Köylüler tarih sahnesine genellikle sadece ayaklandıkları zaman çıkarlar. Hele Osmanlı´nın kalbine onca uzak bir ülkenin, Filistin´in köylüleri, hep bulutların arkasında kalmışlardır. Oysa Osmanlı reayası imparatorluğun can damarıdır. Köylünün ürettiği her kile arpanın, buğdayın, her zeytin ağacının, her üzüm salkımının bir parçası Osmanlı´nın egemenliğini sürdürmesini sağlar. Amy Singer, tapu tahrir defterleri, Kudüs kadı sicilleri ve mühimme defterlerini tek tek tarayarak elde ettiği bilgilerle Filistin k

"Beka yok cihanda nüfus-ı faniye / Ömr-i beşer sanki bir saniye / Birisin hayyen ayırdı felek / Bu idi bana sevece-i saniye / Taundan vefat etti, Ah! Naciye!" Taun ya da veba, 18. yüzyıldan kalma bir mezar taşındaki bu sözlerin de gösterdiği gibi, yüzyıllar boyunca Osmanlı tebaasını kırıp geçirmiş ve çok acı vermiş bir illet. Daniel Panzac´ın günümüzdeki hemen bütün Osmanlı araştırmalarında kaynak olarak kullanılan ve yıllarca süren bir araştırmanın ürünü olan eseri bu sözlerle başlıyor. Vebanın neden ve na

Anadolu Selçuklu Sultanlığı bünyesinde dinlerüstü bir uzlaşma yaratmayı başaran Mevlana Celaleddin Rumi, Hacı Bektaş ya da Endülüslü mutasavvıf İbn Arabi gibi güçlü şahsiyetler, açık ve hoşgürülü bir tasavvuf anlayışının kaynağını oluşturdular. Rum diyarının insanlarına, yani Anadolu ve Balkanlar´daki Hıristiyanlara uyarlanan bu tasavvuf anlayışı, aile tarafından Mevlevilere, tasavvufi açıdan İbn Arabi´ye bağlanan ve olasılıkla Bektaşilerle kaynaşmış bir hareketin kurucusu olan Şeyh Bedreddin ve müridleri t

ihtilali'nin Avrupa'yı kasıp kavurduğu yıllarda Osmanlı imparatorluğu da büyük bir değişim devrine girmişti. Osmanlı tarihi açısından, en az kopuşlar kadar sürekliliklerin de rahatlıkla tespit edilebildiği Nizam-ı Cedid ajandasının uygulanmaya başlanması, bu değişimin başlangıç noktasını teşkil etmektedir. Nizam-ı Cedid siyasetinin doğal sonucu olarak da görülebilecek Yeniçeriliğin ilgası (1826) ile kapanan bu dönem, Avrupa'daki uygulamaların izlerini taşıyan modern bir ordunun inşasına yönelik yeni bir siy

Hurrem Sultan, Nurbanu Sultan, Kösem Sultan, Turhan Sultan... Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetiminde söz sahibi olmuş kadınlar. Kanuni Sultan Süleyman'ın saltanatının başından 17. yüzyıl ortasına kadar, Osmanlı hanedanının ileri gelen kadınları daha önce sahip olduklarından ve daha sonra olacaklarından da büyük bir politik güce kavuştular. İmparatorluk tarihinin bu dönemine hem popüler hem de bilimsel edebiyatta "kadınlar saltanatı" denir. Harem-i hümayun kadınları, özellikle de saltanat süren sultanın annes

Tanzimat ve Islahat Fermanları ile Osmanlı İmparatorluğu, 19. yüzyıl Avrupa sistemiyle bütünleşme sürecine girdi. İmparatorluk, Avrupa devletler sisteminin bir parçasına dönüşürken, Islahat Fermanı ile liberal Avrupa ailesine katıldığını da ilan etti. O yıllarda Avrupa'da "liberal" en itibarlı sözcüktü. Resmi ideoloji olarak benimsenen liberal politika Osmanlı İmparatorluğu'nun hükümet söylemine Babıâli'nin diplomasi kökenli yöneticileri tarafından dahil edildi. Osmanlı İmparatorluğu'na iltifat etmek isteye

