İlahi mağfiret Yahyâ Efendi Dergâhında âdeta güzel bir insan yüzü takınır. Ölüm burada, hemen iki üç basamak merdiven ve bir iki setle çıkılıveren bir bahçede hayatla o kadar kardeştir ki bir nevi erme yolu, yahut aşk bahçesi sanılabilir. Ahmet Hamdi Tanpınar Yahyâ Efendi, Kanûnî Sultân Süleymânın sütkardeşidir. Birlikte büyümüşler, ilk eğitimlerini birlikte almışlardır ve bu yakınlıklarından dolayı birlikte anılagelmişlerdir. Kanûnî, ömrü boyunca birçok meşelede ağabey diye hitap ettiği Yahyâ Efendi il

Nâmık Kemâl bir "Türk büyüğü"müdür? Öyle olması, "büyük Türk şairi" unvanını kazanmanın da teminâtı mıdır? Kişi ne kadar büyürse, şairliği de o kadar büyür mü? Kemâl'in heybetli ismi şiirinin önünü kapattığı için, aslında metni görmüyor ve görmeden hüküm veriyor olabilir miyiz? "Şair Kemâl Bey" etiketinden "Kemâl Hey" ismini bir yana itelemeyi başarabilseydik, geriye kalan "şair" ve şiiri hakkında vereceğimiz teshiller şimdikilerle aynı olur muydu? Siyasî geçmişini, çileli ömrünü, efsanevî şahsiyetini, hatt

Hangi şekilde tarif edilirse edilsin tasavvuf, İslâm kültürünün önemli boyutlarından biridir. Bilhassa Anadolu topraklarının İslâmlaşmasına doğrudan etkisi bulunan tasavvuf, Türk düşünce tarihi içinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Ancak eskiden beri tasavvufta serbest düşüncenin olmadığı, onun taklidi ve körü körüne bağlanmayı öngördüğü şeklinde yaygın bir kanaat mevcuttur. Tarihte bu düşünceyi haklı çıkaracak bir yığın malzeme bulunmakla birlikte bu malzemeler mutlak olarak hakikati ifade etmemektedir. El

Geniş bir edebiyat ve siyaset bilgisine sahip bir aydın... Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu yazı hayatına başladığı günden itibaren hikâye, sohbet, tenkit ve siyaset alanlarında kaleme aldığı yazdan Dergâh, Yeni Mecmua, Resimli Gazete, Son Telgraf Ye Güneş gibi dönemin önemli gazetelerinde yayımlanmıştır. Bu yazılarda Fevzi Lütfi'nin edebiyata duyduğu ilgiyi görüyor ve buna tanıklık ediyoruz. Bu çizgide belirlediği yol "Türk toplumuna faydalı olma" düşüncesi doğrultusunda şekillenmiştir.Güçlü bir gözlem gücüne day

Osmanlı ve İslam dünyasında modernleşme hareketleri askeri yenilgilerin ve toprak kayıplarının artmasıyla birlikte askeri sistemde yapılan Batı tarzı yeniliklere başlamıştır. Hususen XVIII. asrın ikinci yarısından itibaren teşebbüs edilen bu yeniliklerin meşruiyetini ve gerekliliğini savunmak üzere bir kısım ulemanın risaleler kaleme aldıklarını görmekteyiz.

Bütün bir Tanzimat ve Servet-i Fünun devirlerini ve hatta Meşrutiyet devrinin de ilk yıllarını eserleriyle dolduran Ahmet Mithat Efendi'nin birden çok sıfatı vardır: Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, tarihçi, ilahiyatçı, felsefeci... O, bütün bu alanlarda ciltler dolusu eseri bulunan, edebiyattan coğrafyaya, müzikten dinler tarihine hemen her konuda kalem oynatmış ve okuyucularını her alandan haberdar etmek isteyen bir gazeteci, bir ansiklopedisttir.Felatun Bey ile Rakım Efendi, Ahmet Mithat Efendi'nin yaşa

