Kanlı bakışlarından korkup kaçacak delik aradığım Şah Mahmet benim geleceğimdi; büyüyünce benim de onunki gibi kan çanağı gözlerim, güldükçe parlayan altın dişlerim, kuşağımın arasından görünen tabancam, yastığımın altına yerleştirmeden yatağa girmediğim dua işlemeli kamam olacaktı… Ben de çöp sokup dişlerimi karıştıracak, dilimi dişlerime değdirip cıyk cıyk edecektim… Şah Mahmet´in öyküsü anlatıldıkça içimdeki ona ulaşılmazlık duygusu daha da derinleşiyordu.Şah Mahmet, okurunu sarsan, insanı yaşadığımız dü

Blaise Cendrars´ın 1936´da Paris-Soir gazetesinin muhabiri olarak gittiği Hollywood´dan yazdığı yazılar, "sinemanın Kâbesi"ni bambaşka bir gözle anlatıyordu. Yapıtlarında edebiyatın kalıplarını kırmış olan Cendrars, Hollywood´a da alışılmışın dışında bir yaklaşım getiriyor; yalnızca yıldızların yaşamını, ışıltılı partileri ve dedikodu dünyasını değil, film setlerinde çalışanların, stüdyoların kapıcı ve bekçilerinin, yıldız avcılarının, yıldız olmak için yanıp tutuşanların öykülerini de gözler önüne seriyord

Juan Molina, birçoklarına göre, ünü tüm dünyayı saran Carlos Gardel´den sonra, en büyük tango şarkıcısıdır. Tango müziğine o kadar tutkundur ki, o tango şarkılarını yaratmamış, tango onu yaratmıştır sanki. Bu müziğe olan bağlılığı ve Carlos Gardel´e olan sadakati yüzünden, Gardel´in gölgesinde yaşamayı ve kendisini yiyip bitiren tutkularını gizlemeyi seçer. Ama Molina´nın bu seçimi, onu ölümcül bir yazgıya doğru sürükleyecektir... Günümüz Arjantin edebiyatının en seçkin yazarlarından Federico Andahazi, müz

Yayınladığı birbirinden ilginç polisiye romanlarla edebiyatımızda kendine farklı bir yer edinen Şebnem Şenyener´in bu romanı, uzun bir süredir konuşuluyor ve ilgiyle okunuyor. Yeni basımını sunduğumuz Bir Türk Casusunun Mektupları, 1684 tarihli aynı adlı ilk casus romanından yola çıkılarak kurgulanmış bir metin. Roman, Avrupa´da bulunan son derece önemli mektupların müzayedede satışa çıkarılmasıyla başlıyor. Kitap, aynı zamanda, sevdiği kadını kazanmak için binbir oyun çeviren Türk casusunun çevresinde döne

Bana göre yaratılarının dokusuna yüreklerin sesini, sıcaklığını sindirememiş olanlara gerçek anlamda sanatçı denemez; diyenler olmuştur; olmuştur ya, bunların hiçbirinin soluğu, yaşadığı günlerin ötesine geçmeye yetmemiştir. Oysa dünden bugüne kalmış öykülere, romanlara, oyunlara, şiirlere, kısaca yazınsal yaratılara baktığımızda, tümünün ortak bir özelliği olduğunu görüyoruz: Bize, bizi anlatmak; insanoğlunun yüreğinde oluşan cenneti ya da cehennemi betimlemek. Yüreklerden yüreklere giden ince yollar açmak

Dokuz yaşında ayrıldığı Vodina´nın sokaklarında yürür; çocukluğunda ekmek, börek alıp eve koştuğu fırını arar, önce bulamaz, sonra bulur ama fırının olduğu yerde başka bir yapı vardır. Sonra camiyi arar, caminin minaresi yıkılmıştır ama yapı olduğu gibi durur, bir ressamın atölyesine dönüşmüştür cami. Ressamla caminin kapısında çat pat konuşmaya çalışır. Sonra Hürrem Erman çocukluğundaki evi görür uzaktan, sokağı tanır ve durup öylece bakar. O sessizlikte geçen ömrün kısacık hesaplaşması vardır; zaman durma

Annem sevmiş miydi babamı? Şimdiki ağzına bakarsan seviyor. Çocuk gözlerime doluşmuş görüntüler hiç de böyle söylemiyor oysa. Bir hızlı trendi benim babam; içinde mor menekşelerin yüzdüğü, ceylan serpintilerinin seğirdiği, ela yeşili kahverengi gözleri vardı babamın, yatağımda üzerime eğilmiş, ok kirpikleriyle anımsıyorum onu. Nasıl da çomçoktu kirpikleri. Bir çerçeveden bakarlardı sanki. M. Sadık Aslankara, Uykusu Sakız´dan tam yedi yıl sonra, yeni bir öykü kitabıyla okurlarının karşısına çıkıyor. Cicoz

