Yol yürümek isteyene açar kendini; bazen dünyanın öbür ucuna kadar gidip bütün bağlardan özgürleşmek, bazen de evden yalnızca birkaç adım uzaklaşarak o bağları onarmak için... Dar sokakları, dolambaçlı patikaları, asfalt zemini, nemli toprağı, tozu pisi, kayaları ve çiçekli kırlarıyla hazır ve nazır beklemektedir yol. Çünkü yürümek sağaltır; gidilecek rotadan bağımsız olarak batan güneşe, bastıran soğuğa, ağırlaşan bedene rağmen bilinmeyene duyulan güvenle hareket edildiğinde, yola çıkanla bir yere var

Sömürge döneminden kalma eski binanın çinko damlarını, kırık dökük kiremitlerini kızdıran güneş, içerideki pis havayı daha da yoğunlaştırıyor; ter, kan ve sidiğin ağır kokusu sıcak havada nefes almayı dahi güçleştiriyor... Bir parça ekmeğe ulaşmak için gün boyu çamaşır kolalamak, dikiş dikmek, gemilere yük taşımak, dilenmek, bedenlerini satmak zorunda olanlar; yarınsız ve mülksüzler, karınlarını doyurabilmek için her gün yeniden dalıyorlar hayat kavgasına... Açlığın, çaresizliğin, bitin pirenin farenin, has

Pandemi, ekonomik kriz ve artan siyasal baskı karşısında bizler "hareketsizlikten" yakınaduralım, Alain Badiou, başta Sarı Yelekler hareketi olmak üzere Fransa`daki yakın dönem örneklerine bakarak bu tür hareketliliklerin her zaman hayra yorulamayacağını savunuyor. Sınıfsal çatışmada önemli ve belirleyici bir taraf haline gelen, günümüz "demokrasilerinin" en büyük destekçisiyken günden güne irtifa kaybeden orta sınıfın, içinde konumlandığı dünyanın dışına çıkarılamadığı takdirde despotizme çanak tutan, salt

Yerkürenin hangi noktasında, hangi koşullar altında olursa olsun damarları aynı umutla, aynı ateş ve iradeyle harlanan cesur yürekler vardır. Bazen küçük gibi görünen bir eylem ile devleşen dalgalara ilham kaynağı olurlar, bazen de o kabarmış dalgaların komutanı... Ama takvimler ve coğrafyalar değişse de bu tarihsel misyonu üstlenenleri hep aynı öfke ve coşku buluşturur, onları sınırların ve yılların ötesine taşıyan da budur. Kavel Alpaslan, Aynı Öfkenin Çocukları: Dünyadan Devrimci Portreleri derlemesin

Bir devrimin fitilini yakmaya hevesli, haris felsefe öğrencisi Rosenthal, devrimci saiklerle yola çıkan dört genci hem budalaca hem de ölümcül bir komplonun içine çeker. Bütünlüklü bir programdan yoksun, küçük burjuva karakterli bu "bağımsız" yolun çıkışsızlığı daha başından belliyken, kendisi de örgütlü bir komünist olan Paul Nizan, gençliğin özgürlük arayışının, topluma ve kendisine karşı isyanının toplumsal gerçeklerle buluşmadığı ve ideolojik bir bilinçle yoğrulmadığı müddetçe nasıl sorumsuz sonuçlar d

Önceleri ince ince atıştıran, derken yeri göğü beyaza boyayan bir tipidir vuruyor ormanı, sığınaktaki cılız ateş çalı çırpıyla harlanıyor. Amansız Polonya kışı hem partizanların hem de düşman askerlerinin kanını donduruyor; bıkkın homurtular, alaycı kahkahalar, kanlı öksürükler ve ateşin o tatlı çıtırtıları kar sessizliğinin altında eziliyor. Ama yine de köknar ağaçları arasında, soğuğa, açlığa ve çaresizliğe inat umudun ve özgürlüğün ezgileri söyleniyor... Polonya'da Bir Kuş Var, savaş tüm şiddetiyle sürer

Salgın hastalıklar ve sefaletle kırılan, gadre uğramış bir halk... Açlıktan karnına kramplar girse de teskin edici vaatlere tok bu yığınlar tam da kaderine ve sömürüye boyun eğmişken bir hiciv üstadından parlak bir öneri geliverir. Gulliver'in Gezileri'nin yazarı belagat ustası Jonathan Swift'ten "leziz" bir satir.

