Gözümde tüten ne şehirler, ne insanlar, ne de kırlar ve ormanlardı. Açık denizleri, etrafında duvar olmayan, uçsuz bucaksız yerleri arıyordum. Ama ruhumuz böyle gökyüzlerinde uçup dururken birdenbire yere inip insan küçüklüğü ile karşılaşmak ne tuhaf oluyor. İlk kez 1947'de yayımlanan ve kısa süre sonra toplatılan Sırça Köşk, Sabahattin Ali'nin düzeni ve iktidar sahiplerini eleştiren öykü ile masallarını bir araya getirir. Sabahattin Ali'nin öyküleri bugün hâlâ aynı derecede sarsıcı ve anlamlı...

"Otuza yaklaşmaktayım... Bugüne kadar ne yaptığımı düşündüm. Bir sıfırdan başka netice alamadım. Hayatta hiçbir şey yapmış olmamak gibi korkunç ve utandırıcı bir şey var mı? Son zamanlara kadar ‘Fena bir şey yapmıyorum ya!' der ve kendimi temize çıkarmaya çalışırdım. Fakat hadiseler gösterdi ki, fena olmayışım tesadüf eseriymiş, fırsat düşmemiş, zaruret olmamış. Nitekim hayatın ilk çelmesinde yuvarlanıverdim. İyilik demek kimseye kötülüğü dokunmamak değil, kötülük yapacak cevheri içinde taşımamak demektir.

"Kafasından hatıralar birbirini kovalayarak geçmekte idi. Bütün hayatında kendine göre bir iş bile yaptığını hatırlamıyor, bu ömrü başka birinin yaşadığını sanıyordu. Çocukluğu, delikanlılığı, etrafıyla olan münasebetleri hep yabancı bir dünya ile yapılan temaslara benziyordu. Şimdi o, kendine bu kadar uzak bulduğu bu dünyada, ne kadar müthiş azaplar çekiyordu! Bunlara ne lüzum vardı? Neden böyle korkunç çemberler onu sımsıkı bağlıyor, neden ona yavaş yavaş, sindire sindire en öldürücü işkenceler yapılıyo

"Hayatta yalnız kalmanın esas olduğunu hâlâ kabul edemiyor musunuz? Bütün yakınlaşmalar, bütün birleşmeler yalancıdır. İnsanlar ancak muayyen bir hadde kadar birbirlerine sokulabilirler, üst tarafını uydururlar ve günün birinde hatalarını anlayınca, yeislerinden her şeyi bırakıp kaçarlar. Halbuki mümkün olanla kanaat etseler, hayallerindekini hakikat zannetmekten vazgeçseler, bu böyle olmaz. Herkes tabii olanı kabul eder, ortada ne hayal sukutu, ne inkisar kalır... Dünyada bir tek insana inanmıştım. O kadar

İsteyip istemediğimi doğru dürüst bilmediğim, fakat neticede aleyhime çıkarsa istemediğimi iddia ettiğim bu nevi söz ve fiillerimin daimi bir mes'ulünü bulmuştum: Buna içimdeki şeytan diyordum, müdafaasını üzerime almaktan korktuğum bütün hareketlerimi ona yüklüyor ve kendi suratıma tüküreceğim yerde, haksızlığa, tesadüfün cilvesine uğramış bir mazlum gibi nefsimi şefkat ve ihtimama layık görüyordum. Halbuki ne şeytanı azizim, ne şeytanı? Bu bizim gururumuzun, salaklığımızın uydurması... Sabahattin Ali'nin

Bu manasız ve yabancı hayatta bir tek şeye hakikaten sarılmış, hakikaten inanır gibi olmuştu. Bu da karısı idi. Muazzez'in varlığı Yusuf için büyük, boşlukları dolduracak mahiyette bir şey değildi, fakat onun yokluğu müthişti. Onun bu kadar sebepsiz yere, bu kadar insafsızca Yusuf'un hayatından koparılması çıldırtacak kadar acı idi. Hayatında asıl aradığı şeyin Muazzez olmadığını biliyordu, fakat Muazzez olmadan bunu aramaya muktedir olamayacağını sanıyordu. Kuyucaklı Yusuf Türk edebiyatının belki de en rom

