“Öreke Taşı’nda bir Osmanlı kızı ile iki Kefalonyalı’nın cesetleri bulundu. Beyoğlu’nda bir adam kendi yatak odası içinde asıldı. Bu iki cinayetin birbirine kesin ve yakın bağlantıları ise ortada mevcut eşya ile sabittir. Sözü edilen eşya anılan cinayetlerin daha nerelere kadar uzanacağını da gösteriyor. Eğer Osman Sabri Efendi kazandığı ün kadar usta bir adli zabıta memuru ise bu sırları meydana çıkarmaya çalışıp çabalamalıdır.”İlk Türk polisiye muharriri, “Efendi Babamız” Ahmed Midhat Efendi, “Tanzimat Ed

Ulviye Hanım zaten onu ziyarete geleceğini haber verdiğinden Dürdane komşusunu karşılayarak kendi odasına kadar götürdü onu. Misafir geleceği için çok sade ve bir o kadar da güzel giyinmişti Dürdane. Güzelliği de su götürmez olan Dürdane'yi görünce 'Gerçekten, Memduh Bey'in, bu sevdasıyla çıldırmaya hakkı varmış' dedi kendi kendine. Ama bunun da ardından aklına Mergub geldi ve bu sefer de içinden 'Mergub! Dünyada bundan daha güzel bir kız bulabilir misin? Nasıl ihanet edebiliyorsun bu melek yüzlü kıza? Dürd

Tercüman-ı Hakikat’te tefrika edildikten sonra 1881’de kitap hâlinde yayımlanan Henüz On Yedi Yaşında, fuhuşhanede çalışan 17 yaşında Kalyopi adlı Rum bir genç kızın hikâyesini anlatır. Ahmet ve Hulusi adında iki arkadaş beraber tiyatroya gittikleri bir akşam şiddetli yağmur dolayısıyla evlerine dönemezler. Bu vesileyle kalacak yer ararken biraz da zorunluluk gereği bir genelevde kalırlar. Buradaki hayat, burada yaşayan insanlar –özellikle Kalyopi– Ahmet Efendi’nin ilgisini çeker ve sadece hikâyesini dinlem

Ahmet Mithat Efendi Süleyman Muslî'de Musullu bir genç olan Süleyman'ın başından geçenlerden hareketle 13. yüzyılın sonları ve 14. yüzyılın başlarında İslam coğrafyasında cereyan eden bazı önemli olayları ele almıştır. Romanda Süleyman ve Mariya Konstanse'nin maceraları zemin olmak üzere Haçlı Seferleri Bizans/Roma tarihi Bâtınilik mezhebi üzerine yoğunlaşılır. Süleyman Muslî edebiyatımızda Haçlı Seferleri'ni işleyen ve Hasan Sabbah'la fedailerine odaklanan ilk roman olması bakı­mından önemlidir.Önceki akta

Felatun Bey'i tanır mısınız? Hani ya şu Mustafa Meraki Efendi―Zade Felatun Bey! Galiba tanıyamadınız. Fakat tanınacak bir çocuktur . Mustafa Meraki Efendi, Tophane'nin Beyoğlu'na yakın bir mahallesinde oturur. Mahallesinin adını vermek olmaz. Yerini anladınız ya? Bu kadarı ile yetininiz. Kendisi kırk beşlik bir adamdır. Fakat babası, bir çocuğu genç evlendirirler ise, yüzü gözü açılmadan dünya evine girmiş olacağından, namus ve edebini güzel korur düşüncesinde olduğundan, Mustafa Meraki Efendi'yi on altı ya

İlk defa 1884 yılında yayımlanan Esrâr-ı Cinayât, edebiyatımızda ilk polisiye roman olma özelliğini taşır. Ahmet Mithat Efendi'nin, gazete ve gazeteciliği, romanda vakanın çözümüne yardımcı olarak kullanması 2. Abdulhamit dönemi gazeteciliği hakkında çok önemli bilgiler vermektedir. İstanbul Boğazı'nın Karadeniz çıkışına doğru ve Beykoz açıklarında bulunan Öreke Taşı denilen adada 15-16 yaşlarında bir kızla iki adamın cesetleri bulunur. Komiser Osman Sabri ve polis memuru Necmi, amirlerinin emri ile cinayet

