Elinizdeki kitapta Türkiye Türkçesinde Farsça kökenli kelimeler iki dilin etkileşimi bağlamında incelenmiştir. Farsça ve Türkçe, çok eski dönemlerden bu yana karşılıklı ilişkiye ve etkileşime sahip iki dildir. Farsça, bugünkü Türkiye coğrafyasında Arapçadan sonra İslam dünyasının en önemli dili olarak uzun yıllar boyunca kullanılmış ve ilgi odağı olmuştur. Bugüne kadar Türkçe ile Farsça arasındaki edebî etkileşime dair birçok çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışmaların kimi açılardan yetersiz olduğu söyleneb

Dinimizin temel kitabı, Müslümanlığımızın temel referansı, kültürümüzün temeli, dünya ve ahiretimizin yol haritası, inanç-ibadet-ahlak yapımızın zemini olan kitabımız Kur’an’ın temel iniş gayesi elbette ki anlam ve amacını öğrenip onun ışığında hayatımızı tanzim etmek, eksik ve kusurlarımızı onun aynasında görüp düzeltmek, Allah’ın rızasına ulaştıracak ilke ve prensipleri bizzat kendi kelamından görüp anlamak... Böyle olmakla beraber dinin kutsal kitabı olarak ibadetlerimizdeokuduğumuz sure ve ayetlerin ken

Aydın ÇAMLICAHayatı anlamlandırmaya insanı mecbur bırakan en yalın gerçektir ölüm. Peygamberimiz bunu “nasihat olarak ölüm yeter” buyurarak ifade etmiştir. Ölümün ve en temel iman konularından olan âhiret hayatının doğru anlaşılması, insanın dünya ve âhiret saadetinin yegâne garantisidir. Bu hususun önemine binaen Mâtürîdî ekolün en bariz ikinci siması Ebü’l-Mu‘în en-Nese­fî’nin âhiret anlayışını, Hanefi-Mâtürîdî ekolün izini sürerek araştırmaya çalıştık. Öncelikle Nesefî’nin hayatını, eserlerini, ilmî yönü

İstiare, Batı dillerindeki kullanım şekliyle metafor, Aristoteles tarafından “Başka bir şeye ait olan ismin bir şeye verilmesidir” şeklinde tanımlanırken, İslam dilbilimcilerince de “Soyut kavramların somut kıyaslarla, ödünç alınan kelimeler vasıtasıyla resimlendirilmesi” olarak tanımlanmıştır. Gerek yerli gerekse yabancı tarifler değerlendirildiğinde, ortaya çıkan sonuç, istiârenin bir ödünç alma, aktarma faaliyeti olduğudur. Her bilim ve sistem kendini tanımlayıp, tanıtmada dile ihtiyaç duyar. Bireylerin

İslam Ahlak Felsefesi, kendine özgü yönleri olan bir düşünce sistemidir. İsminden de anlaşılacağı üzere din, ahlak ve felsefe gibi üç temel disiplinin bir araya geldiği bir oluşumdur. Ahlak felsefesi, iyi kötü, erdem ve mutluluğun, sorumluluk ve görevin felsefî metot ve bakış açısıyla incelenmesidir.Ahlaki hareket, akıl ve irade sahibi insanın iyilik gayesiyle bilinçli olarak yaptığı hareketlerdir. İsteyerek, bilerek, seçilerek yapılan davranışlar ancak ahlakidirler.Ahlak felsefesi bir değerler alanıdır. De

Ali Fuad Türkgeldi, Osmanlı Devleti’nin son asrına şahitlik etmiş, tarihçi kişiliğiyle tanınmış devlet adamlarından biridir. İçinde yetiştiği Tanzimat toplumunun karakteristik özelliklerini kişiliğinde bütünleştiren Ali Fuad Bey hem fikrî hem de siyasî hareketliliğin olduğu İstanbul’da bürokrat bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Osmanlı Devleti’nin modern eğitim kurumlarında eğitim görüp içinde bulunduğu çevrenin de etkisiyle çok yönlü bir insan olarak yetişmiştir. Dâhiliye Mektupçuluğu, Dâhiliye

Tarihte el-Ahkâmu’s-Sultaniyye adında iki eser yazılmıştır. Biri Maverdî (ö.450/1058), diğeri Ebu Ya’la’ya (ö.458/1065) aittir. Her iki müellif Hicri 4-5. asırlar arasında, Miladi 10. asırda yaşamıştır. Bunlar Abbasilerin sonlarına doğru halife Kadir Billah ile halife Kaim bi Emrillah dönemlerinde yaşamışlardır. Maverdi eserinin girişinde ismini vermese de halifenin emri üzerine yazdığını belirtir. Ahkâmu’s-Sultaniyye’lerin birinci konusu İmamet konusudur; bunun karşılığı Hilafet ve güncel ifadesiyle Devlet

