Sokrates-öncesi dönemin Elealı filozoflarından Parmenides, Diogenes Laertius'a göre geride sadece bir eser bırakmıştır. O eser de Doğa Hakkında ismini verdiği didaktik bir şiirdir. Günümüze sadece 150 civarı dizesi ulaşan bu şiir, varlık-hiçlik, hakikat-sanı, birlik-çokluk ayrımları hakkında Batı felsefe tarihinin dikkate değer ilk metni sayılabilir. Şiir, Helios'un (Güneş'in) kızlarının Parmenides'i adalet tanrıçası "ceza yağdıran" Dikê'ye götürdükleri mistik bir yolculuğu anlatır ve bu yolculuğun sonunda

Plutarkhos (46-119?): Eserleri 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Avrupa'da tarih ve deneme yazımını büyük ölçüde etkileyen çok verimli bir yazardır. Plutarkhos'un Lamprias adlı kataloga göre 227 eseri vardı. Ahlak, din, doğa, politika ve sanat üzerine yazdıklarından günümüze ulaşanlar Ethika adıyla anılır. Plutarkhos asıl ününü Yunan ve Romalı kahramanları birbiriyle karşılaştırdığı Paralel Hayatlar adlı eseriyle kazanmıştır. Bu eserde bir insanın kişiliğinin kendi kaderine ve başka insanların yaşamlarına o

Plutarkhos (46-119?): Eserleri 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Avrupa'da tarih ve deneme yazımını büyük ölçüde etkileyen çok verimli bir yazardır. Plutarkhos'un Lamprias adlı kataloga göre 227 eseri vardı. Ahlak, din, doğa, politika ve sanat üzerine yazdıklarından günümüze ulaşanlar Ethika adıyla anılır. Plutarkhos asıl ününü Yunan ve Romalı kahramanları birbiriyle karşılaştırdığı Paralel Hayatlar adlı eseriyle kazanmıştır. Bu eserde bir insanın kişiliğinin kendi kaderine ve başka insanların yaşamlarına o

Platon´un Sokrates´in savunması adlı eseri Yunan felsefesinin en eski belgesidir, ondan öncekileri ancak daha sonraki eserler sayesinde öğrenmekteyiz. Platon´un Diyaloglar kapsamındaki bütün eserlerinin baş karakteri Sokrates esasında felsefeyi baştan kurmuştur vekendini savunuşunun anlatıldığı bu eser hala Batı felsefesine giriş için en uygun kaynak olmayı sürdürmektedir. Bilindiği üzere Sokrates, Savunma´da, gençlerin aklını çeldiği ve tanrılara inanmadığı iddiasıyla yargılanır, soru sorma yöntemiyle suç

MÖ 399?un ilkbaharında, yetmiş yaşındayken din­sizlik ve gençlerin ahlakını bozma suçlamalarıyla Ati­na?da mahkeme önüne çı­karılan Sokrates ?sözleriyle değil işleriyle? kendini sa­vunur. Kendisini ?ustalık­la? savunacak bir konuşma­yı okumayı, öğrencilerinin ödeyeceği yüklü bir kefaleti ya da hayatının son günle­rini sürgünde geçirmeyi reddederek bile isteye ölü­müne yürür. Savunma yorumcular tara­fından sıklıkla çok az, hatta hiçbir felsefi ana fikre sa­hip olmamakla eleştirilir. Oysa yukarıda sunula öy

Platon, hiç kuşku yok ki düşünce tarihinin en önemli ve etkili filozoflarından biridir. Felsefenin kurumsallaşmasına ve felsefede yazılı geleneğin oluşmasına katkıda bulunmuş, iki dünyalı metafiziğiyle bütün bir Ortaçağ düşüncesini belirleyecek olan idealist felsefe geleneğinin başlatıcısı olmuştur. Hıristiyan Ortaçağ felsefesine ve İslam düşüncesine etkisi bakımından da ayrıca önem taşıyan Platon, düşünce tarihi boyunca tartışılan tüm problemleri yüzlerce yıl öncesinden ele almış ve ilk büyük felsefi siste

Bu diyalogdaki genç Phaidros'ta, Atina toplumunun kapsamlı ve son derece belirgin bir fotoğrafıyla; Sokrates'te ise aynı toplumun türlü inanç ve değerlerini karşısına almaktan çekinmeyen, yeri geldiğinde kışkırtmayı ve savaş açmayı, yeri geldiğinde ise bir kâhin edasıyla uslanıp sözlerini alçak sesle söylemeyi becerebilen bir filozofla karşılaşırız. Böylece Phaidros, bir yandan muhatabına çoğu zaman genel geçer yasalarla seslenen Sokrates'in insanca düşüncelerine; diğer yandan da şiddetli güç mücadeleleriyl

