Osmanlı hariciyesinin modernleşme serüveni aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin klasik dönemden modern döneme kadar geçirdiği dönüşümün hikâyesidir. Devletler hayatta kalabilmek için bir yandan askeri güç kullanımını modernleştirirken diğer yandan dış politika hedeflerini barışçıl yollarla gerçekleştirmelerini sağlayan diplomasi cihazının kullanımını da modernleştirdiler. Döneminin önde gelen devletlerinden olan Osmanlı İmparatorluğu da bu sürecin dışında kalamazdı. Bu kitap diplomasiyle bürokrasinin kesişim no

Mondros Mütarekesinin imzalanmasıyla başlayıp, saltanatın kaldırılmasına kadar geçen süreç (30 Ekim 1918 - 1 Kasım 1922) Osmanlı tarihinin son dört yılını kapsar. Bu, Birinci Dünya Savaşından yenik çıkan Osmanlı Devleti'nin mütarekenin imzalanmasının ardından yok olma korkusuna kapıldığı dönemdir. Yaşanan korku, siyasal ve düşünsel alanda bir karmaşayı da beraberinde getirir. Öncelikle yakın geçmişe karşı bir tepki ortaya çıkar. Gelinen noktanın sorumlusu olarak görülen İttihat ve Terakki Partisi yönetimine

Kocabalkan'ın stratejik bir geçidinde konumlu, Osmanlı dönemindeki özel statüsünden dolayı öteki Bulgar yerleşimlerinden öne çıkan Kotel'de (Kazan) dünyaya gelen Petır Mateev (1850), Malta Adası'ndaki İngiliz Protestan Koleji'nde ve Robert Kolej'de eğitim gördüğü sırada Anglosakson kültürünü derinden özümsüyor. Payitahttaki British Post Office'te çalışma hayatına başlıyor. Maceracı ruhunu dizginleyemeyen Bulgar delikanlının yabancı yerler keşfetme hayaliyle adeta yanıp tutuştuğu bir sırada İstanbul'dan atla

20. yüzyıl, çocuk haklarının ilanına tanık oldu; çocukluğun tanımı değişti. Üstelik Mayıs 1968'de "yasaklamanın yasaklanması" anlayışı da ortaya çıkmıştı. Ana babalar bu köklü değişimler karşısında şaşkınlığa düştü. Çoğu itaat anlayışıyla yetiştirilmişti. Şimdi çocuklarını nasıl yetiştireceklerdi? Artık her şeyi yeni baştan düşünmeleri gerekiyordu. Çocuklarına her konuda kendilerine eşitmiş gibi davrandılar. Onları kendileriyle bir tutmaları kadar, bizzat kendilerinin çocuklaşması da sorunlar yarattı. Hiçbi

Komplocular 26 Aralık 820'de Fil Kapısı önünde toplanan ruhbanın arasına karışarak Teotokos Tu Faru Kilisesi'ne girdi. Hükümdar koronun yanında ilahi okuyordu. Katiller ilahi biter bitmez üzerine atıldılar. Bu Fil Kapısı ve Faru Kilisesi tam olarak neredeydi? Ne birini biliyoruz kesin olarak, ne diğerini. Ya da bir şairin yazdıklarına bakalım: 'Gençler [hukuk öğrencileri] muzaffer bir alay halinde şehrin bir ucundan Ayios Markianos ve Martyrios Kilisesine yürürlerdi. Kimisi kadın kıyafetleriyle, sefalet içi

Bu çalışma yakın dönemde tıp tarihi ve kültür tarihi alanındaki yeni yaklaşımların tesiriyle Osmanlıda modern tıbbın tarihini hasta, doktor ve devlet üzerinden okuma çabasının bir ürünüdür. Odaklanılan zaman dilimi modern Batı tıbbının Osmanlı topraklarına girdiği, bir başka ifadeyle modernleşme tarihine ve tıbbın derinlemesine değişimine sahne olan 19. yüzyıldır. Tıp tarih yazımına hâkim olan doktorların başarılarına odaklanan biyografi, hastalık veya kronolojik kurum tarihi alanının dışına çıkılarak birey

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ev içi hizmetlerde istihdam edilen çocuklar hakkında konuşmak ve yazmak karmaşık duygularla yüzleşmeyi ve mücadele etmeyi gerektiriyor. Çocukların acısı, sevinci, yalnızlığı ve kavuşma arzusu konuşan ve yazanları da mutlaka kuşatır ve etkiler. Okurlar gelecek sayfalarda bunu hissedebilir ve bu nedenle zaman zaman akademik dilin dışına çıkıldığını düşünebilir. Duygularımın gelecek satırları şekillendirmekte önemli bir payı olduğunu baştan kabul ediyorum. Haklarında

