Kam şîkîno resmê vayî virazo?Vay bi xo, resmê xo hêgayan ra viraştîPayîzî bi, zerd reng kerd,Zimistanî sipî,Wisarî û hamnanî her reng kerd pede.Tabloyêde henên bî keŞarî ser a silawate ardeHekmet mendîQe kesî nêviraştbîNe amê roteneNe amê herînayîşNe kî buha xo bîye.

Yaşayan dillerin kültürel toplumsal alanda giderek daha az kullanılmasına bağlı biçimde zayıflaması ve hatta kaybı, sadece o dili konuşanların ve o dil dünyasındakilerin sorunu değildir, olmamalıdır. Bir dilin kaybı, özünde, bir dünyanın kaybıdır. O dil dünyası içinde geçmişi olan anlatıların, o anlatılar içinde taşınmış olan duyguların, düşüncelerin, anlayışların, sezgilerin, umutların kısacası o dil evreni içinden gelişmiş bir gerçekliğin kaybıdır. O halde dillerin ortadan kalkması, toplumsal gerçeklik al

Feqîr berbeno, qureno, nata yeno bota sono, bêçare maneno. Nîyadano ke mixara de hunde gilê derjênî roştî asena. Sono kineno, kineno cawo ke roştî yena, uza xêlê keno hîra, pira nîyadano, cawode henî rindek vêneno ke pêro bax û baxçe wo, çîçeg o, gul û gulîstan o, her cayê xo pêro kesk o. Tekneno sono o baxço rindek de vejîno. Nat û dot de nîyadano ke o baxçe pêro pirrê morûn o. Morî yenê dormeyê ro ci cênê, benê leyê Sahê Morû. Sahê Morû text û payê xo ser o ronîsto, nur û cemalê xo henî ke rindek o, çimê

Xidir bêveng kewt oda û neynika ke Welî daybî ci kerde tûnika çaketê pîyê xo û bi pistnayîşî vat: pîyo mi rîyê xo û ê to a neynika ke to daybî mi de kerd vîndî û naye de reyna dî. Wa no rîyê mi to de bimano. Agêra û ver çarna ra odaya Çêçila, a zî hewn de bîye. Giran ame leyê cila xo, sivik binê meqetî ra çenteyê xo yo ke rew ra kerdîbî amade vet. Ame verê berî, vinet û agêra Munzurî de nîyada. Şopêk winî cayê xo de bî mat û mend. Seke verê ci de sînoro de zaf derg û çetin bî, beno ke... Her çî gamêk ra gir

Zerdüştlüğün kutsal kitabı olan Avesta'nın yazıldığı Avesta dili, Eski Farsçayla beraber İrani Dillerin Eski Dönemi'ni temsil etmektedir. Hint-Avrupa Dil Ailesi içerisinde yazılı metin sunan sayılı eski dilden biri olduğundan Hint-Avrupa Dil Ailesi'nin tarihi geçmişine ışık tutmaktadır. Kuzeybatı İrani bir dil olan Kırmanccanın da Avesta diliyle bir köken ilişkisi bulunmaktadır. Kırmancca sadece sözcük ortaklığı, fonetik benzerlik açısından değil gramer bakımından da birçok konuda Avesta dili ile ortak özel

Nuşteyî mîyanê prosesî de awguzîyenê, heme zêdeyî tira vejîyenê û şeklêkê sadeyî gênê. Nuşteyê nê berhemî cîya wextan de ameyê nuştene û seba nê berhemî newe ra ameyê tedqîqkerdene. Mîyanê xebate de cîya mijaran ser o meqaleyî estê. Mîhwerê xebate zazakî û xebatê Malmîsanijî yê. No berhem xebatanê Malmîsanijî ser ra yew panoramaya zazakî xêze keno. Malmîsanij seba zazakî hem sey şexs hem zî sey mefhûm muhîm o. Zaf waran de xebatê ewilî terefê ey ra ameyê kerdene. Qandê cû zazakî û nameyê Malmîsanijî mîyanê

Kürdistan ve Kürt halkı yüzyıllar boyunca İran ve Osmanlı devletlerinin sınırları içinde kaldı. Bu süre içinde Kürtlerin bir kısmı değişik vesilelerle birçok kez bu devletlere karşı ayaklandı fakat bu ayaklanmalar söz konusu devletler tarafından bastırıldı. Diğer milletlerinki gibi Kürtlerin milliyetçi mücadelelerinin de farklı aşamaları var. Bu aşamalardan önemli biri, egemenlikleri altında bulundukları devletlerden ayrılma veya bağımsız devlet kurma taleplerini dile getirdikleri ve bunun için mücadele ett

