Edebiyat sosyolojisinin eser, yazar, okur ve basım-yayın-dağıtım arasındaki ilişkiler üzerinden ilerleyen yapısı, günümüz karmaşık toplumlarını anlayabilmek için oldukça önemli imkânlar sunmaktadır. Kavramları kurcalayarak onlarla ilgili derinlikli ve tartışmalı alanları irdeleyen Edebiyat Sosyolojisi, diğer taraftan bilimsel bir bakış açısıyla işaret ettiği veri ve analizlerle edebiyat araştırmalarının da önünü açabilecek bir konuma gelmiştir. Bugünün dünyasından topluma ve edebi esere yansıyan piyasa, re

Doğu edebiyatında Binbir Gece Masalları ile Binbir Gündüz Masalları ve el-Ferec ba'de'ş-Şidde (Güçlükten Kolaylığa, Kederden Sevince) gibi halk hikâyeleri ve masalları arasında en fazla yayılan hikâyelerden birisidir. Hikâye çeşitli dil ve lehçelere değişen başlıklarla çevrilerek işlenmiş ve büyük bir yaygınlık kazanmıştır. Arapçanın dışında Türkçeye bakacak olursak hikâyenin Osmanlı Türkçesi ile Türkiye Türkçesinde çok büyük bir yaygınlık kazanarak geniş halk yığınlarına ulaştığını görürüz. Batı Türkçesini

Bu muhteşem çiçeği güllü dîbâ olarak elbiselerde, masum âşık olarak yakalarda, zarafetin simgesi olarak başta, sarık kenarında taşımayı ayrıcalık saymışızdır.Hiç tereddüt etmeden bir gül-i handân için bin hâr ediniriz kendimize. Gülüm şöyle gülüm böyle diyerek hitap ederiz sevdiklerimize; belki de sevdiklerimize gülümdiye hitap ettiğimiz için severiz gülü de. O gül bizim hayatımızdır, ölürüz de vermeyiz ele.Gülün ruhumuz üzerindeki etkisinden midir gül bahçelerine bu kadar düşkünlüğümüz; yoksa dünyanın en b

Devletin kurucusu Osman Gazi'nin Şeyh Edebâlî'nin evinde asılı duran Kur'ân'a karşı ayaklarını uzatıp yatmaktan hayâ etmesi devletin kuruluşundaki ruhun manaya hürmeti olarak yorumlanmaktadır. Yine şeyhin, İnsanı yaşat ki devlet yaşasın özdeyişi adeta bu hânedânın yöneticileri için yol gösterici bir nasihat olmuştur. Tasavvuf erbabı yaşadıkları devrin idarecilerine dua etmeyi hep edep kabilinden görmüşlerdir. Onların nezdinde Topkapı Sarayı'nda ve hatlarıyla meşhur Bursa Ulucami duvarında yazılı olduğu hali

Sadece bir denizin değil, aynı zamanda bir havzanın da adı olan Karadeniz, Türkiye ve diğer bölge ülkeleri için olduğu kadar,Balkanlardan Kafkasya'ya, Kuzeydoğu Avrupa'dan Anadolu'yauzanan hinterlandı ile Uzak Asya'dan Amerika'ya kadar dünyadaki hemen bütün Büyük Güçlerin kontrol etmek istediği bir bölge olmuştur.Zira Karadeniz'in coğrafî konumu; bölgeye hâkim olan bir güce ya da devlete ticaret, su ve enerji yolları vasıtasıyla batıdan Avrupa'nın, kuzeyden Rusya'nın, doğudan Kafkasya, Hazar Bölgesi ve Orta

İlkçağlardan günümüze gelinceye kadar hemen her coğrafyada nükte, mizah ve hazırcevaplılık; yaşanılan dönemin özelliklerine, hayat şartlarına bağlı şekilde birçok insanı yakından ilgilendirmiş, sonuçta milletlerin ayrılmaz bir parçasını oluşturmuştur. Nükte; herkesin kolayca kavrayamadığı ince anlamlı, sanatlı, düşündürücü ve ayni zamanda hoşa giden, insanı gülümseten söz, demektir. Eskiden, bu tür sözleri dile getirme ustalığını gösteren kimselere nüktedân adı verilmiştir. Bunun halk arasındaki en yaygın