Kâğıdın icadının uygarlıkların gelişimindeki hayati önemini reddetmez kimse, ne var ki kâğıdın tarihini çoğu insan bilmez. Bu kitap, ortaçağda İslam diyarlarında yaygınlaşan kâğıdın yaşamın her yönünü nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor. Batı Asya’daki Müslümanlar, 8. yüzyıl başında Çin’den kâğıdı ve kâğıt yapımını öğrendiler; beş yüzyıl sonra bu bilgiyi İspanya’daki Hıristiyanlara aktardılar. Kâğıt bilginin kuşaktan kuşağa geçmesini sağlayıp kültürler arasında bir köprü oluşturdu. Jonathan Bloom hikâye

Osmanlı yönetimi uyruklarının hareketliliğini teşvik etmezdi. Örneğin Osmanlı köylülerinin vergilerini toplamakla görevli yerel idarecilerin izni olmadan köylerini terk edemeyecekleri iyi bilinir. Yine de köylüler sık sık çiftliklerini terk ederler, özellikle kötü hasat birçok gencin köyden kaçmasına neden olurdu. Ayrıca, seyahat olmadan ticaret mümkün olamayacağından, örneğin 16. yüzyıl ile 17. yüzyıl başlarında Yahudi, Müslüman ve Hıristiyan yüzlerce Osmanlı taciri düzenli olarak Venedik'i ziyaret etmişti

Gabriel de Luetz, ya da daha bilinen adıyla Gabriel d'Aramon, Fransa Kıralı I. François'in Fransa Kıralı II. Henri, diplomat Gabriel d'Aramon'u 1546'da büyükelçi olarak İstanbul'a yolladı. Büyükelçinin maiyetinde bir grup bilim insanı da vardı. Bunlardan 1517 doğumlu Pierre Belon zoolojiye büyük ilgi duyduğu için Felemenk ve İngiltere'ye gitmiş memleketine döndüğünde Vittenberg Üniversitesinde, ünlü bitkibilimci Valerius Cordus'un yanında eğitim görmüştü. 1542'de Paris'te tıp eğitimi de gören Belon, Cardina

Geçtiğimiz yirmi yıldan bu yana kaynakların çeşitlendirilmesi ve yeniden değerlendirilmesi sayesinde Osmanlı askeri tarihi baştan yazılıyor. Osmanlı ve Habsburg arşivlerindeki zengin malzemeye dayanarak kaleme alınan bu kitap da 1699 sonrasında imparatorluğun Habsburg serhaddindeki askeri gücüne odaklanarak bu alana katkı sağlıyor. Osmanlılar, 1683'te Viyana'yı ele geçirmek üzereyken ağır bir bozgun yaşadılar ve takip eden savaşta sınırlarını koruyan kalelerin neredeyse tamamını kaybettiler. İmparatorluğun

Halife el-Mehdî, Aristoteles'in Topika'sının Arapça'ya çevrilmesini emretmişti. Nasturi patriği I. Timotheos, İS 782 civarında kitabı Süryanice'den çevirdi.Yunanca'sına danışmayı da ihmal etmedi. Mehdî iyi bir öğrenciydi; kitabı dikkatle okudu ve açık bir münazarada İslam'ı savundu. Tartıştığı Hıristiyan, Patrik I. Timotheos'tan başkası değildi. Timotheos, anılarında halifenin kendisiyle tanrıbilim tartışmasına girmesine ilk başta şaşırdığını; fakat daha sonra Mehdî'nin Hıristiyanlığa yönelttiği bütün itira

Elinizdeki kitabın konusunu 15. yüzyıldan 18. yüzyılın sonuna kadar İstanbul aşçı ve tatlıcı esnafının faaliyetleri oluşturuyor. Bunlardan 1501 tarihli İstanbul İhtisab Kanunnamesinde aşçılar ve başçılar ve büryancılar ve börekçiler fi'l-cümle ta'am bişirüb satanlar diye bahsedilir. Peki kimdir bu ta'am bişirüb satanlar? Kaç kişidirler, İstanbul'un neresinde, ne pişirirler, kaça satarlar? Bu soruların cevabı aranırken bir yandan da, kaynakların izin verdiği ölçüde kira, vergi ve istihdam ile İstanbul'un fet

Alman seyyah Buchenbachlı Hans Jacob Breüning (1552-1616) seyahat tutkusunun nasıl başladığını şu sözleriyle anlatır "Üniversite öğrenimine başlamadan önce Fransızca öğrenmek için Fransa'ya gitmiş ve üç yıl boyunca bütün Fransa'yı boydan boya dolaşmıştım. Paris'ten ayrılmadan önce de, Fransa'ya en yakın ülke olan İngiltere'ye gitmeye ve orayı da tanımaya karar verdim. Bu niyetimi gerçekleştirdikten sonra da, gene aynı amaçla ve lisan bilgimi geliştirmek için [15]78'de İtalya'ya gittim. İtalya'dan deniz yolu

