Yazıların hemen hemen hepsinde ortak sorun olarak ortaya konan, her seferinde, nasıl geçmiş bir düşünürü yeniden bugüne getirebiliriz sorusu yatmaktadır. Eski düşünürlerin bugünkü düşünce dünyasına katkılarını ele almaktadır. Genelde, onların yapmış olduğu yaklaşımları bu yazılar tekrar etmektedir. Ama bu tekrar hareketi, yeniden kendi şartlarının tekilliği içinde bir düşünürü, bugün bizim tekilliğimizde, yeniden düşünmenin gerekli olup olmadığı sorusu üzerine sürüklenip bu konu etrafında dönmektedir. Ama b

Tanrıların Doğası adıyla Türkçeye kazandırılan Marcus Tullius Cicero'nun de Natura Deorum adlı yapıtında Klasik Yunan döneminde temelleri atılan ve gelişen, ardından Roma Döneminde de kabul gören ancak yeterince açık olmayan felsefi düşünceler bir kez daha açıklanmıştır. Latin Dilinin tüm inceliklerini bilen usta bir hatip olmasının yanı sıra toplumda uzlaşmaya ve uyuma önem veren Cicero'nun bu yapıtı, konularında uzman ve yetkin kişilerin karşılıklı konuşmaları biçimindedir. Kemale ermiş kişilerin anlat

Dünyaya gelme bahtsızlığı büyük bir kötülük ve telafisi mümkün olmayan bir zararı içinde taşır. Bunu felsefenin şimdiye kadar kulaklara hoş gelen, yürekleri teselli eden tatlı ve melankolik sesiyle değil, son derece katı ve mantıki bir dille savunur kitabın yazarı David Benatar. Ve iflah olmaz iyimserlere fena sürprizleri vardır. Çünkü bütün hayatlar göründüğünden çok daha fazla acı bir tecrübeye sahiptir. Sürekli yükseltilmeye çalışılan mutluluk, zevk ve keyif standartları gerçek rakamlara döküldüğünde der

“Kendini tanımak, mutluluğun ilk kanunudur.” Fransız dilinin en önemli üslup ustalarından biridir Alain. Yaşadığı dönemde modern Stoacı yaklaşımıyla kültür ve edebiyat alanına çok derin etkileri olmuş, eğiticiliği ve rehberliğinin gücü sayesinde kendisinden sonra bu alanda çok değerli isimler kazandırmıştır. Filozof Alain, mutluluğu tıpkı bir Kandinsky tablosunda kullanılan farklı renkler gibi hayatın tamamına yayar. Mutluluğun birbirinden farklı tonları vardır: İyimserlik, kararlılık, özgüven, uyum ve deng

Königsbergli filozofun düşünceleri, şüphe yok ki bir dehanın tüm parıltısına kavuşmuştur. Güçsüz bir bedenden yükselen ateş, insanın ve evrenin sırrına dahil edilme isteğini, doğaya karşı aynı ölçülerde, aynı mutlak kesinlikte karşılık verebilme iradesini göstermiştir. Kant´ın büyüsü şimdiye kadar hiç eksilmemiştir. "Üzerimdeki yıldızlı gök ve içimdeki ahlâk yasası" yeryüzünde var olduğu müddetçe de bu büyü yaşamaya devam edecektir. Akıl, ahlâk, metafizik, değer, bilgi, inanç ve yargılarımız konusunda h

Hilmi Ziya Ülken'in felsefi sistemini taçlandıran Hâkimiyet adlı son kitabı uzun bir süre sonra ilk defa okuruyla buluşuyor. Eser, "hâkimiyet" (souveraineté) ve "tahakküm" (domination), yani "zorlama hâkimiyet" kavramla-rının felsefi, antropolojik, sosyolojik ve tarihsel bir incelemesidir. Tarihsel anlamıyla bütün toplumlarda "iş organizasyonu" olarak şekillenen hâkimiyet, "kültür-tabiat bütünlüğü"dür, yani kültür ve tabiat birleşmesi siyasi felsefenin temel kavramı olarak "hâkimiyet"i ve bunun organlaşmış