HAVADA BULUT YOKTU. DUMAN HİSSİ VEREN ESRARLI BİR SİS SARMIŞTI HER YANI. ON BEŞ ADIM ÖTESİ ZOR SEÇİLİYORDU. DERİN VE ÜRKÜTÜCÜ BİR SESSİZLİĞİN HÂKİM OLDUĞU BU ORTAM, HİÇ DE HAYRA YORULMAZDI HUŞ YOLUNDA. BELLİ Kİ DAR BOĞAZLAR, SARP YAMAÇLAR, HAİN PUSULARA GEBEYDİ. ÇOK GEÇMEDEN SİLAH SESLERİ YANKILANDI VOLKANİK DAĞLARDA. EYVAH!.. YİNE MEHMETÇİĞİN KANINA GİRMİŞTİ EŞKIYA. YİNE YÜREKLER YANMIŞ, YİNE OCAKLAR SÖNMÜŞTÜ ANADOLU'DA. * * * HATIRAT, GÜNLÜK, ARŞİV BELGELERİ, HARP RAPORLARI VE DİĞER TARİH

Üslûp, sanatçının dili kullanım yeteneği, dil anlayışı ve dile olan hâkimiyeti ile ilgili bir terim olup bir sanatçıyı diğerlerinden ayıran en önemli unsurdur. Üslûpbilim (stilistik), bir edebî metni oluşturan dil bilimsel unsurların nasıl, ne ölçüde ve ne amaçla kullanıldığını gösteren ve dil farklılıklarını ortaya koyan bir kavramdır. Bir metnin üslûp bakımından incelenmesi, edebiyat ve dil bilimin birçok noktada kesiştiği bir sahada yer alır. Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin Kaldırımlar Şairi, Çile Şairi

Ferîdü'd-dîn 'Attar'ın Tezkire-i evliya'sı İran edebiyatının kaynak eserlerindendir. Attar eserinde 72 velinin hikayelerini anlatmıştır. Bu Farsça kaynak eserin bir çok dile çevirisi yapılmıştır. Ancak 72 velinin hikayelerinin hepsini ihtiva eden tek Türkçe çeviri bilinmektedir. 72 velinin hikayelerinin anlatıldığı tek Türkçe çeviri Çağatay Türkçesi ile yapılan çeviridir. Bu çevirinin ilki Uygur, ikincisi Arap harfleri ile olmak üzere iki yazma nüshası bulunmaktadır. Paris Bibliothèque Nationale'de bulunan

İnsanlık tarihine ait düşünce yaşamında görülmemiş ölçülerde yerli bir bakış açısıyla yapılmış yorum ve değerlendirmeler . İnsanlık tarihi daima kalıp yargılar, ön yargılar ve genel kabuller çerçevesinde ele alındı ve benimsendi . Kalıp yargılar ve genel kabullerden farklı bir yaklaşımla uygarlıklara bakmak. En önemli meselemiz Aydınımızın bilmesi, tartışması ve yorumlanması gereken olmasa olmazlarımız. Olay ve olgulara kalıp yargıların kölesi olmadan bakabilmek...

...Bu kitap daha önce hakkımda yazılanların tümünün hilâfına benim söylediklerimin bir şeye taalluk ettiğini gösteriyor. Acaba neye? Her kim yazılanları takipten hoşlanıyorsa İbrahim Tüzer'in tespitlerinden, kendine göre keşiflere açılacaktır... İsmet Özel - Takriz ...Kendini bildi bileli Özel'i takip eden, onunla defalarca söyleşi yapmış ve hayat serüvenini kitaplarından takip etmiş biri olarak şunu söyleyebilirim ki bir İsmet Özel kitabı ancak ve ancak bu kadar bütünlüklü, usturuplu ve faydalı olabilirdi

Bu çalışmada, Fetg-'Alí Ķacar-ı Ķazvíní Sapanlu tarafından Nasıruddin Şah adına üç yılda yazılıp 1861'de İran'da tamamlanan Lugat-ı Etrakiyye adlı Çağatay Türkçesi-Farsça sözlük incelenmiş, eserden elde edilen dil bilgisel ve sözlüksel malzeme ortaya konmuş ve sahaya ait başka benzeri eserlerle karşılaştırılarak bu eserin Türk dilinin gelişme sürecine olan katkısı belirlenmiştir. Aynı zamanda Çağatay Türkçesi metinlerinin okunması ve değerlendirilmesinde karşılaşılan sorunların bu eser sayesinde giderilmes

