Edebiyat sosyolojisi incelemesi, tıpkı edebiyat sosyolojisi gibi sadece edebiyat metinlerinin sosyolojik okuması ile sınırlandırılamaz. Edebi metinlerin sosyolojik okumaya/eleştiriye tabi tutulması bu incelemenin bir yönüdür ve kesinlikle tümü değildir. Yazar/edebiyatçı, okur ve toplum merkezli incelemeler de birer edebiyat sosyolojisi incelemesidir. Gerek her alanın tek başına gerekse birbirleriyle ilişkileri, iletişimleri bağlamında araştırılmaları, analiz edilmeleri söz konusu incelemenin önemli görünüml

Tüm değerleri tersine çeviremez miyiz? Belki de iyi, kötünün kendisidir, olamaz mı? Belki de Tanrı yalnızca bir buluş, şeytanın bir hoşluğudur; olamaz mı? Belki de her şey sonuç olarak yanlıştır; olamaz mı? Ademoğlu'nun, Tanrı buyruğunu sorgulamasıyla başlayan şüpheci yaklaşım, insanlıkla yaşıttır. Zamanla bu septik duruş, varlıkla yokluk arasındaki ince çizgiyi kaldırarak gerçeklik aynasının tuzla buz olmasına sebep olur. İşte Anlamsızlığın Anlamı Postmodernizm, bu parçalı aynanın görüntüsünü netleştirebi

Edebiyat sosyolojisi incelemesi, tıpkı edebiyat sosyolojisi gibi sadece edebiyat metinlerinin sosyolojik okuması ile sınırlandırılamaz. Edebi metinlerin sosyolojik okumaya/eleştiriye tabi tutulması bu incelemenin bir yönüdür ve kesinlikle tümü değildir. Yazar/edebiyatçı, okur ve toplum merkezli incelemeler de birer edebiyat sosyolojisi incelemesidir. Gerek her alanın tek başına gerekse birbirleriyle ilişkileri, iletişimleri bağlamında araştırılmaları, analiz edilmeleri söz konusu incelemenin önemli görünüml

Dünya'nın dağlarına değil de bir tek dağına çıkıyormuşum gibi görünse de neo klasik tavrı yaşamıma hakim kılmaya çalışmakla, dağcılık denilen şeyin adrenalin artistliği olmadığını kavrayabildim sanırım. İnsan, hangi dağa tırmanırsa tırmansın asıl tırmandığı kendi dağından başkası değilmiş...

Anlatılanlarla yetinebilseydik yeni anlatılanlara gerek kalmazdı. Anlatılanı yeniden anlatmak, hakikatın sır perdesinin tam olarak aralanmayışından mı? Hiçbir anlatı, hakikatın kendisi olmayacağından; hakikat, bütün açıklığıyla ortaya çık(arıla)mayacağından arayış da sürecek... Ayrıntı ya da Hiç'te kendimizi ve dünyayı tekrar tekrar anlamlandırma çabası inceleniyor; olgular, düşünceler, yazınsal zenginlikler okunuyor. Bu çabaların bir keşif ve kalıcılık arayışı da esenlik arayışı da olabileceğine değiniliy

Kültür nedir? Bir hayat tarzı mıdır? Bir anlama biçimi midir? Neden insan kültür üretmektedir; kültürsüz insan olabilir mi? Sosyoloji için kültürün önemi ve anlamı nedir? Kültür sosyolojisi nasıl ve neden ortaya çıkmıştır? Neyi tartışmaktadır? Kültür tartışmalarına ne gibi katkıları olmaktadır? Kültürel incelemeler ile kültür sosyolojisi aynı mıdır? Kültürel incelemelerin bir sosyo-politik zemini var mıdır? Elinizdeki kitap kültür sosyolojisinin ve kültürel incelemelerin zemini ve yönü hakkında kaleme alın

Girdiğin aynada geçmiş gibi diğer küreye Sorma bir saniye, şüpheyle, sakın: `Yol nereye?` `Miş gibi` bütün sır burada saklı sanki. Sen, sana benzedikleri için mi şaşırıyorsun? Büyü yok... tılsım yok... Ne efsünkar imişsin ah ey didar-ı hikayat Keyfini kaçırmış gibi bütün bunlar. Desem ki devam et, `sihirli bir tavşan` olarak... Adın çıkmış külyutmaza bir kere... `Huzur` bulman için; bütün öteki düşünceleri savmanı, çevrendeki dünayayı silmeni, isterken yazar, kafanda. Peki, sen ne diyorsun şimdi, kaçtan aşa

