?Milliyetçiliğin farklı veçhelerle kişiselden toplumsala ve kamusala uzanan bir hatta birdenbire, kendiliğinden, bağlantıda olduklarımızın dilinde ve doğrudan kendi dilimizde beliriverdiği, kurumsal iktidar mekanizmalarının çekirdeğinden çıkan, kurumsal iktidarı ellerinde bulunduranların gönüllü benimsedikleri bir söylem olduğu bir coğrafyada yaşıyoruz. Milliyetçiliği böylesine sirayet edici kılan asıl etmenin farklı biçimleriyle cinsiyetçiliği içermesi, farklı tarihsel-siyasal dinamikler içerisinde farklı

Kimi diyo ki, sen benden daha zenginsin diyo. Kimi, git diyo, kör müsün, çalış diyo, elin ayağın tutuyo, diyo. Kimi diyo, ayıp değil mi dileniyosun, diyo, terbiyesiz, diyo. Bu çocuğu sokağa çıkartıyosun, diyo. Ben de diyom ki keyfimden çıkarmıyorum ki çocuğumu sokağa, diyom. Yoksulluktan çıkartıyom, diyom. 'Küçük çocuğunla çıkma,' diyorum. Diyor ki, 'Çocukla çıkmazsam kimse bana para vermiyor, kimse benden alışveriş yapmıyor. Ya da çocuğumla çıktığım zaman mendil veriyorum,' diyor: 'Kaç lira,' diye soruyorl

Birinci Dünya Savaşı, insani kayıpların ve toplumsal yıkımların dehşeti nedeniyle büyük savaş olarak anılır. Savaşa katılan ülkelerin ordularında yaşanan kayıplar kadar geride kalanların yaşadığı zorluk ve sıkıntılar da bu bağlamda değerlendirilir. Diğer pek çok imparatorluk gibi Osmanlı İmparatorluğu da, bu savaşla beraber imparatorluk vasfını yitirirken muazzam bir alt üst oluş yaşadı. Cephelerde binlerce askerin hayatını kaybetmesi, geride açlık ve yoksulluk sarmalına kapılan binlerce dul ve yetim bırakt

Türkiye coğrafyası üzerine yazılmış bu kitap, klasik anlamda bir coğrafya kitabı değil. Ülkenin fiziki özelliklerinin yanı sıra beşeri coğrafyasını, toplumsal niteliklerini; Osmanlı İmparatorluğu'ndan cumhuriyete geçiş, askerî darbeler gibi Türkiye'nin ve bulunduğu coğrafyanın yapısını derinden etkileyen olaylarla birlikte geçirdiği ve geçirmeye devam ettiği tarihsel dönüşümleri de inceliyor. Göç, nüfus, istihdam, eğitim, sanayi, turizm, üretim, siyaset, ekonomi, din, iç çatışmalar gibi konuları ele alıyor,

Alevilik, sadece güncel politik değil, teolojik ve tarihsel bağlamda da, üzerine hâlâ çok tartışılan bir olgu. Alevi-Kızılbaş-Bektaşi tanımları ve aralarındaki ayrımlar dahil olmak üzere, terminolojiden başlayan anlaşmazlıklar veya belirsizlikler var. İslam içi mi, kendine mahsus bir inanç mı olduğu bahsinde hararetlenen yorum farkları, Doğulu-Batılı, Türk-Kürt gibi ayrımlarla çeşitleniyor. Elinizdeki kitap, Suavi Aydın'ın sunuşunda bir etno-dinsel kimlik olarak tanımladığı Aleviliği üç düzlemde ele almaya

Jöntürk modernizmi, İttihatçılık döneminde, `acilci` diyebileceğimiz bir yönelime girmişti. Bununla beraber, çok etnili Osmanlı İmparatorluğu`nu milli devlete dönüştürme yönelimi vardı. Her iki yönelim, gecikmiş emperyalist Almanya`nın Türkiye`ye dönük barışçı nüfuz siyasetiyle buluştu. Almanya, bu nüfuzunu, Türkiye`nin modernleşmesine ve millileşmesine rehberlik etme msiyonuyla ilerletmeye çalıştı. Osmanlı seçkinleri için düzenlenen Almanya gezileri; Osmanlı çırakların, öğrencilerin, subayların Almanya`ya

Türkiye'nin her açıdan kabuk değiştirdiği bir dönem olan 1950'li yıllardaki zamanın ruhu üzerine kapsamlı bir kılavuz. ?Dünyaya açılma devri, ABD hegemonyasının etkisine girilen yıllar, küresel kapitalizme eklemlenme... ?Tek parti sultasının ardından Demokrat Parti devri... Adnan Menderes, Celal Bayar, İsmet İnönü, Osman Bölükbaşı, Fevzi Lütfü Karaosmanoğlu, Hikmet Kıvılcımlı ve diğerleri... ?Soğuk Savaş, anti-komünizm, DP'yle birlikte bir yeni otoriterlik tecrübesi, özgürleşme arayışları... ?Siyasal mücade

