Bir milletin dil ile var oluşunu simgeleyen atasözleri ve deyimlerin duygu ve düşünceleri aktarmada ne kadar etkili olduğu bilinmektedir. Kendine özgü lafız ve mana özellikleri olan atasözleri ve deyimler milletlerin kültürünü yansıtan, düşünce yapısına ışık tutan en önemli söz varlığı ögeleridir. Söz varlığı bir dildeki kelimelerin, ikilemelerin, yabancı sözcüklerin, kalıp ifadelerin, atasözlerinin ve deyimlerin oluşturduğu bir bütündür. Bir dilin söz varlığı, o dilin tarihine geniş ölçüde ışık tutmakta, y

Prof. Dr. Süleyman Ateş hoca yarım asrı aşkın bir süre Türkiye'de Tefsir sahasına mührünü vurmuş ilmi bir şahsiyettir. Nitekim ilim yolcuğu, çocukluğuna dayanan hocamızın bu serüveni geleneksel anlamda medrese eğitimi niteliğinde sürerken bu durum İlahiyat Fakültesi ile tamama ermiştir. 1965 yılından 1999 yılına kadar Türkiye'de çeşitli üniversitelerde Tefsir alanında öğretim üyesi olarak görev yapan hocamız, bu tarihten sonra da çeşitli mecralarda ilmî birikimini insanlığa sunmaya devam etmiştir. Hocamız b

İlâhî iradenin hakiki mahiyeti ile bu mahiyetin zihinsel muhtevası iki ayrı şeydir. Diğerleri gibi ilâhî iradeyi de zihinde anlamlandırma teşebbüsü, hangi metotla yapılırsa yapılsın, bir kurgulama teşebbüsüdür ve bütün kurgular da zihni kuşatan paradigma, dil, din, toplum, kültür, tarih, bilim, önyargılar ve inançların ortak katılımıyla inşa edilir. İbn Sînâ'nın ve Gazâlî'nin önerdikleri ilâhî irade kurguları da bu genellemeden muaf değildir; çünkü ileri sürdükleri her iki kurgu nihai sınırlarına kadar çözü

Elinizdeki eser Osmanlının son dönemlerinde Beyrut Yüksek Hukuk Mahkemesi başkanlığında bulunan ve çok yönlü bir âlim olan Yusuf en-Nebhânî'nin hayatı ve şiirlerini inceleyen bir çalışmadır. Yusuf en-Nebhânî, ehl-i sünnet akidesini savunmaya bir ömür adamış, ehl-i bid'ata sed olmuş, halifelik makamına ve Sultan Abdülhamid Han'a sadakatle bağlı kaldığı için bedel ödetilmiş büyük bir şahsiyettir. Tasavvufî açıdan incelenen Yusuf en-Nebhânî'nin şiirleri, duygu yüklüdür. İslam âleminin her yönden darmadağ

Allah'tan gelerek belirli bir dünya görüşü ve evren tasavvuru ifade eden Kur'an-ı Kerim, insanın bu evren tasavvuru çerçevesinde, düşüncesini ve yaşam biçimini düzenlemesini ister. Dolayısıyla, İlahi vahyin neyi hedeflediğinin iyi bilinmesi, ne dediğinin de doğru anlaşılmasına önemli oranda katkı sağlayacaktır. Bu anlamda toplum içerisinde belirli bir netliğin olduğunu ifade etmek oldukça zor görünmektedir. Bu eser, Kur'an'daki bütün konuların etrafında dönüp dolaştığı temel konunun ne olduğu konusuna açıkl

Ramazan Yazıları, ASBÜ İslam İlimleri Fakültesi öğretim elemanlarının bir önceki Ramazan ayında kaleme aldıkları Türkçe ve Arapça yazı ve yorumlarından oluşmaktadır. Hocalarımız, yazı ve yorumlarını Ramazan'ın manevi iklimine uygun olarak farklı ilim dalları zaviyesinden yapmışlardır. Hocalarımızdan kimi İslam hukuku kimi tefsir kimi hadis kimi felsefe kimi tarih kimi din sosyolojisi kimi de din psikolojisi açısından Ramazan'ı ele almış, böylece özgün bir çalışma ortaya çıkmıştır. Yazılar, kısa ve öz bir mu

Allah'ın varlığını aklî ve naklî deliller yoluyla ispatlama İslam tarihinin başından beri var ise de bu uğraş bazı dönemlerde daha özel bir önem kazanmıştır. Kelam tarihinin yaygın dönemlendirme tarzlarından biri, mütekaddimîn, müteahhirîn ve yeni ilm-i kelam şeklindedir. Mütekaddimîn döneminde aklî delillerin daha dakik olarak işletildiği görülür. Biz bu çalışmada önceki dönemlerde kullanılmış olan delillerle birlikte Yeni İlm-i Kelam döneminde geliştirilmiş olan isbât-ı vâcib delillerini inceledik. Temel

