Faydacılık öğretisi, her tür ilişkisinde iktisadi olanı merkeze almış gibi görünen çağdaş dünyanın en yaygın ahlaki ve siyasal eğilimlerinden biridir. Öyle ki önde gelen çağdaş siyaset felsefesi kuramcıları tarafından "faydacılığın, geri plânda gizli duran, karşısında başka kuramların iddiada bulunup kendilerini savunmalarını gerektiren bir zemin olarak işlediğine" inanılmaktadır. John Stuart Mill, faydacılığın ilkelerini günümüzde halen okunan kısa denemesiyle en veciz şekilde belirlemiş filozoftur. Mill'i

Modern dönem filozoflarından biri olan David Hume metafizik, epistemoloji, ontoloji, etik gibi felsefenin temel alanlarında devrimci eserler verdi ve Aydınlanma düşüncesinin aktörlerinden biri haline geldi. Siyasi Denemeler ise Hume'un tarihçi, ekonomist ve siyaset kuramcısı kimliklerini öne çıkarır. Bu bakımdan, Kant, Schopenhauer, Darwin ve Einstein gibi önemli isimleri doğrudan etkileyen filozofun sisteminin uygulama alanını sunar bize.

Vahiy dışında Tanrı hakkında konuşabilmeyi sorun edinen felsefî teolojiye teorik bir giriş olarak hazırladığımız bu çalışmanın, dinî teolojiden çok felsefede ilgi uyandırması ve tartışmalara yol açmasını beklemekteyiz. Dini, bir yaşam biçimi ve imân deneyimi olarak kendine sorun edinmeyen, dinin nihaî gerçeklik diye ortaya koyduğu en temel kavramı "Tanrı" hakkında akıl dışında vahiy de dâhil olmak üzere hiçbir otoriteyi kabul etmeksizin düşünmeyi ve konuşmayı kendi özel alanı yapan, yöntem olarak felsefenin

Alman filozof Nietzsche'nin İşte Böyle Dedi Zerdüşt'ü Ahmet Cemal'in çevirisiyle Türkçe'de. Yukarıya bakarsınız yücelik istediğinizde. Bana gelince, yüce olduğum için aşağıya bakarım. İçinizden hanginiz aynı zamanda hem gülebilir hem de yüce olabilir? En yüksek dağlara çıkan bütün trajik oyunlara ve bütün trajik ciddiliklere güler. Zerdüşt, okumak ve yazmak üzerine, herkes ve hiç kimse için bir kitap...

Theophrastos'un İlkelere Dair adlı eseri, nâm-ı diğer Metafizik, hocası Aristoteles'in ünlü eseri Metafizik'e, özellikle de Metafizik'in on ikinci kitabı olan ve ?tanrı' olarak yorumlanagelmiş ?asıl/ilk devindirici'nin temellendirildiği Lambda'ya bir eleştiri gibidir. Sözkonusu metinde Theophrastos, hocasına aşağı yukarı yirmi beş adet soru yöneltir, ya da diğer bir deyişle, hocasının Lambda'da yaptığı akıl yürütmeye ilişkin yirmi beş açmazı (aporia) dile getirir. Böylece, Theophrastos, Aristoteles'in teleo

Bu eser Hegel'in din felsefesi üzerine verdiği derslerin bir derlemesidir. Bilindiği gibi, Hegel gençliğinde bilhassa teolojiyle meşgul olmuştur. Hayatının son on yılında da bu konuyu değişik versiyonlarıyla beraber ele almıştır. Bu dersler, Hegel'in sadece din hakkındaki görüşlerini değil aynı zamanda kendi felsefi sisteminin nihai unsurlarını içerir. Diyalektik ve tarihsel metotlar kullanarak yeniden yorumladığı dini kavramlar modern teoloji için hâlâ derin ve güçlü anlamlar taşır.

