Sevda Şener 1928’de İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini Anadolu’nun çeşitli il ve ilçelerindeki devlet okullarında, ortaöğrenimini Ankara Maarif Koleji ve Eskişehir Lisesi’nde gördü. 1950 yılında Ankara Üniversitesi DTCF İngiliz Dili ve Edebiyatı Kürsüsü’nden mezun oldu. 1958 yılında aynı fakültede o yıl açılan Tiyatro Enstitüsü’nün ilk asistanı olarak akademik kariyerine başladı. 1962 yılında doktor, 1967 yılında doçent, 1972 yılında profesör unvanlarını aldı. Bu arada İngiltere’de Bristol Üniversitesi’nde ve

Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, hem öğrenciye hem de tiyatroya ilgi duyanlara, Antik Yunan´dan günümüze kadar tiyatro konusunda ileri sürülmüş olan görüşleri ve akımlaşmış düşünceleri tanıtmak amacı ile yazılmıştır. Bu görüşler, çağının tiyatro hareketine ve içinde filizlendiği kültür ve sanat ortamına dayanılarak açıklanmıştır. Tiyatro düşüncesinin nasıl bir gelişim izlediğini saptayabilmek için tiyatro kuramları ve akımları tarih sırasına göre ele alınmış, her dönemin tiyatro anlayışı kendinden önceki dö

Aristoteles'in Poetika'sında yapılan ünlü tanımdan itibaren, oyun metninin ve teatral temsilin yapısal ilkesi olan dramatik kavramı ve türler konusu, sadece tiyatro dünyasında değil felsefe ve estetik çevresinde de, hâlâ esas tartışma olarak yerini korumaktadır. Bu esaslı tartışmaya Batı dışından biri, tiyatromuzun filozofu Sevda Şener, dramatik [drama özgü] kavramını ele aldığı ve yorumladığı kendine özgü bir yapıtla katkıda bulunuyor: Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı. Bu çalışmada, dramatik olanı b

Arkadia felsefi fars, erotik komedi, bilimsel gerilim, romantik güldürü, romans, tarihsel drama ve dokunaklı bir trajedi olarak nitelendirilebilir. Ama aynı zamanda bir zihin jimnastiği, sözcüklerle, düşüncelerle, Antik Yunan´dan başlayarak Latin edebiyatına ve İngiliz romantiklerine yaptığı göndermelerle, bilimsel teoremlerle ve dramatik aksiyonla kurulan görkemli bir zeka oyunu, eğlendirirken gözleri yaşartan bir dram ve akılda müthiş bir haz bırakan öyküsü ve kurgusu ile benzersiz bir dramatik metindir.

Yüzyılın ikinci yarında şekillenen teatral arayışlar tiyatroda iki temel olguyu merkeze oturtmuştur: Sahneleme ve yönetmen... Ve bu iki olguyla birlikte, tiyatroda (edebi metnin diktatörlüğü anlamında) yazar tiyatrosu dönemi sona ermiş , (gösterim metninin diktatörlüğü anlamında) yönetmen tiyatrosu dönemi başlamıştır. Sahneleme ve yönetmenin öne çıkışı, tiyatro sanatının özerk bir sanat dalı olarak varolma hakkı olduğunu kanıtlar: Artık, metnin denetimi tiyatrocuların elinde olmalıdır. Sonuçta, Freud´un ile

Sözcüklerin ve zeka oyunlarının balesini yapan, çağdaş tiyatronun en entellektüel yazarı Stoppard, yalnız tiyatronun değil, edebiyatın ve tüm sanat biçimlerinin mirasını yapıtlarında ustalıkla değerlendirmiştir. Onun oyunları sanata yapılan bir övgü ve kutsama gibidir. Bir ´parodi´ ustası olan Stoppard´ın konularını Shakespeare, Joyce, Wilde gibi ünlü yazarlardan aldığını; Beckett, Osborne, Albee, Pirandello, Shaw, Shelley gibi birçok yazardan alıntılar yaptığını ve birçok esere göndermelerde bulunduğunu gö

Sözcüklerin ve zeka oyunlarının balesini yapan, çağdaş tiyatronun en entelektüel yazarı Stoppard, yalnız tiyatronun değil, edebiyatın ve tüm sanat biçimlerinin mirasını yapıtlarında ustalıkla değerlendirmiştir. Onun oyunları sanata yapılan bir övgü ve kutsama gibidir. Bir ´parodi´ ustası olan Stoppard´ın konularını Shakespeare, Joyce, Wilde gibi ünlü yazarlardan aldığını; Beckett, Osborne, Albee, Pirandello, Shaw, Shelley gibi birçok yazardan alıntılar yaptığını ve birçok esere göndermelerde bulunduğunu gör