Her bir bilimin kendi başına kendi tecrübesi ve kendi ilkeleriyle bütünü yakalamada ne kadar yetersiz kalacağı açıktır. Bu sebeple yapılması gereken şey, bilimleri, ilmî disiplinleri birbirine bağlayan bağların neler olduğunu göstererek bütünsel bakışı ortaya çıkarmak ve bu bakış açısını tahakkuk ettirebilecek araçları keşfetmek ve hiç değilse bu bütünlüğe ulaşma çabası içerisinde olmaktır. Aslında bize böyle bir bakışı tekrar kazandırması bakımından metafiziğin yadsınamaz bir değeri vardır. Elinizdeki eser

Marjinal bir grup olarak görülen Gulat-ı Şia, İslam düşüncesinde pek çok ilki gerçekleştirmiş bir fırkadır. Şiiliğin tarih sahnesine çıkması, bâtıni din anlayışının teşekkülü, İslam öncesi Orta Doğu dini-felsefi geleneklerinin tarihte ilk defa İslam'a uyarlanması onların eliyle gerçekleşmiştir. Geliştirmiş oldukları İslam yorumu, çağdaşlarına oranla çok farklı olduğu için muhalifleri tarafından marjinal olarak nitelendirilmişlerdir. Bu kitapta Gulat-ı Şia ile ilgili şu iddiaların cevapları aranmıştır: Hz.

Doğulu-batılı, güneyli-kuzeyli bütün din ve düşünce yapılarının ortak ilgilerinden birisi, tarihin geçmiş, şimdi ve gelecek boyutunun iyilik ve kötülük açısından değeridir. Acaba zaman ve tarihin akışı nasıldır? Tarih iyiye mi yoksa kötüye mi gidiyor? Ya da her ikisi eş zamanlı olarak mı yaşanıyor? İnsanlığın kaderi ilerlemeye mi yoksa gerilemeye mi mahkûm? Geçmiş mi daha iyi idi, yoksa bugün mü? Peki gelecek nasıl olacak? gibi sorular, İslam'ın dinî ve kültürel tarihinde izler bırakan hadisçileri de doğal

Dua anlayışındaki parçalanmışlık, onun hem nüzul ortamındaki mesajının hem de bugüne yansıyan izdüşümünün yanlış anlaşılmasına neden olabilmektedir. Netice olarak Kur'an'da zikredilen peygamberlerin veya isimsiz şahsiyetlerin duaları, bazen büyüsel etkiler göstermesi beklenen tılsımlı ifadelere dönüştürülebilmekte; bazen de Allah'ın her duayı kabul ettiği inancı ile yasalarına aykırı taleplerden oluşan bir beklentinin dayanakları olarak görülebilmektedir. Ne yazık ki, böylesi bir beklenti, insanı Rabbine ya

Elinizdeki bu mütevazı çalışmada Asr-ı Saadet'ten başlamak üzere İslam medeniyetindeki tıp kültürünü ele almaya çalıştık. Örnek insan Hz. Muhammed'in (as.) sağlıklı bir hayat için tavsiyelerini ve hastalandığımızda neler yapabileceğimizle ilgili önerilerini hatırlatmak istedik. Bunun yanı sıra insanlığa tıp alanında büyük hizmetleri geçen, İslam coğrafyasında yetişmiş hekimleri tanıtarak aslında Batı'dan öğrendiğimiz bir çok tedavi yönteminin İslam medeniyetinde yetişmiş fakat bize unutturulmuş büyük

Dağlar dünyanın dengesini sağlamaları ve estetik birer unsur olmalarının yanı sıra sahip oldukları çeşitli nimetlerle canlıların hem barındığı hem de beslendiği alanlar olmuştur. Karaların yüzde on ikisini oluşturan dağlar dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birine ev sahipliği yapmaktadır. Sahip oldukları metanet, ihtişam ve yükseklikle insanda özgürlük, acziyet ve yalnızlık hislerini uyandıran dağlara birçok inanç ve kültürde ayrı bir önem verilmiş, dağlardaki gizem çeşitli kültürlerde bir dağ kültü oluşmasın