Ahmed Mithat Efendi'nin doğal ve sade bir dil kullanarak kalem aldığı bu romanda; umumhanede çalışan genç bir kız olan Kalyopi'nin, Ahmet Efendi adında orta yaşlı, iyiliksever bir adam tarafından kurtarılışı anlatılmaktadır. Kalyopi'nin başından geçenler anlatırken, dönemin Beyoğlu fuhuş dünyasını da gerçekçi bir anlatımla gözler önüne serer ve Batılılaşma, ahlak, kadın-erkek ilişkileri, kadının toplumdaki yeri gibi birçok konuyu tartışmaya açar.

İlk yapıtında kullandığı Hâce-i Evvel imzâsı nedeniyle yazınımızda bu sanla anılan Ahmed Mithat Efendi, yazın'ın hemen her türünde, çok sayıda yapıt vermiştir. Özellikle, roman ve öykü alanında, Felâtun Bey ve Râkım Efendi romanının kahramanı Râkım Efendi'ye yakıştırdığı yazı makinesi sıfatını asıl onun için kullanmak gerekir. Ahmed Mithat Efendi'nin Dürdâne Hanım romanı, yazarın en önemli romanlarındandır; yazar, Acem Ali Bey'in Dürdâne Hanım'a yardımını konu olarak alırken, okurlarını hem eğlendirmeyi hem

Ahmet Efendi ile Hulusi Efendi, Fransız Tiyatrosu'nda sahnelenen bir oyunu izlemek üzere gittikleri Beyoğlu'nda fazlaca içip sarhoş olur, geç saatte yağmur bastırınca geceyi geçirmek için bir geneleve giderler. Ahmet Efendi'nin karşısına çıkarılan kız "henüz 17 yaşındaki" Kalyopi'dir. O geceyi izleyen günler, hem Kalyopi'nin hem de Ahmet Efendi'nin hayatını tümüyle değiştirecektir...Tanzimat Dönemi eserlerinde "ahlaksız kadın" tiplemesine çoklukla rastlanır. Ancak bunlar, genellikle erkek başkişisini yolund

Jön Türk romanı Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tef­rika edildikten sonra 1910 yılında kitap olarak basılmıştır. Romanın kahramanlarından Nurullah Fransızcayı çok iyi bildiği gibi resim, müzik, felsefe, dinî ilimler konusunda bilgi sahibidir. Batı'nın hayat tarzını her şeyiyle benimsemiş olan Ceylan ise nikâhsız evliliği dahi savunan genç bir kızdır. Ceylan, Nurullah'ın Ahdiye ile evlenmesine engel olmak için akla gelmedik yollara başvurur. Bunu yaparken başta Nurullah ve babası olmak üzere pek çok kişinin k

Esrar-ı Cinayat önce gazetede tefrika edilmiş, ardından kitap olarak basılmıştır. Bir polisiye roman olmasına rağmen Ahmet Mithat Efendi zaman zaman araya girerek çeşitli konularda değerlendirme ve tahliller yapmaktan kendini alamamıştır.Balıkçılar İstanbul Boğazı çıkışında bir genç kızla iki adamın cesedini bulur. Bu olaydan bir ay sonra Beyoğlu'nda intihar süsü verilen bir cinayet daha işlenir. Soruşturma memuru Osman Sabri bunun bir cinayet olduğunu ortaya çıkarır. Cinayetlerin nasıl ve niçin işlendiği K

Felatun Bey İle Rakım Efendi, Edebiyatımızda züppe tipini konu alan romanlardan biridir. Yazar bu romanında Batı uygarlığını özde kavrayamayan ve şekilde kalan Felatun Bey'i anlatır. Felatun Bey'in karşısına da erdemli bir insan tipini, Rakım Efendi'yi, çıkarır. Bu karşıtlık, romantizmin bir özelliğidir ve yazarın yer yer olay akışını keserek bilgi vermesi, romanın olumsuz yönlerinden biridir. Rakım Efendi, ağırbaşlı, çalışkan, vaktini boşa harcamayan karşılıklı çıkarlara dayalı ilişkiler kurmayan Fransızc

