Oysa, dünyada "kavram çifti" diye bir şey vardır. Yoksulluk ve zenginlik kavramları bir birin zorunlu olarak üreten kavramlardır. Aynı şey kalkınmışlık ve geri kalmışlık için de geçerlidir. Bunlar, biri olmadan diğerinin de mevcut olmaması gereken kavramlardır. Zira birilerinin yoksulluğu diğerlerinin zenginliğinden kaynaklanır. Dünya ölçeğinde gelişmişlik ve azgelişmişlik de öyledir. Bugün ortalama bir Kuzey Amerikalı, ortalama bir Afrikalıdan 50 kat "zenginse"; bu, Afrikalının 50 kat az tüketmesinden ötü

İnsandaki karşılıklı yardımlaşma eğilimi o kadar yzak bir kökene sahiptir ve insan ırkının tüm evrimi ile o kadar iç içe geçmiştir ki tarihin değişik evrelerine rağmen insanoğlu tarafından bugüne dek korunmuştur. Esas itibariyle barış ve varlık dönemlerinde gelişmiştir ama insanın başına büyük felaketler geldiğinde bile -savaşların ülkeleri bütün olarak kuraklaştırdığı, halkların çoğunluğunun sefaletten kırıldığı ya da tiranlık boyunduruğu altında inlediği zamanlarda bile- aynı eğilim köylerde ve şehirlerde

Metinlerarası göndermeler yer aldıkları metinlerde ayrışıklık yaratırlar; anlatımın çizgiselliğini keserek söylemi saptırırlar. Anlatılarda çizgiselliği kesen söylemin akışın saptıran çok sayıda yöntem bulunur. Metinlerarasılık yolunda parçalılık (süreksizlik kopukluk) uzatısallık modern olduğu kadar postmodern metinlerin de öne çıkan özelliklerindendir. Burada bir araya getirilen ayılarda ağırlıklı olarak çeşitli söylem türleri içerisinde parçalılık, metinlerarasılık olguları ve işlevleri üzerinde durulm

Metin'in Brezilya Topraksız Kır İşçileri Hareketi-MST üzerine gerçekleştirdiği bu çalışma, Türkiyeli aktivistler, militanlar ve toplumsal hareketlerin öğrencileri açısından büyük bir önem taşıyor. İlerici Türkiye halkı ve hareketleri ile Brezilyalı MST arasındaki uluslararası dayanışma için bir temel oluşturuyor. İki ülke arasında tarihsel ve kültürel farklılıklar bulunmakla birlikte, her iki ülke de benzer sosyo-ekonomik ve politik koşulu ve yapıyı paylaşıyorlar. Hem Türkiye'de hem de Brezilya'da, kırsal h

uzun upuzun cümleler yorgunuyum sen yalnızca bahar de ben mevsimlerce susayım sana...

Metin'in bu çalışması, bizi de yüreklendiriyor; çünkü işgal fabrikası mücadelesinin, tarihsel olarak kolektifi zafere taşımasındaki payını yansıtıyor. Bu film-kitap, bu aşamaya nasıl varıldığı gerçeğini ortaya çıkarıyor. İşçilerin kabiliyetlerini, gücünü, kapasitelerini, fabrikadaki örgütlenme biçimini, düşüncelerini, uzun ve sonuna kadar sürdürülen mücadeleyi objektif olarak anlatıyor. Bugün modern teorisyenler, ?İşçi sınıfı artık yok oldu," dedikleri esnada işçi sınıfı üretiyor, işgal ediyor ve sınıf olar

İÖ 106-43 yılları arasında yaşamış olan Romalı söz söyleme ustası yazın adamı, filozof Marcus Tullius Cicero, yaşadığı dönemin en ünlü avukatı olmuş homo novus olarak devlet katında en yüksek kamu görevi sayılan konsüllüğe değin yükselmiştir. Marcus Tullius Cicero, M. Antonius'un devleti ele geçirmesini ve tek kişi yönetimi kurmasını engellemek için yaşamının son yıllarında senatoda ve halk önünde Philippicae Söylevleri'ni (Orationes Philippicae) vermiştir. Bu söylevlerle amacına büyük ölçüde ulaşmasına k