Fakir İdris, 1982'de göktaşı olarak belirip Edebiyata sırtını dönmeden önce ses verdi: "Mecbursunuz."

Eşitlik ve özgürlüğünü savunduğu kadınların evlilik kurumu içindeki esaretine, iffet ve bekâret dayatmasındaki cinsiyetçiliğe itiraz eden Charles Fourier, ailenin ortadan kaldırılmasından, arzunun her türlü baskı ve yoksunluktan kurtuluşundan yanaydı. Bugün birçok araştırmacının teslim ettiği üzere "feminist" sözcüğünün de mucidiydi. Boynuzname ticaretin, yani alışverişin tüm riyakârlığıyla tecessüm ettiği evlilik müessesine yönelik, Fourier'nin düşüncesinin temelindeki detay imgelemine ilişkin ipuçları da

Eylül 1982... Şatila ve Sabra mülteci kamplarının kalbinde; cinayetin, hiçliğin, tozun toprağın ortasında geçen dört saat, dar sokakları istila etmiş cesetler ve sinekler... Jean Genet, deliliğin sınırlarında gezinirken, tasnif edilmesi, parçalanıp yeniden birleştirilmesi olanaksız cümleleri bir araya getiriyor, derin kuyularda boğularak nefesi kesilen büyük utancı, bir katliamı, pis bir sırrı faş ediyor. Geriye, Beyrut sokaklarına fısıltıyla yayılan kadim bir soru kalıyor: Kısa zamanda mı ölmeli yoksa sons

Avın tedirginliği boşuna değil... Avcının durgun havada belki de kimsenin duyamayacağı kadar sessiz hışırtılara, çıtırtılara kulak kabartıp tetiğe bastığı o an gibi birden kararıveriyor her şey. Genç kız omzunda keskin bir sancı, dehşetli bir solukla yere kapaklanıyor, ahşap zemin tamamlanmamış bir ömrün hüznüyle kızıla boyanıyor... Nobel ve Pulitzer Ödüllü Toni Morrison, pamuk tarlalarından, bitimsiz sancılardan ve taşranın karanlığından vadedilmiş topraklara, New York'a göçen siyah bir çiftin yarım kalmış

Ev içindeki kadının görünmez emeğinin sömürüsüne dikkat çekerek mevcut ücret sistemindeki gelir paylaşımının adaletsizliğini görünür kılan ve Marksist teorinin feminist bir perspektifi içselleştirmek zorunda olduğunun farkına varılması açısından da önemli bir eşik olan uluslararası "Ev İşi İçin Ücret" hareketinin kurucularından Silvia Federici, Marx'ın başlıca metinlerinde öne çıkan ve basitçe ihmalle veyahut eril bakışın getirdiği gafletle açıklanması imkânsız yapısal boşluklara ilişkin teorik saptamaların

Yokuş Aşağı Portakallar'da yaşamları farklı mecralarda akmış kadınların birbirine değen ve gittikçe iç içe geçen hikâyeleri tek bir çatı altında ustalıkla toplanıyor. Mahkûm edildikleri çukurdan, kangrenleşmiş yaralarına rağmen, er kişiden aman dilemeden çıkmaya çabalayan karakterlerin her birinin yolu incelikle örülüyor ve kadın dostluğunun girift veçhelerine vararak okurunu yüreklendiriyor. Zeynep Uzunbay, binlerce kadınlık hali arasından kendi sesimize kavuşmamız için bizi uzun yollarda, derin ve puslu v

René Char'ı yaşayan en büyük şairimiz, Gazap ve Muamma'yı da Fransız şiirinin Illuminations'dan ve Alkoller'den bu yana bize verdiği en şaşırtıcı eser kabul ediyorum... Yalnız Kalırlar yayınlandığından itibaren bu bir avuç şiir, şiirimiz üzerinde özgür ve bakir bir rüzgâr estirmeye yetmiştir. 'İşe yaramaz biblolar' imalatına kendini vakfetmiş şairlerimizin ağızlarına borazan almak için lavtayı ellerinden bıraktıkları bunca yıldan sonra şiir nihayet sağaltıcı bir odun ateşi halini almıştır... Başkaldırının v

