YARALARI SEVGİ İYİLEŞTİRİR, Seneca’nın sözlerinden özenle derlenmiş bir seçkidir. “Yokluk aklımızı başıma getirir; bolluk bizi körleştirir.” “Onca şeyin arasında bizim olan tek şey zamandır.”

Stoa felsefesinin temel kavram ve öğretilerinin en güzel örneğinin sergilendiği çalışmaların başında Seneca’nın İyilikler Üzerine adlı kitabı gelir. İyiliğin hakiki doğası, yapılan iyiliğe iyilikle mukabele etme ve minnettarlığın meziyetleri bireysel ve toplumsal ahlâka dönük yönleriyle mükemmelen tartışılır burada. Seneca, gerçek mutluluk ile erdem, bilgelik ile özgürlük, sağduyu ile düzen, akılcı olmama ile nankörlük, sahip olma hırsı ile kaybetme korkusu, haz ile ölçülülük, ahlâki doğruluk ile günah, ira

Seneca’nın, Hercules Furens adlı tragedyasının konusu Yunan mitolojisinin güçlü kahramanı Herakles (Lat. Hercules, Türk. Herkül) ve onun işleridir. Latincede Hercules ismiyle anılan kahraman, efsaneye göre tanrı Iuppiter ile Miken kralının kızı ve Amphitryon’un karısı Alcmene’nin oğludur. Iuppiter, Teleboialılar üzerine sefer düzenleyen Amphitryon’un yokluğunda onun kılığına girerek Alcmene ile birlikte olmuş, bu birliktelikten yarı tanrı, yarı insan Herkül doğmuştur. Iuppiter’in karısı Iuno, durumda

Acıma Üzerine Kitap Açıklaması Kurgusu danışmanından imparatora özel bir iletişim biçiminde olsa bile Acıma Üzerine (De Clementia) Roma’nın üst sınıfına da seslenir. Neron’un saltık gücünü, bundan kaynaklanabilecek iç kargaşayı vurgulayan yapıtın 1. Kitabı, konumları sallantıda olan, varoluşları imparatorun iyi istemesine bağlı olan sınıfları ikna etmeyi amaçlar. 2. Kitap, saltık gücün doğru kullanımı olarak acıma konusunda felsefi savlar sunar. Bu sunumla Senaca, Neron’un öğretmeni olarak rolünün, i

Roma’nın belki de en tartışmalı imparatorlarından Nero’nun eğitmenliğini yapmış, Roma’nın o çetin ve katlanılması zor dönemlerinde Stoa felsefesine sığınıp ahlâk üzerine pek çok eser vermiş olan Lucius Annaeus Seneca bu eserinde ‘tutkuların en kötüsü’ olarak nitelediği öfkenin kaynağını, türlerini ve çarelerini araştırıyor. İnsanların kötülüğe olan meylinin ancak mantık yoluyla dizginlenebileceğini savunan Seneca, öfke kontrolünde de mantık yürütme sonucunda ortaya çıkması gereken yüce gönüllülüğü, hoş

Octavia, Roma tarihî dramasının (fabula praetexta) günümüze kalmış tek örneğidir. Yunan tragedyalarının temelinde insanların tanrılar karşısındaki çaresizlikleri yatmaktayken Roma tarihî dramalarındaki temel motivasyon vatanseverlikti. Bu eser ise hem günden güne zalimleşen ve paranoyası günbegün artan Nero’nun eşi hem de imparator Claudius’un kızı olan Octavia’nın yaşadığı hazin olayları aktarıyor. Bu tarihî dramada kahraman Romalılar yok. Onun yerine bir Roma imparatorunun deliliği, iktidar mücadelesinin

Günlük hayatın karmaşası arasından sıyrılan bu kadim eser, insana dair her zaman konuşulacak bir konuyu ele alır. İnsan Olmak'ta iyiliğin, faydalı olmanın, insanları mutlu etmenin yüceliği, derin ve anlaşılır bir samimiyetle gözler önündedir. Seneca, nankörlükle karşılaşmasına rağmen iyilik yapmaktan asla vazgeçmeyen insanların arayışındadır. Aynı zamanda kitap boyunca, daha iyi bir dünya arzulayan Seneca'nın kişisel görüşleri vardır. Kendinden sonraki filozofları ve yazarları etkilemiş olan Seneca, iyi olm

