Altın çağını yaşayan Victoria dönemi İngilteresi'nin ikiyüzlü ahlâk anlayışı ile gösterişli ve sahte tavırlı burjuva yaşantısına yönelttiği eleştirilerle Oscar Wilde, çok iyi bildiği İngiliz kibar sınıfının, özellikle evlilik yaşamından kesitler sunar tiyatro oyunlarında. LadyWindermere'in Yelpazesi bunlardan biridir. Yalnızca İngiltere ile sınırlı değildir onun ironik zekâsı ve çok yönlü entelektüel ilgilerinin mekânı. Bir Floransa Trajedisi ile Rönesans İtalyası'nın Avrupa yaşamını derinden etkileyecek tü

Aklın bilgeliğinden daha fazla belki de kalbin, yüreğin bilgeliğine vurgu yapan Oscar Wilde'ın, çocuğundan yaşlısına her yaştan insana hitap eden masalları, hikâyeleri sevginin, güzelliğin, erdemli olanın izlerini sürer. Bir fanusun içindeki dünya değildir anlatılan... Sert ve acımasız bir dünyanın hoyratlıklarına karşı sevginin, aşkın erdemlerini duyurur. Zarif bir üslupla kaleme alınan bu hikâye ve masallarda yüreğin sırrı ancak gerçek bir cesaretin, çabanın, çalışmanın sonunda ortaya çıkar. Bülbül ile Gü

Muhteşem Gatsby hiç şüphesiz en büyük Amerikan romanlarından biri. Ama sırf Scott Fitzgerald 1920'li yıllara tanıklık eden öyküsünü lirik bir dille anlattığı için değil. Ya da okuyucuyu renklerin ince ayrıntılarında, sözcüklerin müzikal iniş çıkışlarında bir labirentteymişçesine dolaştırdığı için de değil. Fitzgerald tarihin önemli bir dönemine ışık tutar: Amerika'da yeni, tuhaf bir dönemin yaşandığı 1920'li yıllara. Yitik Kuşağın dönemidir bu. I. Dünya Savaşı'nın yarattığı yıkıcı etkinin damga vurduğu Yiti

Edebiyatta bir eleştirinin nasıl olması gerektiğine dair genel ölçüler düşünüldüğünde "Bizde eleştiri var mı?" ya da "Bizde eleştirmen var mı?" sorularının büyük ölçülerde aşıldığı görülecektir. Tam da bu noktada Gürsel Aytaç bir adım daha öteye geçerek mevcut eleştiri literatürünü gözden geçirmekte ve bu çalışmasında yaptığı gibi "eleştirinin eleştirisi"ne girişmektedir. Türk edebiyatında eleştiri üzerine düşünceleriyle ilk akla gelen A. H. Tanpınar, Mehmet Kaplan, Nurullah Ataç, Fethi Naci, Hüseyin Cöntür

Açıl susam, açıl! İşte kralların hazinelerini açan ve kraliçelerin bahçelerine götüren sihirli formül! Proust ve daha pek çok yazarın hayran olduğu John Ruskin'in düşüncesinde ve onun ince ve zarif üslubuyla: Susam ve Zambaklar... Ne okumalı, nasıl okumalı ve neden okumalı? Hayatta şu veya bu mevkiyi sağlayacak ve insanlara sadece bilmediklerini öğreten bir eğitimle kendisini bir yığından farksız hale getiren bir ulus devam edemez. Zamanın ihtiyaçlarına uygun öğretimin yanında iyi düzenlenmiş ve yönetilmiş

Gregor Samsa bir böcek miydi? Bir sabah uyandığımızda devasa bir böcek olarak kendimizi görmemizin gerçek nedeni neydi? Ya da küçücük, zavallı bir mahlûkat gibi evle iş arasında mekik dokuyan, yozlaşmış ilişkileriyle kendine esir olmuş modern insanın en gerçekçi tasviri miydi bu? İç dünyamızda yaşam karşısında itiraf edemediğimiz böcekçil tepkilerle neden yüz yıldır Kafka'nın bu trajik figürüne kayıtsız kalamıyoruz? Bu tekdüze dünyada yavaş yavaş insan olma vasfını kaybeden, başka bir canlı türüne dönüşen

Dostoyevski, insan bilinçlerindeki, ruhundaki tepkileri, dayanma kapasitelerini, hayat karşısındaki dirençlerini gözlemlemek için karakterlerini en uç durumlarda, âdeta uçurumun kenarındaki bir konumda ele alır. İnsanın tüm potansiyelleri böyle durumlarda harekete geçebildiği gibi, gerçek yüzü de ancak bu şekilde anlaşılabilir. Bedenin tüm sinir uçları uyarıldığı zaman, kişi kanıksamış olduğu 'benim' dediği alışkanlıklarından, duygularından uyanır, başka bir boyuta geçtiğinin, âdeta doğayla, kâinatla birli