Sorunsuz sayıda bireyin oluşturduğu sorunsuz sayıda birey ve gene söylemek gerekir ki, bu durumda bir toplum da bireydir. İşte monadolojik bireylikler teorisinin Tarde'daki ifadesi: Bizin arka planında, eğer iyi ararsanız çoğalarak çatışan birleşen, yuvarlanıp giden belli bir sayıda onlar ve bunlardan başka bir şey bulamazsınız (...) Gerçekte bu türden açıklamalar yanıltıcıdır ve bunları yapanlar, kolektif bir kudreti, milyonlarca insanın üstelik birtakım ilişkiler boyunca bir benzerliğini postüla olarak or

Kapitalist üretim tarzı küçük bir azınlığı zenginleştirip dünya nüfusunun giderek artan bir bölümünü yoksullaştırmakla da kalmıyor, insanlığın geleceğini de tehlikeye atmış durumdadır. Dolayısıyla, sermaye uygarlığı sadece savaş, açlık, yoksulluk, sefalet, azınlık kültürlerinin tahribi, aşağılanma, manevi yozlaşma vb. üretmekle kalmıyor, giderek gezegeni de üzerinde yaşanamaz hale getiriyor. Teknikçi burjuva uygarlığının "başarısının" ne pahasına gerçekleştiği sorusunu da sormak gerekiyor. Sermaye uygarlığı

Oysa şimdilerde küreselleşme denilen aslında emperyalist saldırıdan ve saldırının yoğunlaşmasından başka bir şey değil. Emperyalizmse, kapitalizmde içerilmiş olan bir eğilim. Dolayısıyla kapitalizmin bir aşaması değil, bizzat sisteminde doğasında içerilmiş, sistemde içkin bir eğilim. Başka kavramlarla ifade etmek gerekirse, kapitalizm emperyalizmdir. Emperyalizm, kapitalist üretim tarzının ya da sermayenin genişletişmiş yeniden üretiminin bir gereği olarak tezahür ediyor. Zira kapitalist sistem var olabilme

Bu yüzden 'uygar beyaz adam' yaklaşık son beş yüz yıla yayılan nüfusunu ve egemenliğini sadece baskıya ve şiddete dayandırmadı.Her seferinde bir şeyler 'vererek,' 'bir gönül borcunun alacaklısı' durumuna gelmeyi başardı. İspanyol fetihcilerinin (konkistatörlerin) ?yeni dünya'ya ayak basmalarıyla birlikte,vahşilere cennet vadedildi. Hıristiyan olup cennete gitmelerinin yolu açıldı. Her halde ruhların bedenden ayrılmadığını sezdikleri için olacak, vahşilerin bir an önce cennete yollamak için bedenlerini topra

Kavramların ortaya çıkışı, kullanım yoğunluğu ve harekete geçirici etkisiyle, mücadelenin seyri arasında birebir ilişki var. Ne zaman kitle hareketi yükselse, kavramlar da sahneye çıkıyor ve etkin birer araç haline geliyor. Mesela kolonyalizme karşı mücadelenin güçlü olmadığı dönemlerde, kolonyalizm ve anti-kolonyalizm kavramları da ortada yoktu. Ama XX. yüzyılın ilk on yıllarından itibaren kolonyalist statükoya karşı mücadele yükseldiğinde, kolonyalizm ve anti-kolonyalizm kavramları da sık kullanılır oldu.

"Geçerli eğilimler ve süreçler insanlığı ve uygarlığı hızla 'geri dönüşü olmayan' bir eşiğe doğru sürüklüyor ve bu durum oligarşik kapitalist yağma ve talandan kaynaklanıyor. Dolayısıyla geçerli kapitalist üretim ve tüketim sürecinden çıkmadan insanlığın ve uygarlığın geleceğe, hastalıklara, aşağılanmaya, doğal çevre tahribatına vb. diğer tarafta kürsel oligarşinin aşırı tüketimi eşlik ediyor ve insani, toplumsal, ekolojik sorunlar ve kötülükler de işte bu eşitliksizten kaynaklanıyor. O halde her ülkede ve

Esasen, Mustafa Kemal(ve çevresi) tarafından oluşturulmuş bir ideoloji yok. Olması da mümkün değildir. Aslında Atatürkçülük olarak da ifade edilen, Osmanlı-TC geleneğinin bir devamı olan "devletperestliğin" yeni adıdır. Devlet doğması yaratmanın, "yeni koşullarda" devetleti kutsamanın-fetişleştirmenin bir aracıdır.Zaten kimi zaman Kemalizm, çoğunlukla da Atatürkçülük olarak sunulan söylem, 1930'ların faşizm benzeri rejimini meşrulaştırıp-kabullendirmek amacıyla oluşturulmuştur ve hiçbir iç tutarlılığı olmay

