Zaptettiği tarihin ağır ve karanlık günlerini, devlet işlerinin liyakatsiz ellerde oyuncak oluşunu, askerin ve vilâyetlerdeki paşalar ve mütegallibenin mütemadî isyanları neticesinde kopan herc ü merci, huzursuzluğu, milletin çektiği bütün acıları Naimâ çok iyi hissedebilmişti; çünkü yaşadığı devir, zaptettiği tarihin acı günlerinden de acı idi. Çıktığı ikbal ve parlayış devrinden yavaş yavaş izmihlâl ve inhitâta yüz tutan Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküntüsünü o, zamanında daha büyük acılıkla duyabil

Budizm, felsefe itibariyle kolay anlaşılır bir sistem olmakla beraber ahlak bakımından daha çok şümullüdür. Vallée Poussin in Cambridge de verdiği bir konferansta: "Budizm bir disiplindir." demiştir ki, çok doğrudur. Çünkü Budizm yalnız eskiden tasfiye edilmiş bir din hissinin tezahürlerinden ibaret değildir. O, siyaset ve an ane üzerinde çok müessir olmuş bir reformdur. Budist bir ahlak, bir metafizik, bir mantık, bir sanat mevcuttur. Orta Asya medeniyetleri de Budist bir düşüncenin mahsülleridir ve muhakk

Hangi dönem ve akıma ait olursa olsun bir şâir, iç dokusunda dış âleme göndermelerde bulunan pek çok kaynağa başvurur. Bilhassa Divan şâiri, şiir kurgusunda; tarih, din, mitoloji, menkıbe, gündelik hayat, astronomi, astroloji akıl ve nakli ilimler vb. sonsuz denebilecek çeşitlilikte kaynakları kullanması itibariyle pek çok şâirden ayrılır. Divan Şâirinin Şiir kurgusunda zaman zaman başvurduğu kaynaklardan biri de harflerin gizemli dünyasıdır. Tabi burada harflerle kasdedilen Arap alfabesindeki harflerdir.

Edebiyat dünyamızda Şâirliği ile tanınan Cahit Sıtkı'nın bugüne kadar pek dikkat çekmeyen hikâyeci bir kimliği de vardır. Şâirin bazılarında Cahit Sıtkı Tarancı, bazılarında da Cevat Sadık adını kullandığı hikayelerinin hepsi (80 hikâye) 1935-1947 yılları arasında Cumhuriyet Gazetesi'nde yayımlanmıştır. Cahit Sıtkı hikâye tercümeleri de yapmıştır. Bu tercümelerde de müstear bir ad kullanan şâirin hikâyeleri, hikâye tekniğine uygunluk açısından bir incelemeye tabi tutulmalıdır. Bu çalışmada Cahit Sıtkı'nın

Hasan Aycın, günübirlik patolojik ucubeler yapma telaşına (güncelin tuzağına) düşmeden, çizginin evrensel dil olma özelliğine yaslanıp, her sanatçı gibi kendinden yola çıkarak kendi dünyasını, bilincini çiziyor. Kendi dünyası derken, bir özne olarak genel içindeki konumunu, bilinç derken de onun dünyaya bakışını belirleyen her şeyi; düşünsel/duygusal kimliğini, geçmiş, şimdi ve gelecek zamanla bütünleyen ve özelde geneli barındıran insanî etkinliğini kastediyorum. Bu bakımdan, ortak bilinci taşımayanlara f

Eğer benim sana tavsiye ettiğim öğütlerimi tutmazsan, isteklerinde kusur edersen, o zaman sadece kendini kına, başkasını değil. Eğer bu konuları bilmiyorsan, şimdi ben sana bunları öğretmiş oldum. Eğer bunları unutmuş idiysen ya da gaflet içinde idiysen, ben seni uyardım, sana bunları yeniden hatırlattım. Eğer müminsen, bu uyarılar, bu hatırlatmalar sana büyük yarar sağlayacaktır, çünkü ben de sana hatırlattığım hususlarla Allah’ın emrine boyun eğdim. Ve sana bu hususları ilettim. Sen de bunları kendinde

Son iki yüzyılın en önemli düşünce hareketlerinden biri pozitivizimdir. Aguste Comte tarafından sistemleştirilen ve S. Stuart Mill ile Herbert Spencer gibi temsilciler bulan pozitivizm, Türkiye’den Brezilya’ya kadar uzanan geniş bir alan üzerinde etkili olmuş, hatta bazı ülkelerde resmi din ve ideoloji olarak savunulmuştur. Pozitivizm, başta her türlü dini düşünceye karşı bilimsel bir ideoloji olarak çıkmışken, sonraları bizzat A. Comte tarafından yeni bir dine dönüştürülmüş, üstelik 19. yüzyılda Osmanlı’da