Günümüz edebiyatında kadın yazarların konumu modern düşüncenin oluşturduğu süreçte itici güç olmuş, Türk edebiyatında kadın yazarlar olgusu da, tarihi süreç ve edebi zenginliğimiz içinde önemli yer tutan konulardan biri haline gelmiştir. Farklı bir yazma kurgusuna işaret eden 'kadınsı yazma tarzı, kadın üslubu, kadın söylemi' gibi kavram ve nitelemeler, kadın edebiyatını biyolojik, toplumsal ve kültürel etkileşimler bağlamında tanımlaya çalışan ve erkek edebiyatıyla karşılaştıran bir alanı içerir. 'Kadınl

İnsan varlığının dayanılmaz öyküsünü etrafındaki diğer canlı ve nesnelere aktardıkça kendifarkındalığını kavrar. Bu kavrayış özünde insanın bilinçlenmesi, bilinçlendikçe ise sürekli oluş ve oluşuş cesareti göstermesini gerekli kılar. Çünkü olmak demek kişinin kendi varlığını ve yaratıcığı değerleri açımlamak demektir. İnsanın yaşama dair tavrını,yaratıcı bir duyuş ve duruşla ortaya koyduğu alanlardan biri de hiç kuşkusuz edebiyattır. Edebi evrende insanın yaşama reflekslerini farklı anlatım yöntemlerine ba

Başkalarının mülklerini yağmalamak için karşı konulmaz bir dürtünün heyecanıyla hareket eden bu etkin ve barbar ırk (Hunlar) kendilerine komşu olan tüm kavimleri kılıçtan geçirip yerle bir ettiler ve eskiden Massagetae olarak bilinen Alanlara kadar ulaştılar. Hemen hemen bütün Alanlar uzun boylu ve yakışıklıdırlar, saçları sarıya yakındır, bakışlarının gaddarlığıyla korkutucu gözükürler. Silahlarının hafifliği sayesinde rahat hareket ederler. Her bakımdan Hunlara benzerler ancak yaşam şartları ve tabiatlar

Kendi sözleri gelmiş aklına bir an. Yutkunmuş. Hayat bir şey söylemek istiyor mutlaka bana, yoksa, ne ben yakınım bu yere yurda, ne de bir bülbülün sesi çıkar gider o kadar uzağa diye düşünmüş. Tam da bu sırada, bülbül dile gelmiş: - Hoş gör insanoğlu, şu âlemdeki her şeyi hoş gör... Yoksa hoş gelmişliğimizle hoş gitmişliğimizin arasında geçen zaman, bir dünya vaktidir. Benim anlattığım gönül hikâyesi ananın canını yaksa da sen daha toysun, aşka düştüğünde ancak olgun olursun! Anlamanı değil dinlemeni bekli

Türk edebiyatı, Fuat Köprülü'nün yaptığı tasnife göre ele alınmış ve genellikle bu tasnif ele alınarak değerlendirmeler yapılmıştır. Kimsenin tartışmaya açmadığı, bu tasnifin gerekliliğini ve geçerliliğini hiç sorgulamadığı görülmektedir. Bununla birlikte kabullerin kesinleşmesi ile birlikte akademik çalışmalarda bu bölümle esas alınarak değerlendirme ve incelemeler yapılmaktadır. 1908 sonrası ortaya çıkan millileşme cereyanı, edebiyatımızda yeni bir pencere açmış, adına Milli Edebiyat dediğimiz bir sürec

20. yüzyıldan günümüze adından en çok bahsedilen düşünce adamlarının başında Ziya Gökalp (1876-1924) gelmektedir. Gökalp, Türk millî düşüncesinin temellerini atan bir fikir adamı, ülkemizde Türk milletinin toplumsal yapısını inceleyen ilk sosyologdur. O, aynı zamanda Türk dilini yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmak için neler yapılması gerektiğinin esaslarını koyan bir dilcidir. Türkoloji ve halkbiliminin modern anlamda kurulmasına öncülük ederek bu yolda çalışma yapacak olanları yönlendiren bir lider

İnsan, düşünen, akıl yürüten, niçin ve neden ilişkilerini merak ettiği için araştıran ve sorgulayan bir varlıktır. Hayatın dokunuşlarıyla yetinmez, özgün dokunuşlarla hayata anlam katmaya çalışır. Bunun sonucu olarak bulunduğu ortama damgasını vurmak ister. Olayların gelişmesini tesadüflere bırakmaz. Yeri ve zamanı geldiğinde mutlaka müdahil olur. Yılanın kendine dokunup dokunmadığına bakmaksızın zehir akıtmasının önünü kesmeye çalışır. Bilir ki o yılan, bir başka gün mutlaka kendisine de dokunacaktır. Kö