Ahmet Mithat Efendi Çingene adlı romanında genç bir beyzadenin güzel bir Çingene kızına aşkını anlatırken konuyu Tanzimat döneminin temel düşünsel eksenlerinden medeniyet ve medenileşme kavramları çerçevesinde ele alır. Eser Çingene sevgili dışında, Hintli bir öğretmen ve Ermeni bir ressamın da dahil olduğu, etnik açıdan heterojen bir çevre içinde kurgulanır. Genç ve zengin Istanbul beyefendisi ile güzel ve yoksul Çingene kızının toplumsal konumlarındaki zıtlık eğitimle, medenileşmek suretiyle aşılabilir mi

Ahmet Mithat Efendi Şeytankaya Tılsımı'nda gizemli bir aşk hikâyesini anlatırken batıl inançları da sebep olduğu sonuçlardan hareketle ele alır. Olayın Güney İtalya'da geçmiş olması medeniyetin çağdaş merkezi olarak değerlendirilen Avrupa'ya yönelik mesnetsiz hayranlığa örtük bir eleştiriyi de arka plana yerleştirir. Bununla birlikte eserin başında bir notla ŞeytankayaTılsımı'nı Fransızca bir hikâyeden yararlanmak suretiyle kaleme aldığını belirten Ahmet Mithat Efendi'nin yabancı bir tür olan romanın gelişm

Türk edebiyatının ilk alafranga, züppe tipi Felâtun Bey; tam karşısında ölçülü ve çalışkan Râkım Efendi... Ahmet Mithat Efendi, popüler Türk romanının öncülerinden sayılan Felâtun Bey ve Râkım Efendi'de, Batı'yla karşılaşma ve modernleşme deneyimini ele almakla kalmıyor, doğru modernleşmeye dair formüller sunarak okurlarına rehberlik etmeyi de amaçlıyor.

Ahmet Mithat'ın özel olarak ekonomi bahsini konu edindiği eserlerinden biri Sevda-yı Sa'y ü Amel'dir. Bağımsız bir kitap gibi yayımlanmış olan, günümüzde hâlâ geçerliliğini koruyan sorunların ele alındığı eser, 1879'da Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yayımlanmış olan iki uzun makaleden oluşmaktadır. Bu ma­kalelerden ilki Sevda-yı Sa'y ü Amel olup, ikincisi Teşrik-i Mesai - Taksim-i Mesai adını taşımaktadır. Kitabın ilk bölümünü oluşturan Sevda-yı Sa'y ü Amel'de Ahmet Mithat, Osmanlı Devleti'nin içinde bulun

Ahmet Mithat Efendi, Musahabat-ı Leyliye adlı eserini 27 Teşrinievvel 1886-1 Mayıs 1890 tarihleri arasında üç buçuk yıl süre ile Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika ettikten sonra kitap olarak bastırmıştır. Musahabat-ı Leyliye; sosyal, kültürel, tarihî, hikemî, ilmî, fennî, dinî ve edebî konuları ihtiva etmektedir. Mithat Efendi sohbet havasında yazdığı bu musahabelerle okuru bilgilendirmeyi, okurun ufkunu genişletmeyi ve günlük hayatta alışılagelen ancak farkında olunmayan birçok tutum, davranış ve düş

Ahmet Mithat'ın "Maksadımız yeniçeriliğin mevcut olduğu zamanlardaki eğlencelerin bazılarını anlatmak" diye bahsettiği Dolaptan Temaşa'da pek de bilmediğimiz yaşayışıyla bir dönemin kapıları aralanıyor. İstanbul'un mahalle kahveleri, "helva sohbetleri", giyim kuşam ve âdetleri, hatta eşyasıyla... Kısa, ancak oldukça zengin içeriğiyle roman Behram Ağa, Dilber Leyla, Yeniçeri Zorlu Mustafa ve Paşalı Ahmet Ağa karakterleri arasında gelişen komedi ve gerilim unsuruyla bezeli, cinayetlere varan olayları konu alı