Mehmet Rauf, 1915’te basılan kitabı Bir Aşkın Tarihi’nde yer alan hikâyeleriyle, yirminci yüzyılın başında Osmanlı ailesinde ve kadın-erkek ilişkilerinde yaşanan değişimi gözler önüne seriyor. Aşk arzularıyla gönül kırıklıkları, namusu koruma çabasıyla ihlal etme isteği, mahremiyetle kamusallık, ayıplamayla utanma, alaturkayla alafranga iç içe geçerken, Osmanlı toplumunun son dönemlerine doğru edebi, tarîhi, psikolojik ve sosyolojik bir yolculuğa çıkıyoruz. 

Yayımlandığı dönemde büyük ilgi gören ve sevilerek okunan Genç Kız Kalbi İstanbul'a akrabalarını ziyarete gelen genç bir kızın günlüğünden aktarılan sayfalardan oluşur. Olayların merkezinde platonik bir aşkın yer aldığı romanda Pervin'in aşk ve evlilik konusundaki düşünceleri anlatılırken, Mehmet Rauf kadın erkek eşitliği, birey ve toplum eğitiminin önemiyle ilgili görüşlerini ve seçkin görünen zümrenin sürdürdüğü hayata dair eleştirilerini de dile getirir. Akıcı bir üslupla kaleme alınan Genç Kız Kalbi'nde

Servet-i Fünun dergisinde 1900 yılında tefrikaya edilmeye başlanan Eylül, yazarına büyük bir şöhret, edebiyatımıza da psikolojik romanın ilk başarılı örneğini kazandırır. Roman, konusunu döneminde oldukça revaçta olan yasak aşktan alır. Fakat Eylül'de yaşanan aşk masumiyet ve yüceliğine gölge düşürülmeden korunmak istenir. Böylece bakışların konuştuğu, müziğin eşlik ettiği, neredeyse sessiz bir ilişki başlar. Öte yandan karakterler mutluluğu, sevgiyi, toplumsal bağları sorguladıkları; ihtiraslar, çelişkiler

"Bence Eylül, tek başına, bir yazarın ismini edebiyat tarihine silinemeyecek şekilde nakşetmek için kâfidir." Halid Ziya Uşaklıgil Fakat her şey boş değil mi? Ne olsa, ne yapılsa kış gelmeyecek mi? Ya gelinceye kadar... Hiç mi, hiç mi bir şey yapılamaz? Böyle görerek, anlayarak, bile bile hayat ve saadetten feragate tahammülden başka bir şey mümkün değil mi? Yüz yılı aşkın bir süredir bazen mutlulukla bazen gözyaşlarıyla okunan Eylül, edebiyatımızda derin izler bırakmış, birçok farklı metinde tekrar tekr

Bireyi merkeze alan ve derin ruhsal tahlillerin yapıldığı Eylül, bu yönüyle edebiyatımızın ilk psikolojik romanı olma özelliğini kazanmıştır. Yazıldığı dönemde pek çok esere konu olduğu gibi yasak aşk ve yasak aşkın insan ruhunda ve yaşamında yarattığı fırtınalar, Eylül'ün de konusunu teşkil eder. Betimlemelerin önemli yer tuttuğu roman 1900'lerin İstanbul'u ve günlük yaşamı hakkında önemli ipuçları da sunar. Yazıldığı dönemde ilk olarak Servet-i Fünun dergisinde tefrika edilen Eylül, Mehmet Rauf'un en önem

Mehmet Rauf'un ikinci romanı Ferdâyı Garâm, Eylül'ün bir bakıma ön çalışması niteliğindedir. Derin ruh tahlillerine girilen kahramanlar, hayattan beklediklerini bulamamış, mücadele gücü zayıf, melankolik kişilerdir. Sermet ve Macit birlikte büyümüş iki kuzendirler. Sermet okuduğu kitapların da etkisiyle yaşadığı dünyaya ve çevresine uyum sağlamakta zorlanmaktadır. Babasının memuriyeti nedeniyle ailesinden ayrı, amcasının evinde yaşamak zorunda kalan Macit ise bu ayrılığın hıncını Sermet'ten çıkarmak arzu

Yokluktan varlıklar çıkardın. Dâhice planlarınla düşmanı avucunun içine kıstırarak ezdin ve mahvettin. İşte Türk, bu ilahi zaferinde vücut buldu ve senin sayende yaşıyor. Bizi kurtaran sensin ve bugünkü Türk'ü tamamen sen yarattın. En hakiki ve sade anlamıyla bir mucize, üstün eser olan bu kurtuluş ve zaferi gelecek nesillerin hafızasına kazımak arzusuyla hazırladığım bu romanın ilk sayfasına sevgiyle hürmet besleyen minnettarın bir yazar sıfatıyla senin yüce ismini yazmama izin ver, sevgili Gazi!

