Ondokuzuncu yüzyılın tarihsel bilinç biçimlerini çözümleyen White bu kitapta tarihsel çalışmaların yapısı hakkında genel bi teoriden hareket ediyor. Buna göre tarihyazımcı tarihsel belgede yer alan olayların vakayinamesinden hareketle bir öykü kurmak için kullandığı çeşitli açıklama stratejileri ile tarihsel alan arasında ilişki kurmadan önce, tarihsel alanı canlandırmak için belli bir dilsel protokol kullanılır ve tarihçinin işini dört temel poetik söylem kipine dayalı bu dilsel protokol belirler. White dilsel canlandırmanın temel tipleri olarak eğretileme, düzdeğişmece, kapsamlama ve ironi değişmecelerini kullanarak, tarihçilerin argüman, sahneleme ve ideolojik ima düzeylerinde farklı açıklama stratejilerine bağlanmalarını üstü kapalı ya da açıkça haklı çıkarabildikleri bilinç kiplerini tartışıyor. White, her tarihyazımcının yazdıklarının temelinde yer eden genel söylem biçemlerinde değişmecelerin bu türden kullanım biçimini Hegel, Michelet, Ranke, Tocqueville, Marx, Burckhardt, Nietzsche ve Croce gibi tarihçi ve filozoflarda ortaya çıkarıyor.