Kâğıdın icadının uygarlıkların gelişimindeki hayati önemini reddetmez kimse, ne var ki kâğıdın tarihini çoğu insan bilmez. Bu kitap, ortaçağda İslam diyarlarında yaygınlaşan kâğıdın yaşamın her yönünü nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor. Batı Asya’daki Müslümanlar, 8. yüzyıl başında Çin’den kâğıdı ve kâğıt yapımını öğrendiler; beş yüzyıl sonra bu bilgiyi İspanya’daki Hıristiyanlara aktardılar. Kâğıt bilginin kuşaktan kuşağa geçmesini sağlayıp kültürler arasında bir köprü oluşturdu. Jonathan Bloom hikâye

Osmanlı yönetimi uyruklarının hareketliliğini teşvik etmezdi. Örneğin Osmanlı köylülerinin vergilerini toplamakla görevli yerel idarecilerin izni olmadan köylerini terk edemeyecekleri iyi bilinir. Yine de köylüler sık sık çiftliklerini terk ederler, özellikle kötü hasat birçok gencin köyden kaçmasına neden olurdu. Ayrıca, seyahat olmadan ticaret mümkün olamayacağından, örneğin 16. yüzyıl ile 17. yüzyıl başlarında Yahudi, Müslüman ve Hıristiyan yüzlerce Osmanlı taciri düzenli olarak Venedik'i ziyaret etmişti

Halife el-Mehdî, Aristoteles'in Topika'sının Arapça'ya çevrilmesini emretmişti. Nasturi patriği I. Timotheos, İS 782 civarında kitabı Süryanice'den çevirdi.Yunanca'sına danışmayı da ihmal etmedi. Mehdî iyi bir öğrenciydi; kitabı dikkatle okudu ve açık bir münazarada İslam'ı savundu. Tartıştığı Hıristiyan, Patrik I. Timotheos'tan başkası değildi. Timotheos, anılarında halifenin kendisiyle tanrıbilim tartışmasına girmesine ilk başta şaşırdığını; fakat daha sonra Mehdî'nin Hıristiyanlığa yönelttiği bütün itira

Cevabı zor bir soru: “Kime çocuk denir, çocuk nedir?” Farklı zaman ve coğrafyalarda yanıtlar çok değişiyor. 1666’da Fransız papaz Pierre de Bérulle “Çocukluk, ölümden sonra insan yaşamının en kötü ve en sefil dönemidir” diyordu. Ortaçağda çocuğun onu yetişkinlerden, hatta gençlerden ayıran özgün doğası hiç bilinmiyor, çocuklar küçük yetişkinler olarak algılanıyordu. İster saray erkânından, ister işçi sınıfından olsunlar, 5 ile 7 yaşlarında yetişkinlerin dünyasına itiliyor, geçiş dönemini yaşayamadan onlarla

Ünlü Osmanlı denizcisi ve coğrafyacısı, Kitab-ı Bahriye’nin yazarı Pîrî Reis’in 1552’de 850 asker, 30 kadırga ve kalyonla Süveyş’ten yola çıkıp Hürmüz’ü kuşatması hakkında ayrıntılı bilgisi olanımız pek azdır. Tarih kitaplarımızın Osmanlı donanmasının Kızıldeniz’de ve Hint Okyanusu’nda Portekiz donanmasıyla karşılaşmalarını, Osmanlı tüccarının bölgedeki ticaret ağı için Portekizlilerle çekişmesini yazdığı pek nadirdir. Güney komşularımıza, Arap dünyasına ilişkin tarihsel coğrafya bilgisinin Türk tarihçiliği

Osmanlı padişahları da diğer hükümdarlar gibi giyim-kuşama önem verir, lüks kumaşlardan dikilmiş gösterişli kıyafetler giyerlerdi. Osmanlı devlet geleneğinde ölen sultanların giysilerini bohçalayarak saklama geleneğinin olması, padişahların kıyafet zevklerini 16. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar kopmadan izlememize olanak sağlar. Başlangıcından 19. yüzyıla kadar padişah kıyafetleri incelendiğinde klasikleşen bir kıyafet tarzı dikkat çekmektedir: Başta sorgucuyla sarık, üstte kaftan, altta şalvar ve çizm

Size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum! Osmanlı Ordusunun Birinci Dünya Savaşındaki muharebe tarihini özetlemek için Yarbay Mustafa Kemalin 57. Piyade Tümenine verdiği bu emirden daha iyi bir örnek bulunamaz. Osmanlı ordusu dört yıllık savaş boyunca büyük zorluk ve felaketlere katlanan, düşmanlarını şaşkınlığa ve yenilgiye uğratan; Rusya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan, Sırbistan ve Romanya orduları yere serildikten sonra bile hâlâ inat ve kararlılıkla savaşmayı sürdüren bir orduydu. Osmanlı ordu

