"Fikir hareketlerine eğilen bilim insanımız bir ölçüde arkeolog gibi çalışmak zorunda. Eski Türkçe gibi, kimi kez enigmatik nitelikleri olan bir dile hakim olmanın yanı sıra iz sürmeyi bilmeniz gerekiyor... İştebu alanda özgün çalışmalar ortaya koyan arkeologlardan biri Arda Odabaşı. Her bir makalesi literatüreyeni bir boyut kazandırıyor... Arda Odabaşı'nın kitabı özgün makaleleriyle tüm bu düşünce süreçlerinin boşluklarını dolduruyor. Birçok göz ardı edilen, ya da ulaşılamayan dergi Odabaşı'nın çabasıyla

Bu çalışma, Türkiye'nin Kore Savaşı'na gönderdiği ilk tugayın komutanı olan ve kamuoyunda daha ziyade "Kore Kahramanı" olarak tanınan General Tahsin Yazıcı'nın askerî faaliyetlerini ele almaktadır. Bununla beraber, kendisinin 1912-1952 yılları arasında sürdürdüğü 40 yıllık meslekî yaşantısına paralel biçimde, erken Cumhuriyet dönemi Türk ordusunun dönüşümünü (teşkilat, teçhizat, doktrin, muharebe etkinliği vb. alanlarda) ve bu süreç içerisinde yaşanan sancıları da irdelemektedir. Biyografi çalışmaları kiş

Bu çalışmada, I. Dünya Savaşı'nda, Kafkas Cephesi'nde Osmanlı ordusunun düşmandan çok kıtlık ve açlığa karşı verdiği mücadele ele alınmıştır. Ordunun ihtiyaç duyduğu erzak ve yemin, köylünün harmanından alınıp, cephedeki askerin erzak çantasına konulmasına kadar geçirdiği serüven, organizasyon, üretim ve nakliyat sorunları açısından incelenerek analiz edilmiştir. Orduyu beslemek uğruna cephe gerindeki halk yığınlarının katlanmak zorunda kaldığı ağır yükümlülükler ve sorumluluklara da yer verilerek savaş org

Modern iktisadi düşüncenin Osmanlı Türkiyesi'ne girişi, yayılması ve yerleşmesine dair sis perdesi son yıllarda yapılan sınırlı sayıdaki çalışmalarla kısmen aralanmaya başladı. Bu alandaki çalışmalara konu olan eserlerin önemli bölümünü iktisat ders kitapları oluşturmaktadır. Ders kitapları yazıldığı dönemde iktisat alanında Batı dünyasında süre giden fikri tartışmalara, Osmanlı münevverlerinin fikri yönden hangi kaynaklardan beslendiklerine ve modern iktisadi düşüncenin Osmanlı Türkiyesi'nde nasıl bir geli

Avrupa'da Bir Cevelan, Batı'yı Doğulu bir aydının gözünden tanıma ve anlama fırsatını verecek bir eser olarak, yeni harflerle ilk kez okuyucuyla buluşuyor. Ahmet Mithat Efendi, II. Abdülhamit tarafından, 1889 yılında Stockholm'de gerçekleşen Oryantalistler Kongresi'nde resmi olarak görevlendirilir. İstanbul'dan Stockholm'e uzanan oldukça uzun ve renkli bir seyahate çıkar. Kongre bittikten sonra Avrupa'da görmek ve tetkik etmek istediği şehirleri tek tek dolaşır; elde ettiği bilgileri ve izlenimlerini bu es

Geniş bir coğrafyaya yayılan her büyük devletin, hükmü altındaki yerlerden haberdar olmak isteği belki de en başından beri yöneticilerin zihnini meşgul etmiştir. Fakat bugün anladığımız manada bir coğrafya veya olaya bağlı olarak istihbarat toplamak son yüzyıllarda iyice kesifleşti denebilir. Bu eser, Osmanlı İmparatorluğu için 18. yüzyılın ortalarından itibaren Kafkasya meselesi özelinde İmparatorluk merkezinin, uzağı kendisine "yakın" kılma çabasına eğiliyor. Çalışma boyunca, Kafkasya'da Rus istilası yaşa

Bu kitapta, 13. yüzyıl Anadolusu kırsal kesiminin sosyal ve dinî hayatının çok mühim iki siması olmalarına rağmen, 1970-80lere kadar varlıklarının farkına varılmamış, dolayısıyla dönemin Anadolusunda oynadıkları mühim rol anlaşılmamış iki simayı tanıtmaya çalışacağız. Bu iki mühim sima, 13. yüzyıl Anadolu kırsalının biri doğusunda, diğeri ortasında yaşamış olan Dede Garkın ve Emîrci Sultandır. Onların hayat hikâyelerinin belki bugünün tarihçiliğine yaptığı en önemli katkı, Anadolu dinî ve toplumsal tarihin

