Aydan Çelik, Toplumsal Tarih dergimize uzunca bir süredir karikatürleriyle katkıda bulunuyor. Çizgili mizah diye tanımlanabilecek bu sanat, her şeyden çok eleştirel zekâya dayanır. Aydan çeşitli araştırmaların püf noktalarını sezerek, onlara bizi gülümseten ve düşündüren bir görsellik kazandırıyor. Örneğin İkinci Dünya Savaşı´nda Türkiye konusunda yaptığı çizimler; Kuşkapanı olarak kurulmuş İngiliz ve Alman miğferleri arasında İsmet Paşa´nın güleryüzle yürüyüşü, sanki Prof. Dr. Selim Deringil´in değerli

Mehmet Hakan Sağlam´ın elinizdeki ilk cildi I. Tertip Düstûr´un on iki bölümünü, ikinci cilt ise on iki ciltlik II. Tertip Düstûr´un dökümü içermektedir. Üçüncü cilt ise her iki tertipte de yer almayan "kavanin" ve "nizamat"a ayrılacaktır. Tarih Vakfı bu yayın dizisini sunduktan sonra okuyuculara bu döküm içersinde ulaşmak istedikleri mevzuatı da sağlamayı hedeflemektedir. Böylece "nadir" eserler arasında yer alan düstûrlarımız araştırmacılarımızın hizmetine sunulmuş olacaktır.

"... Yunan ilk geldiğinde 1335´te, biz beş altı yaşlarındaydık. Onların en güvendikleri bir asker vardı, Venzon askeri. Kızların ateş pilesi entarileri var ya, şuraya kadar gelir, ayaklarında kırmızı ayakkabı, aynı Ödemiş efeleri gibi püsküller..." "...Üç buçuk yıl [Yunan] içerdeyken, bir meyhane vardı, Yorgi´nin meyhanesi, kahveciydi o muhitte. Şalvarlı. Fakat çok yardım yaptı o Türklere. Gâvur [askeri] gelince [meyhaneye] hade more, burada bir şey yok [derdi]..." "...Hatice´nin babası, o vakit muhtardı,

Colby Mitchell Chester adlı Amerikalı amiralin öncülüğündeki bir grup, demiryolları yapımı ve işlemesi başta olmak üzere Anadolu'da birçok imtiyaz almaya çalışmıştı. İlki 1908'de Jön Türk devriminden hemen sonra, ikincisi ise 1922'de Ankara yönetimi döneminde gündeme gelen ancak hiçbir zaman hayata geçirilemeyen bu imtiyazlar, sadece demiryollarıyla ilgili değildi. İnşa edilecek hatların çevresindeki madenlerin, özelikle de bakır ve petrolün de işletme haklarını kapsıyordu. Büyük Güçler'in Ortadoğu'daki nüf

27 Mayıs askeri müdahalesini izleyen dönemin getirdiği görece özgürlükçü ortamda,1961 Anayasası´nın sağladığı yeni siyasal güvencelerin ışığında kurulan ve Cumhuriyet döneminde TBMM´ye girebilen ilk sol parti olma özelliği taşıyan Türkiye İşçi Partisi´nin ilk 10 yıllık döneminin öyküsü. Şubat 1961´de aralarında Kemal Türkler, Rıza Kuas, Şaban Yıldız gibi isimlerin bulunduğu 12 sendikacı tarafından kurulan TİP, kuruluşunu izleyen yıllarda Mehmet Ali Aybar, Behici Boran ve Sadun Aren gibi aydınların katılımı

Tarihimizde kara bir leke olarak bilinen 6 - 7 Eylül Olayları´nın 50. yıldönümü, kuşkusuz Fahri Çoker Arşivi´nin yayımlanması kararında önemli nedenlerinden biridir. Merhum Emekli Tümamiral Fahri Çoker, gayrimüslimlere ait ev, işyeri ve kiliselere gerçekleştirilen saldırılardan sonra açılan soruşturma ve mahkeme sürecinde, Beyoğlu Bölgesi Sıkıyönetim ile ilgili elindeki fotoğraf ve belgeleri, ancan ölümünden sonra yayımlamak kaydı ile Tarih Vakfı Bilgi - Belge Merkezi´ne bağışlayan Fahri Çoker, bu davran

Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasının ardından, Küçük Asya’da etnik ve demografik açıdan homojen bir ulus-devlet kurulması, temel politika olarak benimsenmiş ve bu politika Cumhuriyet dönemi boyunca çeşitli yöntemlerle uygulanagelmiştir. Gayrimüslim azınlıklar –Rumlar, Ermeniler, Yahudiler– ile örneğin Kürtler gibi, Türk olmayan grupların zorunlu asimilasyonu, bu sürecin bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Yeni Türk devleti, her ne kadar uluslararası anlaşmalarla Rumlara, Ermenilere ve Yahudilere azın

Bize Derler Çakırca / Yar fidan boylum / Yakarız konakları... Bu ünlü Ege türküsü 19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başlarında yaşamış Çakırcalı Ahmet Efe ve oğlu Çakırcalı Mehmet Efe için yakılmıştı. Ödemişli merhum öğretmen Hakkı Dural yıllarca Ödemiş civarında yaşamış efelerin hayatı üzerinde çalışmış, bu efeler henüz hayattayken onlarla birlikte olabilmiş, ya da onları bir vesileyle görmüş kişilerle tek tek konuşmuştu. Araştırmalarını eski yazıyla iki defterde topladı. Ege´de eşkıyalık üzerine kendisinin de ço

Eylül 1922'de İzmir'i terk eden Yunan ordusuyla birlikte mavnalara, sandallara binen Batı Anadolulu Rumlar adalara, İstanllu ve Trakyalı Rumlar da Yunanistan'a kaçıyordu. 1922 güzünün sonunda bir milyony aşkın Anadolulu Rum Yunanistan'a sığınmıştı. Türkiye ve Yunanistan'ın 30 Ocak 1923'te Lozan'da nüfus mübadelesine karar vermeleri, doğdukları topraklara döneme umuduyla yaşayan bu insanlar için yeni bir hayatın başlangıcıydı. Mühadele Çocukları bu insanların hikayelerini anlatıyor. Renee Hirschon'un, Pire l

Osmanlı tarihinde 19. yüzyıl, öncekilerden çok farklı bir dönem oluşturur. 1820´lerden itibaren ticaret ve yabancı sermaye yatırımları, Osmanlı ekonomisini Avrupa kapitalizminin etki alanı içine çekti. Cumhuriyet Türkiyesi´nin devraldığı iktisadi yapılar bu dönemde ortaya çıktı. Birinci baskısı Türkiye´de ve İngiltere´de yayınlanan ve geniş tartışmalara yol açan bu kitapta Şevket Pamuk, 19. yüzyılın köklü dönüşümlerini nicel yöntemlere geniş yer ayıran bir çerçevede inceliyor. Birinci Dünya Savaşı öncesi

Şark'ın Sergilenişi, İslam kültürlerinin 19. yüzyıl dünya fuarlarında nasıl temsil edildiğini temel alarak, sergilerdeki ulusal pavyonların mimari dilinin yansıttığı, toplumsal siyasal ve kültürel eğilimleri çözümlüyor. Kitap, sergilerin yerleşim planlarını şekillendiren anlayışın, Batılı güçler tarafından belirlenmiş dünya düzeninin ta kendisi olduğunu gösterirken, hem İslam dünyasında hem de Batı'da gerçekleşen dönüşümleri anlamamızı kolaylaştırıyor. Pavyonların mimari üslubu ise bir yandan Avrupalıların

Şark’ın Sergilenişi, İslam kültürlerinin 19. yüzyıl dünya fuarlarında nasıl temsil edildiğini temel alarak, sergilerdeki ulusal pavyonların mimari dilinin yansıttığı, toplumsal siyasal ve kültürel eğilimleri çözümlüyor. Kitap, sergilerin yerleşim planlarını şekillendiren anlayışın, Batılı güçler tarafından belirlenmiş dünya düzeninin ta kendisi olduğunu gösterirken, hem İslam dünyasında hem de Batı’da gerçekleşen dönüşümleri anlamamızı kolaylaştırıyor. Pavyonların mimari üslubu ise bir yandan Avrupalıların

Textbooks, their language, accessibility, the overt and coverts messages they convey regarding identities and anxieties, the contributions of critical pedagogy to the concent and context of human rights educations and its close connections to peace educations... are some of the themes covered by the papers presented in the Intenational Symposium on Human Rigths Education and Textbook Research (April 17 - 19, 2004 - Istanbul) and collected in this volume. The meeting, which brought tgether internationally pr

