Dünyaya gelip de sevmeyen, âşık olmayan insan pek azdır. Dünyaya yön veren liderlerin özel hayatı hep merak edilir. Çoğuna tabu gözü ile bakan bu insanlar da elbette sevmişler, âşık olmuşlar, nice cefacı dilberlerin kulu kölesi olmuşlardır. Dünya lideri Mustafa Kemal de bilhassa gençlik döneminde her insan gibi sevgi ve aşk konularına ilgisiz kalmamıştı. Elbette onun için en büyük aşk memleket, vatan aşkıydı. Ama yüreğinde sevgiye de, sevmeye ve sevilmeye de yer vardı. O da her insan gibi sevmeye, sevilmeye

2009 yılında kaybettiğimiz Prof. Dr. Haydar Kazgan, Türkiye’de finans tarihi alanındaki çalışmaların önünü açıp bu alanda temel başvuru yapıtları sayılacak ürünler ortaya koydu. Ağırlıklı olarak para, banka, sanayi ve şirketleşme tarihi alanında yapıtlar veren Kazgan, çalışmalarına tarihsel bir boyut katarak sağlam bir dayanak noktası kazandırırken, günümüz gelişmelerine geçmişin deneyimleri ışığında bakabilmemizin önünü açtı. “Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat’ın ilanından sonra hukuki, siyasi, askerî değ

Binlerce yıl boyunca hem bilginin muhafızı hem de aktarıcısı olarak, yerini kaybetmeden, tarih sahnesinden hiç çekilmeden, günümüzün dijitalleşen dünyasında dahi önemini koruyan bir materyal olan “kâğıdın” serüvenini hiç merak ettiniz mi? Olaylar, aktörler ve araçlar sürekli değişirken bütün bunlara tanıklık eden, kayıt altına alınmasını imkân sağlayan, düşüncenin dostu, edebiyatın ev sahibi, tarihin taşıyıcısı ve inancın aktarıcısı “kâğıt” hakkında bildiklerimizi gözden geçirerek, Antik çağlardan modern za

Sanat ve edebiyat mensuplarının mektupları onların hayatına, sanatına, eserlerine ve hatta yazıldığı dönemin edebiyatına ışık tutan metinler olmaları yönüyle son derece önemlidir. Bu cümleden olarak Türk edebiyatında, özelde de divan edebiyatında bazı şairlerin mektupları bulunmaktadır. Bunlar genelde Münşeat adı altındaki eserlerde toplanmıştır. Ancak Münşeat`ı olan divan şairlerinin hepsi de erkektir. Kadın divan şairlerine ait, bilinen bir Münşeat Mecmuası yoktur. O nedenle biz Atatürk Kitaplığı`nda için

İdil-Ural bölgesindeki Türk topluluklarından, köklü bir devlet geleneği ve yazılı kültürün yanı sıra ekonomik ve siyasi açıdan da nüfuz sahibi olan Tatarların Çuvaşlar hakkında bizlere zengin bir literatür bırakmış olması beklenebilirdi. Ancak durum böyle olmamıştır. Tatarların Çuvaşlara dönük ilgisinin, Rus ve Avrupalı araştırmacılardan oldukça sonra uyandığını ve büyük oranda İdil Bulgarlarının torunlarının Çuvaşlar olduğuna dair tezleri çürütme arzusuna dayandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Böyle bir

Türkler olarak bizim felâketimizi İslâmcılığın Türk kafasında bir civar ve cidar meselesi olarak yer işgal etmesi doğurmuştur. Uğradığımız her felâketi bir yeni felâketin takip etmesinin sebebi her uğrakta İslâmcılıkla ilgili ne varsa onu ketumiyetle karşılamış olmamızdır. İslâmcılık konu dışı tutulduğu taktirde Türkiye’nin niçin bir vatan olduğu ve kimlerin vatanı olduğu sorusunu hiçbir çağ ve hiçbir dönem bakımından cevaplandırmak mümkün olmaz. İSMET ÖZEL İslâmcılık düşüncesinin tarihi pek çok açıdan mode

Ahmet Mithat Efendi, ansiklopedist/hezarfen bir aydın olarak hem hayatında hem de yazı faaliyetinde pek çok konu ve alanla ilgilenmiş, yazılarında halkı eğitmek, aydınlatmak amacını gütmüştür. Bu bağlamda onun ilgilendiği alanlardan birisi de tarihyazıcılığı/ vakanüvisliktir. Mithat Efendi, tarihî olayları kurmaca eserlerinde yorumlayıp kullandığı gibi, güncel siyasi olayları belge ve iddialarla kitaplaştırıp o günün kamuoyu ve gelecek nesiller için kayıt düştüğü de görülmektedir. Bu amaçla yayımladığı iki

