1965 Fransa-Türkiye göç antlaşmalarından bu yana Fransa’daki altı yüz bini geçen Türk göçmenleri ve aileleri pek de tanınan bir topluluk değildi. Yakın zamanlardaki siyasi gelişmeler, ilk kuşağın Fransız vatandaşı olan çocuklarının “farklı” yetişkinler gibi sahneye çıkmaları Fransız toplumuna yeni bir görünürlük kazandırdı. Göçlerle birlikte Türklerin Fransa’da yarım yüzyılı geçen varlığı, kalabalık yaşanan bölgeler dışında dikkat çekici bir unsur değildi. İkinci ve üçüncü kuşakların bu tabloya katılmalarıy

“Nietzsche” ismine ve bu isme iliştirilen otoriteye ilişkin en tutkulu sorgulama örneklerinden bazıları, Nietzsche’nin ya da Nietzsche metninin tek bir hakikati olmadığı vurgusuyla Derrida’nın yazılarında bulunabilir. Derrida’nın kariyeri boyunca “Nietzsche” özel ismi önemli noktalarda ortaya çıkar ve Derrida’nın kendi entelektüel soykütüğünün izini sürdüğü merkezî figürlerden birini işaretler. Nietzsche’yle doğrudan karşılaşma aradığı metinlerinde Derrida, bir yandan, artık klâsikleşen Nietzsche sorununa,

Anarşi ve anarşizm sözcükleri ve ifade ettikleri anlamlar geçmişte olduğu gibi bugün de bir ürkütücülüğe ve bir o kadar da çekiciliğe sahiptir. Öyle ki tarihsel gelişim süreci içerisinde anarşizm, pek çok kimsenin sakıncalı bularak söz konusu dahi etmekten çekindiği buna karşın pek çok kimsenin de sesini yükselterek ısrarla sahip çıktığı; muhaliflerine göre oldukça kışkırtıcı, aykırı, ütopik ve alışılmadık, taraftarlarına göre ise gayet doğal ve insani bir düşünceyi ifade eder. Bu farklı uç bakışlar, onun o

1908 yılının sonbaharının sonunda, Proust, yorgun halde evine döner. Uzun süre kendini meşgul eden Kayıp Zamanın İzinde’yi bir tarafa bırakması gerekecektir. Zihninde canlanan bir dizi fikir ve çözümlemelerin başyapıtının içinde yer almasını istemez. Le Figaro için bir makale kaleme almaya karar verir: “Sainte-Beuve’e Karşı”. Altı ay sonra bu hacimli yazısı üç yüz sayfalık bir denemeye dönüşecektir. Bu kitapta annesiyle özgürce sohbet eden yazar, Sainte-Beuve hakkındaki düşüncelerini kişisel hatıralar

Modern Batı düşüncesinin kendi dönemindeki fikri tartışmalarını tarihsel perspektifi içinde, kendi entelektüel yönelimleri ve çatışmalarını da yansıtacak şekilde yorumlayarak aktaran Hilmi Ziya Ülken, 20 yüzyılın önemli filozofları ve düşünceleri üzerinden idealizm ile realizm arasında yaşandığını düşündüğü bunalımı tüm yönleriyle ele alıyor. Bir yandan baş döndürücü bilimsel gelişmeler ve onların felsefedeki izdüşümlerini, mesela Viyana Çevresi’nin merkezde olduğu, Schlick, Carnap, gene Einstein, Mach ya d

Schopenhauer, 1819 yılında Berlin Üniversitesine yaptığı başvurudaki özgeçmişinde kendini “yersiz yurtsuz” olarak tanımlar. Gerçekten de onun yaşamının ilk 45 yılı bir göçebe hayatını andırmaktadır. Aynı zamanda Schopenhauer, ana eseri İsteme ve Tasavvur Olarak Dünya’nın basılmasının ardından tam 17 sene hiçbir şey yayımlamaz. Fakat tüm bunlar Schopenhauer’ın 1833 yılında 45 yaşındayken Frankfurt’a yerleşmesiyle değişir: Hem ölene dek buradan hiç ayrılmayacak hem de artık belirli bir yalnızlık ve münzevilik

