Karıncaların Günbatımı, Ermenice romanın 20. yüzyıldaki zirvelerinden biri. Biberyan, başyapıtı olarak kabul edilen bu romanında, bir aile ekseninde Türkiyeli Ermenilerin 1940'lı ve 50'li yıllardaki yaşamından bir kesit sunuyor. Varlık Vergisi uygulaması altında ezilen, varını yoğunu kaybeden bir baba, bu güç koşulları onun yüzüne vuran aile bireyleri ve üç buçuk yıllık zorlu Nafıa askerliği günlerinden sonra geri döndüğünde hiçbir şeyi bıraktığı gibi bulamayan oğul Baret. Yazar, Baret karakterinde, bir del

Öyküleri dergiler tarafından sürekli reddedilen hevesli ama meteliksiz bir yazar adayının hayatında bir gün bir mucize gerçekleşti ve Uçan Trapezdeki Cesur Genç Adam başlıklı öyküsü dönemin en gözde dergilerinden Story'de basıldı. Yıl 1933'tü ve Story editörlerinin adı William, soyadı Saroyan olan ve pes etmek nedir bilmeyen bu delikanlıdan çekeceği vardı. Onlara, bir ay boyunca her gün yeni bir öykü yazıp dergiye ulaştıracağına dair bir mektup gönderdi ve bu zorlayıcı görevi yirmi altı öyküyle yerine getir

Osmanlı İmparatorluğu ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ayıran kimi kesin sınırlar, bazı yol ayrımları var olduğu gibi, pek çok süreklilik ve ilişki, kopukluk ve devamlılık da mevcut ve bu alanların etrafındaki tartışma, olay ve kavramlar özellikle son onyıllarda tarihçilerin ilgi duyduğu alanları belirliyor. İmparatorluk'tan Cumhuriyet'e geçişin en dramatik ve keskin dönemecinde gerçekleşen ve Ermeni Sorunu'nun bir soykırımla hallolunduğu dönem de yalnızca 1915-1918 yılları arasında yaşanan sürgün ve katliamlarl

Amerikalı yazar Mark T. Mustian'ın romanı Jandarma, unutmanın ve hatırlamanın, birbiriyle kesişen, birbirine teğet geçen hayatların incecik işlenmiş hikâyesi. Beyin tümörü teşhisi konulan doksan iki yaşındaki Emmett Conn'un Wadesboro, Georgia'daki sessiz hayatı, görmeye başladığı rahatsız edici rüyalarla altüst olur. Bu rüyalarda kendini 1915'te, Anadolu'nun çorak ovalarından Halep'e doğru ilerleyen bir tehcir kafilesinin başında, Ahmet adında genç bir jandarma olarak görür. Ahmet, görevini yerine getirdikt

Herkesin bildiği, ancak kimsenin konuşmadığı gizler vardır. Topluluklar biraz da bu gizlerle ve onların yarattığı hayaletlerle bir arada yaşarlar. Anadolu'da da bir hayalet dolaşıyor yüz yılı aşkın süredir. Kanlı şiddet olaylarında öldürülen, yerlerinden yurtlarından edilen yüz binlerce insanın hayaletleri onlar. Fakat kimi zaman yaşayan insanlar da hayaletlere dönüşebilir, özellikle de kimliklerini inkâr etmek, kendilerini gizlemek zorunda kaldıklarında. Brigitte Balian ve Varoujan Artin de Fransa'dan Türk

Herkesin bildiği, ancak kimsenin konuşmadığı gizler vardır. Topluluklar biraz da bu gizlerle ve onların yarattığı hayaletlerle bir arada yaşarlar. Anadolu'da da bir hayalet dolaşıyor yüz yılı aşkın süredir. Kanlı şiddet olaylarında öldürülen, yerlerinden yurtlarından edilen yüz binlerce insanın hayaletleri onlar. Fakat kimi zaman yaşayan insanlar da hayaletlere dönüşebilir, özellikle de kimliklerini inkâr etmek, kendilerini gizlemek zorunda kaldıklarında. Brigitte Balian ve Varoujan Artin de Fransa'dan Türk

Ler Gamsar Ermenice edebiyatın en üretken yazarlarından biri olmasına karşın, Sovyet rejimi eserlerini yayımlamak yönünde çok da teşvik edici davranmıyor veya basılmasına engel oluyordu. Yazarın ölümünden ve Sovyet rejiminin yıkılışından ve Ermenistan'ın yeniden bağımsızlığına kavuşmasından sonra, Ler Gamsar'ın ailesi yazarın yayınlanmamış eserlerini gün yüzüne çıkarıp topluma tanıtmak konusunda büyük çaba sarf etti. Gamsar'ın edebiyatı geçmiş rejimi sorgulamak açısından çok önemli. Bu kitap yazarın günlükl