Heyatê mi de kirmanckî her tim wayîrê cayêde zaf taybetî yo. Ez şîkîn vajîne ke hendê (hondê) ey çîyêde bînî dilgermîye mi nêda û nêdano. Beguman no halêde zaf normal o. Çi ke raya verêne mi bi nê ziwanî vengê maya xo hesno, aye lorik û şanikî mi rê bi ey vatê, bi ey mi de yarenîye kerda, mi ra sêmênê mi vato, bi ey mi ra hêrs bîya, perno ra mi ser. Xoza (tebiet) û komelo ke ez tede bîyane pîl mi bi nê ziwanî nas kerdê û bi ey, înan de têkilîye na ro. Qisa derg mekerî; ez bi nê ziwanî estane, bi nê ziwanî c

Folklor seba heme miletan kerraya bingeyên a. Eke a kerra cayê xo şedeynaye nêbo, ser o çîyêk zî awan nêbeno. Miletê ke serdest ê heme çîyê înan bi ûsul qeyd û tesnîf bîyo. La seba miletanê bindestan ma nêeşkenê eynî çîyî vajî. Bi taybetî seba miletê ke hem bindest û hem zî heme çîyê înan qedexe bîyo, payramendişê înan, neqilbîyayîşê kulturê înan zehmetêko pîl o. Eke dest nêerzîyo ci, verba zemanî vindî beno şino. Bi nê şiûrî 2013 de mi dest bi xebata deyîranê ma û 2014 de zî meseleyanê Cimê Aşikan kerdbî.

Yazarlar: Ahmet Kırkan, Bilal Zilan, Deniz Gündüz, İsmail Güven, Mutlu Can, Nadire Güntaş Aldatmaz, Nevzat Anuk, Okan Alay, Pınar Yıldız, Uğur Sermiyan Tarihi olarak Kürtlerin dili, tarihi, edebiyatı, inançları, coğrafyası vs. gibi konuları kapsayan ve günümüzde daha çok Kürdoloji ya da Kürt çalışmaları olarak da bilinen araştırmaların geçmişine baktığımızda, bu yazılan yazıların ve yapılan araştırmaların daha çok Kürt olmayan Batılı araştırmacılar tarafından yapıldığını ve kaleme alındığını görmekteyiz. L

Erînayişê tetunî gureyanê tewr ferzanê ey ra yew bi. Hergû serri, yew wexto beylukerde di, de rê tetun ameynî. Heyana ki tetun erînaynî çend muyê porê rotoxî sipî kerdinî. Sewbîna guran ser o nê, la herçî qaydê tetunî rê pîzze peran nêveşnaynî. Aw semed ra zî rotoxan derdê ey antinî. Hergû serri wextê xo di ameynî mêmaneyda ey. La emsarr gurey gureyinî ameybî Hesen Axay serî ser di, cûka nîşabi ebi zerri ba xo tetun bierîno.

Waxtêde beno nêbeno, zu padîsa beno. Nû padîsa hîrê tenî domanê xo estê. Rozê başqê sûke ra pasawo bîn yeno beno meymanê nî pasay. Kerwan yeno. Kerwan yeno tabî pers keno milet vano: - Îta ma nîşkîme to meyman kîme. Vano Pasayê ma esto so çê pasayê ma, û to belkî meyman kero. Sono uza. Sono uza saraya hênêne virasta ke fekê mêrikî açix maneno, pasawo ke amo başqê dugele ra. Efendîm beno sodir tabî waxto ke îndî şêro, beno raye ci ra vano: - Hey wax hey! Na saraya to ci rê çi layîq o, çi noksan o? Altin bilb

Emşo deyîranê to tena ez goştarena. Şîîranê to tena ez wanena emşo. Binê asmênê to de tena ez. Ez tena ya bajarê to de. Rayîrê zerrî de tena ez şona. Ez tena berê to kewena. Boya yasemînan tena yena mi. Tena ruhê mi lerzîyêno emşo. Ti bawer nêkena. la emşo ez tena seba to ciwîyêna...