Thomas Bernhard otobiyografik beşlemesinin ilk kitabı Neden – Bir Değini'de orta ve lise öğrenim döneminde yaşadıklarını son derece çarpıcı bir biçimde yansıtıyor. Doğal güzellikleri faşist ve Katolik yapısıyla gölgelenen Salzburg'da yetişen bir gencin ruhen kötürümleşmesi yalnızca bombardımanlara ve savaşın yıkıcı etkilerine bağlı değildir. Önce Nasyonal Sosyalizmin, sonra Katolikliğin çarkları arasında öğütülen şey, körpe zihinlerin yaratıcılığıdır ve bu karanlık içinde intihar daima cazip bir kurt

Dünya edebiyatının en yetkin ve üretken kalemlerinden Fernando Pessoa'nın bir dergide sessiz sedasız yayınladığı tek anlatısı olan Anarşist Banker, Pessoa evreninin tüm dünya dillerinde köşe taşlarından biridir. Antikçağ felsefesine özgü diyalog yöntemiyle sofizmin ve paradoksların gücünü maharetle kullanan, keskin bir retorik sergileyen mizah yüklü bu metin, kışkırtıcı paradokslarla ve abese varan akıl yürütmelerle zihnin sınırlarını zorlar. Bir yandan hâlâ içinde yaşamakta olduğumuz burjuva toplumun

Feminizmler Tarihi, on sekizinci yüzyılda Batı'da gerçekleşen devrimler ve kitlesel hareketlerle adım adım gelişerek serpilip büyüyen ve son noktada gücünü küresel boyutta ilan eden feminizme can veren hareketleri dini, siyasal ve kültürel odaklar üzerinden keşfe çıkıyor. Kadınların hak, özgürlük ve eşitlik talepleriyle biçimlenen özgül deneyimleri kadar, sömürge karşıtı hareketle, siyahilerin mücadelesiyle, seçme hakkı ve eşit ücret talebiyle dayanışma halinde dört bir yandan sürgün veren çeşitli fe

İlk kitabı Şu Yağmur Bir Yağsa ile hem okurun hem de edebiyat çevrelerinin beğenisini kazanan Kâmil Erdem, Bir Kırık Segâh'ta da iz bırakan anların, gün yüzüne çıkmamış ruh hallerinin üstündeki perdeyi ustalıkla kaldırıyor. Nesneleri yalayan karanlığı, kalpten dudaklara bir türlü ulaşamayan sırları, hafızanın bastırılamayan seslerini betimlerken, sükûnetine gömülerek sıkıntılarını bir duvar misali ören insanları kendine has o derinlikli üslubuyla aktarırken belleklerde yer ediniyor. Gündelik hayatın

Göz yanılması, el çabukluğu, kalp çarpıntısı... Zaten bir sirkten daha fazla ne beklenebilir ki... Angela Carter, Londra'nın her daim yağmurlu, rutubetli işçi mahallelerinden Rusya'nın kurak, hüzünlü taygalarına savrulan bir sirk kafilesinin peşine düşüp, ihtiraslı bir kurmacaya dönüşen pikaresk bir fars yaratıyor. Hilkat garibeleri, muhataralı ayyaş palyaçoları, kana susamış kaplanları ve efsunlu trapezcisiyle duvar diplerinde saklanmaya mahkûm karakterleri sahne ışıkları altında onurlandırıyor. Yayınlandı

Paris'in bir kenar mahallesinde, fahişelerin sersefil çocuklarına bakarak geçimini sağlayan Madam Rosa'nın, şefkate ve ilgiye hasret küçük Momo'yla kurduğu derin bağın çocuğun gözünden tüm gerçekliğiyle aktarıldığı Onca Yoksulluk Varken, sıcak bir yuva özlemiyle kavrulsa da sokaklara yazgılı olanların hüznünü anlatır. Annesine duyduğu yoğun sevgi ve bağlılığı Şafakta Verilmiş Sözüm Vardı'da dokunaklı biçimde aktaran Romain Gary'nin, sözü Momo'ya bırakması bu ned enle hiç de şaşırtıcı değildir. Bu sağlam ili