıları toplarlar. Buna karşın kargalar arasında sanki daima önemli bir şeyler olmaktadır, sanki kendi hayatlarına ait bir oyun sahnelemekte gibidir. Oradan oraya uçuşurlar ve beklenmedik bir anda birbirl

Mor Kitaplık / Kadın Tarihi ve Eserleri Dizisi... Bu dizi ile Müslüman,Türk, Ermeni, Rum, Musevi…Osmanlı kadınlarının Latin harflerine aktarılmamış ya da gereği gibi değerlendirilmemiş roman, şiir, hikâye, makale, polemik ve tartışmalarını güncelleştirilmiş basımla günümüz okuruna ulaştırmayı amaçlıyoruz. Dizinin ilk kitapları, geçen yüzyılın başlarında “edibe-i şehire” olarak anılan Nezihe Muhiddin’in 4 ciltte derlediğimiz bütün eserlerinden oluşuyor. Bu derlemede yazarın, ilk basımından 95 yıl sonra yayın

Köpeklerin insan yaşantısının en önemli unsurlarından biri haline nasıl geldiklerinin izahı bir yana, köpeğin ne olduğunun tanımlanması bile zorlu, bitmeyen bir uğraştır. Konuyu en aşina olduğumuz türle, yani evcil köpekler veya Canis familiaris ile sınırlamak bile işimizi pek kolaylaştırmaz. Dört ayaklı canlılar arasında en geniş coğrafya yayılmış olan türdür (dünyadaki dağılımları bakımından insan türünden sonra ikinci sıradadır); insanın evcilleştirdiği hayvanlar içinde, birkaç binyıl ile, en eski geçmiş