Biri diğerinin yaşayabilmesi için elzem olan iki mahluktuk biz, bunu istesek de, istemesek de... Sabahattin Ali'nin anlattığı insanlar sıcacık hikâyelere sahiplerdir. 1900'lerin uzak ikliminden günümüze gelerek bu sıcaklığı muhafaza etmelerinde kuşkusuz Sabahattin Ali'nin kalemindeki yetenek yatar. Haksızlığın, ayrılığın, hüznün, paranın hükümranlığının olduğu bir geçmiş zaman ikliminde, çoğu zaman bilgisiz çoğu zaman uyanık olan bu karakterleri sıcak yapan gerçeğe yakınlıklarıdır. Kağnı'da Sabahattin A

Hayatında yalnızlıktan başka bir şey görmediği için, müthiş yalnızlığının farkında bile değildi. Edebiyatımızın usta romancı ve hikâyecilerinden Sabahattin Ali'nin beş hikâyesinden oluşan Ses, ondan aşina olduğumuz bir hikâye anlayışıyla toplumun alt sınıflarından insanların ele alındığı, haksızlığın ve yalnızlığın bir arada olduğu bir iklimde ilerler. Toplumcu gerçekçi edebiyatın öncü isimlerinden olan Sabahattin Ali genellikle köy, kasaba ya da şehir yaşamını ele alsa da, Ses'teki hikâyelerinden Kösten

Gidersem istikbalimi kaybedecektim, fakat durursam aklımı... Sabahattin Ali, Türk edebiyatında gelişen toplumsal gerçekçi edebiyatın öncülerinden ve onu en iyi uygulayan isimlerindendir. Hikâyeciliğine ve romanlarındaki gerçekçi yaklaşıma aşina olan okurun daha farklı bulacağı hikâyelerden oluşan Değirmen'de, aslında onun anlatımına zemin oluşturacak konularla karşılaşırız. Diğer hikâyelerinde olduğu gibi yoksulluk, köyde yaşayan çaresiz insanlar, hapishane mahkûmları ve haksız yere ölen insanların hikâ

Körleşen ruhum, rahatının ve muvazanesinin bozulmasından korkuyordu. Yeni Dünya'da Sabahattin Ali'nin diğer hikâyelerindeki gibi aşkı, imkânsızlığı, çaresizliği daha fazla işlediğini görürüz. Hastalıkla, kavuşamamakla ve güçsüzlükle çevrelenmiş sıradan insanların dramını en yalın kelimelerle işleyen usta hikâyeci, bazen her şeyi değiştirebilecek kudretteyken hiçbir şey yapamayan insanları karşımıza çıkarır. Bazen kolay görünen ama fark edilmeyen bir el tarafından engellenen durumlarda hikâyelerin kahram

Yolun yapılmasına başlandı bile. Bankalardan borç alınmış, bilmem kaç senede ödenecekmiş. Borç taksitlerine karşılık olmak üzere hastahane tahsisatından biraz kırpılmış ve önümüzdeki sene maarif kadrosu biraz kısılacakmış. İşin buraya varacağını hiç düşünmemiştim. Fakat daha ortada bir şey yok. Vakitsiz telaş etmeyelim. Para bulmak isteyince maariften önce akla gelecek bir çok şeyler var. Mesela vali çok alakadar olduğu bu yol meselesi için şimdilik vali konağı yaptırmaktan vaz geçebilir... Ulusal edebiyat

Göklerde kartal gibiydim, Kanatlarımdan vuruldum; Mor çiçekli dal gibiydim, Bahar vaktinde kırıldım. Yâr olmadı bana devir, Her günüm bir başka zehir; Hapishanelerde demir Parmaklıklara sarıldım. Coşkundum pınarlar gibi, Sarhoştum rüzgârlar gibi; İhtiyar çınarlar gibi Bir gün içinde devrildim.