Türkiyenin Avrupa Birliği ile yürüttüğü üyelik müzakerelerinin gündemin önemli bir maddesi olduğu bir dönemde, Osmanlı İmparatorluğunun, Avrupa uluslarının modern ve çağdaş tarihlerinde oynadığı rolü hatırlatmak kuşkusuz çok yararlı. İstanbulun fethinden, 1923te imzalanan Lozan Antlaşmasına kadar, birden çok medeniyetin stratejik buluşma noktasında yer alan Osmanlı İmparatorluğu, Batı Avrupa için meydan okunacak başlıca hedef konumundaydı ve Batı Avrupa ile Asya dünyası arasındaki ilişkilerde de ağırlığını

Osmanlı tebaasından Iraklı Katolik bir din adamı, kutsal yerleri ve Vatikanı ziyaret etmek üzere 1668 yılında Halepten Avrupaya doğru yola çıkar. Amacı, Roma Katolik kilisesine yeni katılan Kalde kilisesine yardım sağlamaktır. Krallarla, kraliçelerle ve Papa ile görüşür. Avrupada yedi yıl dolaştıktan sonra, bir fırsatı değerlendirerek İspanya Kraliçesinden aldığı bir özel izinle1675 yılında Cadiz Limanından kalkan bir gemiyle Yeni Dünyaya doğru yola çıkar. Doğuluların henüz tam olarak kavrayamadığı, hatta b

Tarihi yarımadanın en görkemli yapılarının arasında sessiz bir koridor; çevresindeki anıtsal yapıları ziyarete gelenler için soluklanılacak bir mekan. Burası Sultanahmet Meydanı, ya da eski adıyla Atmeydanı. Bu meydan Bizans`tan Osmanlı`ya ve Cumhuriyet`e uzanan tarihi geçmişiyle sayısız olaya tanıklık etti. Bugün ortasında Dikilitaş, Örme Sütun, Burmalı Sütun ve Alman Çeşmesi`yle bakımlı bir park görünümünde olan bu meydan aslında Bizans`ın Hipodrom`uydu. Dönemin ünlü araba yarışı takımları burada boy ölçü

Kimdi Osmanlı? Günümüzden baktığımızda Osmanlıları nasıl tasvir ediyoruz? Osmanlı sultanı kendini nasıl tanımlıyordu? Mora yarımadasındaki veya Basra eyaletindeki değişik kökenden gelmiş ama Müslümanlaşmış, Türkçe’yi öğrenmiş ve Türkçe yazmış yönetici sınıf ya da Türkçe bilmeyen ve farklı etnik kökenden gelen Müslüman ya da Hıristiyan köylü için ortak bir tanım getirilebilir mi? Fatih Sultan Mehmed “Sultanü’l-Berreyn” ve “Hakanü’l-Bahreyn,” yani iki kıtanın ve iki denizin hâkimi unvanlarının yanına “Kayser-

Bu kitap 17. yüzyılın sonu ve 18. yüzyılın farklı dönemlerinde Harem-i Hümayunda yaşamış ve daha sonra azat edilerek saraydan çırağ edilmiş (çıkarılmış) cariyelerin hayatlarının muhtelif cephelerini, sarayın himaye ilişkileri bağlamında değerlendiriyor. Saraylı kadınlar açısından saray mensubiyeti bazı sorumluluklar yüklediği gibi ayrıcalık, itibar ve imkânlar da sağlar, onlara bir kimlik kazandırdı. Çırağ edilme ise sarayla bağlarının koptuğu manasına gelmiyor, ama bu bağlara farklı bir mahiyet kazanarak h

Komşu coğrafyalarda yaşayan, güçlü devlet geleneklerine sahip Türklerle İranlıların yaşamları bir taraftan büyük mücadeleler içinde geçerken, diğer taratan ise çok önemli kültürel ortaklıklara imza attılar. Her iki halk, Müslümanlığı kabullerinden önce Budizm, Yahudilik, Hıristiyanlık, Mecusilik ve Zerdüştlük gibi belli başlı dinleri birlikte tecrübe ettiler. Bu süreçte elde ettikleri dini deneyimlerini Müslüman olduktan sonra İslâm'a taşıyarak başta inanç ve siyaset olmak üzere İslâm medeniyetinin şekillen