Bize ilk kez Yunanca-Türkçe karşılıklı bir metinde Herakleitos'la sohbet olanağı tanıyan bu çalışma, Herakleitos'un zihnine yakın, zaman zaman onun kadar gizemli konuşan bir felsefecinin elinden çıkmış, çevirmeninin söz oyunları, Herakleitos'un söz oyunlarına katılmış. H. Diels'in sahte olduğunu ileri sürdüğü fragmanlarla birlikte tam 139 fragman Türkçede ilk kez art arda diziliyor ve Artemis tapmağına gömdüğü rivayet edilen PeriPhyseös (Doğa Üstüne) adlı yapıtıyla Herakleitos sanki Ephesos ufkunda diriliyo

PLATON, dünyanın en büyük felsefecilerinden biri, Atinada büyük olasılıkla İÖ 428/7 yılında, seçkin bir ailede doğdu. Ona başlangıçta Aristokles dendiği ve Platon adının ancak daha sonra gürbüz yapısı nedeniyle verildiği söylense de, Diogenes Laertiusun bu sözlerinin doğruluğu kuşkuludur. İki kardeşi, Adeimantus ve Glaukon Devlet te görünürler, ve ayrıca Potone adında bir de kızkardeşi vardı. Platon üvey babasının evinde yetiştirildi ve Periklesci rejimin gelenekleri içinde eğitilmiş olmalıdır. Platonun dem

Platon, hiç kuşku yok ki düşünce tarihinin en önemli ve etkili filozoflarından biridir. Felsefenin kurumsallaşmasına ve felsefede yazılı geleneğin oluşmasına katkıda bulunmuş, iki dünyalı metafiziğiyle bütün bir Ortaçağ düşüncesini belirleyecek olan idealist felsefe geleneğinin başlatıcısı olmuştur. Hıristiyan Ortaçağ felsefesine ve İslam düşüncesine etkisi bakımından da ayrıca önem taşıyan Platon, düşünce tarihi boyunca tartışılan tüm problemleri yüzlerce yıl öncesinden ele almış ve ilk büyük felsefi siste

Platon, hiç kuşku yok ki düşünce tarihinin en önemli ve etkili filozoflarından biridir. Felsefenin kurumsallaşmasına ve felsefede yazılı geleneğin oluşmasına katkıda bulunmuş, iki dünyalı metafiziğiyle bütün bir Ortaçağ düşüncesini belirleyecek olan idealist felsefe geleneğinin başlatıcısı olmuştur. Hıristiyan Ortaçağ felsefesine ve İslam düşüncesine etkisi bakımından da ayrıca önem taşıyan Platon, düşünce tarihi boyunca tartışılan tüm problemleri yüzlerce yıl öncesinden ele almış ve ilk büyük felsefi siste

Eski Yunan düşünce tarihinin sıradışı filozoflarından Epiktetos, İ.S. I. ve II. yüzyıllarda yaşadı ve düşünceleri hem devlet hem de halk çevrelerinde büyük ilgi gördü. Bir köle olarak doğmuştu ve adı da buna uygun biçimde sonradan kazanılmış anlamına gelen Epiktetos diye bilindi. Epiktetos, ruhu bir çanak suya, görünüşleri de o suya düşen ışık de-metlerine benzetir. aslında dışarıda hiçbir değişiklik olmamaktadır. bütün huzursuzluklarımız ve sıkıntılarımız o suyun çalkalanmasın-dan meydana gelen başka baş

Aristoteles'in Gökyüzü Üzerine adlı yapıtı, Fizik'te belirlenen duyulur cisim, devinim, yer, boşluk, zaman gibi kavramların yardımıyla, görünen dünyanın açıklanması çalışması. Aristoteles'in hemen bütün yapıtlarındaki ortak özellikten ötürü, yani metinlerin düşünürün kendisi tarafından yayımlanmaması, İ.Ö. l. yy'da ilk kez genel olarak derlenmesi, sınıflanması, konulara göre adlandırılması, daha sonraki dönemlerde, özellikle de ortaçağda, büyük bir olasılıkla üzerlerinde değişiklikler yapılması, araya ona a