İkinci Yeni Hareketi, Cumhuriyet sonrası Türk şiirinde önemli bir kırılma noktasıdır. 1950li yıllarda başlayan bu hareketin, modern Türk şiirinin kurulması ve oluşumunda önemli bir rolü olduğu yadsınamaz. İlhan Berk, Turgut Uyar, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Sezai Karakoç ve Edip Cansever, -şiirlerinin yanı sıra- kuramsal yazılarıyla modern Türk şiirinin poetikasını kurarlar. Kuşkusuz, İkinci Yeni şiirinin çözümlemesinde ve bu hareketin değerlendirilmesinde, İkinci Yeni şairlerinin poetika denemeleri bir anahta

John Orr, trajik gerçekçilik bağlamında Batı romanına değin 'Yeni Tarihçilik' adını verdiği iddialı roman kuramı çerçevesinde ilginç çözümlemelerinin yer aldığı bu kitabında, Erich Auerbach ve Raymond Williams?ın modern trajediye ilişkin kuramsal çözümlemelerini yeniden yorumluyor ve geliştiriyor. Bu bağlamda, Michail Bakhtin, Northrop Frye ve Rene Girard'ın görüşlerinden de yararlanıyor. Trajik gerçekçilik ve tutku açısından Batı romanına ilişkin kapsamlı inceleme ve değerlendirmeler içeren bu kitap; Ste

Teorik çalışmalar yapmak, bulanık suda balık avlamaya benzer. Bilmediğiniz bir denizde, çok da tanımadığınız balıkların peşinde iseniz, dikkat! Büyük balık hevesi, size harîtası çıkarılmamış denizlerin tehlikesini unutturmasın. Sık sık iskandil edin ki, şapa oturmayasınız. Hele bir de teorik çalışmanızı semantik ve etimolojik bir temele yerleştirmek niyetinde iseniz, bilin ki, sizi bekleyen mechûl denizlerde, zifirî bir gecenin karanlığında seyredeceksiniz. Yola çıkmadan, kandilinizin yağını kontrol ed

Eski Türk Edebiyatı'na sıra dışı yaklaşımlarıyla bilinen Dursun Ali Tökel, Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlarla Divan Şiirinde Harf Simgeciliği adlı kitaplarından sonra Deneysel Edebiyat Yönüyle Divan Şiiri adlı bu çalışmasında yine aynı yaklaşımını -bir başka ifadeyle kanon kalesine 'gedik açma' çabasını- sürdürüyor. Bu kitapta, Divan şiirinde şiirin yapısını söken ve anlamını yeniden sorgulattıran her çeşit teşebbüsü kuramsal bir perspektifle sunuyor. Çünkü bu çalışma, deneysel edebiyat kavramının Divan ş

Tevfık Fikret'in Batı edebiyatını kendi kuşakdaşları kadar yakından tanıdığını söylemek zordur. Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Abdülhak Hamit hatta Halit Ziya, Mehmet Rauf kadar Batı edebiyatını, özellikle Fransız edebiyatını ilk elden tanıyan okuyan bir şair değildir; bu edebiyatçıları izleyen bunların birikimlerinden yararlanan bir şairdir. Nitekim en çok sözünü ettiği, etkilendiği şair, ikinci, hatta üçüncü sınıf bir şair olarak kabul edilen, edebiyat tarihleri içinde adı bile anılmayan ya da adına birk

Doksanlı yılların ortalarında bir edebiyat dergisi Alman edebiyatı profesörü Gürsel Aytaç´ı kapak konusu olarak ele aldığı sayısında Bir Edebiyat Kuşatıcısı diye başlık atmıştı. Gerçekten de onun sıra dışı üretim gücünü vurgulayan yerinde bir saptamaydı bu. Daha önce el atılmamış kuramsal konulardaki araştırmalardan oluşan kitap boyutunda çalışmalar, Almanca edebiyattan çok sayıda çeviri, Türk edebiyatı alanında edebiyat biliminin Batılı yöntemleri ve terminolojisiyle kotarılmış inceleme/araştırma/eleştiri/

