Modernlik felsefi kuruluşunda kehanetin güçlü çağrışımlarını bilimsel kesinlik arayışıyla sınırlamıştır. Descartes kesinlik araştırmasında meşhur “cin”i başından savarken kâhinin yerini modern bilim adamı/filozof alır. Ne var ki Descartes’ın kendisi de bir modernlik kehaneti ortaya koyar: Modernlik şaşmaz yasalarla düzenlenen, doğanın nesneye dönüştüğü, şeylerin ve toplumun apaçık olduğu bir kesinlikler evrenidir. Bunu, modern toplumun ilk eleştirmenlerinden Rousseau’nun kehaneti takip eder: Modernlik, tari

Modernlik Kehanetleri Fırat Mollaer Orion Kitabevi Kitabın kapağında yukarıda yer alan tablo, "mekanik evren" anlayışının öncesinde evreni meleklerin döndürdüğünü temek almış kozmolojinin sureti iken, diğerinde-Benjamin gibi yorumlarsak cennetten esen bir fırtınanın mütemadiyen geleceğe doğru sürüklediği ve ilerledikçe önündeki yıkıntıları göğe doğru yükselttiği "tarih meleği" tasvir edilmektedir; aynı imgeden devam ettiğimizde film sahnesinde üretim çarkında ayakta kalmaya çalışan bir meleksilikle karşıla

“...Dolayısıyla şu aynı zamanda bizim kritik sorumuzdur: Batı’nın sömürgeci zalimliklerini yöntemli bir biçimde ortaya koyarken “Doğululuğu” teolojik köken gibi mi üstleneceğiz yoksa seküler bir başlangıç noktası mı saptayacağız?”“Türkiye’de Said imajları Said gerçekliğini çoktan geride bırakmış ve kendi alanında bağımsız bir krallık kurmuştur. Manipülatif geleneksel otoriteler eliyle konunun kültür savaşının içine çekilmesi vaziyeti daha da kötüleştirmiştir. Uzun sözün kısası, Said’i yorumlamak hiçbir zama

Türkiye'de yaşayan insanlar olarak çok uzun süredir kimlik meseleleriyle, deyim yerindeyse, başımız belada: Modern Batı ile ilişki içinde kendimizi kim veya ne olarak öne sürmek istediğimiz sorusu düşünce ve siyasetin önemli konularından biri olageldi. Öte yandan kimlik meselesi, dünyada ve Türkiye'de başka içeriklerle de siyasal ve toplumsal mücadelelerin başlıca konuları arasında yer alıyor: çok çeşitli kesimlerin resmi ve gayriresmi tanınma talepleri, retler, siyaset ve hukuk alanlarındaki tartışma ve ça

"Hayaletler, modern toplumların ayrılmaz parçaları, kurucu çelişkileri veya fark unsurlarıdır. Ekonomik eşitsizliklerin yanı sıra kültürel eşitsizliklerin üzerinde dolaşan hayaletler. İşte, hiç kimse bu hayaletlere Frantz Fanon'dan daha çarpıcı bir biçimde dikkat çekmemiştir." Bu kitap, altbaşlıkta ifade edildiği gibi, Fanon'la konuşmayı sürdürme arzusunun ürünü. Kitabı oluşturan makalelerin anafikri, Fanon düşüncesindeki eleştirel potansiyelleri ortaya koymak biçiminde ifade edilebilir. "...biz onu unutm

Fırat Mollaer Yerliciliğin Retoriği'nde bu ülkeyi düşünmenin hakim biçimlerini sorgularken toplumsal-siyasal meseleleri kültürel mevzulara indirgeyen kültürelciliğe güçlü bir eleştiri yöneltiyor. Buna göre, yerlicilik kültürü bir kavga silahına dönüştürüp toplumu ve siyaseti kültürün bir uzantısı olarak kurgular. Yerlicilik yerliden çok yerli olmayanla ilgili bir söylemdir, hatta yerli olmayanı inşa etmenin bir yoludur. Öte yandan, yerlicilik kültür silahını yerli olmayana yöneltmekle kalmaz, rakip yerliler

Nurettin Topçu'nun entelektüel yalmzlığından çok bahsedilir, hatta mesele kendi tarzında bir efsane dahi olmuştur; lakin bunun başlıca sebebi köklü bir biçimde sorgulanmaz. Oysa böyle bir yalnızlıktan söz edilecekse, temel nedeni, Topçu'nun muhafazakar mahfillerde ve fakat liberal muhafazakarlığın güçlü hegemonyasına karşı geliştirmiş olduğu düşüncelerinde aranmalıdır. Topçu'nun ortaya koyduğu problemler, Doğu'yla Batı, Yön ve Büyük Doğu arasında parçalanmış Cemil Meriç'ten, esas sorunurnuzun "Debussy'yi

Türk muhafazakârlığı konusunda bir çalışma dizisinin ilk ayağı olarak düşünülen bu kitap, klasik Türk muhafazakârlığı literatürünün yörüngesine odaklanıyor. Yer yer teknik ve tasvir edici olsa da, literatürün gelişimi, Türk muhafazakârlığının temalarıyla figürlerinin analiz edilmesi, bu konudaki eleştiri ve metodoloji problemleriyle ilgili sorular sorarak cevaplar geliştirmeyi amaçlıyor. Çalışmanın iki sacayağının klasik Türk muhafazakârlığı ve muhafazakârlık hakkındaki hâkim kanaatlerin sorgulanması olduğu

