Gorki'nin yaşam öyküsünü anlatan üçlemenin
bu son kitabı, onun yirmili yaşlarına kadar
topladığı hayat deneyimleri üzerine kuruludur.
Yüksek öğrenim görmek için gittiği
Kazan'daki üniversiteye girme imkânı bulamayan
Gorki, hayat üniversitesinin içinden
geçer. Önceki iki özyaşam öyküsü romanındaki
doğal, kırsal dünya, burada yerini kentin
izbe, içindeki hayatlar gibi yıkık dökük,
ama ayakta duran binalarına bırakır. Yazar
bizi, ara sıra yorum kattığı bir belgesel sinema
tekniğiyle farklı toplumsal katmanları
temsil eden renkli tiplerin, karakterlerin dünyasından
geçirirken, hayat üniversitesinden
mezun oluşunun da ipuçlarını verir. Gorki,
kötülüğün, hoşgörüsüzlüğün, tembelliğin ve
aptallığın dünyevi ve dinsel kurumların baskısından
çok daha belirleyici olduklarını hatırlatır
bize; Benim Üniversitelerim, onun bu
engellere karşı verdiği mücadelenin üçüncü
aşamasını oluşturur.