?Efsanevi ajanların cirit attığı, caz müziğinin sürgündeki Beyaz Rusların, Avrupa'nın en hızlı gece kulüplerinden Maksim'in damga vurduğu ihtişamlı kentten bahsediyoruz... Agatha Christie'nin usul usul kitabını yazdığı, Ernest Hemingway'in ağır ağır vermutunu yudumladığı, Lev Troçki'nin ada vapurunda kuşkuyla etrafına baktığı bir şehirden... Yazarın deyişiyle ?İstanbul'un dünyayı taklit ettiği değil, bizzat ürettiği,' dünya sahnesinde bir yıldız gibi parladığı günlerden..." Yenal Bilici, Hürriyet Gazetesi

Avrupa ülkeleri 14. yüzyılın sonlarından itibaren Türk sözcüğünü giderek daha çok duymaya başladılar. Ne var ki, o zaman Türk sözünün bugünkünden daha geniş bir anlamı vardı, dar anlamda yalnızca Osmanlı sultanının tebaasını değil, neredeyse bütün Müslümanları kapsıyordu. Osmanlıların Avrupa topraklarının içlerine giderek daha fazla nüfuz etmeleriyle yavaş yavaş Türk sözcüğüyle ifade edilen bir imge ortaya çıkmaya başladı. Akdenizin bir ucundan diğerine ulaşan, yolda üzerine eklenen hikâyelerle süslenen, ço

Türkiye ve dünya tarihçiliği, Türk tarihi konusunda siyasal, kurumsal ve -özellikle Osmanlı tarihçiliğinde sosyoekonomik alanlarda- önemli araştırmalar ortaya koydu. Buna karşılık, uzun zamandan beri Türkiye'nin içinde yaşadığı, siyasete kadar yansıyan kültürel bölünmüşlüğün altında yatan, Türk tarihinin belki en hassas meselesi olan "İslam" konusunda çok yetersiz kaldı. Bu ciltteki makale ve incelemeler, Anadolu Selçuklu döneminde, İslam'ın siyasî, toplumsal ve kültürel hayatta bıraktığı izleri anlamaya

Türkiye ve dünya tarihçiliği, Türk tarihi konusunda siyasal, kurumsal ve -özellikle Osmanlı tarihçiliğinde sosyo ekonomik alanlarda önemli araştırmalar ortaya koydu. Buna karşılık, uzun zamandan beri Türkiye'nin içinde yaşadığı, siyasete kadar yansıyan kültürel bölünmüşlüğün altında yatan, Türk tarihinin belki en hassas meselesi olan İslam konusunda çok yetersiz kaldı. Bu ciltteki makale ve incelemeler, Osmanlı döneminde İslam'ın siyasî, toplumsal ve kültürel hayatta bıraktığı izleri anlamaya çalışıyor; Tür

Bu kitap Rum tarihi üzerinden Osmanlı'da cemaat kavramını sorguluyor. Millet sistemi olarak da bilinen ve gayrimüslimleri Osmanlı toplumunun dışında, kendi içlerine kapalı yekpare bir bütün olarak gören geleneksel cemaat kavramının tartışıldığı bu inceleme, Rum tarihinin çok-yönlülüğünü belgeleyerek hem son zamanlarda yapılan eleştirel çalışmalara eklemleniyor hem de bu çalışmaları bir adım ileri götürüyor. Somut pratiklere dayanan çalışmanın odağında, üst sınıflardan çok, köy ve kasaba halkı ve yerel idare

Osmanlı hükümdarı I. Bayezid 1393'te Memluk elçisi Emir Hüsâmeddîn Hasan el-Kuckûnî'yi kabul etti. Bayezid, Memluk Sultanı Berkuk'un yolladığı armağanları sunan elçiye kendisinin Berkuk'un memluku, yani kölesi olduğunu belirtti. Osmanlı tarihinde Yıldırım olarak da bilinen Bayezid, Balkanlar ve Anadolu'daki topraklarını hızla genişletmesine karşın, 1250'lerden beri kadim İslam topraklarına egemen olmuş ve İslamın ve Müslümanların Sultanı unvanını taşıyan Memluk hükümdarının dengi değildi ve kendisi de bunu

Çanakkale Savaşlarında Osmanlı ordusu, büyük güçler karşısında var gücüyle çarpışırken geri planda neler yaşanıyordu? Savaş günlerinde başkent İstanbul'da bir yandan şehrin savunma hazırlıkları yapılırken bir yandan da sessizce şehrin tahliyesi, padişah ve hükümet erkânı gibi önemli kişilerin taşınması düşünüldü. Kusursuz işleyen ve çok gizli tutulan plan gereği ilk tedbir olarak hazine ve değerli eşyalar Anadolu içlerine taşındı. Bu sırada kara savaşlarının cereyan ettiği ve yarım milyondan fazla askerin k