Hem merak hem korku uyandıran, psikiyatriden çeşitli sanat
dallarına geniş bir yelpazenin konusu olmuş delilik ve delileri Rüya
Kılıç, erken modern dönem Osmanlı’da inceliyor. Delilerin teşhis
edilmesi, delilik alametleri, tedavi yöntemleri gibi tıbbın konuya
yaklaşımının yanı sıra toplumun delilere bakış açısını da ihmal
etmiyor. Osmanlı’da dinin, delilere muameledeki etkisini de siyasi
iktidarın delilere olan tavrını da dikkate alıyor. Modern psikiyatri
öncesiyle günümüzdeki delilik “tanımlarının” farklılığını da mercek
altına alan Erken Modern Dönem Osmanlı’da Delilik ve Deliler,
yazarının deyimiyle “bir sessizliği” deliyor, ilgi duyulan ancak üzerine
çok çalışılmamış bir alana ışık tutuyor.
“[...] delilik bir kişi için sürgün gerekçesi daha sonra aynı kişi
hakkında merhamet talebiyle affedilme gerekçesi olarak karşımıza
çıkabiliyor. Kaldı ki sıklıkla vurgulanan merhamet sınırsız ve
karşılıksız değildi. Kısaca ifade edecek olursak, yapılan, sadece
Osmanlı’da deliler ve delilikle ilgili yüzeysel ve genelleyici yargılara
varmak yerine bunları anlamaya ve anlatmaya yönelik sınırlı bir
çabadan ibarettir.”
RÜYA KILIÇ