Eskinin ve yeninin, geleneğin ve modernin, doğunun ve batının, şimdinin ve geçmişin, yönetenlerin ve yönetilenlerin çatışmaları içinde kendini, kimliğini, özünü bulmaya çalışan bir toplum geleceğini de bu minvalde kurgulamaya ve kurmaya gayret eder; kendi yolunu arar. Yeni bir toplumsal yapı içinde değişen ve dönüşen zihniyetler, ilişkiler, duygular, alışkanlıklar ve birbiriyle savaşa tutuşmuş tüm bu güçler ve değerler dile gelmek, varlığa gelmek için, duyuları iyice keskinleşmiş insan ruhlarına yerleşirle

Balzac, Dickens, Dostoyevski, Tolstoy, Nietzsche vb. biyografileriyle hem bu yazarların hem de Avrupa kültürünün ruhuna nüfuz ederek onu tüm çıplaklığı ve derinliğiyle gözler önüne seren, pek çoklarına göre dünyanın en büyük biyografi ustası bu kez projeksiyonunu kendi yaşamına çeviriyor. 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başları gücünün doruğunda bir Avrupa, ama aynı zamanda bu güç sarhoşluğunun verdiği kibirle ahlâki ve insani çöküş içinde olan bir Avrupa... ve yaşanan iki büyük dünya savaşı... Tüm bunla

18. yüzyılın sonunda Almanya da Aydınlanmanın kuru akılcılığına tepki olarak doğan duygularının önemini bireyin özgürlüğünü savunan Fırtına ve Coşku akımının 1760 1785 en güzel örneklerinden biri ve aynı zamanda Goet he'nin gençlik dönemine ait olan bu eser evli bir kadına hissettiği duygularına karşılık bulamayan düşünceleriyle karakteriyle yaşadığı topluma zaten yabancı olan bir gencin umutsuzluk içinde intihar edişini konu almaktadır. Goethe eserin başında şöyle der Zavallı Werther'in hikayesi hakkında b

Murr, bir kedi. Üstelik tahsilli bir kedi. Okuyor, düşünüyor, yazıyor. Biraz kibirli, biraz hayattan kopuk, biraz da sarsak ama keskin gözleri, pençeleri ve zekâsı, ayrıca sevimli patileriyle son derece usta bir gözlemci... Fantastik roman türünün en ilginç örneklerinden biridir Murr Kedi. Ortak bir çalışmadır. Bir sayfasında Kedi Murr'un anıları ve görüşleri, diğerinde Orkestra şefi Johannes Kreisler'in notları... Ama gerçekte bu ustaca kurgulanmış kitapta dünya tarihindeki en sancılı geçiş ânındaki ilişk

Romanlarında inandırıcı olabilen büyük yazarlar hayata dair meseleler üzerine yazdıkları konularda insanların hiç değişmeyecek sorunlarını, kendilerine özgü bir ustalıkla hikâyeleştirirler. Tolstoy'un Kreutzer Sonat'ta ele aldığı konu da işte böyle bir konu. Hayatın gizemi içinde saklı kıskançlık, mutluluk, korku, iğrenme, şüphe, gaddarlık... gibi hisler, felsefenin ?bunlar değişken değer yargıları, felsefenin konusu olmazlar' diyebileceği türden kavramsa Ulaştırılamayacak konulardır. Din kitapları bu hisle

Yokluğun varlık halleri, varlığın hiç olmayacak yüzleri. Bir ölüm nasıl kurtarılır, yazılanlar biraz da onun hikayesi. Bir insan hayatına son verirken, bıçağı tutan el kimindir? Yalnızlık ötekilerin yokluğuyla mı ilgilidir yoksa varlığıyla mı? Sözgelimi, insan bir bardak su içerken yalnız mıdır? Sen uyurken dünya neresidir, evin kapısı hangi yöndedir, kitaplar yerli yerinde midir, duvardaki resim hangi renktedir, ışıklar var mıdır yok mudur, kelimeleri kim söyler, masalara kim masa der, bilemezsin, k