Seneca (İÖ 4 – İS 65): Devlet adamı ve filozofluğunun yanı sıra Roma tarihinin en önemli söylev ustalarından biri ve tragedya yazarıdır. Antik Yunan tragedyalarına ait temaları Roma'ya özgü süslemelerle bir kez daha ele almıştır. Sahneye konmak için değil, daha çok okunmak için yazılan bu tragedyalar 16. yüzyılda İtalyan hümanistleri tarafından yeniden keşfedilmiş, Rönesans yazarlarına örnek oluşturmuştur. Troialı Kadınlar savaşın acımasızlığını, sınırsız isteklerin ağır bedellerini, hayatın bilinmezlikleri

Bu kitap Romalı filozof ve devlet adamı Seneca’nın kaleme aldığı üç ‘teselli’den oluşmaktadır. Bunlardan biri Marcia adında Romalı bir kadına, öteki annesi Helvia’ya, son olarak da İmparator Claudius’un azatlı dilekçe yazmanı Polybius’a seslenir. Teselliler, çevrelerinde sevdikleri bir varlığın kaybına üzülen ve tek başına acısının üstesinden gelemeyen insanlara el uzatmanın yazınsal ürünleridir. Stoacı filozoflar, kendilerini bu konuda bir tür özel görevli gibi görüyorlardı. Onlar teselliler ile âdeta vicd

You have asked me, Lucilius, why, if the world be ruled by providence, so many evils befall good men? The answer to this would be more conveniently given in the course of this work, after we have proved that providence governs the universe, and that God is amongst us: but, since you wish me to deal with one point apart from the whole, and to answer one replication before the main action has been decided, I will do what is not difficult, and plead the cause of the gods. At the present time it is superfluous

"Peki uzun veya acıdan uzak yaşayan bilge bir insan, kötü bir şansa sahip ve ömrü boyunca bununla mücadele eden bir insandan daha mı mutludur?" Bu soruya cevabım; bu insan diğerinden daha mı iyidir veya daha mı şereflidir diye sormak olur. Değilse, daha mutlu değildir. Daha mutlu yaşayabilmesi için daha doğru yaşaması gerekmetedir; bunu yapamıyorsa daha mutlu da yaşayamaz. Erdem zorla olmaz ve bu nedenle erdeme bağlı mutlu yaşam da zorla olacak bir şey değildir. Erdem o kadar iyidir ki ne yaşamın kısalığı n

Romalı Stoacı filozof (MS.4. MS 65) Seneca felsefenin başlıca amacının yaşamı zenginleştiren, dingin, erdemli, anlamlı kılan ilkeler sunmak olduğunu düşündü. Bu amaçla Stoacı yolun değişik yönlerini dile getiren birçok deneme, mektup yazdı. Bunlar arasında en dikkat çekicisi Öfke Üzerine'dir. Öfkeyi geçici bir delilik olarak tanımlayan Seneca, tarih boyunca onun yol açtığı en korkunç felaketlerden örnekler vererek bize bu duygu patlamasının yıkıcılığını anlatır. Öfkeyi yararlı gören filozoflara, bu arada Ar

Bu "dünya Tanrısal bir öngörüyle yönetiliyorsa, neden yine de iyi insanların başına kötülüklerin rast geldiği" sorusuyla başlayan eserde Seneca, Stoa felsefesinin düşünüşüne uygun bir şekilde amaç meteorlar, fırtınalar, depremler gibi doğal fenomenlerin rasyonel ya da doğalcı bir analizini yaparak Stoacı evren tasarımında yer alan tanrısal öngörü anlayışıyla uylaşabilir olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. Seneca'nın yapıtlarında Tanrısal ve evrensel bir kader anlayışına sürekli bir vurgu vardır. Bu kader an