?İstanbullu olmak bir kere Yunanlılar arasında ve Rumlar arasında bir ayrıcalık olarak kabul edilir. Çünkü Şehr-i Âli bu, çok eski gelenekleri olan bir cemaatten geliyorsunuz. Bu cemaatin ne de olsa hem yakın tarihte hem eski ortaçağlarda yaratmış olduğu bütün o eserlerle kendinizi bir şekilde bağlı hissediyorsunuz, çünkü o kiliselerden geçmiş oluyorsunuz, o mekânlardan geçmiş oluyorsunuz, yaşamış oluyorsunuz, anılarınız var. (...) İstanbul güzel bir yer. İstanbul, tarihin felsefenin şunun bunun ötesinde ke

?Ben özellikle öğretmenliği çok çok idealist yaklaşarak yapan birilerini göremiyorum. [Üniversitede] Öğretmenliği idealist olarak yazanlar matematik öğretmenliğini yazarlar. Onun gerekçesi de özel dersler vererek ekstra paralar kazanmak. Bir öğretmen Öğretmenliği idealizmle tanımlama, ?kutsal meslek sayma alışkanlığı belki hâlâ sürüyor fakat buna inananlar artık pek az. Başta öğretmenlerin kendileri olmak üzere... Öğretmenlik nasıl değersizleşti? Daha serinkanlı soracak olursak: Nasıl değişti? Teknolojik de

Hasan Aksakal bu kitapta, Türk politik kültüründe Romantizmin ne denli merkezî ve kritik bir yer tuttuğunu inceliyor. Siyasal düşünde romantizm, gözle görülür, elle tutulur dünyanın ötesine geçen metafizik-idealist değer ve güçlere atıfta bulunur. Romantikler, sekülerleşirken büyüsü bozulan dünyayı yeniden büyülemeye çalışırlarken, hakikati bir efsaneye dönüştürürler. Muhafazakâr ve milliyetçi kesimde heyecanla sahiplenilen milli ruh ve otantik kültür arayışı, milli kültürü evrensel medeniyetten çok daha ön

Yoksulluk gerçeği, son yıllarda Türkiye`de derinleşiyor, boyutlanıyor, çeşitleniyor. Buna karşılık, görünmezleştiriliyor da.. Yirmi otuz yıl öncesinde daha çok bir acıma nesnesi olan yoksulluk, şimdi daha çok bir dışlama, korku, hatta nefret nesnesi! Yoksul mahalleleri, yoksulluk imgesi, tekinsiz bir varoş terimiyle ürkünçleştiriliyor.. Bu korkuyu büyütenlerin kendi zengin gettolarında yaşadığı içe kapanma ve cemaatleşme süreci, toplum veya kamu adına daha az ürkütücü değil oysa.

Markopaşa gazetesi Türkiye`nin mizah ve muhalefet tarihinde emsali görülmemiş bir örnektir. Kısa yayın ömrümde, son demlerindeki Tek-Parti yönetimini sallayan Markopaşa, sözünü esirgemeyen keskin tavrıyla gerçek bir tabu-yıkıcı misyonu üstlenmiştir. Söylenmeyip söyleyen bu açık sözlü mizahi muhalefetiyle, inanılmaz satış başarılarına ulaşmıştır. Karşılığını, emsali yine zor görünür bir baskıyla almıştır Markopaşacılar: Baskılar, tehditler, birbiri ardına gelen davalar, cezalar, hem gazeteyi hem çıkaranların

Tarih yazıcılığı, hele yakın döneme yönelikse, eleştirel, serinkanlı bir açılım ister. Oysa devleti savunmak pahasına romantik gözlemler tarihin sembolik boyutlarını yüceltmiş, ulusu gerçekdışı bir özleme dönüştürmüş. Simgeler katı gerçeklermişcesine sunulmuş, tarih mitolojileşmiş... Gerçek birey-toplum ilişkisi yok olmuş, fiktif bir dünya kurgulanmış... Tarık Zafer'in biliminin ana özelliği ?inkılâp tarihimizin bu romantik yapısını serinkanlılıkla sorgulaması. Türk toplumsal bilimlerine, siyasetine, tarihi