Mihail Macarov Osmanlı tebaasından Avratalanlı (Koprivşitsa) bir Bulgar ailenin çocuğudur. Babası İvan Macarov ömrünü gurbette geçirerek aba imalat ve ticareti yapmaktadır. İstanbul'da Çorapçı Han'da dükkânı vardır. Genç Mihail de burada çalışacak, sonra 1873'te girdiği Robert Kolej'de eğitim görerek Bulgar aydınları arasındaki yerini alacaktır. Ama Macarov'un bu kitaptaki Kudüs yolculuğu anıları daha önceye 1868-69'a aittir. İvan Macarov 1868'de yanına karısını ve oğlu Mihail'i alarak hacı olmak üzere Ku

Çocuk emeği, çocuk evlilikleri gibi çocuklarla ilgili sorunlardan yoğun bir şekilde bahsedildiği modern Türkiye'de, bu sorunların tarihsel arka planına yönelik ilginin azlığı şaşırtıcıdır. Osmanlı toplumunda özellikle modernleşme süreci öncesinde çocukların yaşamına ilişkin çağdaş dönemde çok az şey üretilmiştir. Bu anlamda elinizdeki çalışma, ele aldığı dönem bağlamında Osmanlı toplumunda çocukların yaşamına, içinde büyüdükleri ve şekillendikleri toplumla ilişkilerine değinen ilk kitaptır. Kitap birkaç kon

1907'nin Eylül ayı başlarında, bir Bulgar kadın yazar, diş hekimi kocasıyla Sofya Garı'nda, ülkenin efsanevi milli şairiyle buluşuyor. Kadın yolcu, 1903'ten başlayarak farklı dergi ve gazetelerde hikâye ve oyunları yayınlanmaya başlayan, daha çok Mars takma soyadıyla bilinen Evgenia Bonçeva-Elmazova. İkinci yolcumuz, Evgenia Mars'ın kocası Dr. Mihail Elmazov. Sofya Garı'nda onları bekleyen üçüncü yolcu ise ünlü Bulgar şairi İvan Vazov. Bu üç yolcu Osmanlı İmparatorluğu payitahtına gidiyorlar. İki yıl sonra

Hikâyemiz, 1884 ilkbaharında Osmanlı Devleti'nin büyük vilayetlerinden Halep'te başlar. Şehir sınırları içindeki Huveyz ve Cemmâsiyye isimli iki köyde, hayatın normal akışı bir dizi sıra dışı gelişmenin etkisiyle değişme arifesindedir. Tarihte hiçbir zaman önemli bir hadiseyle öne çıkmayan bu iki köyün ahalisi, Osmanlı idaresinin ve dönemin hükümdarı Sultan II. Abdülhamid'in özel ilgisine mazhar olmak üzeredir. Hikâyemizin Cemmâsiyye'de yaşayan kahramanı Halepli Muhammed b. Süleyman, köyün yedi-sekiz yıl ön

Cevabı zor bir soru: “Kime çocuk denir, çocuk nedir?” Farklı zaman ve coğrafyalarda yanıtlar çok değişiyor. 1666’da Fransız papaz Pierre de Bérulle “Çocukluk, ölümden sonra insan yaşamının en kötü ve en sefil dönemidir” diyordu. Ortaçağda çocuğun onu yetişkinlerden, hatta gençlerden ayıran özgün doğası hiç bilinmiyor, çocuklar küçük yetişkinler olarak algılanıyordu. İster saray erkânından, ister işçi sınıfından olsunlar, 5 ile 7 yaşlarında yetişkinlerin dünyasına itiliyor, geçiş dönemini yaşayamadan onlarla

Osmanlı İmparatorluğu, Fatih devrinin kapanmasından üç yüz yıl sonra bile hâlâ bir ortaçağ devlet sistemiyle yönetilmekteydi. Osmanlı devlet adamları ortaya çıkan problemlerin nasıl giderileceğine dair çeşitli önerilerde bulunmaya 17. yüzyılda başladılarsa da sorunların kaynağının teşhisi ve çözümünde istenilen başarı elde edilemedi. 18. yüzyıla gelindiğinde özellikle askeri alanda olmak üzere Avrupa devletlerinin üstünlüğü açıkça kabul edilmeye başlandı. Osmanlı padişahları, 18. yüzyıldan itibaren de devle