Düşünsel olan ile maddesel olan arasındaki gerilim ilk defa Hegel tarafından çözülmüş, felsefede konu gelişmesi de Hegel ile başlamıştır. Ayrıca emek konusu, toplumsal yaşam ve sivil-siyasal alan ayrımı felsefeye onunla girmiştir. Ne var ki Hegel emekten, daha çok kafa emeğini anlamıştır. İnsan ve toplum yerine de devleti tutmuştur. Bu anlamıyla Marks, ekonomi-politikçi A. Smiht ile Hegel arasında paralellik kurmaktan çekinmemiştir. Gerek, gerçek anlamda emek, işçi sınıfı ve tarih "kıtaları"nın ...