Ah, ne oldu, şimdi bu emeller neredeydi? Bütün bu emellerin yerine yalnız çirkin bir hayat hakikati, bütün renksizliğiyle, bütün manasızlığıyla yerleşmişti. Lakin bu gençlik, bütün bu emellere bu kadar süs bahşeden bu sihirli gençlik ne olmuştu? O zaman boynunu bükerek bütün bu parlak hülyaları, bütün muhteşem emelleri doğuran gençliğin sırf bir yalandan ibaret olduğunu tasdik ediyordu: Serap, serap... Mehmet Rauf'un ikinci öykü kitabı olan ve ilk olarak 1909'da yayımlanan Âşıkane, "Summer Palace'ta Bir Da

Zaten hayatın zevkinde, eleminde o başka ne bulmuştu ve ne bulacaktı? Eziyet, daima eziyet, sonsuza kadar eziyet değil mi? Herkeste böyle miydi, diye merak etti, hayır, mesela şu geçenlerin hepsi onun fikrinde yer etmiş bu şeylere kim bilir ne kadar yabancıydılar! "19. yüzyılın sonunda yazılan bu hikâyelere erkeklerin kadınlar hakkındaki düşünceleri, aşka dair söylemleri ve hayatta kadınlar ile erkeklerin oynadıkları rolün etkisi gibi temalar girer. Mehmet Rauf edebiyatının genel özelliklerini oluşturan b

Genç kızlık... Hayatın baharı demektir; bir bahar ki, en zengin, en şuh, en güzel çiçeklerle süslü, en sarhoş eden, en nazlı, en ruh açan rayihalarla kokar; bir bahar ki, orada tabiatın yalnız okşayan nefesleri, yalnız aşkın renkleri gezinir; bir bahar, bir bahar ki, onda en saf ve zerrin ümitler, en temiz ve kıymetli emeller kanat çırpar; bütün şiir, bütün güzellik, yalnız şiir ve güzellik... Yalnız neşe ve gülüş, yalnız renk ve nur... Fakat sonra, o zamana kadar bir bulut görmemiş olan bu bahar seması, ku

Halas Mehmet Rauf'un kaleme aldığı son romandır. Konusunu İstiklal Savaşı'ndan alan eser özellikle İzmir'in Yunanlılar tarafından işgalinin anlatıldığı ve şehrin bu yıllardaki sosyal yaşamından kesitler aktaran bölümleriyle ilgi çekicidir. Hayatının son döneminde vücudunun sağ tarafına inen felç nedeniyle kitabını zaman zaman eşine dikte ettirerek tamamlayabilen yazar duygusal, heyecanlı ve bazen öfkeli bir üslup kullanmıştır.

Eski Aşk Geceleri, Mehmet Rauf'un 1927 yılında yayımlanan ve on dokuz öyküden oluşan son eseridir. Eserde; aşkın ne demek olduğu ve nasıl bir güce sahip olduğu, bir ilişkide kadının kendisini nasıl konumlandırdığı ve nasıl davrandığı, yaşanan eski aşklar ile yeni aşklar arasındaki farkların neler olduğu gibi konuları ele alan öyküler olduğu gibi, tebessüm ettiren karakterlerin, ayrılıkların ve kavuşmaların, hasret ve sevinçlerin, vicdani muhasebelerin ve acı yüklü hayatların ele alındığı öyküler de bulunmak

Öyle ise karar vermemek için çok zahmet çekmeyeceksiniz... Ben de yenilik gerçek zannettimdi... Bizde bu züğürtlük varken... Böyle söylenilir, söylenilir, birçok tatlı hayâller kurulur, -gülerek Süreyya'ya, Necip'e bakıyordu sonra vazgeçilir, değil mi? Zaten bundan kolay şey mi olur? Ağabeyim malum ya, evvela bir heves, bir heves... Üstüne uyku... O Paris'e de böyle gidip gelmedi miydi? Suat bu lakırdıların arasında hep kendi kendine: Ah akşam olsa! diyordu. Akşam üstü hepsini kanırıp yola çıkardı. Fakat so