İnsanlığın ortak serveti olanın bir azınlık tarafından yağmalanmasını bir ilerleme, bir "uygarlık göstergesi" saymak mümkün değildir. Artık, sermayenin hareketi demek olan kapitalist üretim tarzı (burjuva uygarlığı densin), doğaya ve topluma zarar vermeden yol alamıyor. Üstelik her aşamada sistemin yıkıcılığı daha da büyüyor. Sermayenin yeniden üretimi, toplumun ve doğanın yeniden üretimini problemli hale getiriyor. Velhasıl, yaşamı ve yaşamın kaynağını aşındırıyor. Dolayısıyla genel bir sürdürülemezlik tab

Bazı kavramlar sıkça kullanıldığı halde, içerikleriyle pek ilgilenilmez. Veri olarak kabul edilirler ve bir bakıma inanç kategorisine dahil olmuşlardır. Kalkınma kavramı son yarım yüzyılın en çok kullanılan kavramlarından biridir. Oysa, gerçekten neyi ifade ettiği pek merak konusu olmamıştır. Kavramlara yüklenen anlamlar her zaman herkes için aynı olmayabilir ve bu doğaldır. "Uygarlaşma", "modernleşme" veya aşağı yukarı aynı anlama gelen "çağdaşlaşma", batılılaşma" vb. gibi kavramlar herkes için aynı anlaml

Bu kısa çalışma, kapitalist sistemin işleyişinin doğurduğu sonuçlardan biri olan, borç sorununu tahlil etmeyi amaçlıyor. Azgelişmiş ülkeler mukayeseli üstünlüklere ve serbest ticarete uyum sağlamaya dayalı büyüme yaklaşımını terk etmedikleri ve "gelişmelerin" tüketim modelini taklit etmeyi sürdürdükleri sürece, borç sorunu da gündemde kalacağa benziyor. Nitekim bazı teorisyenlerin ileri sürdükleri gibi, 1980'li yılların başında ortaya çıkan "borç krizi" salt dünya ekonomik krizinin bir sonucu değildir. Bağı

Her sınıflı toplumda iktidardaki sınıflar, sömürüyü gizlemek, sömürü ve baskıyı meşrulaştırmak, mevcut düzenin değişmezliğini kabullendirmek amacıyla efsaneler, hurafeler üretirler. Kurulu düzenin devamı, ideolojik bulanıklığın sürdürülmesine ve hurafelerin egemen kılınmasına bağlıdır. İşte entelektüel, egemen olan sınıfların, gizli kalmasını istediklerini açığa çıkarmaya çalışan, gerçeğin saptırılmış (reifiye) bir versiyonunu kabullenmeye razı olmayan, iktidarlardakiler empoze etmekten çıkarı olduğu bir to

Osmanlı İmparatorluğu hakkında yazan tarihçilerin ezici çoğunluğu, imparatorluğun kuruluşunda dinin önemli bir rol oynadığında birleşiyorlar. İmparatorluğun son dönemlerindeyse, 'geri kalmışlığın' başlıca nedeninin din olduğu ileri sürülüyor! Elbette bir dönemde 'ilerici', değilse 'olumlu' rol oynayanın, nasıl olup da bir başka dönemde 'gericiliğin', 'olumsuzluğun', 'kötülüğün' başlıca nedeni haline geldiğini anlamak mümkün değildir. Bu tür yaklaşımlar, din ve dinin işleviyle ilgili yanlış anlamadan, değils

Barış, çevre ve adalet sorunlarına kendini adamış tanınmış bir aktivist olan yazar, Brain Tokar, İklim Adaleti Hareketi ile ilgili bu kitabında konuyu tüm boyutlarıyla incelemekte; küresel ısınma hakkında uzak geleceğe ait senaryoların muhtemel sonuçlarından ziyade yaşamları halihazırda bundan etkilenen ve genellikle küresel Güney'de yaşayanları; küresel Kuzey ülkelerinin tarihsel iklim borçlarını ödememek (iklim adaletini gerçekleştirmemek) için iklim zirvelerinin altını oyacak ideolojik, ?bilimsel" ve pol