İran gerek kendine has tarihi gerekse edebi yönü ile birçok
araştırmacıyı cezbetmeyi başarmış oldukça farklı bir
coğrafyadır. Zerdüştilik, Zurvânizm, Anâhitâ kültü,
Mithraizm, Maniheizm ve Mazdekiye gibi İran’da doğan,
gelişen ve günümüze bilgileri ulaşan diğer önemli
inanışları, İran dinleri olarak ele alabiliriz. Şüphesiz, bu
inanışların büyümesinde ve etrafını domine etmesinde ya
da sönüp gitmesinde en önemli paye bu dinlerin
rahiplerine aittir. Rahiplerin bazıları haşmetli Şâhları tayin
etme ve tahtından edebilme gücüne sahipken, bazıları
azığını dilenerek çıkartmayı kendine düstur edinmişti.
Bazıları atadan öğrendiği kuralları korumakla meşgulken,
bazıları dini ıslah etmenin veya yeni bir din oluşturmanın
derdindeydi. Bu çalışmada yer yer karşılaştırmalar
yapılarak spesifik ve derinlemesine bilgiler verilmeye ve
rahiplerin dini, siyasi, ekonomik, toplumsal, kültürel
yaşamları objektif bir bakış açısıyla detaylı bir şekilde
aktarılmaya çalışılmıştır. Amacımız İran rahiplerini bütün
yönleriyle aktarmak ve bundan sonraki çalışmalara bir nevi
ışık tutmaktır.