Yoksullukla mücadeleye salt maddi açıdan bakmak fevkalade yanlış ve eksik bir yaklaşımdır. Ona sadece maddi yoksunluk olarak yaklaşmak toplumu bugün içinde bulunduğumuz noktadan daha ileri bir yere götürmeyecektir. Zira yoksulluk sadece ihtiyaç maddelerinin eksikliğinden ibaret değildir. Bu nedenle zenginliğin ve yoksulluğun yeniden değerlendirilerek toplumumuzun inanç ve ahlaki değerlerinin ışığı altında tanımlanması gerekmektedir. Çünkü İslam ümmeti, Batı’dan ithal ideolojilerle ve bu sakat anlayışın üret

Bu çalışmada Akseki’nin “Köylüye Din Dersleri” başlığını taşıyan eserini tanıtmak ve söz konusu eserin metnini günümüz Türkçesi’ne çevrilmiş ve notlar ilave edilmiş şekliyle okuyucuyla buluşturmak hedeflenmiştir. Bu sayede Cumhuriyet’in ilk yıllarında yaygın din eğitimi ile ilgili yazılmış bir metnin her yönüyle günümüze taşınmasına ve anlaşılmaya çalışılmasına bir katkı sunmak amaçlanmıştır. Ele alacağımız kitabın ismi “Köylüye Din Dersleri” olmakla birlikte çalışmamızın kapağında ve metin içi başlıklarda

Klasik Arap edebiyatında âyet ve hadislerin parça parça veya bütün olarak metne ve konuşmaya yerleştirilme sanatı olarak bilinen iktibâs büyük bir önemi haizdir. Pratik bir olgu olarak Hz. Peygamber ile başlayan iktibâs ilk başlarda sadece Kur’ân, daha sonra ise Kur’ân ve hadis merkezli bir alıntı tekniğine bürünmüştür. Bu edebî sanat başta şair ve edipler olmak üzere muhtelif kesimlerin kendilerini haklı çıkarmak, görüş ve düşüncelerini desteklemek amacıyla ilahî kelâmı referans göstermede bir araç olmuştu

Prof. Dr. Fethi Kerim Kazanç koordinesinde yürütülen “Lisansüstü Öğrencilerin Akademik Yazma Becerilerinin Geliştirilmesi-I” isimli proje sonucunda ortaya çıkan yazılardan oluşan bu çalışmada, kelâm ve felsefenin ilgi alanına giren yöntem, metafizik, inanç, bilgi, din, ulûhiyyet, şiddet, kötülük ve değer gibi konular ele alınmaktadır. İşlenen konular daha ziyade kelâm ilmine özgü bir anlayışla ele alınmakta olup bazen de her iki disipline atıf yapılarak karşılaştırmalı olarak verilmeye çalışılmıştır.

Elinizdeki çalışmanın birinci bölümünde Sultan I. Mes‘ûd’un Dandanakan mağlubiyetinden Ferrûhzâd’ın ölümüne kadar meydana gelen iç ve dış siyasî olaylar ele alınmıştır. İkinci bölüm Sultan İbrâhim’in tahta geçişi ve Selçuklularla yapılan sulhla başlamakta, III. Mes‘ûd’un ölümüyle sona ermektedir. Bu bölümde Gaznelilerin mevcut topraklarını koruma politikası üzerine yoğunlaşılmıştır. Üçüncü bölümde ise öncelikle III. Mes‘ûd’un oğulları Şîrzâd ve Arslanşâh daha sonra Arslanşâh ve Behrâmşâh arasında meydana ge

Mâverâünnehir coğrafyası, Hanefî mezhebinin önemli bir mer­kezi haline gelerek, bu bölgeden çıkan pek çok önemli Hanefî fakihinin yetişmesine vesile olmuştur. Bu başarı, bireysel çabaların ötesinde, birçok âlimin bir araya gelerek sergilediği kolektif gayretlerin bir ürünüdür. Zira eserleri günümüze kadar ulaşmış ve mezhebin temel kaynakları arasında yer alan fakihlerin hoca talebe ilişkisi incelendiğinde bunların bir ilmi silsilenin halkaları konumunda olduğu görülmektedir. Başka bir ifadeyle Hanefî mezheb