Filozof Seneca'nın Stoik yazıları yaşama sanatına, akıl ve ahlakın önemine dair önemli içgörüler taşıyor; tüm zamanları aşan bilgelikleri ve belagatleriyle de insanlara derinlikli bir kılavuz sunmayı sürdürüyor. Tarih boyunca bazı kitaplar dünyayı değiştirdi. Bununla kalmayıp; bizleri ve birbirimizi görme biçimimizi etkiledi. O kitaplar ki tartışmalara, muhalif fikirlere, savaş ve devrimlere esin kaynağı oldular. Aydınlattılar, harekete geçirdiler, kışkırttılar, teselli ettiler. Yaşamımızı zenginleştirdiler

Mutlu Bir Yaşam Üzerine - Yaşamın Kısalığı Üzerine

İS 65 yılında İmparator Nero'nun emriyle intihar ederek yaşama veda eden Romalı düşünür Seneca'nın De Providentia'sı (Tanrısal Öngörü) talih, kader ve tanrısal öngörü gibi Stoa felsefesine ilişkin belli başlı kavramların irdelendiği en önemli metinlerden biridir. Hitabet sanatının incelikleriyle örülü üslübuyla klasik bir edebiyat metni olmasının yanı sıra içeriğinin Stoacı ahlak ilkeleriyle döşeli oluşu, tanrı ve insan ilişkilerinin ayrıntılı olarak sorgulanması, iyi ve kötü değerlerinin açık ve seçik ifad

Yenilmez olan hiç darbe almayan değil, darbeden yaralanmayandır. Romalı filozof, devlet adamı, hatip ve tragedya yazarı Lucius Annaeus Seneca, Stoa felsefesinin öncüleri arasındaki en özgün sestir. İmparator Neron'un hocalığını ve danışmanlığını yapan filozof, parlak ve iniş çıkışlarla dolu yaşamında, sürgün yıllarında, Neron'un deliliğini yatıştırma çabasında teselliyi hep felsefede bulmuştur. Hayatta bilgece bir duruşun yaşananların içinden geçerek ve yaşam arenasında insanın kendi olarak var olmasıyla ka

Seneca (MÖ 4'e doğru-MS 65): Devlet adamı ve filozofluğunun yanı sıra Roma tarihinin en önemli söylev ustalarından ve tragedya yazarlarından biridir. Babasının bir siyaset adamı ve hatip olarak yetiştirmek istediği Seneca, bir süre devlet işleriyle uğraştı ve sonunda kendisini en sevdiği işe, yani felsefeye adadı. Stoacı öğretileri içeren çok sayıda düşünce metni, mektup ve tragedya yazdı. Bilgeliğin Sarsılmazlığı Üzerine'de, bilge kabul ettiği Cato'nun yaşadıklarından yol çıkarak, bilgenin haksızlığa ya da

Mutlu Yaşam Üzerine – Yaşamın Kısalığı Üzerine Seneca (MÖ 4'e doğru-MS 65): Devlet adamı ve filozofluğunun yanı sıra Roma tarihinin en önemli söylev ustalarından ve tragedya yazarlarından biridir. Babasının bir siyaset adamı ve hatip olarak yetiştirmek istediği Seneca, bir süre devlet işleriyle uğraştı ve sonunda kendisini en sevdiği işe, yani felsefeye adadı. Stoacı öğretileri içeren çok sayıda düşünce metni, mektup ve tragedya yazdı. Mutlu Yaşam Üzerine ve Yaşamın Kısalığı Üzerine'de Seneca doğaya uyum

Değil mi ki düşlediğimiz cumhuriyet hiçbir yerde bulunamıyor, o zaman otium yani inziva bizim için bir zorunluluktur. Ne hiçbir şey yapmamak, ne de hâşâ hayattan vazgeçmek. Gönüllü bir istirahat sadece, düşünerek eyleyebileceğimiz bir iç sürgün. Seneca işsizliğe özendiriyor bizleri. "Bütün devletleri tek tek gözden geçirsem, bilge kişiye tahammül edebilecek veya bilge kişinin tahammül edebileceği bir tane bile bulamazdım."