Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (1821-1881): İlk romanı İnsancıklar 1846da yayımlandı. Ünlü eleştirmen V. Belinski bu eser üzerine Dostoyevskiden geleceğin büyük yazarı olarak söz etti. Ancak daha sonra yayımlanan eserleri o dönemde fazla ilgi görmedi. Yazar 1849da I.Nikolanın baskıcı rejimine muhalif Petraşevski grubunun üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. Kurşuna dizilmek üzereyken cezası sürgün ve zorunlu askerliğe çevrildi. Cezasını tamamlayıp Sibiryadan döndükten sonra Petersburgda Vremya dergisini

Oyun salonuna girince -hayatımda ilk kez bir oyun salonuna giriyordum- oynamakla oynamamak arasında bir süre bocaladım kaldım. Salon tıklım tıklım doluydu. Ancak eğer böyle bir kalabalıkla karşılaşmasay-dım öyle sanıyorum ki, oyuna falan başlamadan çekip giderdim. Ne yalan söyleyeyim, kalbim küt küt atıyor, o soğukkanlılığımın yerinde yeller esiyordu. Uzun bir süredir kafama koymuştum; geldiğim gibi bu Roulettenburg'dan çıkıp gitmeyecektim. Hayatımda köklü ve kesin bir değişiklik o-lacaktı. Evet, böyle olma

1861-1862 yıllarında bu dergide yayımlanan Ölüler Evinden Anılar Dostoyevski´nin Sibirya´da geçirdiği sürgün yıllarının izlenimlerini bütün canlılığıyla yansıtır.

Amcamın rüyası yazarın; yozlaşmaya yönelmiş Rus soylu sınıfının birey-toplum ilişkilerini bir dille işleyip, kara bir mutlu sonla bitirdiği uzun öykülerinden biri...

Thomas Mann, dünya görüşü yüzyılı aşkın süredir tartışılan Fiyodor Mihaloviç Dostoyevski´yi Doğunun Dantesi, Maksim Gorki ise,Rus Shakespeare´ı olarak niteler. Kurmaca ve kısa bir anlatı olan Uysal Kız; gerilimi, ruhsal derinliği ve insancıl anlatımıyla, yazarının yazınsal yüceliğinin kanıtlarından biri olma özelliğini gösteriyor.

Dostoyevski yayıncısı ile yaptığı bir kontrat yüzünden, Kumarbaz´ı yirmi beş günde yazdı. Gırtlağına kadar borca batan yazar 1867 yılında selameti Batı´ya kaçmakta buldu ve dört yıl süreyle orada kaldı. Kendiside kısa bir süre kumarın tutsağı olan Dostoyevski, belki hiçbir romanına kendi yaşamından bu kadar çok şey katmamıştır. Dostoyevski,bizzat yaşadığı bu tecrübeleri "Kumarbaz"romanında,okuyucularına derinden hissettirecek şekilde aktarmıştır.

Usta yazar, yufka yürekli, saf ve ölesiye iradesiz, ama delicesine aşık bir gencin yürek parçalayıcı halini korkunç bir tahlil gücüyle anlatıyor.

Ünlü Rus düşünür ve edebiyatçı Dostoyevski’nin en son ve en iyi yapıtı olan Karamazon Kardeşler, yaşlı bir toprak sahibi ve onu öldürmeye niyetli dört oğlunun öyküsüdür. Duygusal Dmitri, entelektüel Ivan, gizemli Alyoşa ve gayrimeşru oğul Smerdiyakov. Kendilerini Karamazov olarak gören öz kardeşlerin üçü de kendine özgü karakter özelliklerine ve arzulara sahiptirler; Dmitri bedeni, İvan aklı, Alyoşa ise ruhu temsil eder. Dört kardeş de aşağılık babalarına karşı duydukları yoğun, kontrolsüz öfke ve intikam d

Küçük bir Rus köyünde toprak sahibi olan Fedor Pavloviç Karamazov`un dehşetli, esrarengiz ölümü, kısa sürede yalnız yaşadığı beldenin değil bütün Rusya`nın ilgiyle takip ettiği bir dava haline gelir. Ölümden, toplumda hiç sevilmeyen, ömrünü ilkesizlikler üzerine kurmuş maktulün büyük oğlu Dmitri Karamazov mes`uf tutulmaktadır... Ne var ki; insanın bilgiyle donatılmış aklı ve maddi deliller, hayatın girift ve akıl almaz oyunları karşısında çoğu zaman aciz kalmakta ve kader ağlarını örmektedir... Dostoyevsk

Yazar Vanya, evliliğe bir adım kala, kendisini terk ederek bir başka erkeğin ardından giden nişanlısını kaybeder. Kısa sürede ayrılığın eşiğine gelen bu aşk öyküsünün yaralarını sarmaya çalışırken iz sürdüğü gerçekler, bir insanın değil, aslında bütün insanlığın kaderinin öyküsünü çıkarır karşısına... Hayatını, insan ruhunu en ince ayrıntılarıyla irdelemeye adayan Dostoyevski, Ezilenler`de, kaldırım taşları üzerinde yaşanmış, ayrı bedenlere bürünmüş benzer kader öykülerini anlatıyor. Hayatın ta içinde cere

