Doğu Anadolu, İttihat ve Terakki, Ermeni ve Kürt terimleri son yıllarda ülkemizde üzerinde en çok konuşulan, tartışılan konulardandır. Özellikle arşivlerimizde İttihat ve Terakki Cemiyeti ve İkinci Meşrutiyet dönemi ile ilgili belgelerin araştırmacıların hizmetine açılması, üzerinde hâlâ soru işaretleri bulunan bu dönemi bir cazibe haline getirmiştir.

Bu kitap, bahsettiğimiz bütün olguları bünyesinde barındırıyor. Çalışmamızda, İkinci Meşrutiyet ve anayasal düzen Vilâyât-ı Şarkiyye'nin durumunu, Bitlis sancağının etnik gelişmelerini nasıl etkilemiştir, sorusuna cevap aradık. Kıt olan yazılı kaynaklar içindeki çaresizliğimizi arşiv belgeleri ve basın aracılığı ile giderdik. Bir yanda İngiliz arşiv belgeleri ve Osmanlı Devleti kurumlarının yazışmaları, bir yanda Ermeni iddiaları ve bunlara verilen cevaplar birbiri ile tezat halindeydi. Kaynakların bu çelişkili dünyasında akademik usullere sadık kalınarak problemler çözülmeye çalışıldı.