Nahid Sırrı Örik çok yönlü ve çok üreten yazarlara verilebilecek en iyi örnektir. Yazı hayatına başladığı 1928'den öldüğü 1960 senesine kadar çok çeştli dergi ve gazetelerde binlerce yazı kaleme almıştır. Nahid Sırrı'nın yazılarında ele almadığı, görüş bildirmediği konu hemen hemen yok gibidir. Resimden müzik eleştirisine, tiyatrodan sinemaya, müzelerden sergilere, müzayedelerden at yarışlarına, kahvelerden lokantalara, İstanbul'dan Kayseri'ye, yalılardan çarşılara, yangınlardan ulaşıma, kedilerden çocuklar

John Berger'in, o adından çok söz ettiren 'Görme Biçimleri'nden esinlenerek söylersem, tıpkı bir resmi 'okumak' gibi, bir yazınsal metni okuma'nın da biçimleri var. (...) Okuma biçimleri'nin, belirli bir felsefî arkaplân üzerinden gerçekleştirildikleri biliniyor; bütün 'intentio'ların (niyetlerin), ister yazar, ister metin ve ister okur niyeti olsun, bu arkaplânı oluşturan felsefî düşüncelerle temellendirildiğini göz ardı etmenin, 'okuma biçimleri'ni 'okuma'nın eksik kalmasına neden olduğunu da... Sevinç

Gürsel Aytaç, bu kitabında dünya edebiyatında bir edebî tür olarak denemenin doğşunu, gelişimini; geleneksel ve modern boyutlarıyla Alman ve Türk edebiyatlarındaki serüvenini irdeliyor, karşılaştırmalar yapıyor. Türün kurucusu kabul edilen Montaigne ve Bacon´dan başlayıp Almancada Lessing, Herder, Goethe, Th. Mann ve Heinrich Mann, Musil, Benjamin gibi önemli denemecilerle deneme türünü, Alman kültür coğrafyasında 20. yüzyıla kadar izliyor: Bu dikkat 2003 yılına kadar yayımlanan incelemeleri kapsayacak şeki

Budizm form olarak bilinen teistik dinlere en uzak geleneği temsil etmektedir. Bu bakımdan Gerçekte Budizm kurtuluş merkezli bir din olmasına rağmen onun bir din mi yoksa felsefe mi olduğu üzerinde bir hayli tartışmalar yapılmaktadır. Ancak Budizm´in diğer dinlerle olan benzerliği ve karşılaştırılabilirliği metafizik düzeyde ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma Budizm´i metafizik açıdan ele alırken başka bir açıdan da diğer dinlerle ve özellikle İslam´la karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Böylece Budizm´i an

Ali Kemâl'in yazdığı yazılarla tenkit tarihimizde önemli bir yeri olduğu tartışma götürmez. Bu yazıların büyük bir kısmı da Sorbonne Dârülfünûnu'nda Edebiyât-ı Hakikiyye Dersleri adlı eserde yer almaktadır. Bu eserde Batı edebiyatında akımlar, mektepler, bunların özellikleri, temsilcileri anlatılmakta, zaman zaman bizim edebiyatımız için de değerlendirilmeler yapılmaktadır. Aslında Türk okuyucusunun Batı edebiyatı ile tanışması yeni değildir. Tanzimat'tan başlayarak çeşitli yazarlarımız Batı edebiyatını Tür

Âşıklar yaşadıkları devrin sözcüsü konumundadırlar. Şahit oldukları siyasî, sosyal, ekonomik ve güncel olayları terennüm ederler. Canlı âşıklık geleneği sayesinde Kağızman´ın, Türk Edebiyatı´na kazandırdığı şairlerden biri de Âşık Cemal Hoca´dır. Çok yönlü bir şahsiyet olan Cemal Hoca; asıl mesleği olan imamlığın yanı sıra öğretmenlik de yapmış, Doğu Anadolu´da yaşanan istila ve zulümlere şahit olmuş, gençlerden oluşturduğu silahlı bir bölükle düzenli orduya iltihak etmiş, Ermenilere karşı savaşmış, Kars Mi

Sait Faik Adapazarlı. 2006, doğumunun 100. yılı. Adalı Sinağrit de öykücü ve yine bir Adapazarlı Necati Mertin bu yıl nedeniyle derlediği yazılarından oluşmakta. Yazılar sadece Sait Faik yazıları değil. Bir o kadar da sosyal, siyasal, kültürel tanımlar ve analizler. Yüzleşmeler. Açılımlar. Öyle ki memleket, taşra, merkez, edebiyat, öykü, şehircilik, tarih, iktidar, hürriyet, Ahilik, sol-sağ ile yüklü her biri. Yirmi beş yılın içinden seçilen yazılar oldukları için de yazıldıkları günlerin özel, yerel veya g