Tanzimat ve Islahat Fermanları ile Osmanlı İmparatorluğu, 19. yüzyıl Avrupa sistemiyle bütünleşme sürecine girdi. İmparatorluk, Avrupa devletler sisteminin bir parçasına dönüşürken, Islahat Fermanı ile liberal Avrupa ailesine katıldığını da ilan etti. O yıllarda Avrupa'da "liberal" en itibarlı sözcüktü. Resmi ideoloji olarak benimsenen liberal politika Osmanlı İmparatorluğu'nun hükümet söylemine Babıâli'nin diplomasi kökenli yöneticileri tarafından dahil edildi. Osmanlı İmparatorluğu'na iltifat etmek isteye

Son yüzyıllarda yaşanan kitlesel katliamlara dair çalışmalar, soykırımın kendine özgü dinamikleri olduğu yönünde ağırlık kazanmış durumda. Birçok soykırım vakası, hızlı bir biçimde kitlesel katliama evrilen zorunlu tehcir ve etnik temizlik programlarıyla başladı. Tarih çalışmalarında yeni yaklaşımları temsil eden ve Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemine odaklanan Soykırım Meselesi, konuyu "soykırım var mı, yok mu" sorusunun, inkâr ve kabul tartışmasının ötesine taşıyor. Kitapta yer alan makaleler, Osmanl

Londra'da doğan Thomas Thornton genç yaşta ticaretle uğraşmaya başladı; 1793'te İstanbul'daki bir İngiliz fabrikasında çalışmak üzere görevlendirildi. İstanbul'da yaşadığı on dört yıl içinde Küçük Asya'ya ve Ege Adaları'na sık sık seyahat etti. Türkiye'yi yakından tanıyan ve ileri seviyede Türkçe bilen Thornton, Avrupalı diplomatlarla ve Osmanlı tüccarlarla yakın ilişkiler kurdu. Osmanlı'ya ve Türklere büyük bir yakınlık duyan Thornton, eserinde Osmanlı ve Türkler hakkındaki olumsuz bilgileri ve önyargıyı k

0. yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentini saran büyük özgürleşme ümidi birkaç yıl içinde Balkan ve I. Dünya savaşlarıyla yerle bir olmuştu. 1908 yılında bu özgürlük ümidini sahiplenen Ermeni toplumu 1909-1915 yılları arasında esen güçlü ve yok edici fırtınayı önceden hissedebilir miydi? 1915 yılında İstanbul'da bir avuç Ermeni doktor, fırtınanın tam ortasında hem mesleklerini yapmaya hem de savaşın ve tehcirin yaralarını sarmaya çalışıyordu. Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane'ye başkan ve üye olan,

15. ve 16. yüzyıl Osmanlı tarih yazımı, imparatorluğun müthiş bir hızla genişlediği bu dönemde Osmanlı kimliğinin oluşmasında ve hanedan devlet yapısının kurumsallaştırılmasında çok önemli roller oynamıştır. Elinizdeki kitap, bu dönemden belirli metinlerin ve bunların görsel programlarının verdiği mesajları inceleyerek tarih yazımının nasıl böyle etkileri olabildiğini irdeliyor. Kitaptaki makaleler, tarihi kayda geçirmenin eğitimli sınıflar arasında neredeyse bir tutku haline geldiği erken modern çağ Osman

Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Abdülhamid dönemini güvenlik politikaları ve coğrafi mobilizasyonun kontrolü ekseninde yorumlamaya çalışan bu kitap pasaport, mürur tezkeresi ve otel düzenlemeleri ve uygulamaları ekseninde modern devlet inşa sürecini inceliyor. Araştırmasını Osmanlı belgelerine ve modern devlet sosyolojisi tartışmalarına dayandıran yazar, II. Abdülhamid'e özgü olduğu düşünülen güvenlik politikalarını modern devlet tartışmaları içinde ve küresel bir eşzamanlılıkla değerlendirerek söz konusu düş

Millete Deva Olmak, savaş, tıp ve milliyetçilik ilişkisine odaklanarak, birbirleriyle yakından bağlantılı iki ayrı grubu konu edinmektedir. İlk grup, aralarında eski cumhurbaşkanları Cemal Gürsel'in ve Cevdet Sunay'ın da bulunduğu, Rusya'da ve Mısır'da İngiliz esir kamplarında tutulan Osmanlı savaş esirleridir. Diğer grup ise, esaret sonrası yurda dönüşlerinde esirleri muayene ederek onlara teşhis koyan Osmanlı-Türk psikiyatrlarıdır. Rusların ve İngilizlerin Osmanlı esirlere davranış tarzlarını da deta

