Osmanlı İmparatorluğu, modern gelişmelere kendisini kapatmış bir yapı olarak tahayyül edilse de, tarihin akışına esnek davranarak uyum sağlamaya çalışan realist bir devletti aslında. Sadece devlet yapısında değil, içinde barındırdığı cemaatlerde de zamana ayak uydurma çabasının ne kadar canlı olduğunu görebiliriz. Usta tarihçi İlber Ortaylı´nın, Batılılaşma Yolunda adlı yapıtı, Osmanlı kurum ve cemaatlerinin modernleşme çabalarını irdeleyen çalışmalarını bir araya getirerek, rengârenk bir Osmanlı tablosu re

Bir şehirde bir ömür geçirenler o şehre doğru bakmasını ne kadar bilirler? Başka ülkelerden, başka şehirlerden gelip geçenler kadar tanırlar mı yaşadıkları şehri? Söz konusu, İstanbul gibi bir şehir olunca, bu soruları olumlu yanıtlamak çok zor. Tarihin dokusunu böylesine içinde barındıran, yüzyılların kültürünü siluetinde taşıyan, bilinen birkaç ismiyle; Constantinople, Asitane, Deraliyye, Dar-ül hilafet´il aliyye, Dar´üssaadet, Dersaaadet, İslambol ve nihayet İstanbul´u tanımak için önce geçmişin ve nihay

x

Osmanlı modernleşmesi otokratik bir modernleşmedir. İç ve dış gelişmeler, hayatının son kırk yılında imparatorluğu, bu otokratik modernleşmeden anayasal bir monarşiye kadar sürükledi. İmparatorluk genç cumhuriyete parlementarizm, siyasal parti, basın gibi siyasal kuramları miras olarak bıraktı. Cumhuriyet ilk anda eğitim sistemini, üniversiteyi, yönetim örgütünü, mali sistemini imparatorluktan miras aldı. Cumhuriyet devrimcileri bir Ortaçağ toplumuyla deği, son asrını modernleşme sancıları ile geçiren impar