Dışarıdan bakılınca meyhaneden ziyade kalaycı dükkânını andıran bu basık tavanlı yerde, tıraşları uzamış birkaç yaşlı akşamcı ile iki üç esnaftan ve tezgâhın yanında bir iskemleye oturarak udunu yanına dayayan siyah gözlüklü bir çalgıcı ile ayağına çorapsız potinler giymiş on on iki yaşlarında bir çocuktan başka kimseler yoktu. Bunlar bir müddet çaldıktan sonra istirahat edere benziyorlardı. Uzun ve sarı yüzlü çocuk Ömer'in hemen gözüne çarptı. Halinde henüz atamadığı bir masumluk ile henüz tamamıyla benims

Hâlbuki altmışlık kadın, kağnıdan yayılan ağır koku ile sersemlemiş, sendeleye sendeleye yürüyor, bazen birdenbire hızlanan öküzlerin yanında gitmeye çabalıyordu. Yavaş yavaş ayakları sürüklenmeye, ağlamaktan, içine akıta akıta ağlamaktan daralan göğsü nefes alamamaya başladı. Kağnının kenarına tutunarak biraz daha yürüdü. Ayakları birbirine dolaşıyordu. Öküzlere oooha diye bağırmak istedi, sesi boğazından çıkmadı; elleri kağnıdan kurtuldu, yere yuvarlandı, tozların içinde tekrar ayağa kalkarak koştu. Karşı

Sabahattin Ali, İçimizdeki Şeytan, Kuyucaklı Yusuf ve Kürk Mantolu Madonna gibi edebiyatımıza kazandırdığı unutulmaz romanların yanı sıra kısa hikayeciliğin en güzel örneklerini vererek ölümsüzleşmiştir. Ayrıca yazmış olduğu şiirlerle de döneme damgasını vurma ustalığını gösteren Sabahattin Ali'nin unutulmaz mısraları olan Aldırma Gönül (Hapishane Şarkısı) Melankoli ve daha unutulmaz birçok şiiri ile sizlerle beraber.

Sen aşkın ne olduğunu bilir misin adaşım, sen hiç sevdin mi?.. Sen sevgiline ne verebilirsin sanki? Kalbini mi? Pekala, ikincisine? Gene mi o? Üçüncü ve dördüncüye de mi o? Atma be adaşım, kaç tane kalbin var senin?.. Hem biliyor musun, bu aptalca bir laftır. Kalbin olduğu yerde duruyor ve sen onu filana veya falan veriyorsun... Göğsünü yararak o eti oradan çıkarır ve sevgilinin önüne atarsan o zaman kalbini vermiş olursun...

Yusuf bir oraya, bir de önündeki toprak yığınına baktı. Dişlerini ve yumruklarını sıktı, dudaklarını ısırdı, buna rağmen gözlerinden yanaklarına doğru iri damlalar yuvarlanmaya başladı. Bu yaşlar bütün manzarayı örtüvermişlerdi. Kollarının yeni ile gözlerini sildi. Hayvanına atladı. Bir kere daha dönüp geriye baktıktan ve ömrünün en korkunç senelerinin geçtiği bu kasabaya yumruğunu uzatıp tehdit eder gibi salladıktan sonra, atını ileriye, dağlara doğru sürdü. İçindeki bütün yıkıntılara, bütün kederlere rağ

Kağnı - Ses usta edebiyatçı Sabahattin Ali'nin iki ayrı eserinin tek ciltle toplanmasından oluşan bir kitaptır. İki kitabın birleştirilmesinden meydana gelen bu çalışmada Sabahattin Ali'nin birbirinden güzel 18 kısa hikayesi yer almaktadır. Uzun yıllar önce kaleme alının bu hikayeler dün olduğu gibi bugün de aynı tadı vermektedir. Roman alanında harikulade eserler veren Sabahattin Ali kısa hikaye alanında ustalığını kanıtlamaktadır. Keyifli okumalar dileriz.

Kaymakam tekrar sordu: "Senin kimin kimsen var mı?" "Bunlardan başka kimsem yoktu!" Çocuğun bu metaneti orada bulunanların kalbini parçalı­yordu. Zaten, bir felakete huzur ve itidalle tahammül edenlerin manzarası, o felaket için ağlayıp çırpınanların manzarasından çok daha korkunç ve ezicidir. Kuru ve sabit gözlerin arkasında nasıl bir ateşin yandığı; yavaşça kalkıp inen göğsün içinde nele­rin kaynadığı bilinmediği için insan sürekli bir ürkeklik ve tereddüt içinde üzülür... Kaymakam küçük Yusuf'un elinden