Pasaport Damgaları yola düşmenin, yolda olmanın ve kendi içinde yol almanın kesintisiz izleğinde ilerleyen bir yolculuk günlüğü. Bu kitap, Enis Batur'un 1987 ve 2006 arası, yirmi sene boyunca tuttuğu defterlerini bir araya getiriyor. Berlin, Madrid, Roma, Saraybosna gibi şehir ziyaretleri yanında, her sene uzun zaman geçirdiği Paris'te sosyal ve mekânsal belleği lirik merceğiyle ve kalemiyle kâğıda döküyor. Sadece yol izlenimleriyle de kalmıyor Pasaport Damgaları, yirmi seneyi kapsayan bir yazı seyrüsefer

Dışımızdaki dünya serttir, durmadan yüzümüze yabancılığımızı çarpar; bu nedenle, meraklarımızın dümen suyunda kendi kıyımızdan uzaklaşma yolunu tuttuğumuzda bir an önce dönmek isteriz: Düzenimizi, sırasını koruduğumuz herşeyi, alışkanlıklarımızın ısısını ararız; bizi bir süreliğine boşlukta tutan, orada sallayan geçicilik statüsünden kalıcı halimize çok geçmeden geri geleceğimizi bilmesek erinç duygusunu yitirmekten korkardık sanırım. Bir fetret döneminin içinden geçiyoruz, herkesin duracağı yeri seçmesi g

Adalı, adalıdır. Bir gün çekip gitmeyi aklından geçirse, çekip gitse de, sonuçta adalı kalır, adasını arar, onun rahmidir burası. Ada yerlileri onlardan oluşur, adasını büyük bir ev olarak görenlerden. Benim gibiler, tuhafın tuhafı: Bütün adaların çekim gücüne kapılmış, bir tek kendi adalarında karar kılamayanlar. Adalı doğmamışım, her ada benimkisi olabilir. Olasıya, ada ada dolaşıyorum. Hangi adadaysam bir başkasını düşleyerek. İşte Büyükada'da, önümde Plati defteri, aklımda elli yıl arayla iki Capri

Ariassos'ta, ıssız vadinin ortasına denk gelen bir noktada, etrafını çevreleyen yıkıntıların arasında birbaşına nasılsa ayakta kalmış görkemli bir kapı gördüm. Belleğim Patara'dan, Perge'den, Efes'ten başka kapıları çağırdı, bir de kentin mahşerinde, bugün ait olduğu çağdan ve ürünü olduğu uygarlıktan fersah fersah uzakta duran, içinden geçenlerin çoğunun kendisine dikkat kesilmediği, önünden akıp giden insan selinde olsa olsa bir avuç çevresine bakma alışkanlığını yitirmemiş bireyin gözlerini yalın cazibes

Adım Enis - biri kısa biri uzun iki hece, ben seçmedim o harfleri, özel isim cins isim derin sıfat her neyse sıralarını kendim kurmadım. Divan'ım gün gelsin öyle anılsın, sözüm tıpkı onun gibi kaybolmuş fısıltı dolaşsın, bir anlamın yakınına sokulmuşsam, boşlukta dilsiz ama mürekkepsiz anılsın, yankısın. Bırakalım geçip gitsin Zaman, içinde başka zamanlar başka ölçülerle durma karşılaşsın.

Enis Batur, yüzü aşkın kitabıyla çağdaş edebiyatın en önde gelen yazarlarından biri. Yazar, alabildiğine deneysel, alabildiğine geniş bir kültürel perspektifte sürdürdüğü yazı macerasını, bir labirente, o labirenti de türlerarası maceraya açık tutmaya devam ediyor. Smokinli Berduş, Enis Batur'un 1974 - 2000 arasında şiir üzerine kaleme aldığı eleştirel denemelerini kapsıyor. Smokinli Berduş'un en önemli özelliklerinden biri, tıpkı Ece Ayhan üzerine yazdığı Tahta Troya'da olduğu gibi, Batur'un aynı zamanda

Herculine Adélaïde Barbin, Alexina B. ya da Abel Barbin... Bu hermafrodit, on dokuzuncu yüzyılda çokça tartışılan "kimlik avının" kurbanlarından yalnızca biriydi. Alexina B.'nin erkek kimliğini elde ettikten sonra yazdığı Anılarım, cinsel kimlik arayışının bir mesele haline geldiği on dokuzuncu yüzyıl gerçekliği içerisinde, metni yüz yıl sonra sağlık bakanlığı arşivlerinde keşfeden Michel Foucault'nun tabiriyle tarihi bir belge niteliğindedir. Alexina B.'nin resmi olarak cinsiyet değişikliğine onay veren

Enis Batur, "kültür iktidarı"nın dillerden düşmediği bir dönemde, yeni denemeleriyle, kültürün has değerlerinin ancak muhalif bir duruşla elden ele geçebileceğini savunuyor.