Spinoza'nın ölümünün ardından opera posthuma (tüm eserleri) içinde 1677'de ya-yımlanan, Politik İnceleme(Tractatus Politicus) filozof tarafından kaleme alınan en son yapıttır. Burada Spinoza doğalcı (naturalist) bir bakış açısından geleneksel "en iyi yönetim biçimi" sorusunu yeniden ele alır ve istikrar noktalarını ortaya çıkarmak için bir tanıtlama yapısı içinde monarşik, aristokratik ve demokratik Devletleri yeniden kurar. Güç ontolojisine demir atmış "doğal hak", içinde multitidonun ya da "halk kitlesini

Yöntem Üzerine Konuşma bir cogito ergo sum (düşünüyorum öyleyse varım) manifestosudur. Descartes düşünmenin açık ve seçik ilkelerini aşama aşama saptamaya çalışırken yöntemsel bir kuşkuyla yola çıkar. Bu kuşku var olmak için zorunlu bir neden sayılmalıdır. Tıpkı Ben'in Tanrı karşısında, bedenin ise ruhlar âleminde konumlanması gibi var olmak için de var olmanın çelişkisini bütünüyle anlamalıyız. Kuşku duymuyorsam zaten hiçbir şey üzerinde düşünmüyorum demektir. Eğer tüm düşünce kendinde ilkeleri bir araya

Wittgenstein'ın değişmez çalışma tarzı ve yazma biçimi, küçük yaşlardan itibaren geliştirdiği, zamanla yetkinlik kazanan defter tutma alışkanlığına dayanır. Giderek öbeklenecek sorun odakları seçerek bunlar üzerine düşünümlerini sistemsiz biçimde önce cebinde taşıdığı küçük defterlere not olarak düşen Wittgenstein, arkasından bunları daha kapsamlı biçimde ama yine "değiniler" adını verdiği kısa paragraflar halinde büyük, ciltli defterlere aktarırdı. Daha sonra bu notlar üzerinde çalışarak manüskriler oluştu

Tarih ve felsefe terimleri, yüzyıllardır birbirleriyle ilişkisi olmayan alanları nitelemek için kullanılagelen terimlerdir. Antikçağ'da insanın doğa üzerine düşünerek kendi bilgisini kazanma süreci, Ortaçağ'da yerini Tanrıya bırakmış; bu çağı izleyen dönemde ise, her türden yerellik ve tarihsellikten uzak soyut akıl kavramsallaştırması, düşünce tarihinde o çağın genel paradigması haline gelmiştir. Evrene ve kendine ilişkin bilgi elde etme çabasında insanı yeterince tatmin etmeyen bu üç dolayımın, özellikle

Batı Felsefesi Tarihi, felsefeye yeni başlayanlar için yazılmış bir kitap değildir; üstelik bu tarz el kitaplarının faydalı olabileceği şüphelidir. Kapitalist kültür "doksan dakikada felsefe" mantığıyla felsefe tarihinin anlaşılacağı iyimserliğini yaratır. Oysa felsefeyi öncelikle "aklın kurnazlık"larından uzak tutmak gerekir. Tubbs, ‘standart' felsefe tarihi kitaplarından farklı bir yaklaşım geliştirir. Basit ansiklopedik bilgileri aktarmanın ötesinde zorlu bir terminolojinin içine dalar. Tubbs, Batı f

Batı'da Aydınlar hakkında ilk kapsamlı eleştiri XX. yüzyılın başlarında JulienBenda'dan gelir. Benda'ya göre, aydınların hakikat duygusu artık zayıflamıştır. Onlar, şimdilerde siyasi ihtirasların güdümündedirler. İktidarın muhalif görünen sözcüleridir. Esasen kendi gruplarının çıkarlarını kollamak adına da sonsuz bir kin ve nefret duyarlar. "Benda'nın tanımına göre gerçek aydınlar kazığa bağlanıp yakılma, sürgüne gönderilme, çarmıha gerilme riskine girmek durumundadırlar. Bu yüzden de sayıları çok olamaz,