Aslında hiçbir şehir bugün gördüğümüz şehir de-ğildir. Her şehrin, tüm yaşanmışlıklarıyla, geçmi-şinden bugününe uzanan bir ruhu vardır. Ünlü Amerikalı romancı Patrick McGrath, üç anlatı-dan oluşan Hayalet Şehir´de, New York´a ruhunu veren üç dönemden birer öykü anlatıyor. "Darağacının Kurulduğu Yıl"da, Amerikan Bağımsızlık Savaşı´nda New York´u kuşatan İngilizlere başkaldırdığı için idam edilen bir annenin öyküsü oğlunun gözünden dile getirilir. "Julius" adlı öykü, ticaretin baş döndürücü bir hızla gelişt

Bir sigorta şirketinde çalışmakta olan Julian, daha 11 yaşındayken evden kaçmaya kalkışmış, ama bu kaçış başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bir iş seyahati sırasında bir gölde ciddi bir boğulma tehlikesi geçirince, bunu fırsat bilir ve ortadan kaybolur. Herkes öldüğünü sanacak, o da yeni bir yaşama doğacak, her şeye sıfırdan başlayacaktır. İşler Julian´ın beklediği gibi gidecek midir? Yoksa her şey eskisi gibi mi sürecektir? Julian, kendi sıradan varoluşunu aşıp bambaşka bir yaşama yelken açabilecek midir? Gü

Mekân Ruhu, 20. yüzyılın en özgün yazarlarından Lawrence Durrell´ın yaşam ve yaratıcılık ortamını oluşturan Akdeniz dünyası üstüne mektupları, gezi yazıları, şiirleri, gerçeküstücü denemeleri ve kimi romanlarından bölümleri içeren bir güldeste. İskenderiye Dörtlüsü ve Avignon Beşlisi gibi başyapıtların yazarı Durrell, gönüllü sürgün mekânı olarak neden Akdeniz´i seçti? Yunanistan´dan Mısır´a, Korfu Adası ve Rodos´tan Kıbrıs´a, bir dönemin Yugoslavya´sından Güney Fransa´ya uzanan bu coğrafya, doğasıyla, şar

Brezilya edebiyatının en saygın yazarlarından Jorge Amado´nun başyapıtı sayılan Mucizeler Dükkânı, hem Pedro Arkanjo´nun, hem de yerli ve melez halkın baskı altında yaşadığı, dinler, kültürler ve geleneklerin çok renkli bir harman oluşturduğu Bahia bölgesinin romanıdır. Arkanjo, kendi kendini yetiştirmiş, resim yapan, kitap yazan, kadın âşığı, coşkulu bir adamdır. Tüm ömrünü yörenin önyargılarıyla savaşarak geçirir. Arkanjo´nun kadınlarla seviştiği, resim yaptığı, kitaplar yazdığı "mucizeler dükkânı", Bahia

"Edebiyat", insanoğlunun güzel yaratılarından biridir ve konusu da "insan" dır. Sözlü ya da yazılı olarak ortaya konur, yani "dil"in bir ürünüdür. ALİ PÜSKÜLLÜOĞLU Kırk yılı aşan bir süre içinde yirmiden fazla sözlük hazırlamış olan Ali Püsküllüoğlu´nun Edebiyat Sözlüğü, bu alanda kullanılmakta olan terimlerin Türkçe karşılıklarının yanı sıra Arapça ve Farsçadan ve Batı dillerinden girmiş olan terimleri de içermektedir. Edebiyat Sözlüğü´nün, yalnızca her düzeydeki öğretim kurumları, öğretmenler, öğre

Osmanlıca denilen garip oluşum, dile devletin karışmasının bir ürünüdür. O dönemde Türkçe hor görülmüştür; Arapça, Farsça ve batı dilleriyle Türkçeden oluşan bir dil olan ve adına Osmanlıca denilen bu dil, bugün de ona özlem duyan karşıdevrimcilerce yaşatılmaya çalışılmaktadır. Cumhuriyet döneminde de dile karışmıştır devlet. Atatürk döneminde bu karışmanın "dilimizi kendi öz benliğine kavuşturucu", "geliştirici", "iyileştirici", "olumlu" bir karışma olduğunu biliyoruz. Devrimci bir karışmadır bu. Edebiyat