Tasavvuf kitâbiyatında, sûfî ıstılahlarını açıklayan eserler arasında Ta'arruf un büyük bir yeri vardır.Yalnız Kelâbâzî, tasavvuf ıstılahlarına girmeden önce, sûfî kavramına ve sûfîlerin iman (akâid) la ilgili konulardaki anlayış ve kabul edişlerine açıklık getirmeye çalışmakla, tasavvuf! eserlere yeni bir muhteva kazandırmıştır. Kelâbâzî'ye göre gerçek tasavvufla, bozulmaya yüz tutmuş tasavvufu ayırabilmek için, sûfîlerin akâidle ilgili anlayışlarını kavramak gerekmektedir. Sûfî kavramı üzerinde durulurken

Elinizdeki kitabın ana konusu, Osmanlı dönemi ve sonrasında Rizedeki tasavvuf kültürü ve tarikat şeyhleridir. Uzun ve titiz bir araştırma sürecinin ardından oluşturulan bu kitap iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ana hatları ile Rize tarihi ve İslâmiyetin bölgede yayılışı, ardından Rizede tasavvuf kültürünün yaygınlaşması ile bu kültürün temsilci kurumları olan tekkeler hakkında bilgiler verilmiştir. Kitabın ikinci bölümünde Rizede tasavvuf kültürünün oluşmasını sağlayan şeyhler ve Rizeli olup Rize

1501 yılında, seyahat ettiği ticaret gemisi, Adriyatik Denizi'nde korsanar tarafından ele geçirilip kendisi de esir düştükten sonra, Osmanlı sarayına satılan Giovan Antonio Menavino, Sultan II. Bayezid'in maiyetinde kaldığı on sene boyunca Enderun'da eğitim gördü, Sultan'ın hizmetinde bulundu ve on altıncı asır saray hayatına yakinen şahitlik ederek bugün bizim için önemli olabiliecek ayrıntıları kaydetti. Ülkesine döndükten otuz yıl sonra kaleme aldığı elinizdeki bu "inceleme" onun tek eseri. Eser, Frans

Bütün bir Tanzimat ve Servet-i Fünun devirlerini ve hatta Meşrutiyet devrinin de ilk yıllarını eserleriyle dolduran Ahmet Mithat Efendinin birden çok sıfatı vardır: Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, tarihçi, ilahiyatçı, felsefeci... O, bütün bu alanlarda ciltler dolusu eseri bulunan, edebiyattan coğrafyaya, müzikten dinler tarihine hemen her konuda kalem oynatmış ve okuyucularını her alandan haberdar etmek isteyen bir gazeteci, bir ansiklopedisttir. Üss-i İnkılap, Ahmet Mithat Efendinin sanatçı özelliğinin

Türk dînî düşüncesinin teşekkül devri; Türklerin kendilerini İslâmiyette aradıkları döneme tekabül eder. Devir, geçmişe bakarak geleceğe akar. Eksen değiştirilen bu dönemeçte gidilen istikâmeti gözden kaçırmadan gelinen aşamaya dikkat kesilir. Mazi tabiî şekilde İslâmın çerçevesi içine alınır. Güç ve kudret devşirebileceğimiz menbâların hayat bulduğu bu başlangıç noktası, Selçuklu ve Osmanlıya hâliyle günümüze kaynak vazifesi görür. Zihniyet dünyamızın ve hayat felsefemizin oluştuğu İslâmlaşma süreci etrafı

İnanç, kanaat veya fikir ve sanat için daire ne kadar dar olursa, bu alana ne kadar fazla kısıtlamalar ve sınırlamalar getirilirse ilim adamları ve sanatkârlar o kadar çok verimsizliğe ve kısırlığa mahkûm edilmiş olur. Bundan en fazla zarar gören de toplum olur. Bunun için düşünce hürriyeti ve serbestisi bilim bakımından da sanat bakımından da son derece önemlidir. Gazzâlî işte bu eserde mümin âlimlerin, mütefekkirlerin, hakîmlerin, âriflerin ve sanatkârların ne kadar geniş bir alanda fikir ve kanaatlerini

Silik Fotoğraflar, sadece bir portreler kitabı değildir. Çoğu, tasvir edilen şahısların vefatı veya ölüm yıldönümleri vesile edilerek yazılmış, bazılarında da başka vesilelerle yazılırken arada bir veya birkaç kişinin portresini yeri geldiği için çizmek gereği duyulmuştur. Bu yüzden bir yazıda birden fazla kişilerin tanıtıldığı gibi bazı şahsiyetler de birkaç yazıda farklı özellikleriyle tekrar edilmiştir.