Sokrates-öncesi dönemin Elealı filozoflarından Parmenides, Diogenes Laertius'a göre geride sadece bir eser bırakmıştır. O eser de Doğa Hakkında ismini verdiği didaktik bir şiirdir. Günümüze sadece 150 civarı dizesi ulaşan bu şiir, varlık-hiçlik, hakikat-sanı, birlik-çokluk ayrımları hakkında Batı felsefe tarihinin dikkate değer ilk metni sayılabilir. Şiir, Helios'un (Güneş'in) kızlarının Parmenides'i adalet tanrıçası "ceza yağdıran" Dikê'ye götürdükleri mistik bir yolculuğu anlatır ve bu yolculuğun sonunda

Elinizdeki eser, Fransız filozof Henri Bergsonun lisede verdiği derslerin bir kısmını kapsar. Bergson, 1887-1888 derslerinde felsefeye genel bir giriş yapar: Bilim kavramını, bilimlerin tasnifini, bilim felsefesini ve felsefe ile konusunu ana hatlarıyla sorgular. 1893 dersleri ise metafiziğe adanmıştır: Bu derslerde Bergson, metafiziğin temel kavramları olan uzay, zaman ve madde konularını işler. Filozofun yöntemi, önce meseleyi nesnel bir şekilde tartışmak, daha sonra da konu hakkında kendi düşüncesini tak

Ruhsal aşk tam olarak ince ayrıntıların gerçekten önemli olduğu, bireysel hayatın zengin çeşitliliği içinde yol alır. Duyumsal aşk ise her şeyi bir araya koyabilir. Onun için temel olan tamamıyla soyut kadınlıktır ve olsa olsa daha fazla duyumsal ayrımdır. Ruhsal aşk zaman içinde sürekliliğe sahiptir; duyumsal aşk ise zamanda kayboluştur ve müzik onu ifade edecek tek gerçek aktarım aracıdır. Müzik bunu başarabilecek en uygun araçtır; zira dilden daha soyuttur ve bu nedenle tekil olanı değil kendi evrensell

Kierkegaardın, Johannes de silentio takma adıyla yazmış olduğu Korku ve Titreme ilk kez 1843 yılında yayımlandı. Yapıtta iman kavramının etik ve dindarlıkla ilişkisi incelenir. Yazarın takma adlarından Johannes de silentio da Musanın 1. kitabında (22:1-18) anlatılan İbrahim ve İshak hakkındaki hikayeden esinlenmiştir. Bu anlatıda Tanrı İbrahime, oğlu İshakı kurban etmesini buyurur. Korku ve Titreme bütünüyle, İbrahimin, geç yaşta sahip olduğu ve her şeyden çok sevdiği evladı İshakı kurban etme isteğini ve b

Antikçağda bir yaşam tarzı, yaşama dair bir seçim, hatta bir sağaltım yolu olarak görülen felsefe, günümüze bu özelliklerinden koparak geldi. Modern çağların filozofu orijinal olmaya çalıştıkça, felsefe bizden uzaklaşıp karmaşıklaştı; kişisel ve toplulukla ilgili yanlarını bir bir kaybetti. Modern felsefenin bulanık kavramlarının umutsuzluğa sürüklediği felsefecilerden biri de Pierre Hadot. Diyaloglardan oluşan Hadot'nun bu kitabı, her şeyden önce felsefeyi ve kavramlarını berraklaştırma, sadeleştirme giriş

Bu kitap, sanat kuramlarını, estetik görüşleri anlatan bir kitap değildir. Fakat o, sanatın ne olduğunu kendi tarzında söylemeye cesaret eder. Kitapta pek çok filozofun sözlerine başvurmam, savıma ters düşmez. Çünkü filozofsuz felsefe yapılmaz. Yaşamı yansıtan sanat yapıtında yaşamı görmek, görüşleni kavramsal tarzda dile getirmek sanat felsefesidir. Sanat yapıtları, yaşamın nasıl olduğunu serimler; felsefe onlardan yaşamın ne olduğunu çıkarır. Sanatı bilmek, yaşamı bilmektir. Felsefe, yaşamı, onun duruml

In Vino Veritas'ta, olayları bize aktaran William Afham'dır. Afham, Kierkegaard'ın diğer metinlerinde rastladığımız aşina takma adlara karşılık ilk defa bu metinde tanıştığımız bir karakterdir. Kendisi bir davet düzenler, davette sınırsız şarap olacağını ve davetlilerden her birinin ancak şarap etkisini o kişide gösterdikten sonra, başka bir deyişle normalde kişinin söylemeyeceği şeyleri söyler duruma gelmesinden sonra konuşmaya başlayacağını bize söyler. Bu bağlamda konuşmalar olacaktır, sohbetler değil. T

Umut, kişinin elinden kayıp giden güzel bir bakiredir; hatırlama, kişinin şimdi tatmin olmayacağı güzel ama yaşlı bir kadındır; tekerrür, hiçbir zaman kendisinden bıkılmayan sevilen eştir, çünkü kişi sadece yeni bir şeyden bıkar... Tekerrürün diyalektiği kolaydır, çünkü tekrar edilen var olur aksi takdirde tekrar edilemezdi ama varolması tekerrürü yeni bir şeye dönüştürür... Eğer Tanrının kendisi tekerrürü istemiş olmasaydı, dünya varolmazdı... Tekerrür 1843 yılında yayınlandı. Korku ve Titreme ile ay