Günümüzde bütün çağların en büyük bestecilerinden biri olarak kabul edilen Johann Sebastian Bach nasıl bir çocukluk yaşamıştı? Kilise ve dinle bağları müziğini nasıl etkilemişti? Saray çevreleriyle ilişkileri hangi boyutlardaydı? İki karısından 11i erkek, 9u kız 20 çocuğu olan besteci, nasıl bir eş, nasıl bir babaydı? Yaşadığı dönemin müzik çevrelerince nasıl değerlendiriliyordu? Armand Farrachinin kaleme aldığı Bach, Son Füg, alışılmış örneklerinden farklı bir yaşamöyküsü. Kimi yaşamöykülerinin okuyucuyu

O yaz gecelerinde dans ederlerken, yanakları, göğüsleri birbirine değdi değecek, ama asla değmeden, Defne, Sahir´in kokusunu içine çektikçe yazlık elbisesinin ipeği erir, kolları, bacakları sanki dağılır giderdi. Hemen o an, oracıkta sarılıp yatmazlarsa ölüverecekmiş gibi gelirdi. Oradan kaçmak, sarılıp yatabilecekleri bir odaya, bir yatağa koşmak işleği dans boyunca, bazen tüm gece boyunca sürerdi, gizliden de öte, örtülü, derinden... Özlemini çektiği bu oda, buyatak, gündelik yaşamlarının coğrafyasında y

Yunanistan´ın önde gelen yazarlarından Yorgos Theotokas, 20. yüzyıl başlarında İstanbul´da geçirdiği çocukluğundan yola çıkarak son derece sıcak, etkileyici bir roman yazmış. Leonis, o günlerin Taksim´ini, Gezi Parkı´nı, İstiklal Caddesi´ni, Sıraselviler´i içine alan bir çevrede geçiyor. Leonis, Taksim´ deki lisede okuyan, resim meraklısı bir çocuktur. Aşklar, arkadaşlıklar, birbirinden güzel, heyecanlı oyunlar, serüvenler arasında geçen bu çocukluk çok sürmez. Savaşın yıkımı başlar. Uzaklarda sürüp giden

Parke taşlarla döşeli yokuş, hiç sonu gelmeyecekmiş gibi uzayıp gidiyor önünde. Az önce çiseleyen yağmurun kayganlaştırdığı zeminde güçlükle yürüyorsun. Çok hızlı hareket etmen gerek oysa, gökyüzünü kaplayan simsiyah bulutlar birazdan bastıracak yağmurun habercisi. Son dönem öykücülüğümüzün usta kalemlerinden Ayşe Sarısayın, Yunus Nadi Öykü Ödülü’nü alan Denizler Dört Duvar ve Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazanan Yorgun Anılar Zamanı adlı kitaplarından sonra, yeni öyküleriyle okurlarımızın karşısına çıkı

İyi bir romanı, uzun süren bir doğum sancısı gibi düşünürsek, öykü onun yanında bir baş dönmesi´dir. (...) Roman okuru sabırlıdır. İlk on sayfa, yirmi sayfa, otuz sayfa ilgisini çekmeyebilir; okur sabreder. (...) Öykü´nün böyle bir şansı yoktur. Öykü, daha ilk bir iki cümlede okurun ilgisini çekmek zorundadır. İlk cümle çok önemlidir öyküde. Diyelim, okur kitaptaki ilk öyküyü okudu. Bir yürek buruntusu, bir baş dönmesi yaşadı. Bir öykü, bir bütündür; bir roman kadar bütündür. Okurun hemen ikinci öyküye geçm

İki ters, iki yüz... Sokaktan biri geçti az önce, karşı eve girdi. Rahatladım, daha erken, katlanamayız birbirimize. Koyu karanlıklarda belki, aynı yatakta bedenlerimizi sakınarak uyurken. Erken sabahlarda biraz, henüz uyku mahmurluğundan sıyrılmadan. Bayramlarda, zorunlu aile ziyaretlerinde, kısa sürelerde, ancak. 2004 Yunus Nadi Öykü Ödülü sahibi Ayşe Sarısayın, yeni öykülerini topladığı kitabı Yorgun Anılar Zamanı’nda yine kadın kahramanların arasında geziniyor. Masallar arasında büyüyen bir kız çocuğ

Ünlü İtalyan yazarı Elsa Morante, birçok yazar gibi, erken yaşlarda yazmaya başlamış. Kocası ünlü romancı Alberto Moravia, onu, Elinde kalemle doğmuş, diye niteliyor ve karısının yazarlığını şöyle değerlendiriyor: Elsa, Tolstoy ya da Balzac türü bir yazardır. Değişik ve kalabalık kişileriyle bir toplumun panoramasını verir. Endülüs Şalı, Elsa Morante´nin öykülerinden bir derleme. Öyküler, yazılış sırasına göre sunulmuştur. Okurlar, bu öykülerde, Morante´nin, ister roman olsun, ister öykü, tüm yapıtlarının a