Ünlü Fransız filozof Henri Bergsonun düşünce tarihinde özgün bir yeri vardır. Bergsona göre, gerçekten varolan şey madde, cansız varlık değildir; gerçeklik süredir ve bunu yalnızca sezgi kavrayabilir. Zaman bir birikimdir. Gelecek hiçbir zaman geçmişin aynısı olamaz, zira her adımda yeni bir tecrübe ortaya çıkar. Bergson, bilinçli bir varlık için var olmanın değişmek olduğunu kabul eder, zira değişmek olgunlaşmak demektir; olgunlaşmak ise, sonsuzca kendi kendini yaratmak demektir. Bu, yalnızca bilinçli insa

Sombart´ın bu klasik çalışması burjuvazi üzerine kaleme alınmış bir şaheser sayılmalıdır ve tarih sahnesinde burjuvazinin yarattığı büyüyü anlayabilmek için Sombart´ın eserine tekrar tekrar dönmek lazım .

Yaşam süreçleri yaptığımız felsefe ölçüsünde anlam kazanır, bu süreci basitleştirmek veya onu çıkabileceği en yüksek noktadan kavrayabilmek tamamen vermiş olduğumuz karara bağlıdır. Felsefeyi tercih etmekle sahte görüntülerin egemenliğini bir nebze olsun sekteye uğratmış oluruz. Yüzeyde sürüp giden bütün telaşların ötesinde sadece varlıkların özü bilinmeye ve tanınmaya değerdir. Sıradan bir yaşam için varlıkların özüne inmek gerekli olmayabilir ama varlıkların özü için de sıradan bir yaşam yaşanmaya değer d

İskoç Aydınlanması'nın mimarlarından Francis Hutcheson, geliştirdiği ahlâk teorisiyle David Hume, Adam Smith, Immanuel Kant ve pek çok diğer ünlü filozofa esin kaynağı olan bir düşünürdür. Hutcheson'ın "ahlak duyusu" olarak nitelendirdiği şey ise kendisinin de ifade ettiği üzere "doğal vicdan"dır ve bu insanla birlikte varolmuştur. Ancak vicdanın, "ahlâk duyusu" adıyla, teolojik ve rasyonalist kavrayışlardan arındırılmış ahlâki perspektifte modern, seküler ve empirik bir kavram olarak ortaya çıkışı ve geliş

"Kişinin kendisini yaratması hayattaki en büyük amaçtır." Nietzsche, bunun tam da kendisinin yapmakta olduğu şey olduğunu söyleyerek bu amacı başarmanın, gene kendisinin getirdiği en büyük yenilik olduğunu belirtir. Nietzsche, her dünya görüşünün tikel bir hayat biçimini mümkün kılıp desteklediğine ve bu nedenle özel çıkarları ve değerleri önvarsaydığına ve sergilediğine inanmasından ötürü görüşlerimizi, pratiklerimizi ve hayat tarzlarımızı "yorum" olarak adlandırır, böylece o, dünyayı genellikle, çeşitli

Geçen yüzyılın başında Freud'un seslenişi kulaklarda uğursuz ve ürkünç bir yankı bırakır. Modern burjuva bireyi ve bu dünyanın yarattığı küçük insan tipleri bu sesi pek de duymak istemeyecektir. İnsana dair şimdiye kadar karanlıkta kalmış bir düşüş hikâyesinin çözümlemesi midir sözü edilen? Freud kara haberi verirken bir an olsun tereddüt etmeyecektir: ?Bir insanın yazgısını, yaşamının ve yaratıcı etkinliğinin tüm içeriğini ?bir sanatçıysa sanatının, bir bilim insanıysa bilimsel kuramlarının, siyasetçiyse s

Minervanın baykuşu ancak alacakaranlıkta uçmaya başlar.Dünyanın düşüncesi olarak felsefe, bilgelik, ancak gerçeklik oluşumunu tamamlayıp bitirdiği zaman ortaya çıkar.Minervanın baykuşu özgürce uçtukça akıl ancak özgür olabilir ve gerçeği bilebilir. Montaigne'in izinde Fransız düşüncesinin 20. yüzyıldaki önemli temsilcilerinden ve Fran-sız dilinin en önemli üslup ustalarından Alain'in bu kitabı insan tabiatını anlama yolunda rehber niteliğinde birer tinsel egzersiz ve söyleşi olarak da görülebilir. Metafizik