Uyurken bile refleksleri devrede olan kediler vardır. O kediler ne kadar dalgınsa Yumurtalarını Kollamak başlıklı yeni dalgınlık kurslarında okurlarına o kadar dalgınlık vaat ediyor Enis Batur. Kitap sayfalarından duvar yazılarına sıçrayan bir dikkatle kedimetinler iliştiriyor. Her şeyin her şeye bağlandığı denemelerinde damıtıyor, aktarıyor, çıkarıyor, bağdaştırıyor, iliştiriyor, uyanık kalma iradesine sesleniyor okurun(un). Her şeyin üst üste yığıldığı günümüzde, yumurtaları kollamak için, bir mayın ta

Hayatım kitapların arasında, ortasında geçti. Birkaçını yazdım, birçoğunu yaptım, daha çoğunu okudum, okumak için edindim, edinmek için elledim, sayfalarını karıştırdım, evimin duvarlarını kaplamalarından zamanla bir tür güvence duygusu yonttum. Neredeyse bütün düşüncelerimin, duyularımı harekete geçiren kıvılcımların kaynağında, kökünde, kuyusunda yer aldı kitaplar. Korktumsa, en çok onlardandır; şüpheler içinde kendi kendimi ve başkalarını kemirdiysem, onlardan. EnisBatur, yeni şiir kitapları A Capell

Alberto Manguel, "Yedi Temel Günah" antologyasının ithafında "bir sekizincinin varlığını bilen Enis'e" notunu düşmüştü; bu kitap oradan boyattı: Alberto, Enis,başkaları – hepimiz yedi temel günâhın altında yeralan asal günâhın Tecessüs olduğunu yolda öğrenmiştik: Merak ediyorum, ergo sum; öyleyse sen busun.

Bak, diyor karga Gak diyor şairler.

Nasıl dört el için piyano eseri, aynı anda (birlikte) iki ayrı göz için iki farklı elden tek bir kitap: 333 x 12 x 2 adet kelimelik bir yazı ve yapı manifestosu.

Edebiyatımızda eşine benzerine rastlanmamış bir 'kendini gözünün önünden ayırmama' kalkışımı. Tanpınar, o ayna görür görmez yüzüyle gözüyle oynaşan adam, defterini açtığında beyaz duran zeminini mürekkep lekeleriyle karartıyor, bundan önemlisi bakışına yeretmiş, karamsar mercekle aynayı, Mallarmé'nin sözünü ettiği yansıtıcı siyah mermere dönüştürüyordu.

Balıkların sessizliğine ilişkin bir şüphe seziyorum, bu sorunun altında. Büyüklerin kuşkuculuğunun çocuklara da bulaşması ne acı verici. Hayır: Bir balık başka bir balığa onu sevdiğini söylemez. Onlar, çünkü, biribirilerine karşı yansızdırlar. Bir kayıtsızlık anlamı çıkarılmamalı buradan, hemen: Balıklar biribirilerine dokunur, biribirileriyle oynar, biribirilerini yerler. Ne iyilik yönlendirir onları, ne kötülük. Kimileri safdil, kimileri kurnaz değildir. Bir balık, hepsi hepsi, ötekinin sonsuzluğudur. Onl

Çocukluğumda, kurtların saatlarını sayan görevliler vardı: Mahalle bekçileri. Düdük sesleri, ayak sesleri ile o atmosferi yırtar, delerlerdi. Sessizce çekildiler toplumsal yaşamdan, yerleri boş kaldı. 'Bekçi' kavramı da öyle: Artık askıda duran, bizim adımıza kimse beklemez, uykularımızın Godot'su olmaz olduğu için yitip gitmiş bir rolü üstlenen yok şimdi. Kurtlar yapayalnız dolaşıyor sokaklarda.

Enis Batur'dan, uyanık halde görülmüş düş sahnelerinin uyurgezer halde yazılmış versiyonlarından mürekkep bir anti roman.

Beni hayvanlara kendi hayvanlarım getirdi. Ya onlara, tek tek nasıl gelmiştim? Kıramadığım yalnızlık, kırdırmadığım gurur, ertelenen, hep ertelenen bir son karar taşımış olsa gerekti beni: Akrebe. İşim, seçtiğim uğraş, seçtiğim uğraşın tözü ve ekonomisi beni ağla özdeşleştirdi: Örümcek. Hem ehlileşen hem de yabanıllığını bütün bütüne yitirmeyen duruştu: Şahin. Bâkî evrende, sahte tarihte, kıyamete sınırlı ve kayıtlı gelecekte tek ışıktı: Semender. Soyumun tükenişiydi: Gergedan. Başkalaşımın içindeki aynı

Her kum tanesini bir harf olarak görmek. Onların akışından doğan, doğacak cümleler, paragraflar, sayfalar; orada beliren, netleşen vebulanan anlamlar, imgeler: Kalınlık düşüyle, umuduyla geçicilik korkusu, umutsuzluğu aynı örgü düzeneğinin içinde yeralan ilmeklerdir.Beyaz, boş bir sayfa çekiyorum önüme, her seferinde.Kum saatını çeviriyorum.Taneler boşuboşuna harekete geçiyorlar - biliyorum.Içbükeylerin devamı olan Kum Saatından Harfler, bir önceki içbükey İssız Dönme Dolap benzeri bir kuşatım mantığı içind

Gökyüzüne baktım, siyah bulutlar gri bulutları yutarak yaklaştılar, köprüden nehri seyrediyordum, ılık sert bir damla indi başıma, ardından tufan koptu, müthiş bir sağanak başladı. Yarım saat sonra Place Dauphine'deydim, kul yoktu meydanda, ağaçlardan çöken koku topraktan doğan kokuyla birleşmişti: Yeryüzünün ve gökyüzünün ıssızlığı adına bir susku molası başlasın, hem de nasıl istedim. Dönme dolabın rüzgârda hafifçe sallanan oturma kabinlerinin üzerine düşen yağmur damlalarının sesini duydum, oturduğum ıs