Damadı olduğu Marx'tan ve Proudhon'dan etkilenmiş sıradışı Fransız Marksisti Paul Lafargue'ın zamana meydan okuyan manifesto niteliğindeki metni Tembellik Hakkı, kapitalizmin vahşi çalışma koşullarına olduğu kadar, çalışmaya övgüler düzen 20. yüzyılın Marksist klişelerine de erkenden savaş açmış bir eserdir. Bu kısa ve özlü metin, bir aylaklık övgüsünden ziyade, egemen liberal amentünün beyinleri istilasına karşı bir uyarıdır. Tarihsel bakımdan son derece zengin bu klasik metin, 19. yüzyılın kolektif zihin

Özgürlükçü Marksist Paul Lafargue, 1880 yılında kaleme aldığı Tembellik Hakkı'nda proletaryanın kapitalist düzenin aşırı ve zoraki çalışmayı dayatması sonucu kötüleşen yaşam koşullarına yönelik eleştirilerini dile getiriyor. Bu kısa deneme, tembelliği övmekten ziyade kapitalist sömürünün neden olduğu köleleştiren, mutsuzlaştıran ve yoksullaştıran düzene yönelik sert bir eleştiri ortaya koyuyor. Kapitalist üretimin, tüketicilere hitap etmek yerine artık sahte gereksinimler ve istekler oluşturarak tüketiciler

Çalışın, çalışın proleterler; toplumsal zenginliği ve kendi sefaletlerinizi artırmak için çalışın, çalışın; çalışın çünkü çalışınca daha da yoksullaşırsınız ve böylelikle çalışmak ve sefil olmak için daha çok nedeniniz olur. Kapitalist üretimin acımasız yasası budur işte. Lafargue bu yapıtında emeğin değeri saçmalığını kanıtlamaya çalışır ve konuyu son derece dinamik bir biçimde işler. Toplumun bütün kesimlerini, mutsuzluğundan bütünüyle kendisinin sorumlu olduğunu düşündüğü proletaryayla, ekonomistlerle ve

Özel mülkiyetin hâkim olduğu toplumlarda çalışma katı bir zorunluluk kapsamında gerçekleşir. Kapitalizm, çalışanların bedenini olduğu kadar zamanlarını da satın almıştır. Oysa insanın çalışmamak, yaşamını sürgit kılmak için zahmete girmemek gibi bir içgüdüsü vardır; bu içgüdünün adı tembelliktir. Tembellik, çalışmanın kutsallaştırıldığı toplumlarda hakir görülür, aşağılanır. Tembellik Hakkı, çalışmanın sarsılmaz bir değer haline getirildiği toplumların eleştirisini sunuyor; tembelliğin bir başıboşluk yahut

Marksist düşünür Paul Lafargue'ın 1880 yılında yazdığı bu deneme, aşırı çalışma karşısında işçi sınıfının sefaletini gözler önüne seriyor. Aynı zamanda işçinin emeğini sömürmekten vazgeçmeyen, din adamları ve burjuvalarla işbirliği yapan kapitalizmin de güçlü bir eleştirisini yapıyor. Proletaryanın insanca yaşamak için Tembellik Hakkı'ndan gelen gücünü kullanarak çalışma aşkından kurtulup çalışmayı aşması, çalışmaktan özgürleşip kendisine ait boş zaman yaratması gerektiğini söyleyen Lafargue, aylaklığı de

Paul Lafargue, ne çalışmanın yadsınması ne de kendi içinde boş zamanın kutsanması olarak kaleme aldığı Tembellik Hakkı'nda, yaşamın bir tür kutsanmasını gerçekleştiriyor. Sadece "sermaye dinini" ifşa etmekle kalmıyor, teker teker bireylerin üzerinde karar kıldıkları bir toplumsal değer olarak çalışmaya dayalı tüm toplumsal sistemlerin geçersizliğini savunuyor. Aynı zamanda hem gülünç hem ciddi, hem esprili hem de derinlikli bir metin olarak 19. yy'ın klasikleri arasındaki yerini almış Tembellik Hakkı, sekiz

Paul Lafargue, sermaye dinini ifşa ettiği yapıtı Tembellik Hakkı'ndan sonra, kadın sorunu, Marx ve Engels ile idealizm ve materyalizm karşıtlığı vb. hakkında yazdığı denemeleriyle okurlarının karşısına çıkıyor. Mizahın ustaca kullanıldığı bu denemeler, burjuvazinin meşruiyetini zekice sorgularken, kapitalist ideolojiye saldırısını bir an olsun bırakmıyor. Lafargue'ın bu denemelerinin, çağımızda yaşamaya devam ettiğimiz vahşi sömürünün, cinsiyet ayrımcılığının, dinci gericiliğin ve kapitalist barbarlığın dah

Tembellik Hakkı, kapitalist düzenin kıyasıya eleştirisi, devrimci yazının başyapıtı, sosyalizmin klasiği niteliğiyle, Komünist Manifesto'dan sonra, tüm Avrupa dillerine en çok çevrilmiş olma onurunu taşıyor. Kimilerine göre, bu yapıt, yalnızca sosyalizmin değil, Fransız yazınının da klasiğidir.

Son otuz beş yılda Hugonun şimşekler çaktıran cümle kuruş biçimi, sözcükleri dehşete düşüren büyük korkakların; Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik, İnsanlık, Dünya Yurttaşlığı, Avrupa Birleşik Devletleri, Devrim sözcükleriyle ve liberalizmin diğer salıncaklarıyla oynayan bir cambaz olduğu için Prudhommeların tüylerini diken diken ediyor. Hugo, bir devrimci, hapsedilmezse kurşuna dizilecek olan bir sosyalist. Victor Hugonun kişiliği ve sanatı edebiyatçılar, siyasetçiler ve tarihçiler açısından daima bir tartışma k

Çalışın işçiler, çalışın. Toplumsal serveti ve kendi yoksulluğunuzu artırmak için çalışın. Çalışın ki daha da yoksullaşıp daha çok çalışmak ve tekrar yoksullaşmak için bazı nedenleriniz olsun. İşte bu, kapitalist üretimin acımasız yasasıdır. Ekonomistlerin aldatıcı sözlerine kulak veren işçiler kendilerini canla başla çalışma tutkusuna adamışlardır. Onlar tüm toplumu ve toplumsal organizmayı baştan sona sarsan sanayideki aşırı üretimin buhranını içlerine atıyorlar. Hatta ürün çokluğu ve talep yokluğu yüzü

Ey aptallar! Aşırı ölçüde çalıştığınız için, sanayi avadanlığı çok yavaş gelişiyor. Anırmayı bırakın da bir ekonomiste kulak verin: Çok akıllı bir adam değil, birkaç ay Önce yitirme mutluluğuna erdiğimiz Bay L. Reybaud`dur bu: Çalışma yöntemlerinde devrim, genel olarak, el emeğine göre ayarlanır. İşçiler, yaptıkları işi düşük fiyata sağladıkları sürece, patronları bol bol onları şımartırlar, gördükleri işler daha pahalıya mal olunca da yüz vermezler onlara.