Yeni bir yüzyılın başında bile, hala, düşünce, kültür, sanat, edebiyat, siyaset, tarih; uygarlık alanında, hangi toplumsal damarı başında durup da geriye baksak, batı etkisinde bir paradigma kayması , daha doğrusu, paradigma parçalanması sonucunda oluşan bir kamaşma ve kırılmayı başlangıç olarak alma alışkanlığı ve kolaylığı, belki de önyargılı amaçlılığı; zaman zaman tek tük de olsa ayağa kalkıp itiraz etmeler ve yükseltilen seslerle bir dil ve üslup düzeltme çabası içinde olunsa da, egemen yazınsal ve dü

Şeyhülislâm Şairler´in şiirlerinde aşk, sevgili, şarap, meyhane gibi kavramları kullanmaları, Osmanlı şiir geleneğinin bir özelliğidir. Bunları Şeyhülislâm oldukları hâlde, şarap ve meyhaneyi övmekten çekinmeyen şairler olarak değerlendirmek ve Osmanlı ülemasını düzene kafa tutan şairler olarak yorumlamak, Divan şiirinin ve Divan şairinin estetik anlayışını, felsefesini ve üslûbunu bilmemekten kaynaklanmaktadır. Şeyhülislâm şairlerin, sultan şairlerin veya kadın şairlerin şiirleri birarada değerlendirildiği

Çevirisi yapılan Selim Şah-name, emsalleri arasında müstesna bir yer tutmaktadır. Yazarın anlattığı olaylarda bizzat yer almış olması, verilen bilgilerin değerini artırmaktadır. Eserin çevirisinden önce bir giriş ve iki bölümden oluşan bir inceleme kısmı yer almaktadır. Girişte Selim-nâmelerin kısa bir değerlendirmesi yapılmıştır. Birinci bölümde eserin müellifi İdris-i Bidlîsî'nin hayatı, eserleri ve kişiliğinin çeşitli yönleri ile yaşadığı dönem ele alınmıştır. İkinci Bölüm'de eser çeşitli bakımlardan

Siyasi rüya, önceden tabir edilmiş; tenkit, tefsir ve tercihi çoktan yapılmış konuların teyidi için yazılır. O kabul ve retlerin, istek ve nefretlerin, ütopi ve hayallerin sonucudur. Bu sebepledir ki, rüyalar bir milletin, bir grubun yahut tek başına kalmış bir aydının sosyal ve politik seçilerini gösterirken, aynı zamanda da -farkında olarak veya olmadan- edebi, tarihi, milli, harsi tercihlerini ve tercih isteklerini ortaya koyar. Bu özellikleri göz önünde bulundurarak -tıpkı psikoanalistlerin rüyalardan h

Yirminci yüzyıl boyunca Türkiye hem coğrafî hem de siyasî olarak farklı dünyaların, farklı medeniyetlerin ve farklı blokların buluştuğu, bazen de çatıştığı yer olmuştur: Avrupa ve Asya, Batı ve İslâm dünyası, Doğu ve Batı bloku, gelişmiş ve gelişmekte olan dünya. Ulusalcılığın, toplumculuğun ve İslâmcılığın çeşitli yorumları Türkiye’de siyasî ve edebî tartışmaları şekillendirdi. Türkiye çoğu yazarın, sadece emelleri ile değil, edebî eserleri ile de yaşadığımız dünyanın toplumsal ve siyasî gerçeklerle yüzleş

Günahım ağır ve isyanım büyük olduğu halde, ben yine beni yaratan rahman ve rahim Tanrımdan ümidini kesmiyorum. Bugün sarhoş ve sefil olarak ölsem bile, yarın o benim çürümüş kemiklerime elbette merhamet eder. İlim kitabından bir fal açtım. Ansızın halden anlar bir adam yüreği yana yana şunları söyledi: Kucağında ay gibi bir sevgilisi ve yıl kadar uzun bir gecesi olan o kimse ne bahtiyardır!

“Genel edebiyat biliminin son zamanlarda bir “dönüm” yaşadığını biliyoruz. Bu, salt biçim üzerine durmaktan “bıkıp” ağırlığı, eserin içerdiği konuları sorgulamaya vermektir. Ama üzerinde önemle durmak istediğim şey, bunun asla konu özetleme demek olmadığıdır. İçeriğe, alanlar arası bilgi birikimiyle yaklaşmaktır yeni eğilimin aslı. Edebiyatla toplum arasındaki bağı fark edip edebiyat biliminin sosyolojiyle birlikte çalışması oldukça eskilere ait bir ortaklıktır. Yeni olan, şimdilerde “kültürbilim” şem

Toynbee, "Tarihe devletten değil de medeniyetten bakmalı; çünkü devletler, medeniyetlerin bağrında yetişip ölen geçici siyasal fenomenlerdir" der. Hızla globalleşen, âdeta büyük bir köy hâline dönüşmeye başlayan yerküremizde bu söz, tam da bu sırada daha da geniş yorumları gerekli kılmaktadır. Bu anlamda Sezai Karakoç’un Diriliş düşüncesinin temel perspektifini oluşturan medeniyet tezi, bu açılımı büyük bir yetkinlikle yapan, toplumsal olgu ve olayların medeniyet açısından incelenmesinin önemine dair özgün