Tarihi süreç içerisinde bağımsız düşünce hareketlerinin tanımlandığı, Şiî ve Sünnî grupların birbirlerini suçladıkları, ilahi aşk kavramı ve vahdet-i vücûd felsefesi yüzünden sufîlerin yargılandığı ve sonunda pek çok kimsenin ölümüne neden olan zındıklık, çoğu kere de suçlayıcı, dışlayıcı ve itham edici bir tabir olarak kullanılmıştır.

Eserde, Osmanlı toplumunda zındıklık olgusu, Patburunzâde Mehmet Efendi örneği ile ele alınmış, onun yargılanma süreci ve idamı, hukuki tahlile tabi tutularak Osmanlı devlet ve adliyesinin zındıklığa bakışını incelemiştir.