Lerna Ekmekçioğlu, uzun yıllara dayanan ödüllü çalışmasının ürünü olan Bir Milleti Diriltmek'te I. Dünya Savaşı'nın hemen sonrasını, önce işgal altındaki İstanbul'u, ardından Cumhuriyet'in ilk on yılını ve bu süreçte hayatta kalan Ermenileri mercek altına alıyor. Çalışma, 1915 ve sonrasında nüfusunun büyük bir kısmını ve aydın sınıfını kaybetmiş, ancak bir ulusal devlete sahip olma hayalleri de halen canlı olan bir milletin ne tür stratejiler ve yöntemlerle kendi kendini diriltmeye çalıştığını gösteriyor.

1930'lu yıllar boyunca, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin tüm dikkati sınır boylarında, özellikle de Hatay, İskenderun ve çevresindeki bölge üzerindeydi. Ermeni nüfusun tüm hareketleri de yakından izleniyordu, zira bölgedeki tüm taraflar içinde Ermeniler önemli bir nüfusa sahipti. Ancak, 1939'da Hatay'ın Türkiye'ye bağlanması kesinleştiği andan itibaren, hiçbir şey Ermenileri bölgede tutmaya yetmedi, çünkü geçmişin yaraları hep belleklerdeydi. Bu çalışma, Türkiye'nin Hatay'a veya Sancak'a dair perspek

Balkan Savaşı, gazeteci-yazar Aram Andonyan ın 1912-1913 yıllarında İstanbul da basılan, Ermenice Badgerazart Intartzag Badmutyun Balkanyan Baderazmin [Balkan Savaşı nın Resimli Mufassal Tarihi] adlı eserinin çevirisi.Balkan Savaşı nın sürdüğü tarihlerde, İstanbul da bir gazeteci olarak, iç ve dış kaynaklardan yararlanıp, yabancı ajans, gazete ve dergilerle bağlantı kurarak olayları yaşayan Andonyan, günü gününe, savaşın içinde yazdığı eserini, bol fotoğraf ve haritayla zenginleştirmiştir. Yazar, eserinde s

1939'da Hatay'ın Türkiye'ye iltihakı, Ermeniler için yeni bir göç dalgası başlattı. Bu çalışma, bölgede yaşayan Ermenilerin hafızasında o dönemin nasıl yer ettiğini kayıt altına almak için yapıldı. Ancak, hafızasına başvurulan isimler sadece bellekleri güçlü oldukları için seçilmedi. Hiçbiri iki kıtaya yayılmış İstanbul'un yüzlerce yıldır üst üste binmiş sokakları, caddeleri, meydanları arasında ustalıkla yolunu bulan bir taksici ya da antikçağdan kalma uzun replikleri hatasız ezberleyen, hitabetiyle büyüle

Türkiye'nin en uzun soluklu tiyatro dergisi Kulis'i tam elli yıl boyunca yayımlayan Hagop Ayvaz ömrünü tiyatroya adamıştı. Sahneye ilk kez 1920'lerde çıkan, Cumhuriyet'in ilk yıllarından 2000'lere dek Türk ve Ermeni sanatçıların sahneye koyduğu neredeyse tüm oyunları bizzat izleyen, dergisiyle sahne sanatlarının nabzını tutan Ayvaz, Türkiye tiyatro tarihinin hazine sandıklarından biriydi.Kendisi de oyunculuk yapan, oyunlar yöneten ve genç oyuncular yetiştiren Ayvaz, 1999-2001 yılları arasında Agos gazetesin

Türkiye'nin en uzun soluklu tiyatro dergisi Kulis'i tam elli yıl boyunca yayımlayan Hagop Ayvaz ömrünü tiyatroya adamıştı. Sahneye ilk kez 1920'lerde çıkan, Cumhuriyet'in ilk yıllarından 2000'lere dek Türk ve Ermeni sanatçıların sahneye koyduğu neredeyse tüm oyunları bizzat izleyen, dergisiyle sahne sanatlarının nabzını tutan Ayvaz, Türkiye tiyatro tarihinin hazine sandıklarından biriydi. Kendisi de oyunculuk yapan, oyunlar yöneten ve genç oyuncular yetiştiren Ayvaz, 1999-2001 yılları arasında Agos gazetesi