Yüzbaşı Osman Nuri (Üsküdarlı Mehmet Rıfat Bey) Balkan Savaşı yıllarında Mesudiye zırh-lısı ikinci suvarisi olarak şahit olduklarını bu risalede ayrıntılarıyla, günü gününe kaydetmiş ve yayınlamıştır. Balkan Savaşı'nın pek ele alınmayan bir yönü olan deniz savaşlarının safhalarını günü günü-ne kaydeden yazar, büyük bir tarafsızlıkla donanmamızın ve mürettebatın eksiklerini, kusur-larını ve meziyetlerini ortaya koymuştur. Ayrıca, Avrupa basınını dikkatle takip ederek, bu sahada yazılan yazı ve kitapları cid

Eski İstanbul Ramazanları, Halil Fahri'nin çocukluk günlerinden izler taşıyan şatolarla başlıyor. Doğduğu evin bulunduğu Çıkmaz Terazi Sokağı'ndan, evlerindi' Ramazan'ın karşılanması için yapılan hazırlıklardan, Ramazan akşamlarının, Kadir gecesinin, akşamları Şehzadebaşı'nda kurulan eğlence yerlerinden, sosyal yapıdan, azınlıkların Ramazan ayıyla olan münasebetlerinden bahsediliyor. Otobiyografik izlerin sıkça bulunabileceği Eski İstanbul Ramazanları, Halil Fahri'nin edebiyat hatıralarına girmeyen edebî mu

Bir makaleyi aramak, bir kitabın izini sürmek bir meselenin peşinde olmaktır aslında. Yazar adı belirtilmeden Mısır'da, İttihatçı çevrelerin neşrettiği "Ulema-yı Din-i İslâma Davet-i Şer'iye" risâlesinin peşinde olmamız da bu yüzden. Vasıfsız bir özeti vardı kitaplarda? Peki ya kendisi? Yola yani aramaya koyulduk. Özege merhumun kataloğunda iki baskısının künyesine işaret ediliyordu ama İstanbul kütüphanelerinde varlığına tesadüf edilemedi, Ankara Milli Kütüphane'den de menfi cevap geldi. Bu ilk işaretleri

Çalışmanın kapsadığı dönem dünya ve Osmanlı iktisat tarihi açısından son derece önemli ve endüstri toplumuna geçişin özelliklerinin belirginleşmeye başladığı bir dönemdir. Avrupada Napolyon Savaşları bitmiş ve Sanayi Devriminin sonuçları belirginleşmeye başlamıştır. Bu dönem aynı zamanda Avrupada yaklaşık yüz yıllık bir gelir artışı sürecinin başlangıcına işaret eder. Bu çerçevede çalışmanın amaçlarından biri toplu olarak ilk kez değerlendirmeye alınan bir dizi arşiv belgesi ile bu dört temel alandaki dönü

Osmanlı tecrübesi İslâm medeniyetinin kemâl devri ve Müslümanlığın olgunluk noktasıdır. İslâmlaşma sürecinden başlayarak vücûd bulan Müslümanlık tarzını, İslâm'ın ta kendisi olarak gören Osmanlılar; Hanefî-Mâtüridî geleneğin açtığı zeminde harekete geçerler. Gazzâlî başta olmak üzere Râzî, İbnü'l-Arabî, Mevlânâ, Yûnus Emre, İbn Haldûn, Teftâzânî ve Cürcânî etrafında yeni baştan teşekkül etmenin imkânlarını yoklarlar. Mevcut geleneği tazeleyerek bir ileri aşamaya taşıyan bir usûl çerçevesinde yol alırlar. Ge

Türk tarih tecrübesinin Osmanlı aşaması, siyasî ve fikrî sahada istikrâr ve kemâlin arandığı dönemdir. Tevârüs edilen miras, aktüel kıymetlere göre yeniden şekillendirilir. Mevcut düşünce sistemi, öteden beri hükmünü yürüten değerlere kendi tecrübesi nispetinde açılır, sosyal hayatı idare eden zihniyete doğru uzanarak genişleme ve derinleşme imkânı bulur, hesaplaştığı sistemin tazyiki altında kendini yeniler. Böylece mekanizma yeni baştan kurulur, düşünce hayatın ihtiyaçlarına çok tabiî şekilde cevap verir.