Vate Çalışma Grubu'nun TÜRKÇE-KIRMANCCA/ZAZACA Sözlüğünün genişletilmiş beşinci baskısı yayımlandı. Sözlük 412 sayfadır. Bu sözlükte yaklaşık olarak on bir bin (11000) standardize edilmiş temel sözcük yer almaktadır. Bu sözcükler Vate Çalışma Grubu'nun otuz bir (31) toplantısında teker teker tartışılmış ve temel standart sözcükler olarak seçilmişlerdir. Bilindiği gibi Vate Çalışma Grubu 1996'dan bu güne her yıl iki kere toplanmakta, Kırmancca terminoloji, sözcükler ve gramer konuları üzerine çalışmakta, doğ

Heyatê xo de raya verên a ke nişena ra trene. Trena derga barîye kişta royê Renî ra sereyê xo sey marî tadayêne û rayan ser o xiz bîyêne, devacêr şîyêne. Koyê nat-dotê royî berz û kewe bî. Ge-ge serê koyan de, mîyanê geme de şatoyî bî. Sanikan û fîlman de ke çitur ê, eynî henî bî. .... Mi çi qehirî, çi derdî antî, çi mayînî teqay bînê linganê mi de, parçeyê mi hewa ra çerexîyay, varay bi mi ser, mi çi zulm dî destanê zebanîyan de, mi çi koyî, gerîsî peyê xo de ca verdayî, çend rey tîje koyan ra şîye û reyna

Pêla vayî ke vinete û boye bîyê vîndî, bi destê xo çimê xo kerdî pak, o ra dime kî hêdî-hêdî pispisnayî we, verê xo çarna ra asmên, uca de nîyada. Pêwrî asêne. Pêwro leng, ancîya peyser mendîbî: Neçaro zar se bikero? Hevalê xo çîp şonê, o bi xo kî leng o, nêreseno ci. Lengîya bêbexte nêverdêne ke şêro keyeyê xo, vat xo fek de. Astareyo Çilek kî hîna vindî nêbîbî. Sey her timî zaf rindek bereqîyêne. Hem kî winî bereqîyêne ke merdim vatêne ke wet ra huyîno, selam dano. Tenê ke vinete, çimê xo pêwran ra fîstî

Kararını verdikten sonra da durmadı. Bir hançeri andıran gagası açılıp kapandı, 'viyaak, viyaak' sesleri yayıldı ortalığa. Kanatları peşi sıra hızla inip kalkarken koca gövde havalandı. Biraz yükseldi, şöyle bir-iki tur attı Tujik Bava üzerinde, ardından da Ağdad'a doğru süzüldü. Önce vadiyi sonra Sey Rıza'nın konağını aştı ama Kandil dağı tepesini geçmedi; geri döndü. Bir kez daha aşağıda ki virane Ağdad'ı seyretti yüreği sızlanarak. Arkasından yeniden Tujik eteklerine ulaştı. Ulaşır ulaşmaz da hafifçe sağ

Ya Bimbarek! Ti ya ke roştî dana, homete tarî ra xelesnena ra! Ti ya ke çarkoşê cîhanî kena germ û can dana des û heşt hazor alemî. Sifte hometa xo ya bîne rê, o ra dime kî ma rê çêverêde xêr cisane. Neqe ma ra dûrî bere, risko xêr bide. Nêbîyayîye de sêmuga ma mesoyne,.... vat.

Têpîya 1937 de siro ke Alîşêr Efendî bi Zerîfa Xanime ra amey kîştene, Sêy Rizayî cayê xo vurrna şî Derê Birdû. Seke şî uca kî wesêna Şahan Axayî ser ke şêrone lewe. Çend rojî ra dime Şahan şî, ey bi Sêy Rizayî ra rewşê Dêrsimî ser o derga-derg qisey kerd. O ra têpîya Şahanî Sêy Rizayî ra musade wast, vat Karê mi esto, ez son karê xo qedênen û heftê ra têpîya peyser ên. Heto bîn ra dewlete Şahan Axa raya xo ser o sey bendêde (engel) gird dîyêne û kistîşê eyî xo rê kerdîbî hedef. Qumandarê Alaya Muhafize A

Welîyê Uşênê Îmamî, Sey Qajî ve Sayder ile birlikte Dêrsim'in üç önemli şairlerindendir. 1938 kırımını acılı ağıtlarla en çok dile getirenlerin başında gelir. O dönemle ilgili Dêrsim-Kirmancîye sözlü müziğine çok önemli bir değer katmıştır. Ancak ne yazıkki bu üç önemli şairin icra ettikleri eserlerden günümüze çok az ağıt ve sevda eseri ulaşmıştır. Bu eserlerin birçoğu ya unutulmuş, kaybolmuş ya da anonimleşmiştir. Bu durum yazılı olmayan bir kültürü yaşatmanın zorluğunu gösterir. Dêrsim'de sözlü müzik k