G.E.R. Lloydun Aristoteles düşüncesinin gelişimini ve yapısını serimlediği kitabı iki bölümden oluşuyor. İlk bölüm Aristotelesin entelektüel gelişiminin hikayesini anlatıyor. İkinci bölüm ise Aristoteles düşüncesinin ilgilendiği fizik, metafizik, psikoloji, etik ve politika gibi alanları ve bu düşüncenin temellerini açıklamaya çalışıyor. Ayrıca kitabın son kısımları Aristotelesin Avrupa düşüncesine etkisini kısaca özetliyor. Yalnızca temel kavramlara odaklanarak genel bir çerçeve vermeye çalışan eser, ayrıc

Postmodern feminizmin en önemli temsilcilerinden biri olan Luce Irigaray bu kitapla Batı kültüründeki başlangıcın peşine düşüyor. Rotasını doğrudan Yunan felsefesinin ve trajedisinin temel karakterlerine yöneltiyor. Parmenidesi sorgularken Odysseus ve Antigoneyi de meseleye dahil ediyor. Filozof, psikanalist ve kültür teorisyeni kimliklerinin katkısıyla Irigaray, Batı geleneğinde insanlığın aslında sürgün edildiğini gösteriyor: Dişi kaynaklardan beslenmesine rağmen erkeğin, kaynaklarını görmezden gelerek, n

İnsan bedeninin girişlere, sızmalara açık geçirgen doğasını düşünürken akla gelen fiillerden biri: zerk etmek. Felsefe tarihi, insan bedeniyle birlikte ruhunun da deva bulmak, şifaya kavuşmak için eczaya ihtiyacı olduğunu söyleyen filozoflarla dolu, Sokrates'in hilafına. Sonu gelmez tartışmalara yol açan bu mesele Platon'un Phaedrus'unda açığa çıkmıştır. Derrida, bu tartışmaya, mitle felsefenin iç içe geçişini vurgulayarak sıra dışı bir katkıda bulunuyor: Yazı mitolojinin ve felsefenin dediği gibi ruha zerk

"Elinizdeki kitap, yazarın, özgün adı 'Enten-Eller - Et Livs Fragment' (Ya-Ya da - Bir Hayat Kırıntısı) olan eserinin önsözünden alıntılarla derlenmiş. Bu önsözü, Kierkegaardın Victor Eremita adını taktığı yayımcı kaleme almış ve önsöze başlık olarak Diapsalmata - ad se ipsumu (Nakaratlar - kendine doğru) yakıştırmış. 'Diapsalmata, hem üslup hem içerik açısından,hayattan bezmiş kinik bir insanın düşün dünyasını da yansıtır. Uzun ve girift bir metin yazmaya bile eli gitmeyen bedbin biridir bu. Kısa pasaj

Zalimlik İlkesi, filozofun gerçek karşısındaki tutumunun kısa ve öz halini sunmaktadır. Gerçeğin akıl almaz ve bir o kadar da inatçı boyutunu vurgulayan Rossetin zalimlikten kastı sadist bir haz değil, gerçekliğin en çiğ, en ham halidir ki gerçeğin bu zalimliğini bir türlü hazmedemeyen akıl durmaksızın yaratmakta olduğu yanılsamalar silsilesine bırakır kendini. Rosset, gerçeğin tam gözümüzün önünde durduğu ve sırf bu yüzden de zalim olduğunu dile getirdiği bu eserde gerçek olanın, [gerçekliğin gerçekliğini

Bu kitabında Ferry modern felsefenin doğuşunu estetik tarihi çerçevesinde anlatıyor. Ferry'e göre modern çağ, estetik alanda öznel beğenin ortaya çıkması, siyasal alanda ise toplumsal sözleşme modellerinin ve akılcı siyaset felsefesinin doğuşuyla birlikte tanımlanır. 20. yüzyıl sanatçılarının özerklikten ziyade bireyselliği ön plana çıkardığı "postmodern uğrak" ise, avangart akımları beraberinde getirir. Aydınlanma ile birlikte, kaynağı ilahi otorite olan ve değişmez bir değerler düzenini yansıtan sanat ve