GİRİŞ Oğuz Adanır Meydan Okuma Konuk Edilme ve Yabancı MİTLER M. Bilgin Saydam Psikomitoloji: ?Ara-Da-Lığın' Bir Karmaşa Olarak İnşası Cemal Bâli Akal Mitos ya da Yasa Hakikat Yaratır Armağan Öztürk Aydınlanmanın Mite Gerileyişi Tezi Üzerine Düşünceler Fatih Mehmet Berk Batı'nın Ruhu: Mitler Birgül Koçak Oksev Yunan Mitinden Yansıyan Türk İmgesi: 19. Yüzyıl Avrupasında Oryantalizm ve Helenseverliğin İttifakı Sema Önal Eskilerin Hikmeti Mitolojide Saklı Özgür Taburoğlu Masal ve Dram: Mustafa Kemal'e Y

Bir hayâle, bir vehme, bir söze bütün bir ömür feda edilebilir mi? Peki ya karşılık beklemeden duyulan bir sevgiye? "Çocuğum öldü dün" diye başlıyor Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu... Acaba sevdiğinden başka gözü hiçbir şeyi görmeyen böyle bir kadının neleri göze alabileceğinin bir sınırı var mıdır? Hele bir de bu kişi sevdiğini herkesten daha iyi tanıyorsa... Ve gene bu kadının umursamaz, çapkın, eğlenmeyi seven ama birini sevmek, ona bağlanmak ve en önemlisi birinin kaderinden sorumlu olmak noktasında güd

Edebî olarak, gerçekliğe en yakın biçimde kurgulanmış ve yeniden yaratılmış yaşamın, insan ruhunun gizli köşeleri ile toplumsal sorunların karmaşık yapısının derinden kavranmasındaki rolü bakımından Rus romancılığı bir zirve olarak kabul edilirse, bu edebî yapının ve atmosferin oluşumunda en önemli kilometre taşı hiç şüphesiz Gogol'dür. Dostoyevski'ye atfedilen ve sıklıkla dile getirilen "Hepimiz Gogol'ün Palto'sundan çıktık" sözü kesinlikle rastgele söylenmiş bir söz değildir. Dikkatlice okunursa eğer, Öl

Novalis bu ünlü eserini "ruhun akustiği" diye betimler ve bu roman mavi bir çiçeğin tüm romantik gizemlerini içerir. Yirmi yaşındaki delikanlı Heinrich, bir gece rüyasında "mavi çiçeği" görür. Açık mavi renkteki bu çiçek delikanlıya doğru eğilince yapraklarının arasında beliren zarif kız yüzünün kendisinde yarattığı olağanüstü hislerle dolan delikanlının, artık en büyük arzusu bu çiçeğe kavuşmak olur. Annesiyle birlikte çıktıkları yolculukta karşılaştıkları kişiler onun ruhunu aşka ve sevgiye hazırlar. Sana

İlk öyküye adını veren Amok kelimesi Endonezya kültüründen gelmektedir ve bir tür sarhoşluk durumunu ifade eder, bu durumda olan kişi engellenemez kör bir öfke ile sadece düşmanına değil, önüne çıkan herkese Malezyalılara özgü yılan şeklinde Kris adı verilen bir hançerle saldırır, kan kokusu onu daha da çıldırtır, dudaklarından köpükler taşar, çıldırmış biri gibi ulur; koşar, koşar, koşar, sağa sola bakmadan, tiz çığlıklar atarak elinde kanlı hançeri, korkunç koşusuna devam eder. Köylerdeki insanlar bir Amo

"Böyle kendi köşemde manevi yönden çürümüş, çevremden, gerçek yaşamdan kopmuş, kendi yeraltı dünyamda kendi yarat-tığım nefrete boğulmuş olarak, yaşama nasıl yan çizdiğimi uzun uzadıya anlatmanın ne gereği var sanki?" Ben hasta bir adamım... Topraktan ve halkın temelinden kopmuş... Kendi kendime serüvenler uydurur... yaşama oyunları oynardım... İçimdeki sürekli kaynaşmayı dış etkilerle bastırmaya çalışırdım... ...Dünyada ikinci derecedeki bir rolü kendime yakıştıramıyor, bu nedenle de ikinci olmaktansa so

Bireycilik ve bireysel yaşantıların, tercihlerin, arzuların vurgulandığı, tüketimekonomisinin yükseldiği dönemdir yirminci yüzyıl modernliği. Modern şehri arka bahçesi haline getiren orta sınıfın hâkimiyeti tamamlanmış, orta sınıf birey bir yandan kariyer, başarı ve parayı yönetirken, diğer yandan yeni özgürlüklerin, eğlencenin tadını çıkarmaya başlamıştır. Günün şiarı hedonizmdir. Yeni nesil modernler parıltılı Caz Çağı'nın şanslı bireyleridir. Para bolluğu ve tüketim sadece kendi arzu ve tutkuları doğrul