Elinizdeki kitap, 1835 yılı nüfus kayıtları referans alınarak hazırlanmış ancak birebir transkribe edilmeden sadeleştirilmiş bir tercüme yapılarak, okuyucunun kavram kargaşasına düşmeden bilgileri algılayabilmesi hedeflenmiştir. Çalışma temel olarak Ardeşende yaşayan sülalelerin hangi köylerde bulundukları, köylerin imam ve muhtarları, adı geçen fertlerin akrabalık bağları ve yaşları sunulmuştur.

1900'lü yılların başına kadar 'büyük toprak ağası' olan bir âileden gelen baba Ârif Molu, önce ticarete, sonra taşeronluğa, sonra demiryolu müteahhitliğine geçiyor ve sonra da sanayici oluyor. Çocuklarını yurtdışında okutuyor, onların yeni bir sanayici nesil olarak yetişmelerini sağlıyor ve onlarla birlikte âilede bir 'burjuvalaşma' süreci başlıyor. Böylece, yaklaşık altmış-yetmiş yıllık bir süre içinde, Molu âilesi, iktisadî, sosyal ve kültürel açıdan çok büyük bir değişim ve dönüşüm geçiriyor. Dr. Sait Mo

Avrupa coğrafyasında on dokuzuncu yüzyıl itibariyle iyiden iyiye şekillenip tamamlanan ve yine bu yüzyılda Batının kendi Rönesansı olarak adlandırdığı dönemle başlangıç çizgisi belirlenen değişimler; zamanla hayatın her sahasını etkilediği gibi insanın dünya karşısındaki bilincini ve haliyle konumunu değiştirerek edebiyat için de bir miladı belirgin kılar. Bu çerçevede millet, tarih, kimlik tasavvurları da edebiyatla beraber şekillenecek veya birbirlerini dönüştüreceklerdir.

Türklerin kitleler halinde İslâmı'ı benimsemelerini sağlayan Horasan Melâmîliğinin/Melâmetîliğinin fikir mirası üzerinde yükselen Bektaşîlik her yönüyle bir Osmanlı tarikatıdır. İmparatorluğun tarikatlar ile ilişkisi malumdur. Fakat Bektaşilik özelinde hem 1876 yılında gerçekleşen Yeniçeriliğin kaldırılması, ardından gelen Birinci Dünya Savaşı, sonrasında Milli Mücadele ve Cumhuriyetin ilanı. Bütün bu yaşananlar içinde Bektaşiler biraz kırgın, biraz köşede kalarak mevcudiyetlerini devam ettirdiler. Fakat İ

Büyük adam eseriyle hayatını birleştiren adamdır. Biz onda şu vasıfları arıyoruz: Önce bütün ömründe aynı kanaatin, aynı imanın sahibi olan adamdır. Devirlere, zaruretlere, cemiyetlere göre değişmez, muhitine uymaz, muhiti kendine uydurur, uydurmazsa çarpışır. Cemiyetten daha kuvvetlidir, cemiyeti sürükleyicidir. () Büyük adamların başka bir vasfı da münzevi oluşlarıdır. Onlar kalabalığın içinde yalnız yaşarlar. Üçüncü bir vasıf olarak büyük adamların devlet ve ikbal mevkilerinden uzak durduklarını görüyoru

Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 3 Orhan Yazıtları'ndan Bugünkü Türk Dünyasına başlığı Prof. Dr. İnci Enginün'ün kitabının kapsamını ifşa etmektedir. Orhon Yazıtları'ndan itibaren Türklerin dünya yüzüne yayılmaları ve dünyanın en büyük ve uzun ömürlü devletini kurmuş olmalarına büyük bir hayranlık duyan yazar ilk yazısını takiben bu yayılıştan kalan eserler ve kişüerle ilgili dağınık yazılarım birleştirmektedir. Bu yayılış bir göç hikayesi de sayılabilir. Osmanlı Devleti'nin topraklarını kaybetmesiyle tari