Muhafazakârlar, kendilerini daha çok kültürel-etik bir alanda tanımlasalar bile. muhafazakârlık iki yüze sahip bir ideoloji olarak tarihselleşmiştir. Tarihsel koşullara göre gizlice geçiştirilen ya da kimi zaman cüretkâr bir biçimde açığa vurulan sosyo-ekonomik bir yüzü daima varolmuştur. Bu yönüyle modern kapitalist uygarlıkla kategorik açıdan çelişkili olmak bir yana dursun, kapitalist dünya sisteminin bir destekçisi olagelmiştir. Bu refakat işlevi, muhafazakârlığı evrensel-ontolojik bir tutum ya da mizaç

Politik kültürümüz, "yaralı bilinç"lerin örneklerini yansıtır.Farklı bilgi blokları arasındaki çelişkilerin zamanında yaşayan bizler, birbirlerini iten ve karşılıklı olarak biçimsizleştiren bağdaşmaz dünyalar arasında çatlağa düşmüşüz:"Zihin açıklığıyla ve hınç duymadan üstlenildiğinde bu iki yanlılık bizi zenginleştirebilir".Oysa durum yıpratıcı da olabilir.Farklı bilgi bloklarının Türkiye´nin düşünce hayatındaki derin tarihsel temellere dayanan yapısallığı aynı zamanda Nurettin Topçu´nun entelektüel yalnı

Modernlik felsefi kuruluşunda kehanetin güçlü çağrışımlarını bilimsel kesinlik arayışıyla sınırlamıştır. Descartes kesinlik araştırmasında meşhur cini başından savarken kahinin yerini modern bilim adamı/filozof alır. Ne var ki Descartes'ın kendisi de bir modernlik kehaneti koymaktan geri kalmaz. Buna göre, modernlik şaşmaz yasalarla düzenlenen, doğanın nesneye dönüştüğü, şeylerin ve toplumun apaçık olduğu bir kesinlikler evrenidir. Bu ilk modernlik kehanetini, modern toplumun ilk eleştirmenlerinden biri

Liberal muhafazakârlık, Türkiye'de kendi tarihi açısından mantıksal sonucuna ulaşarak, tekno-muhafazakârlık biçiminde, hegemonik bir form ve pratik olarak iyice olgunlaştı. Bir metafora başvurulursa, bu terimle, muhafazakârların araçsal rasyonellik ve kapitalizmle uzun erimli flörtünün evlilik aşamasına ulaştığını anlatmaya çalışıyorum. Bu durumda, çağdaş egemenlik ilişkileri açısından bakıldığında muhafazakârlığı halkın ve çevrenin ideolojisi biçiminde konumlandırmak yanıltıcı olmak bir yana, politik zekây

Modern insanın benlik saplantısı ile iktidarların, aslında kendi ben¬liklerine hapsolmuş ve içe kapanmış bireyler üzerinde tatbik ettikleri politikalar bir ironiyi de gözler önüne serer: Bir yanda "ben kimim", ne istiyorum, neyi değerli ve önemli buluyorum, hayat benim için ne anlam ifade ediyor gibi daha çok kişisel arzu ve idealleri dile getiren bir kendini tanımlama ve keşfetme ihtiyacı, insanları, gene kendi ben¬likleri merkezinde daha çok yüzeysel psikolojik okumalara ve ara¬yışlara yöneltirken, diğer

Yusuf Akçura, yaklaşık bir asır önce, Osmanlı siyasal düşüncesinde başlıca üç eğilim tespit etmiş ve buna üç tarz-ı siyaset adını vermişti. Yaşadığımız yüzyılın başından bakıldığında ise, bir çağdaş üç tarz-ı siyasetin çizgilerinin ayırt edilmeye başlandığı söylenebilir. Fırat Mollaer, Türkiyenin son asrının siyasi eğilimlerini tekno-muhafazakarlık, endişeli kemalizm ve liberal sol olarak tanımlıyor. Türkiye için 20. Yüzyılın başında ortaya çıkan bu üç akım üzerine eleştirel yazılar kaleme alan yazarın bu k

Batan bir dünya nizâmının enkazı üzerindeyiz. Yeni bir nizâm, ahlâkta, hukukta, sanatta, dinde ve devlette insanlığa dayanacak yeni temeller bulmak zarureti neslimizin zayıf omuzlarını şiddetle sarsıyor. Bugün milletlerin mesuliyet hissine zere kadar kıymet vermeyen sahipleri, âlimler ve sanatkârlar, eğitim ve siyaset adamları, mahkemelerin ve üniversitelerin en azametli başları, asırlardan beri elde edilmiş pek çok şeyleri, bilerek, bilmeyerek feda ettikten sonra, çehrelerini her yerde bir perde arkasında

Politik kültürümüz, "yaralı bilinç"lerin örneklerini yansıtır.Farklı bilgi blokları arasındaki çelişkilerin zamanında yaşayan bizler, birbirlerini iten ve karşılıklı olarak biçimsizleştiren bağdaşmaz dünyalar arasında çatlağa düşmüşüz:"Zihin açıklığıyla ve hınç duymadan üstlenildiğinde bu iki yanlılık bizi zenginleştirebilir".Oysa durum yıpratıcı da olabilir.Farklı bilgi bloklarının Türkiye´nin düşünce hayatındaki derin tarihsel temellere dayanan yapısallığı aynı zamanda Nurettin Topçu´nun entelektüel yalnı