General`in evinde özel öğretmen olan Alexis Ivanovitch, sevgilisini borçtan kurtarmak için girdiği kumarhanede, kazanmak ya da kaybetmekten daha önemli bir şeyi, içindeki kumarbaz ruhu fark eder. Ve bu fark edişin ardından rulet masaları başında yitirilen işin, aşkın hatta bizzat hayatın öyküsü başlar... İç dünyamızın somut olmayan gerçekleri üzerinde yaptığı cesur tahlillerle dünya edebiyatına damgasını vuran Dostoyevski, sürgün yıllarının ardından kaleme aldığı Kumarbaz`da aşkın, ihtirasın ve paranın kur

Dünya yazarlarının en büyüklerinden biri sayılan Dostoyevski`yi ülkemizde tanımayan ve sevmeyen kalmamıştır denebilir. Bu eşsiz ruh uzmanı, insan yapısının derinliklerine girip keşifler yapmakta, yalnız meslektaşlarının çoğunu değil, psikologları bile çok gerilerde bırakmıştır. Dostoyevski`nin başlıca yapıtlaını çevirmi olan Nihal Yalaza Taluy, bu kitapta onun en güzel romanlarından birini daha dilimize kazandırmıştır. Netokça`nın romanını her zamanki gibi zevk ve hayranlık duygularıyla okuyacak ve sevece

Kumarbaz, Dostoyevski`nin romanları arasında özelliği olan bir yapıttır. Bu dev romancı kendini anlatmaktan hiçbir zaman geri kalmamıştır, ama Kumarbaz, yaşamının en gerçek dramlarından birinin tahlilini yapar. Denilebilir ki, kumar hastalığının korkunçluğunu, hiçbir yazar onun bu yapıtı kadar duyuramamıştır. Oyun tutkusuna karşı bütün iradesini kullandığı halde, bir türlü kendini bu canavarın pençesinden kurtaramayan iyi ruhlu bir insanın bu yüzden nasıl tüm ahlak kurallarını çiğnediğini bu kitapta tüyleri

Dostoyevski, bu kısa romanında başyapıtlara özgü bir üslup güzeliğiyle bize, hasta ruhlu kişilerin yaşamından, gerçekle düş arası unutulmaz sahneler anlatır. Hummalı ruh halleri içinde mutluluğa susamış, ama onu bir türlü elde edemeyen bu insanların insanüstü bir gerçeklikle yaşamakta olduklarını siz de okuyunca kabul edecek ve Dostoyevski`yi, dünyanın en büyük romancıları arasına yücelten güçteki gizemi sezer gibi olacaksınız.

Yeraltından Notlar, Dostoyevski´nin yaratıcılığında bir dönüm noktasıdır. Dostoyevski bu yapıtında yepyeni bir anlatım denediğini, "Müzikteki geçişleri bilirsin. Bu da tıpkı öyle olacak. Birinci bölümdeki gevezelikler, ikinci bölümde yerlerini ani bir katastrofa bırakacak," şeklinde ifade eder yazdığı bir mektupta. Yapıtın ´ideolog´ baş kişisi, Dostoyevski´nin sonraki yapıtlarındaki Raskolnikov, Terentyev, Karamazovlar gibi tüm ´anti-kahramanlar´mı önceleyen bir arketip niteliğindedir. Bu ´anti-kahraman´ d

x

Bir yanda budala, anlamsız, önemsiz, hastalıklı, herkese yarardan çok zararı dokunan, niçin yaşadığını kendi de bilmeyen, yarın nasıl olsa ölecek bir kocakarı; öte yanda yardım görmedikleri için boş yere sıkıntı çeken körpe güçler. Kocakarıyı öldür, parasını al, sonra bu parayı tüm insanlığın yararına harca. Bir hayırlı ölüme karşı binlerce yaşam. Kocakarıyı öldürdükten sonra paraya el sürmeden ruhundaki iç çelişkilerle savaş. "Ben kocakarıyı değil kendimi öldürdüm." noktasına geliş. Sonunda iyi yü

Bu notlar ve yazarı tümüyle bir hayal ürünüdür. Bununla birlikte, etrafımıza şöyle bir baktığımızda, bu notların yazarı gibi olanların aramızda yaşamasının yalnızca mümkün değil, aynı zamanda gerekli olduğunu kabul ederiz. Ben, yalnızca yakın bir geçmişin sıkça rastlanılan tiplerinden birini okuyucularıma tanıtmak istedim. Bu tip, hala yaşamakta olan bir kuşağın temsilcisidir. "Yeraltı" adını taşıyan bu bölümde, bu kişi kendisini ve düşüncelerini anlatırken, toplumumuzda neden bulunduğunu, bulunmasının niçi

İyiliklerle, inançlarla dolu bir kahraman: Prens Mişkin. İlgi çekici karakteri, saflık derecesindeki görev anlayışı ve sevgi duygularıyla İsa´nın yeryüzündeki yansıması, bu samimi "budala" sanki bir sınavdan geçmektedir. Prens Mişkin yazarıyla aynı kaderi paylaşmaktadır. "Budala" romanı Dostoyevski´nin olağanüstü dinsel yoğunluğunu yansıtan en önemli eseridir. "Dostoyevski´nin yapıtı Rus edebiyatının doruk noktasıdır; dile getirdiği ciddi dini karmaşa durumundaki karakteridir; bu karakterin izlediği acı