Sözcüklerin ve zeka oyunlarının balesini yapan, çağdaş tiyatronun en entelektüel yazarı Stoppard, yalnız tiyatronun değil, edebiyatın ve tüm sanat biçimlerinin mirasını yapıtlarında ustalıkla değerlendirmiştir. Onun oyunları sanata yapılan bir övgü ve kutsama gibidir. Bir ´parodi´ ustası olan Stoppard´ın konularını Shakespeare, Joyce, Wilde gibi ünlü yazarlardan aldığını; Beckett, Osborne, Albee, Pirandello, Shaw, Shelley gibi birçok yazardan alıntılar yaptığını ve birçok esere göndermelerde bulunduğunu gör

Shakespeare´in evreni ve bunun etrafında yükselen sanatsal deha, binlerce ciltlik kitaplığa rağmen, edebi kaşifler için hâlâ dehanın evrenine yolculuk fikrini cazip kılabiliyor. Shakespeare´in metinleri, İngiliz kültürünün en önemli edebi başarısı olarak yaygın bir biçimde kabul görmüştür. Aynı zamanda bunlar, bir Batı Uygarlığı fetişi olarak iş gördü ve bunu yapmaya devam etmektedir. Oysa Shakespeare metinlerindeki izler, uzun süreli ödünç almaların, ortak takasların ve karşılıklı büyümelerin sonucu olan,

Shepard´ın oyunları birer Sam Shepard´ın yazarlık serüveninde Aç Sınıfın Laneti, Gömülü Çocuk ve Vahşi Batı´nın önemli bir yeri vardır. Bu oyunları bir aile üçlemesi olarak düşünmüştü. Shepard, bu oyunlarda Amerika´nın içine gömüldüğü günah batağını anlatır. İnsanlara yeni bir kimlik vaat ederken, onların var olan kimliğini yok edip, geçmiş kültürü paramparça eden ve köklerinden kopup boşlukta kalmalarına neden olan Amerikan Rüyası´nın kabusa dönüşmesini en çarpıcı bir biçimde dile getiren Shepard, bu yönüy

Yapıtının iki cildinde oyunculuk tarihini kökensel ve estetik kaynaklarına dek çözümleyen Özdemir Nutku, ikinci ciltte günümüz oyunculuk disiplinlerine, çağdaş akım ve anlayışlara kadar vardırıyor incelemesini. Binlerce yıl öncesine temellenen bir pratik ve kurumsal bütünlüğün günümüz tiyatro dünyasında aldığı farklı biçimleri, yarattığı etki ve sonuçları irdeleyen tamamlayıcı bir çalışma. Farklı okul ve biçemleri, türlü ideoloiji ya da estetik yönelimi benimsemiş, adı o ülke ya da tiyatro ekolüyle birlikte

Brecht´in tartışmalar yaratan bu radikal yeniden okunmasında Elizabeth Wright, onu müzedeki bir parçaya dönüştürme tehlikesi taşıyan alışılmış görüşe meydan okur. Brecht hâlâ politik bağlılıkları ya da politik bağlılıktan yoksunluğu ile tiyatro uygulamalarındaki belirli dönemlerine uyum sağladığı düşünülen göz kamaştırıcı ve dik kafalı bir deha olarak anılır. Bu görüşün sonucunda Brecht´in daha sonraki yapıtları, önceki hantal ve daha az erişilebilir yapıtlarını gölgede bırakarak büyük beğeni kazanmıştır. P

Yaygın düşüncenin aksine, Türkiye tiyatrosunun miladı Muhsin Ertuğrul´la değil Ermeni asıllı Güllü Agop´un kurduğu Osmanlı Tiyatrosuyla başlamıştır. Bu incelemeden çıkacak birtakım sonuçlar yalnız kendi çağı değil, günümüz tiyatrosu ve kültür ortamı için de geçerli ve önmelidir. Bu sonuçlar kısaca şöyle özetleneilir: Osmanlı Tiyatrosundan günümüz tiyatrosuna ışık tutabilecek en önemli ders, oyuncular içindir. Osmanlı Tiyatrosu´nun sanatçıları tam anlamıyla profesyoneldi; kendilerini yalnızca sanatlarına a