En temel insani değerlerden birisi olan merhametin tüm dünya üzerinde sessizliğe büründüğü, bebeklerin, çocukların vahşice katledildiği bu utanç verici günlerde dünyanın İslam dininin merhamet anlayışına, Peygamber efendimizin sevgi ve şefkate dayalı ahlakına ne kadar çok ihtiyaç duyduğu bir kere daha tebarüz etmiştir. Tüketim kültürü ve faydacı ahlak anlayışıyla kendinden olmayana karşı her geçen gün daha da duyarsızlaşan modern birey en temel insani hasletlerini de kaybetmektedir.Bu kaybediş gözünün önünd

İlmî kaidelerinin tespit ve teyidi belirli bir zaman ve mekanla sınırlandırılmış olan nahiv, sarf ve lügat ilimlerinden farklı bir kategoride değerlendirilen belâgat ilmi, dil ilimlerine kıyasla daha özgür bir muhtevaya sahiptir. Dolayısıyla özgün şairler, yaratıcı yazarlar olduğu sürece belâgat ilminin belirli kaideler, terimler ve taksimlerle sınırlandırılmasının mümkün olmadığı görülmektedir. Zaten belâgat ilmine dair eserlere bakıldığında belâgat sanatları için birbirinden farklı tanımların zikredildiği

Tevbenin had cezaları üzerindeki rolünü incelediğimiz bu çalışmada öncelikle tevbenin kısa tarihçesi, kavramsal çerçevesi, genel esasları, hükmü ve geçerlilik şartları gibi konulara değindik. Daha sonra girizgâh mahiyetinde olacak şekilde İslâm hukukunda suçun tasnifine kısaca yer verip, akabinde haddin kavramsal çerçevesi, bazı özellikleri, kapsamı, özellikle hangi suçların hadler kategorisinde incelendiği, ilgili suçlara ön görülen cezaların tanımı, dayanağı ve ispat yolları gibi konuları tüm yönleriyle i

Kur’ân’ın yorumuyla ilgili farklı yönelişlerden birisi, Hint alt kıtasında sistemleşmiş, daha sonra bir ekol haline gelmiş, Kur’ân’a tekrar dönülmesini dile getiren Kur’âniyyun ekolüdür. Kur’ân’a metin merkezci yaklaşarak, her şeyin Kur’ân’da bulunduğunu ileri süren ve te’vile sonuna kadar kapılarını açan bu ekol, geleneksel yaklaşıma eleştirilerde bulunmuştur. Bir diğer yöneliş ise Kur’ân’ın tarihsel yorumudur. Kökeni itibari ile Batı kaynaklı olan bu düşünce, tarihsellik, tarihsel yorum ve tarihselcilik g

Haram kelimesi ile ilişkilendirilen bir şeyin çerçevesi, somut engellerle belirlenmek zorunda değildir. Onun sınırları zihinlerde başlar ve birtakım psikolojik sınırlarla çizilir. Böylece kelime ile ilintili olan her şey, profan dünyadan ayrılır ve yanına yaklaşılamaz özel bir varlık veya eylem düzeyine yükseltilir. O şey, bu aşamadan sonra ‘saflık’ veya ‘kirlilik’ bakımından bir yönü haiz ‘dokunulmaz’ bir şeye dönüşür. Bu iki husus ise doğası gereği sınırlamalar getiren zihni tutumlardır. Kirlilik boyutu i

Hz. Peygamber’in Uygulamalarında Ehliyet ve Liyakat isimli üç ana bölümden müteşekkil olan bu çalışmanın birinci bölümü ehliyet ve liyakat kavramlarının tahlili ile ilişkili anlam ve kullanımlara sahip adalet, emanet ve sadakat kavramları üzerinde durmaktadır. Bu bölümde ayrıca Câhiliye dönemi uygulamaları ile Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerden örnekler karşılaştırmalı olarak ele alınarak kavramlara tüm yönleriyle müdrik olmak hedeflenmektedir.İkinci bölümde liyakat, ehliyet, adalet, emanet ve sadakat gibi soyut

Bu çalışmada Batının İslâm coğrafyasına yönelik uygulamaya soktuğu sömürge politikalarının etkisi ile kimliğe yabancılaşmanın, kavram kargaşalarının, ideolojik ve siyasal kutuplaşmaların yaşandığı günümüz Türkiye’sinde ve İslâm dünyasında yanlış anlayışlara, polemiklere ve tartışmalara konu olan “şeriat” konusuna açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Dinȋ kavramlar çarpıtılarak, istismar edilerek onlar üzerinden yapılan ayrıştırma ve kutuplaştırmalar, ancak ülkemizi ve İslâm coğrafyasını kendi çıkarlarına ve s