Bu çalışma Osmanlı Devleti'nin reform çağında tarikatlara yönelik siyasetini incelemeyi amaçlamaktadır. Dini ve ruhani özellikleriyle öne çıkan tarikatların tarih disiplini içinde devlet ile geliştirdiği "somut" ilişkilere göz atılmıştır. Bektaşilik açısından literatürde var olan bilgilerin tekrarından sakınılmış özellikle tekkelerin kapatılma, yıkılma ve mal varlıklarının satılma sürecine odaklanılmıştır. Son dönem Osmanlı sosyal alanında ve siyaset sahnesinde etkili bir tarikat olan Halidiliğin ortaya çık

"Son kırk yılda yazılan ve değişik yerlerde yayınlanan makale,tebliğ ve incelemeleri bir araya getiren projenin üçüncü halkası ilehuzurunuzdayız.Birincisi Türk Tasavvuf Tarihi Araştırmaları, ikincisi Dervişin HayatıSafînin Kelâmı adlarıyla neşredilmişti. Bu eserimizin adı ise BuharaBursa Bosna.Tasavvuf kültürü ile ilgili yaptığım araştırmalarda dikkatimi çeken vetakip etmekten zevk aldığım konulardan biri de kültür unsurlarınıninsanlar arasında akışı ve bu akışın soluklanma durakları olarakgördüğüm şehirler

1492'de Amerika kıtasının keşfiyle bir Avrupa-merkezci bakış açısının temelleri de atılmaya başlandı denilebilir. Yeni bir ekonomik ilişkiler ağı ve yeni karşılaşılan toplumlar karşısında "Avrupa" merkezli bir dünyayı anlamlandırma çabası hız kazandı. İşleyen sürecin "egemen"i (sovereign) sürecin nasıl işlediği ve nasıl işleyeceği hakkında da bir söz söyleyecekti elbette. Bu kitapta yazar bütün bu süreci yöneten dili ve bakış açısını masaya yatırıp eleştirel bir okumaya tabi tutmaktadır.

Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin yakın devir siyaset, fikir ve edebiyatının gelişiminde hâliyle Türk modernleşmesinin oluşumunda önemli bir yeri vardır. Memleketimizde ilk muhalif siyasî organizasyonlardan biri olarak takdim ve tebcil edilen bu cemiyetin mensuplarından biri de Menâpirzâde Nuri Bey'dir. Nuri Bey'i irtibatlı olduğu muhit, fikir ve kişilerden hareketle okuyan elinizdeki çalışma; onun şahsında Cemiyet'le ilgili galat-ı meşhur hâline gelmiş hükümleri sorgulamaktadır. Bu kitabın hareket noktası ise,

Kadılar tarafından tutuldukları için Kadı sicilleri de denen Şeriyye sicilleri Osmanlı tarihi çalışmalarının en önemli ve en teferruatlı bilgiler ihtiva eden kaynakları arasındadır. Kadı bugün olduğu gibi sadece yargıç değil, bulunduğu yerin en üst yöneticilerinden biri olarak aynı zamanda idari ve beledi görevleri olan, nerede ise bütün sosyal hayatı düzenleyen vakıflarla ilgilenen bir yetkilidir. Onun görev ve yetki alanlarının genişliği hesaba katıldığında şeriyye sicillerinin muhtevasının uzanabileceği

... Osmanlı İmparatorluğu'nun etrafındaki dünyayla kurduğu politik ve ticari ilişkiler pek çok çalışmaya konu olmuştur. Elinizdeki eser de adından da anlaşılacağı üzere Osmanlı İmparatorluğu ve İspanya'nın XVIII. yüzyıldaki diplomatik ilişkilerini karşılaştırmalı olarak belgelerle ele almakta ve iki tarafın tavır ve tutumlarını masaya yatırmaktadır. Kitap dar çerçevede İspanya Kralı III. Carlos'un 1778 yılında Don Juan de Bouligny'yi bir ahidname imzalamak üzere Osmanlı İmparatorluğu'na göndermesinin ardı

Türk düşünce ve inanç tarihi, coğrafî bakımdan Selçuklu devrine doğru genişlerken fikrî bakımdan da derinleşir. Halkası olduğumuz zincir burada dövülmeye başlanır. Selçuklu Devleti'nin kuruluşuyla İslâmiyet, siyasî ve fikrî açıdan kendisini muhafaza edecek çerçeveye kavuşur. Oğuz Türklerinin kurduğu bu devlet, çok geniş bir sahada hüküm sürdüğü için, bu dönem İslâm algısının, bütün bir İslâm dünyasını ve düşüncesini temsil edecek güç ve potansiyele sahip olduğu söylenebilir. Bu yönüyle Selçuklu İslâm tasavv