Tiyatronun yeniden değerlendirilmesi, sahneleme üzerine görüşlerin çeşitlenmesi, gösterim düzeyine ilgi, beraberinde gösterimi okumayı yani tiyatronun en iyi nasıl analiz edileceği ve yorumlanacağı konusunu da yoğun bir şekilde gündeme getirmiştir. Eğer tiyatro sanatsal bir disiplin olarak, hem gösterimi kucaklayan ve sözcüklerin minimum öneme sahip olduğu bir tiyatroda, hem de söze-dayalı bir tiyatroda çalışabilecek yönetmenler yetiştirmek istiyorsa, gösterimlerin izleyicilerle nasıl iletişim kurduğunu çö

Karakter´in dramatik teori içinde işlenişini Aristoteles´ten günümüze kadar takip eden Fuchs, Karakterin modern ve postmodern zamanlarda geçirdiği evrimi, Aristoteles-Hegel-Nietzsche yörüngesini izleyerek ve postyapısalcıların ´70 sonlarında ve 80´lerde ilan ettikleri ölümler [Lacan´ın öznelliğin sembolik yapılandırılışına ilişkin kavrayışı, Foucault´nun insanın sonunu ilan edişi, Derrida´nın Varlık´ın metafiziğine saldırışı, Barthes´ın Yazarın Ölümü, Baudrillard´ın yıkıcı simülakr düşüncesi, Lyotard´ın mod

Shepard´ın oyun kişileri belirgin biçimde Amerikalıdır ama Amerikan kültürü her yere yayıldıkça Shepard´ın kişileri de her yerde rastlayacağımız kişilere dönüştüler. Biz de köşe dönme şansının herkese tanındığı, ucuz ve kolay şöhret yolunun birçoklarına açıldığı, tv ve pop yıldızlarının bir gecede parlayıp söndüğü fırsatlar ülkesi olma yolunda epey yol kat ettik... Tıpkı Shepard´ın oyunlarındaki insanlar gibi, bir Amerikan rüyasının peşine takılmış gidiyoruz. Peki ama nereye? Shepard, bu soruya yanıt araya

TİYATRO, ´´yazar, teatral ortam, oyun kişileri, sahnesel mekan, dekor, olay, seyirci, tragedya-komedya-dram gibi teatral kategoriler, ve beraberinde, tiyatro-ve şiir, tiyatro-ve-müzik, tiyatro-ve-dans gibi sentezleri ve son olarak da çeşitli gösteriler, sirk ele aldığı için son derece karmaşık ve ´´tuhaf´´ bir yapıdır. Brockett´in tiyatro Tarihi tüm bu faktörleri ele almasıyla, dünyada, bugüne kadar bu alanda yapılmış en kapsamlı ve ayrıntılı çalışma olarak kabul edilir; Tiyatronun kökenlerinden Batı tiya

Avant-garde tiyatronun 1890´larda ilk ortaya çıkışından günümüze kadar gelişimin inceleyen Innes, çağdaş tiyatronun temel paradoksunu, bu kitabında, bize sunuyor: Tiyatro deneyiminin harekete geçirici (içgüdüsel) gücü ilkelliktir. Strindberg, Artaud, Brook ve Mnouchkine gibi öncülerin yapıtlarını birbirlerine bağlayan özellik, basit ögelerin yüceltilmesi ve arkaik geleneklerdeki tören havasını bulmakta yatar. Bu her yere yayılan ilkellik çağdaş tiyatronun hem politik hem estetik yönlerini anlamada anahtardı

Kimi, sinema ve tiyatro oyunculuğu arasında bir fark görmez; kimi de tekniklerin çok farklı olduğunu ileri sürer. Ancak, her ikisinin de, hem haklı hem haksız olduğunu söyleyebiliriz. Birincisini, gereğinden fazla genel yaklaşırken oyunculuğa, ikincisi fazlasıyla özgüldür. Tiyatro ve sinema oyunculuğu arasında bir fark olduğu, sanatçının icrasında gözlenebilir. Çünkü, her iki alanın kendine has özellikleri vardır. Bu aşamada oyunculuk, tiyatro sahnesinde ve beyazperdede farklı noktalara ulaşır; bu, hem icra

Eric Morris´in bu kitabında tanıttığı kavram, Fütursuzluk, ülkemiz oyuncuları tarafından pek bilinen bir kavram değil. Fütursuzluk, oyunculuğun baş sorunu olan önceden tahmin edilebilirliğe bir ilaç. Çoğumuz bir film ya da oyun seyrederken, az sonra oyuncunun neyi, nasıl yapacağını tahmin ederiz. Halbuki hayatın belki de en sürprizli ve zevkli yanı, az sonranın bilinmezliğidir. Oyuncu ne yapacağını bilirken nasıl bilmez konumda kalıp sürprizi yaşatabilir ya da yeşertebilir. Bu konuda söylenmiş her söz kanım