Türkçeye çevrilen kitaplarıyla büyük ilgi gören Zabel
Yesayan, 'Sürgün Ruhum'da, uzun yıllar yurt dışında yaşamış İstanbullu bir
ressam olan Emma'nın memleketine dönüşünden sonra yaşadığı iç hesaplaşmaları ve
yaşadığı güçlükleri anlatıyor. Yesayan'ın 1915'ten sonra kaleme aldığı ilk
edebi eserlerden olan ve 1922'de yayımlanan 'Sürgün Ruhum', yaklaşık 1910'da,
özelde Ermenilerin ve genelde tüm Osmanlı vatandaşlarının yaşadığı gerilimleri
arka plana alarak, bir memlekete ait olmak, kendini evinde bile sürgün
hissetmek, her şeyin siyaset tarafından belirlendiği koşullar altında sanatla
uğraşmak gibi temalar etrafında, hem bireysel hem de sosyolojik düzlemde bir
Osmanlı fotoğrafı çekiyor. Aynı zamanda bir eve dönüş hikâyesi olan 'Sürgün
Ruhum', cennet gibi bir İstanbul'un ve yazarın da memleketi olan Üsküdar'ın, bu
muhteşem görünümlerinin ardında bir yandan da ne tür sürgünlerin sahnesi
olduğunu sorguluyor. Yaşadığı dönemin en önemli Osmanlı-Ermeni
entelektüellerinden Zabel Yesayan'dan, yine çarpıcı, insanı sarsan bir eser