Ordu-Siyaset ilişkisi, Türkiye siyasetinin ?ağırlıklı bir özgül alanı. Kurtuluş Kayalı, bu alanda ve ilişkide Cumhuriyet'in kuruluşundan 12 Mart sonrasına dek yaşanan gelişmeleri, asker-sivil aydınlar ile halk arasındaki kopukluk açısından irdeliyor. Halk kitlelerinin Tanzimat döneminden beri sürdüregeldikleri ?gizil muhalefetle, asker ve sivil aydınların tahakkümcü tutumuna -gecikmiş ve dolaylı da olsa- tepki göstermelerini bir gelenek olarak yorumluyor. Bu ?gizil mücadeleyi esas alarak, ordu-siyaset ilişk

... Tarih yazıcılığı, hele yakın döneme yönelikse, eleştirel, serinkanlı bir açılım ister. Oysa devleti savunmak pahasına romantik gözlemler tarihin sembolik boyutlarını yüceltmiş, ulusu gerçekdışı bir özleme dönüştürmüş. Simgeler katı gerçeklermişcesine sunulmuş, tarih mitolojileşmiş... Gerçek birey-toplum ilişkisi yok olmuş, fiktif bir dünya kurgulanmış... Tarık Zafer`in biliminin ana özelliği `inkılap tarihi`mizin bu romantik yapısını serinkanlılıkla sorgulaması. Türk toplumsal bilimlerine, siyasetine, t

Tarih yazıcılığı, hele yakın döneme yönelikse, eleştirel, serinkanlı bir açılım ister. Oysa devleti savunmak pahasına romantik gözlemler tarihin sembolik boyutlarını yüceltmiş, ulusu gerçekdışı bir özleme dönüştürmüş. Simgeler katı gerçeklermişcesine sunulmuş, tarih mitolojileşmiş... Gerçek birey-toplum ilişkisi yok olmuş, fiktif bir dünya kurgulanmış... Tarık Zafer'in biliminin ana özelliği ?inkılâp tarihimizin bu romantik yapısını serinkanlılıkla sorgulaması. Türk toplumsal bilimlerine, siyasetine, tarihi

Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin kabuk değiştirdiği yıllarda bu değişimi en yakından gözlemleme imkânı bulmuş, hatta değişimin erkek figürleri arasında kendine yer açmayı başarmış bir kadın Ayşe Leman Karaosmanoğlu... Bir paşa kızı, siyasetçi kardeşi ve sefir eşi. Bahar Gökpınar, döneminin önemli siyasi figürlerinden biri olan yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun eşi Leman Hanım'ın özel arşivini feminist biyografi kurgusuyla gün ışığına çıkarıyor. Biyografi yazımının sorunlarının ve biyograf ile nesnesi arasında

Modern felsefenin esas konusu sanayileşme değil, milliyetçiliktir; buhar makinesi ve bilgisayar değil, ulustur. Alman felsefesi (Marksizm dahil olmak üzere), sancılı bir oluşum çağındaki Almanya'yla ilgiliydi; İngiliz ampirizmi, serbest ticaret ve ilkel endüstriyel hegemonya devrindeki Anglo-Britonlarla ilgiliydi; Amerikan pragmatizmi, Batı sınırına dayanılmasının ardından ABD demokrasisinin yayılmasıyla ilgiliydi; Fransız varoluşçuluğu, 1789 Cumhuriyetçiliğinin yirminci yüzyıldaki yenilgilerinin ardından d

İslâmiyet'in Batı dünyasındaki varlığı, uzun süredir tartışılıyor. 11 Eylül'den sonra terör tehdidi etrafında oluşan güvenlik teyakkuzu ve İslâmofobi, bu tartışmanın öne çıkan ama görüşü karartan bir cephesi. Avrupa'da Müslüman göçmen topluluklarının artan nüfusu ve etkinliği, daha geniş ve derin bir sosyolojik ilginin konusu. Bir de, Müslümanlığı seçen, İslâm'a geçen Batılılar var. Esra Özyürek, ideolojiler ve geniş ölçekli sosyolojik gözlemlerle sınırlı kalmayıp günlük hayata nüfuz eden araştırmasında,

Kürt meselesi bir etnik kimlik meselesi midir, bir ulusal dava mıdır? Dinle ve dinsel kimlikle ilgili bir rejim meselesi midir? Sınıfsal bir mesele midir? Bu sorular etrafında şimdiye kadar birçok analiz yapıldı, saflar tutuldu, politik çözüm önerileri geliştirildi. Cuma Çiçek, kitabında ulusal, dinsel ve sınıfsal boyutları derin bir vukufla analiz etmekle kalmıyor, bu üç cepheyi bir arada, etkileşimleri içinde anlamamızı sağlayan sağlam bir bütüncül model sunuyor. Toplumsal cinsiyet ve kadın hareketi boyut