Müsteşriklerin fıkıh ve usûlüne yönelik araştırmalarının ana merkezini fıkhın kaynakları ve aklın bu kaynaklar içerisindeki yeri oluşturmaktadır. Aklın nas karşısındaki konumunu izah eden çalışmalarıyla kendinden söz ettiren son dönem müsteşriklerinden Georghe Tarâbîşî de fıkhın kaynakları ve fıkıh ekolleri üzerine çalışma yapanlar arasında yer almaktadır. Sünnetin fıkıh sistemlerindeki konumu, teşri vasfı, bağlayıcılığı, sünnet-vahiy ilişkisi ve aklın fıkıh sistemlerindeki yeri gibi konulara yer verdiği Mi

Kur'an, İslâm'ın temel öğretilerini barındıran kutsal bir kitaptır. Ona inananlar inanç, tutum ve davranışlarını onun belirlemiş olduğu değerler doğrulusunda şekillendirme çabasında olmuşlardır. Bu çaba ise bir eğitim etkinliğini de ifade etmektedir. Bu durum bize onun aynı zamanda eğitimin kaynağı hem de eğitimin konusu olduğunu göstermektedir. Tüm Müslüman toplumlar, tarih boyunca Kur'an'a göre eğitim vermişler ve de Kur'an'ın öğretimini yapmışlardır. Bu öğretim genel olarak yüzünden okumayı öğrenme, hafı

İslâm hüküm teorisinde teklîfî hükümlerden biri olan mubah, mahiyeti itibariyle mükellefin yapma ve terk etme arasında muhayyer bırakıldığı hukukî serbest alanları ifade etmektedir. Mubah olan fiillerin; biri tikel (cüz'î/özel), diğeri tümel (küllî/genel) olmak üzere iki yönü bulunmaktadır. Tikel açıdan mubah, yapılması veya yapılmaması mükellef açısından iki tarafı eşit olan konumu ifade etmektedir. Tümel açıdan ise mubah, dinen korunması zorunlu olan beş temel esastan (zarûrât-i hamse) biriyle ilgili olma

Her türlü eksiklik ve kusurdan tümüyle münezzeh olan yalnızca Yüce Allah'tır. Peygamberler de kul olmaları hasebiyle günaha girip girmeme endişesiyle yaşamışlardır. Kendilerinden herhangi bir kusur sadır olduysa da hemen tövbe ve istiğfar etmişlerdir. Peygamberlerin bazı lütuflarla günahlardan korunmuş olmaları imtihan oldukları gerçeğini yok etmediği gibi emir ve nehye muhatap olmalarını da ortadan kaldırmamaktadır. Peygamberler de bir beşerdir ve şehevi arzu ve istekleri yok edilmiş değildir. Sadece bu ar

Her türlü eksiklik ve kusurdan tümüyle münezzeh olan yalnızca Yüce Allah'tır. Peygamberler de kul olmaları hasebiyle günaha girip girmeme endişesiyle yaşamışlardır. Kendilerinden herhangi bir kusur sadır olduysa da hemen tövbe ve istiğfar etmişlerdir. Peygamberlerin bazı lütuflarla günahlardan korunmuş olmaları imtihan oldukları gerçeğini yok etmediği gibi emir ve nehye muhatap olmalarını da ortadan kaldırmamaktadır. Peygamberler de bir beşerdir ve şehevi arzu ve istekleri yok edilmiş değildir. Sadece bu ar

Devletlerin ve uluslararası kuruluşların kendi aralarındaki ilişkilerde uymak zorunda oldukları kuralları düzenleyen bir hukuk dalı olan devletler hukuku ya da modern bir üst kavram olarak uluslararası ilişkiler disiplini, tarihte ilk defa Müslümanlar tarafından sistematize edilmiştir. Batılılar ancak 1648 Westphalia Anlaşması sonrasında kalem oynatmaya başlasalar da devletler hukuku alanındaki ilk klasikler, sekizinci yüzyılda Kûfe-Bağdat çevresinde çoktan yazılmıştı bile. Ebû Hanîfe'nin denetiminde ve öze

Anne rahmi bizi besleyip büyütüp sonra sağlıklı bir şekilde dünyaya getirdiği gibi, sıla da bizi eğitir büyütür, şekil verir hayata hazırlar. Biz sılada dünyaya gelir, ilk oksijeni ciğerlerimize orada çeker, hayatın içine doğru oradan yürümeye başlarız. Yani hayat çizgimizin başlangıç noktası orasıdır. Hayat hamurumuzun yoğrulduğu mayalandığı yer orasıdır. Yıllar geçer yaşlanırız, birçok nimetle nemalanırız ama hiçbir nimet o ilk aldığımız soluk kadar hayat verici, ilk fakir lokmalar kadar tatlı, lezzetli d