Toplumlar kurallarla yönetilir. Medenî topluluklar böyledir.
Kaideler veya kurallar toplum vicdanından akseden hükümlerdir. Politikacılar bu hükümlerin sözcüsü konumundadırlar.
Seçmen davranışını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bunlar içinde bam telini teşkil eden üç ana nokta vardır; birincisi siyasetçi veya siyasî partinin mazisi yani geçmişidir.
İkincisi politikacının seçimlere çeyrek kala sarf ettiği sözlerdir.
Üçüncüsü ülkenin o andaki konjonktürü...
Bu üç unsur içinde birincisi hariç diğerleri yeniden dizayn edilebilir veya imkânlar ölçüsünde manipüle edilebilir.
Anlık fotoğraflarla ve yaldızlı laflarla seçmenin kararı etkilenebilir. Ülkede geçici bir kaos ortamı oluşturmakla veya muhteşem bir vasat teşkil etmekle seçmenin tercihlerini etkilemek mümkündür.
Ama bir siyasi hareketin geçmişi neyse odur ve değiştirilemez. Hakikati arayanlar sadece günümüze bakmakla iktifa etmezler aynı zamanda geçmişe de bakarlar. Seçmenin karar vermesinde tayin edici olan ikinci ve üçüncü unsurlara ilaveten birinci unsurun dikkate alınmasıdır.
Yapılanlar, yapılacakların teminatı olarak görülür. Geçmişte yapılmış olanlar, bir siyasî hareketin sadece cv'ni göstermez aynı zamanda istikbalde ?yapacağını söylediği taahhütlerin teminatıdır.
Dün ile önceki günün toplamına mâzî denir ve hafıza ile günümüze intikal eder.
Politikada esas olan hafızadır.
Hafızanın olmadığı politika sadece polemiktir.