Bu eser iktidar ile meşruiyeti, egemenlik ile hukuku, devlet ile milleti, yöneten ile yönetileni, devlet adamı egemen hakan/sultan/padişah/şef ile yönetilen halkı 'bölünmez bir bütünlük içinde binlerce yıldır alaşımlayan' Türk devlet aklı geleneğini ilgili zihniyetin/ruhun evrensel kadim kuramsal/doktrinel kaynaklarından ve siyasi tarihin pratik politik uygulamalarından yola çıkarak anlamayı ve konunun asli kavramsal, kuramsal ve kurumsal dizgeleri üzerinden Türk ve Türk-İslam devlet geleneği içindeki 'devl

Kadim bir kuram, doktrin, içrek ideoloji, devletin gizli anayasası, zihniyet, tarz-ı siyaset, devlet yönetme sanatı ve siyasi yaklaşım olarak devletin tarihsel varlığı kadar eski olan ‘devlet aklı’ kurgusu ilk devlet kuruluşundan günümüze kadar Türk devlet yönetim geleneğinin de en asli hükmetme hikmeti olarak kullanılmış ve kullanılmaya da devam etmektedir. Tarih boyunca kurulan on altı Türk devlet geleneğinde de açıkça görüldüğü̈ gibi devletin salt amaç olarak yaşandığı bir devlet zihniyeti bu devletlerin

Platon ile başlayıp Machiavelli, Hobbes, Rousseau ve Hegel ile modern çağa uyarlanan 'raison d'etat' kuramı büyük bir felsefi birikimle döşediği devlet, devlet aklı, devlet adamı ve devlet ahlakı özdeşliği yolunu modern çağ ve onun ürünü olan modern devlet ile birlikte hem felsefi birikim, hem siyasal iktidar imkanları, hem de toplumu kurgulama ve kontrol etme araçlarına sahip olma açısından çok güçlü, yoğun ve yaygın egemenlik alanları üretmiştir. Platon'un 'Filozof Kral'ı ideolog lider; Machiavelli'n

Devlet aklı' üzerine yapılan tüm kavram, kuram ve kurum teorilerinde başta devlet, devlet aklı, devlet adamı ve devlet ahlakı özdeşliği kuramının öncüsü Platon [Devlet ve Devlet Adamı] olmak üzere onun modern kurucu temsilcileri ve düşünürleri olan Machiavelli [Prens/Hükümdar]. Hobbes [Leviathanl. Rousseau [Genel İrade] ve Hegel'i [Thin, Geistl de bu gelenek içinde anlamaya ve yorumlamaya yönelik çalışmalar onların bu doktrinin en asli kaynakları olduğu inancında ittifak içinde olmuşlardır. Çünkü devlet, de

Halis Çetin, Osmanli-Türk siyasal hayati ve Osmanli-Türk modernlesme tarihini modernlesme krizleri olarak tanimladigi mesruiyet, bütünlesme, kimlik, temsil, katilim ve bölüsüm krizleri ile yine modernlesmenin ürettigi jakoben, otoriter, totaliter, pozitivist ve elitist devrimci gelenek tercihi ve plüral, özgürlükçü, demokratik, muhafazakar evrimci gelenek tercihi üzerinden okudugu bu çalisma, krizleri ve onun yarattigi kahramanlik ve hainlik söylem ve eylemlerini tarihsel gelenek ve kültür baglaminda analiz

Halis Çetin, Osmanli-Türk siyasal hayati ve Osmanli-Türk modernlesme tarihini modernlesme, “Krizler, Kahramanlar ve Hainler” üzerinden analiz ettigi on bes bölümden olusan dokuz ciltlik çalismasinin bu üçüncü cildinde; Atatürk’ün jakoben modernlesme geleneginin ideolojik kültür niyetini, Cumhuriyetin kavramsal dizgesini, dönemin aktörlerini, iktidar iliskilerini, mesruiyet arayislarini, ideolojik, geleneksel ve kültürel degisim unsurlarini, modern devlet ve egemenlik tartismalarini ve evrimci ve devrimci yö

Orion Kitabevi Türk Siyasal Hayatında Krizler Kahramanlar ve Hainler 2. Cilt

XV. yüzyıldan itibaren modern çağın başlamasına kaynaklık eden Rönesans, Reform, feodalitenin dönüşmesi, din-devlet ilişkilerinde çatışmalar, mezhep savaşları, iç isyanlar, ulus devletlerin iç ve dış savaşları, coğrafi keşiflerin, sömürgeciliğin ve uluslararası ticaretin gelişmesi, ulusal ve uluslararası küresel pazarların ve onları örgütleyen kentlerin (bourg) ve kentlilerin (bourgeoise) doğması gibi tarihi kökenler sosyal, siyasal ve ekonomik alanda yaşanan baş döndürücü değişimlerin ortaya çıkmasına ve m