Lennard J. Davis, obsesyonun izini Rönesans kültüründe hâkim olan posesyon (yani şeytan girmesi) ile sürmeye başlar ve bunun obsesyonla ilişkisini inceler... Obsesyonun Kökeni’nin ardından obsesyonun tarihsel sürecini histeri, buharlar, melankoli, hipokondriyle incelemeye başlar ve akabinde delilik kategorilerini genel olarak ele alır ve buna ilişkin örnekler sunar. Bu tarihsel yolculuğun devamında edebiyata geniş bir yer ayırır. Merak ile obsesyon arasındaki ilişkiyi ve monomaniyi inceler. Cinsellik, aşk v

‘Romulus ve Remus adlı iki çoban tarafından kurulmuştur Roma. Doğal olarak Roma’ya dair her şeyin temelinde kırsal yaşam vardır. Hattâ Roma soylusu şehir hayatını küçümser. Ona göre kırsal yaşam gerekliliktir ve fazla şehirlileşmek, bozulmak demektir. Oysa Varro bu eseri yazarken Roma o safhaları çoktan aşmıştı. Eserin adı Ziraat İşleri olsa da ziraat bu eserde aslında bir çerçeve görevindedir. Bu eser ölüm döşeğindeki Roma Cumhuriyeti’ne dair, Varro’nun bir bakıma son sözleridir. Ziraat çerçevesinin içinde

Kendine Ait Bir Oda, Virginia Woolf’un Ekim 1928’de, Cambridge Üniversitesi’ndeki iki kadın koleji olan Newnham College ve Girton College’da verdiği bir dizi konferansa dayanıyor. Bu feminist eser, ataerkilliğin egemen olduğu edebiyat alanında kadın yazarların yerini tartışıyor ve bazı sorulara cevap arıyor: Kız çocuklarına neden erkek kardeşleriyle aynı eğitim fırsatları verilmiyor? Kadınlarla ilgili literatür neden neredeyse yalnızca erkekler tarafından yazılıyor? Shakespeare’in onun kadar yetenekli bir k

Bu tarihî çöküşü, bu tarihî koma durumunu, gerçeğin bu buharlaşıp yok olmasını engelleyebilecek önlemler alınabilir miydi? Biz ne gibi yanlışlar yaptık? Acaba insanlar geriye dönüşü olanaksız yanlışlar, birtakım sırları açığa çıkarmak gibi tamiri imkânsız hatalar mı yaptılar? Bütün bu sorular, bir kadın tarafından terk edilmiş bir erkeğe, bu kadın seni neden terk etti demek kadar anlamsız ve gereksizdir. Çünkü erkek hiçbir şekilde kadını bu kararından döndüremez. Bu olayda insanı rahatsız eden bir şey varsa

Platon’un Gorgias’ında, çevremizde kurulması gereken uyumlu denge söz konusudur: “Gökyüzü, yeryüzü, tanrılar ve insanlar, birlikte bir cemaat meydana getirmişlerdir; bunlar birbirlerine dostluk, sevgi, saygı ölçü ve adalet duygusuyla bağlıdırlar. Bilgeler buna düzensizlik veya kural dışılık değil de kozmos veya dünya düzeni demektedirler.” Bu denge günümüzde bozulmuştur. İşte tanrılar, bir süreden beri haber vermeden çekilip gitmişe benzemektedirler. Onların tavır alışlarının yerine, yaklaşık yirmi yıldan b

1910’lu yıllar, Hint edebiyat ve düşüncesinin büyük dehası Rabindranath Tagore’un, şiirlerinden kendi yaptığı İngilizce çeviriler sayesinde Batı dünyasında tanındığı yıllar olmuştu. W. B. Yeats ve Ezra Pound gibi şiir devlerinin aracılığıyla, Tagore’un yapıtları önce İngiltere’de boy gösterdi, ardından, André Gide, Boris Pasternak, Anna Ahmatova, Juan Ramón Jiménez, Victoria Ocampo gibi isimlerin çevirileri yoluyla dünyanın çeşitli dillerine aktarılarak bolca okundu. İlk İngilizce kitabı Gitanjali’nin yayım

Hint şairi Rabindranath Tagore, kendi şiirlerinden İngilizceye yaptığı çeviriler sayesinde 1910’lu yılların başında bir anda müthiş bir popülarite yakaladı. Bu çizgideki ilk şiir derlemesi Gitanjali, 1912 yılında İngiliz edebiyat çevrelerine bomba gibi düştü, W. B. Yeats ve Ezra Pound’un övgülerine mazhar oldu; şair bundan bir yıl sonra Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Bunu izleyen yıllarda, aralarında André Gide, Gabriela Mistral, Victoria Ocampo, Juan Ramón Jiménez, Anna Ahmatova, Octavio Paz, Pablo