Siyasal baskıların neden olduğu bunalımla erkeklik krizinin harmanlandığı bir iç hesaplaşma romanıdır Serap. İstibdat Dönemi'nin ruhunda yarattığı tahribat nedeniyle Meşrutiyet'le gelen hürriyeti yeteri kadar yaşayamayan genç bir adam, vapurda rastladığı güzel kadının tetiklediği, unutulmaya yüz tutmuş arzularının uyanmasıyla bu kez de orta yaş krizine sürüklenir. Mehmet Rauf, 1909'da Resimli Roman dergisinde tefrika edilen bu romanıyla bir anlamda tarihi ve o tarihin öznesi olan bireyin deneyimlerini, edeb

Suat ile Süreyya evli ve mutlu bir çifttir. Yaz için Boğaziçi'nde bir yalı kiralayan bu çifti, hem akrabaları hem de yakın dostları olan Necip sık sık ziyaret eder. Necip, Suat'ı diğer kadınlardan farklı görerek ona hayranlık duymaya başlar ve zamanla bu hayranlık artık vazgeçemeyeceği bir aşka dönüşür. Bu aşk, her birinin yaşamında büyük felaketlere neden olacak çıkmazları da beraberinde getirir. İlk psikolojik roman olarak nitelendirilen Eylül'de Necip ile Suat'ın iç dünyalarına, bunalımlarına, dünya gör

Yayımlandığı dönemde büyük ilgi gören ve sevilerek okunan Genç Kız Kalbi İstanbul'a akrabalarını ziyarete gelen genç bir kızın günlüğünden aktarılan sayfalardan oluşur. Olayların merkezinde platonik bir aşkın yer aldığı romanda Pervin'in aşk ve evlilik konusundaki düşünceleri anlatılırken, Mehmet Rauf kadın erkek eşitliği, birey ve toplum eğitiminin önemiyle ilgili görüşlerini ve seçkin görünen zümrenin sürdürdüğü hayata dair eleştirilerini de dile getirir. Akıcı bir üslupla kaleme alınan Genç Kız Kalbi'nde

Çocukluk yıllarını birbirleriyle kavga ederek geçiren Sermet ve Macit, bu kavgaların tek sebebinin karşılıklı duydukları aşk ve kıskançlık yüzünden olduğunu gençlik yıllarının ilk zaman­larında anlarlar. Hüzünlü ve tutku dolu bu aşkı hayallerinde yaşayan iki genç, birbirlerine duygularını ifade ettikleri anda kavuşma ve hayatlarından vazgeçme arasındaki o ince sessiz­liğin karanlığında, Ferda-yı Garam endişeleriyle kaybolurlar. Mehmet Rauf, edebiyatımızda ilk psikolojik roman olma özel­liği taşıyan Eylül'de

Ey, sonbahar bu... Artık, bu kadar güzellik ve sıcaklık verdikten sonra eylülden daha ne beklenir? Malûm ya, eylül hüzün ve matem ayıdır. Suad'a hayatının bu dönemi; ömrünün, kadınlığının eylülü gibi geldi. Eylül! Birkaç gün hava ne kadar güzel olsa da bu kadarcık geçici güzelliğe bile minnettar olunması gereken bir aydır. İçine, birkaç gün boyunca kışın saldırılarından dolayı bir parça acı düştüğü için o güzel havaların, yaz mevsiminin artık geçmiş, sadece mazi olduğunu hissettiren bir keder ve hasret ayı.

Ah, Sermet ne kadar haklıydı... Bütün hayat böyle mutlu bir aşkın yanında neydi? O hâlde bunu kaçırmamak, bunu devam ettirebilmek için bütün hayat feda olunmaz mıydı? Bir gün bu aşkın öldüğünü, yaralı, gücenik ve düşman eden derin bir kırgınlıkla girdaplar açtığını görmemek için... Sonsuza dek, sonsuza dek mutlu olmak için... Bu artık ruhlarında tahammül kuvveti tükenmiş aşkın yarınlarında ikisi de ayrı birer tarafta olmamak için böyle severken, beraber, dudak dudağa olmaktan başka ne çare vardı?