Bir tarafı kul diğer tarafı melik, bir tarafı köle/memluk diğer tarafı malik kılan tüm eşitsiz temlik ve temellük ilişkilerinin kaynağı ve melekesi mülkiyetten mütevellit mülk ilişkileridir. Kaçınılmaz olarak kölelik/ memluk yaratan temlik ve temellük ilişkileri mülkiyetin mülk tahakkümünü eşitsizlik yaratma tekeline sahip tek meşru irade/meleke olarak kutsar. Böylece mülk tahakkümüne/temellüküne melik ve malik olan ‘en güçlü gücünü hak, boyun eğmeyi de bir ödev haline getirerek mutlak anlamda egemen olur v

Metafizik Kulübü’nün kuruluşundan (1871) yaklaşık yirmi yıl sonra (1892) Amerika’da kurulan ‘Amerika Halk Partisi’ni (American People’s Party) nitelemek için ilk kez kullanılan popülizm kavramı bu hareket üzerinden politik alanda hem teorik hem de pratik söylem ve eylem yaygınlığı kazanmıştır. Çok yaygın olarak kullanılmasına rağmen değişken ve karmaşık bir yapıya sahip olan; bulunduğu ortama konforme olmak amacıyla bukalemun gibi her yerde, her şekilde ve her renkte ortaya çıkabilen; soldan veya sağdan fa

Konformist kavramı sıklıkla ve hatalı olarak ‘comfort’ (rahatlık) sözcüğünden köken almış olduğu zannedilerek ‘konforu seven’ veya ‘rahatına düşkün’ anlamlarına gelen bir sıfatmış gibi değerlendirilmekte ve gündelik hayatta bu yanlış biçimiyle kullanılmaktadır. Oysa ‘konformist’ içinde ‘konforlu hayat yaşama arzusu’nu da barındıran bir kavram olarak toplumsal kültürün ve politik sistemin/düzenin standartlarına pragmatist talepler, değerler, sonuçlar, faydalar ve ürünler/meyveler elde etmek için uymayı he

‘Metafizik Kulübü’nün kuruluşundan (1871) yaklaşık yirmi yıl sonra (1892) Amerika’da kurulan ‘Amerika Halk Partisi’ni (American People’s Party) nitelemek için ilk kez kullanılan popülizm kavramı bu hareket üzerinden politik alanda hem teorik hem de pratik söylem ve eylem yaygınlığı kazanmıştır. Çok yaygın olarak kullanılmasına rağmen değişken ve karmaşık bir yapıya sahip olan; bulunduğu ortama konforme olmak amacıyla bukalemun gibi her yerde, her şekilde ve her renkte ortaya çıkabilen; soldan veya sağdan fa

Başından beri ilkeleri ve kuralları belirgin bir amaca ulaşmak suretiyle nihayete erecek bir akım olarak tasarlanmadığı halde pragmatizm bir kuram olmaktan çok bir yaklaşım, yaşamın bütününü kavramaya yeltenen bir ‘sistem’ olmaktan çok onu anlamaya yarayan bir ‘araç’/yöntem olarak her dönemde ve her alanda kendisine tarz-ı hayat ve tarz-ı siyaset olarak etkin, yaygın ve yoğun bir yer bulabilmiştir. Pragmatizm, Peirce için Kant’la, James için İngiliz ampirizmi ve faydacılığıyla, Dewey için Darwin’le, Rorty i

Modernliğin ‘modern devlet, modern bürokrasi, modern akıl, modern teknoloji, modern ahlak’ gibi unsurlarla oluştuğuna vurgu yapan ve modernliği düzen, kaos, sınır çizme, çit çekme ve soykırım (Holocaust) gibi kavramlarla ilişkilendiren Bauman, bu özellikleri ile modernliğin aynı zamanda ‘konforme bir düzen/bahçe tasarımı’ olduğunu belirtir. Modern toplum tasarımını ‘düzen ve kaosun çatışması ve alternatiflerini içermesi’ ve ‘kendi kendini tasarlama gayretiyle yönlendirildiği ölçüde var olabilmesi’ özellikle

Said Halim Paşa, bir devlet adamı olduğu kadar güçlü bir entelektüeldir. Yaklaşık yüz yıl önce kendisinden önceki yüzyıla dair ‘Buhranlarımız’ (Krizlerimiz) eserini yazarak sonraki kuşaklara iki yüzyıllık bir tarihsel bakış açısı kazandırmıştır. Osmanlı-Türk modernleşme sürecindeki temel felsefi duruşunu ve ilkelerini sonraki kuşaklara miras bırakmıştır. Batı modernleşme tarihinde, jakoben devrimciliğe karşı muhafazakâr evrimci tarz-ı siyaseti savunan Edmund Burke ne ise Osmanlı-Türk-Cumhuriyet modernle

Bu çalışmayı şekillendiren ana unsur, öncelikle yaşadığımız sözlü kültürel ortamda Orhon Abidelerinden siyasetnamelere, atasözlerinden Nasreddin Hoca fıkralarının efkar-ı umumiyeyi şekillendirme gücüne kadar Türk kültür kodlarındaki güçlü etkisini yaşayarak görmüş olmamızdır. Türk toplum sözleşmesi sadece mükemmel bir hayat kurgusu tahayyülü içinde değil Türk halkının neredeyse bütün akli ve ahlaki zaaflarının da muhatabı hatta mağduru ve mazlumu olmuştur. Türk toplum sözleşmesi bir olgu olarak doğmuş, bir