“Nitekim şehirli ve medeni olmak insanın hayatını kolaylaştıran vasıtaları değiştirmek ve geliştirmek değil, insanı belli bir aşamaya ulaştıran iç durum, ruhî bir meseledir.” Mekîn'den Mekân'a Osmanlı Şehri: İnsan, Mekân ve Beşerî Münasebetler, uzun yıllar şehir tarihi alanında çalışmalar yapmış Prof. Dr. Mehmet Karagöz'ün şehir kavramı ve şehir tarihi hakkında kaleme aldığı makale ve denemelerden oluşuyor. Şehre “tarihçi gözlüğü”nden bakan Karagöz, şehir-insan ilişkisini derinlemesine incelerken, ilk yerle

Osmanlı Devleti 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’na girdikten sonra birçok cephede varını yoğunu ortaya koyarak savaşmaya devam etti. Doğuda ve batıda savaştığı cepheler arasında Kafkas Cephesi, Irak Cephesi, İran Cephesi, Kanal Cephesi, Suriye ve Filistin Cephesi, Çanakkale Cephesi; batıda ise Makedonya, Galiçya ve Romanya Cephelerinde mücadele etti. Osmanlı Devleti kutsal toprakları savunmak adına aynı zamanda Hicaz ve Yemen Cephelerinde de savaştı. İtilaf Devletleri, Arap Yarımadası’nda bulunan uçsuz

Padişahlardan münzevi dervişlere, yazarlardan hac yolculuğu yapanlara kadar farklı kesimlerden İranlılar İstanbul’un 19. yüzyıldaki halini anlatıyor. Kiminin bakışları sarayların ihtişamına, baloların şatafatına, saltanatın lüksüne; kimininki çamurlu sokaklara, yoksul insanlara, ahşap evlere; kimininki de Galata’nın eğlence ve gösteri hayatına kayıyor. Aynı küçük coğrafyada türlü yaşam tarzları ve hatta değişik iklimler yan yana varlığını sürdürüyor. Şehrin hanları, hama

Osmanlı’da Eğlence, tüm dinî, etnik, sosyal statü çeşitliliği içinde İstanbul toplumunun kültürel beslenme kanallarını, eğlence dünyasını bize canlı biçimde sunuyor. Özgü Çilli, bu değerli araştırmasında, dinî mensubiyetin şekillendirdiği farklı yaşam gelenekleri ile eğlenceler arasındaki ilişkileri, kadınların bu etkinlikler üzerinden sosyal hayata dahil olma imkân ve çabalarını, modernleşme hareketinin eğlence hayatında yarattığı değişimleri, yönetimin ve aydınları

Tarih birçok farklı yolla tanımlanabilir ve bölümlere ayrılabilir. Peki ama bunun “doğru” ve “yanlışsız” olarak adlandırılabilecek bir yöntemi var mıdır? Ya da ulusların kendileri için tayin ettikleri tarihler mutlak ve alternatifsiz midir? Duayen Ortadoğu tarihçisi Bernard Lewis’in kaleminden tarihin kendisine dair bir inceleme. Uluslar kimi zaman, göz ardı edilmiş ya da unutulmuş kaynaklarda yeni bir geçmiş bulurlar. Bu yeni geçmişi hatırlarlar, yeniden canlandırırlar ve kendi tarihleri olarak benimser

Bektaşilik, 13. yüzyılda Hünkâr Hacı Bektaş Veli’nin teşrifiyle Anadolu’nun inanç ikliminde doğmaya başlamış ve günümüze kadar silinmez izler bırakmıştır. Hünkâr’ın Sulucakaraöyük’te uyandırdığı çerağ kısa zaman içerisinde İstanbul ve çevresini de aydınlatmıştır. İstanbul’un fethinden önce başlayan Bektaşi faaliyetleri fetih sonrası kentte birbiri ardına yeni tekkeler açılarak kurumsallaşmıştır. Bir taraftan da Yeniçeriler ve âşık kahvehaneleri yoluyla kent merkezine tesir eden Bektaşilik, 1826 yılında büyü