Sokrates Yeşil Sahalarda gerçek bir felsefeye giriş kitabı. Ama alışık olduğumuz tarzda nüfuz edilmesi zor, okuyucunun seviyesine inmeyen, birbiri ardına büyük filozofların öğretilerini sıralayan bir giriş kitabı değil. Kendisi de vaktiyle bir felsefe öğrencisi olan Mathias Roux benzer kitaplarla felsefeye girişte sorun yaşadığı için kendisine Felsefeye giriş nasıl daha kolay ve eğlenceli hale getirilebilir? diye sormuş ve kadın erkek hakkında konuşmaya doyamadığımız futbol üzerinden bir giriş yapmaya karar

Antik Yunanistan, insanlık tarihinde, bilimin ve sanatın bütün dallarında büyük atılımlarla dikkat çeken parlak bir sayfa oluşturur. Antik Yunan Uygarlığı eseri, bu parlak dönemi ve uygarlık kavramını oluşturan bütün sanatsal, bilimsel, felsefi ve dinsel yaratımları çağdaş hümanizmanın gözüyle inceliyor. Şiirin aşılmaz doruğu kabul edilen İlyadayı, derin bir insancıllığı yansıtan tragedyaları, insanların tanrılar aracılığıyla dile getirdiği hayalleri yansıtan mitolojiyi, felsefeyi, bilimi, mimariyi yeni bi

Geometri ve astronomide derin bilgisi olan Sokrates (d.İÖ y.470/469, Atina-ö. İÖ 399 Atina), varsıl ya da soylu olmayıp, heykelci bir babayla, ebe bir annenin oğludur. Gençliğinde çeşitli savaşlara katılmış, cesaretiyle ünlenmiştir. İÖ 403'te bir darbeyle iktidarı ele geçiren güçler tarafından dinsizlik, gençleri doğru yoldan çıkarmak gibi düzmece suçlarla yargılanıp, baldıran zehri içerek ölüme mahkum edilmiştir. Savunma adlı yapıt, onun bu duruşmada verdiği ifadeyi içerir.

Zamanımızdan iki bin dört yüz yıl önce, Athenaida görülen Sokrates Davasının, hala ilginçliğini kaybetmediğini söyleyebiliriz. Bunun kuşkusuz ki, birçok sebebi vardır. Ama öyle görünüyor ki, bu çağlar boyu sürüp giden ilginin en önemli kaynağı, davanın özgürlük ile ilgili yanıdır. Çünkü çok kez Sokrates, bir filozof ya da düşünür olmak dışında, güçlü bir özgürlük kahramanı gibi değerlendirilir. Oysa özgürlüğün, bugün Hellenlerin çağından çok daha önemli ve onlara tanıttığından daha çok sorunlar ortaya koyan

Homo saplens ilkin Bilmeyi bilmeyen, ama bilmesi gereken varlıktır. Özdeksel Doğadan daha çoğudur, Düşüncedir, Tindir. Kendinde Bilme, henüz bilmeyen Bilme Meraktır. Düşüncenin bu gizilliğionun açınma, edimselleşme, gelişme zorunluğu altında olmasıdır. Bu yeti özgür bırakıldığı zaman örneğin bütün bir Antik Çağda ilkin yal¬nızca İyonya'da olduğu gibi , hiçbir dışsal kaygı ile sınırlanmak-sızın kendini özgür devimine bırakabildiği zaman yalnızca bilme¬yecek, Bilmeyi de bilmeyi isteyecek, Kavram kendi doğası

Aristoteles´in hemen bütün yapıtlarındaki ortak özellikten ötürü, yani metinlerin düşünürün kendisi tarafından yayımlanmaması, İ.Ö. 1. yy´da ilk kez genel olarak derlenmesi, sınıflanması konulara göre adlandırılması, daha sonraki dönemlerde özellikle de Ortaçağ´da büyük bir olasılıkla üzerlerinde değişiklikler yapılması, araya ona ait olmayan metinler katılması yüzünden, Gökyüzü Üzerine adlı yapıtta da beklenmedik konu değişmeleri, tekrarlar, Aristoteles´e ait olması pek kuşkulu yerler var. Bütün bunlarla i

Eudemus´a Etik, Aristoteles´in etik alanda söylediklerinin toplandıı üç metinden biri. Elimizde bulunan beş kitabın (yapıtın tamamının sekiz kitap varsayılıyor, 4., 5. ve 6. kitapların, Nikomakhos´a Etik´in 5., 6. ve 7. kitaplarıyla örtüşmesinden ötürü yazmanlarca çoğaltılmadığı savlanıyor) en eski elyazmaları ondördüncü yüzyıldan kalma R. R. Walzer ile J.M. Mingay tarafından saptanan Yunanca metni temel aldığım çevirimi Franz Dirlmeier´in Almanca çevirisi (Akademie Verlag, 1962) ile karşılaştırarak yürüttü