Bu kitap ne bir arkeoloji, ne de mimari örnekleri içermesine rağmen bir mimarlık tarihi kitabıdır; Bizantion, Konstantinopolis, İstanbul diye bilinen bir dünya kentinin tarihinin değişik dönemleri içinde sunma çabasıdır. Kitap tarihsel koşulların, yapım etkinliklerinin, bin yıllık sürekliliklerin ya da ani çöküşlerin anahatlarını çizmekte, bu eşsiz dünya kentini, içinde yaşayanların, kentlilerin, ziyaret edenlerin betimlemeleriyle ve bütün dünyanın hayal ettiği kentsel bir varlık olarak sunmaktadır. Metinde

"Roman nasıl bitiyor?" diyor. "Sevgililer birbirine kavuşuyor mu? Yoksa?" "Henüz bilmiyorum. Ucu açık olacak. Kararı okur verecek. Ben yazar özgürlüğümden vazgeçiyorum. Bu bir yolculuk romanı olacak. Yolculuklar sürprizlerle doludur. Bilirsin!" "Ayrıca," diye devam ediyor Umut, yazdığım bir roman. Bir ilk roman. Kahramanlarım da birer insan. Kişilikleri yok mu? Bırakırım iplerini. İstedikleri gibi davransınlar. İsteyen ipini koparsın, isteyen bağlı kalsın. "Olasılıklar, karşılaşmalar, denk düşmeler, ayrı

Sezer, Evrim ve Jutta ile birlikte gizemli bir yolculuğa çıkmaya hazır mısınız? Onlar gibi siz de "Yaratıcı Düşünce Projesi" yarışmasına katılma hakkı kazansaydınız nasıl bir buluş yapardınız? Aynı yarışmaya İtalya, Almanya, Fransa, Avusturya, Portekiz, Belçika, İngiltere, İsveç ve İspanya´dan gelen çocuklar da katılsa, Avrupa´nın farklı köşelerinden, ayrı renkler getirse... Hep birlikte ilginç deneyimler yaşayıp, tarihin gizemli sayfalarına geziler yapmak istemez miydiniz?... (Arka Kapak´tan)

Köy enstitülerinden on beşincisinin Ankara´da kurulması düşünülüyordu. Bu iş için bakanlık tarafından ilköğretim müfettişleri görevlendirildi. Müfettişler hayli dolaştıktan sonra, Ankara-Kayseri demiryolu üzerinde, Ankara´ya 35 kilometre mesafedeki Hasanoğlan köyünü uygun buldular. Bu köy, enstitü kurmaya her bakımdan elverişliydi. Bu karar üzerine, köylüyle temasa geçildi. Demiryolu ile Hasanoğlan köyü arasında 1.5 kilometre uzunluk, 750 metre genişliğindeki yerin en elverişli alan olduğuna hep birlikte ka

Devrim, siyasi iktidar değişene kadar süren geçici bir kanunsuzluk dönemi miydi, yoksa bu dönem toplumsal dönüşüm tamamlanana dek sürmeli miydi? Devrimle suç arasında nasıl bir ilişki vardı? İsyan, eşkıyalık, zengin mallarını yağmalama her zaman suç eylemleri miydi? Devrimciler ne zaman özgürlük savaşçısı, ne zaman suçlu kabul ediliyorlardı? James Fentress’ın 19. yüzyıl Sicilya tarihine bakışı, bu tür sorulara yanıtlar bulma çabasıyla şekilleniyor. Yazarın gözlemine göre, “Sicilyalılar özgürlükleri için müc

Özerk toplumsal girişimlerin aracı olarak derneklerin ortaya çıkışı, özellikle geç dönem Osmanlı tarihinin en ilgi çekici konularından biridir. Elinizdeki çalışma, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Rum-Ortodoks topluluğun en tanınmış ve uzun ömürlü cemiyetlerinden birini, Dersaadet Rum Cemiyet-i Edebiyesi’ni konu ediniyor. Kitap, Osmanlı Rum orta sınıfının 19. yüzyılın ikinci yarısında hızla çoğalan cemiyetler vasıtasıyla kendi kimliğini inşa süreci üzerine eğiliyor. Cemiyetleri, kolektif deneyimi anlamlandıran v