15. yüzyılda menâkıbnâme ve destanlarla başlayan Osmanlı’da tarih yazımı, aynı asırda gazavâtnâmelerle devam etmiş, esas büyük gelişme ise II. Bayezid’in özel ilgisiyle onun devrinde gerçekleşmiştir. 17. yüzyılda geleneksel tarih kaynağı türlerine ek olarak vekayinâme/kronik telifinde artış yaşanmış, ilk sefâretnâmeler yazılmış, daha fazla siyasetnâme kaleme alınmıştır. 18. yüzyılda da geleneksel tarih yazımının devamı niteliğinde genel ve özel tarihler kaleme alınırken, gerçek anlamda resmî tarihçilik veka

-Şehnâmecilik Kurumu Özelinde- Şehnâme ve şehnâmecilik hem edebî hem de tarihî öneme sahip bir türdür. Bu türün gelişimi ve etkileri de bir hayli önemlidir. Tarihî kaynakların yalnızca şehnâmelerle sınırlı olmadığı bilinmekle beraber tarih yazıcılığında şehnâmeciliğin değerinin farkına varılması ve bu alanda literatüre katkı sağlaması açısından bu çalışma önem arz etmektedir. Bu önem doğrultusunda kitapta, öncelikli olarak Fars/İran tarih yazıcılığının Osmanlı tarih yazıcılığı ‎üzerindeki etkisi, sonrası

Saçaklızâde Muhammed el-Mar'aşî, XVII. yüzyılın ikinci yarısında Maraş'ta doğmuş ve tahsili ile ilk müderrislik görevi sonrasında 1734'lere kadar bu şehirde müderris olarak yaşamış bir Osmanlı taşra âlimidir. Bu âlim, birçok eser telif etmiş olup bunlardan bazılarında yaşadığı dönemde Osmanlı ilim çevrelerinde felsefeyle meşguliyetin yaygınlaşmasının Hristiyan istilasının yayılmasına yol açabileceği ve Osmanlı halkının dinî bilgi ve amele "da'vet ve icbâr" edilmesi gerektiği gibi ilginç fikirler ileri s

XV. yüzyılda başlayan Osmanlı-Rus ilişkileri Sultan II. Abdülhamid dönemine kadar birçok savaşla devam etmiştir. Rusya, özellikle 1700'lerden sonra Osmanlı Devleti'nden birçok imtiyaz elde etmiş ve toprak kazanmaya başlamıştır. Sıcak denizlere inmeye çalışan Rusya, Çar I. Petro ve II. Katerina dönemlerinde bu maksada binaen büyük teşebbüslerde bulunmuşlardır. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı iki ülke arasındaki son ve en yıpratıcı savaş olmuştur. Bu savaştan sonra ilişkileri düzelen iki devletin diplomat

Türk toplumu tarihe fazlasıyla ilgili bir toplum... Fakat bu ilginin, bilimsel bir ilgi olmanın ötesinde güncel siyasi meseleleri tarihe başvurarak tartışma eğiliminden kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Bu eğilim sadece Türkiye'ye mi özgü? Değil tabii... Fakat geç modernleşen, son iki yüzyılında köklü değişimler geçiren bir ülke olarak Türkiye toplumunun, akademik tarih eğitiminin daha kurumsal olduğu Batı Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında tarih tartışmaya daha meraklı olduğunu öne sürebiliriz. B

Bugünkü İspanya ve Portekiz’in bulunduğu topraklar M. 711 yılında Arap ve Berberîlerden oluşan İslâm orduları tarafından fethedilerek yüzyıllar boyu Müslümanlarca idare edildi. Burada kurulan devletlerin en güçlüsü Endülüs Emevîleri’ydi. M. 756’da I. Abdurrahman tarafından kurulan bu devlet, II. Abdurrahman’la güçlendi fakat yaklaşık yüz yıl sonra iç çatışmalar ve isyanlarla parçalandı. Endülüs’ün ilk halifesi olan ve elli yıl devleti idare eden III. Abdurrahman zamanında yeniden toparla nan Endülüs Eme

“Sultan II. Abdülhamit’e düzenlenen Yıldız Suikastı’nda, Ermenilerle İttihatçılar beraberdi.” – Vahdettin Engin “Hayim Nahum Efendi ile beraber, Emanuel Karasu da Lozan’da idi.” – Harry Ojalvo “27 Mayıs’tan az evvel Lütfi Kırdar Moskova’da, Sovyet Rusya ile gizli bir antlaşma imzaladı.” – Aytunç Altındal “Orhan Kabibay karışık bir adamdır.” – Orhan Birgit “İsmet Paşa’nın 27 Mayıs’tan haberi vardı.” – Murat Belge “Muhsin Yazıcıoğlu, Bülent Ecevit’in öldürüldüğü kanaatindeydi.” – Avni Özgürel Bu