Türkçede ilk kez yayımlanan Amerikalı çok satan yazar Chris Bohjalian'ın Kumdan Kale Kızları romanı, bizleri Bedrosyan ailesinin Anadolu'dan Halep'e, oradan da Amerika'ya uzanan sürükleyici hikâyesine davet ediyor. Genç yazar Laura Bedrosyan, New York'un bir banliyösünde ve Miami'de geçen çocukluğunu, evdeki Şark halılarını, etrafta kullanılmadan yatan nargile marpuçlarını ve çözemediği bir dilde yazılmış kitapları anımsarken, dedesi Armen'in ölümünün ardından anlatılmaya başlayan hikâyelerle kendini, uzun

Aras'ın üç Rus yazarı bir araya getirdiği çok beğenilen dizisi şimdi sınırlı sayıdaki özel kutusunda. Sovyet döneminin büyük edebiyatçıları Vasili Grossman, Osip Mandelştam ve Andre Bitov'un kaleme aldığı Taşlar Ülkesine Yolculuk, Renkler Ülkesine Yolculuk ve Harfler Ülkesine Yolculuk kitaplarını bir araya getiren set, iyi edebiyatın zaman ve mekan sınırlarını nasıl ortadan kaldırabileceğinin harika bir örneği. Komşu Ermenistan, Anadolu'dan bakıldığında, Ararat'ın, bin bir kiliseli kent Ani'nin, Aras'ın ko

İstanbul Ermenilerinin toplumsal, entelektüel ve dini hayatına dair eşsiz bir tanıklık sunan bu hatırat, araştırmacı-yazar, saray çevrelerinde de tanınan saygın bir hekim olan Dr. Vahram Torkomyan'ın kaleminden 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında Osmanlı İmparatorluğu başkentindeki yaşamın çok katmanlı yapısını gözler önüne seriyor. Üsküdar'da doğan yazar, ailesini ve yaşadıkları çevreyi, Surp Haç Ermeni Okulu'nda başlayan eğitim hayatını, öğretmenlerini, sınıf arkadaşlarını, mahalledeki toplumsal hareket

Postmodern Rusça edebiyatın en önemli isimlerinden Andrey Bitov, Rusçada ilk kez 1969'da Ermenistan Dersleri: Pek de Küçük Olmayan Ülkeye Yolculuk adıyla yayımlanan bu seyahatnamesinde, 1967 Eylülü'nde Sovyet Ermenistanı'nda geçirdiği on günü yenilikçi bir üslupla aktararak edebi bir şaheser yarattı. Merak uyandırıcı bir şekilde, gazetecilikle bir ilgisi olmamasına rağmen bir gazete tarafından Ermenistan'ın çağdaş şehir planlamacılığı hakkında bir röportaj yapması için Erivan'a gönderilen Bitov, kendine ver

1915'te Ermenilerin yaşadıkları, özellikle son yirmi yılda pek çok çalışmaya konu oldu, ancak Ermeni Evine Figan Kuruldu, belki de daha önce hiç denenmemiş bir şeyi yapıyor ve Büyük Felaket'in iz ve etkilerini halk sanatçıları tarafından söylenmiş destanlarda arıyor. Akademisyen Ayhan Aktar, soykırımdan sağ kalan ve Halep yöresinde hayata tutunan âşıkların Ermeni harfleriyle Türkçe olarak basılmış destanlarını ele alırken, hem yazarlarının 1915 ve sonrasında birey olarak deneyimlerine odaklanıyor hem de far

Ermenicede Amida ya da Dikranagerd, Kürtçede Amed diye anılan Diyarbakır şehrinin sofra kültürü, asırlardır bu yörede yaşayan halkların birlikte var ettiği ortak bir değerdir. Diyarbakır'da doğup büyüyen, bugün artık İstanbul'da yaşasa da memleketini daima içinde taşıyan Silva Özyerli, Diyarbakır yemekleri hakkında uzun yıllara dayanan araştırma, keşif, deneme ve üretimlerinin meyvesi olan Amida'nın Sofrası'nda, tüm birikimini alanının en özgün kitaplarından birini ortaya koyarak sunuyor dikkatimize. Özyerl

Zaven Biberyan, Türkiye'nin yakın tarihine farklı bir açıdan baktığı Yanlızlar adlı bu romanında, siyasi iktidarın el değiştirmesiyle toplumun da hızlı bir dönüşüm geçirmeye başladığı 1950'li yılların başlarında, İstanbul'un Anadolu yakasında bir sayfiye yerinde, Erenköy'de, bir yaz hafta sonunda yaşananları anlatıyor. Yazar, bu iki günde yaşananlarla, toplumsal sınıfların ve beraberinde çeşitli statülerden bireylerin iç dünyalarının derin bir psikolojik tahliline girişirken, başta insanlar, sonra da Türk,