Venedik, Roma, İstanbul, Atina, Barcelona, İskenderiye, Marsilya ve Napoli. Her biri kadim dünyanın merkezinde ışıl ışıl parlayan ebedi güzellikteki kentler. Muazzam bir kültürel hareketliliğin, uygarlığın, siyasi rekabetlerin, ticaretin, ihtirasların ve dinsel çekişmelerin kalbi. Akdeniz bir denizden hep daha fazlasını taşımıştır. O aynı zamanda Baltık, Sahra, Mezopotamya, Atlantik ve Kuzey Afrika çölleri değil midir? Liman ve kıyılarıyla birlikte dağlar, ovalar ve yaylalar da bir denizin kaderini paylaşmı

ABD’nin İran’la birlikte yürüttüğü ve İsrail’in de desteklediği 1972-75 gizli ve örtülü Kürt operasyonu, ABD’nin bölgede Kürt meselesine ilk güçlü müdahalesidir. Moskova’yla başlarda iyi ilişkileri olan, bir süre orada bulunan ve ABD istihbarat raporlarına göre “Kızıl Molla” lakaplı Molla Mustafa Barzani ilerleyen yıllarda başında olduğu Irak Kürt hareketini bölgede önemli bir aktör haline getirmiştir. 1961-1970 yılları arasında Irak’ta etkili olan Barzani’nin liderlik yaptığı Kürt isyanı, 1970’te Irak K

Günümüzde bilginin temelleri, Descartes, Locke, Hume ve Kant’ın anladıkları gibi, felsefenin de temelleri olmasa bile, felsefe için en önemli konular arasında yer almaktadır. Felsefenin edebiyatla iç içe girdiği kimi romantik kurgucu tutumlardan sıyrılıp, bilginin temellerini kendi temellerinin yakınlarına alması, sağlıklı düşüncenin yararına olmuştur. Sağlıklı düşüncenin yararına olan buna koşut başka bir gelişme, yeniçağda gene Descartes ile başlayan ve Kant’tan sonra büyük ölçüde yitirilen çözümsel; açık

20 yüzyıl dünya tarihindeki belki de en sarsıcı, en karmaşık ve en kanlı yüzyıldır. Bir yanda hayatı kolaylaştıran bilimsel ve teknolojik gelişmelerle insanlık adına devasa bir atılım çağı, ama öte yanda bu teknolojinin ürünü gelişmiş silahlarla gerçekleşen görülmedik ölçüde yıkıcı, kıyıcı, yok edici dünya savaşları, bölgesel savaşlar ve çatışmalarıyla tam anlamıyla bir felaketler çağı... Önemli tarihsel olaylarıyla birlikte, tarihin akışı içinde devletler ve devlet liderlerinin aldıkları ve uyguladıkları p

Daha önce eczanelerin levhasındaki yılan resminin anlamını merak etmiş miydin? Şahmeran ile ilgili masal biliyor musun? Korkunç ya da zararlı olarak bildiğimiz hayvanların yararları nelerdir? Yılanların yararlarını araştırabilirsin... Yeni ilaçların bulunmasını etkileyen nelerdir? Lokman Hekim söylenceleri ve masalları ilaç icadını kolaylaştırdı mı? Örnekler biliyor musun? Neden çok çeşitli ilaç üretiliyor?

Koştum, koştum, Ak göle düştüm, Gölden bir kamış aldım, Kamışı yere vurdum, Yerden bir kök aldım, Kökü keçiye verdim, Keçiden süt aldım, Sütü İristu’ya verdim, İristu sütü içti, Kaval çalıp oynadı, Soy soyladı, boy boyladı, Masalı sen anlat deyip kaçtı, Görev gene bana düştü...

“Her Peştun, kendisinin Büyük İskender olduğunu zanneder ve dünyanın bunu kabul etmesini ister. Sonuç, kuzen ile kuzen, kardeş ile kardeş ve çoğu zaman baba ile oğul arasında sürekli bir mücadeledir. Bu, çağlar boyunca mahvoluşunun hikâyesidir. Büyük bir millet olmayı başaramadılar… Zira, kardeşinin yönettiğini görmektense kendi evini yakmayı tercih ederdi.” Yirmi farklı etnik gruptan oluşan, aşiretçiliğin hüküm sürdüğü ve bir türlü millet olamayan, birlik kuramayan bir coğrafya için bundan daha güzel