Son yirmi beş yıldır kültür tarihinden ne anlaşılması gerektiği hakkındaki düşünceler değişti. Artık bu kavaramla sadece sanat, bilim ve edebiyat kastedilmiyor, gündelik kültür de işin içine katıldı. Gündelik kültür geniş bir kavram: Komşu ziyaretlerinde dikkat edilmesi gereken nezaket kurallarından yemeğin nasıl hazırlandığına kadar pek çok öğeyi içeriyor. Osmanlı tarihçileri de yeni çalışmalarında "sıradan" insanın kültürünü ele alıyorlar. Suraiya Faroqhi, Osmanlıların gündelik yaşamlarını, zaman, mekân v

Osmanlı tarihinde İmparatorluğun 15. yüzyıldan 17. yüzyıla kadarki üç yüz yıllık siyasal ve toplumsal düzenine, bu düzenin arkasındaki resmî ideolojiye karşı bazen kişisel, bazen kitlesel birtakım çıkışlar görülür. Siyasal iktidarın Zındıklık ve Mülhidlik (bugünün Türkçesiyle Sapkınlık ve Dinsizlik)le itham ettiği bu hareketler, genellikle idamla cezalandırılmıştır. Şeyh Bedreddîn, Molla Lûtfî, Nadajlı Sarı Abdurrahman Efendi, Hakîm İshak, Larî Mehmed Efendi, Oğlan Şeyh İsmail-i Maşûkî, Hamza Balî, Şeyh Muh

İstanbul'da, Keçeci Piri Mahallesinde ikamet eden Abdullah kızı Ayşe bizzat kadıya giderek, kocasından aralarında "hüsn-i muaşeret" olmadığı için boşanmak istediğini bildirmişti. Halep'teki en büyük vakıflardan birinin kurucusu olan Muhammed Şerif el-İmadi öldüğünde, kadı, İmadi'nin kızı Zeyneb'i babasının vakfına mütevelli atadı. Ulabi vakfında denetimi elinde bulunduran kişi Hasan kızı Hibetullah'tı. Osmanlı İmparatorluğu'nun uçsuz bucaksız sınırları içindeki kadınlar şimdiye kadar düşünülenin tersine evl

Gelibolulu Mustafa Ali 16. yüzyılın sonunda yaşadı, olağanüstü bir kapsayıcılık ve kavrayışla devletinin tarihini belgeledi ve sorunlarını çözümledi. Bütün yaşamını içinde yaşadığı toplumun kuruluş ülkülerine adamış, ama aynı topluma gücenmiş ve yabancılaşmıştı. Tıpkı kendi düzensiz meslek yaşamı ve sabırsız kişiliği gibi toplum da çöküşünün tohumlarını içinde taşıyordu. Ali'nin idealle gerçek arasındaki farkı tanımış olması, onun etkili bir tarihçi olmasını sağlayan göreli yansızlığını ortaya çıkarmış, ama

Kuyucu Murad Paşa´nın Celali isyanlarını kanla bastırması ünlüdür. Ancak, Anadolu´yu yıllarca derinden sarsan, halkı yerinden edip "büyük kaçgun"a yol açan bu ayaklanmaların tarihi üzerine ne yazık ki çok az çalışma vardır. Tarihçi William J. Griswold´un bu eseri Celalilerin güçlenmesine yol açan Haçova meydan savaşıyla başlıyor ve o dönem için büyük Celali hareketinin bastırılmasını simgeleyen Sultan Ahmed Camii´nin yapımına başlanmasıyla son buluyor. Griswold Karayazıcı, Deli Hasan, Kalenderoğlu Mehmed gi

Ülkemizde her yıl yapılan Ahilik Haftası kutlamalarında değişik etkinliklerle ahilik geleneği yaşatılmaya ve bu gelenek topluma hatırlatılmaya çalışılmaktadır. Bu etkinlikler kapsamında, 2010 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi'nde "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Esnaf ve Ticaret" konulu bir sempozyum düzenlendi. Sempozyumda sunulan tebliğlerin bir araya getirilmesiyle oluşan bu kitap, Osmanlı'daki ve Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki esnaf ve ticaretin farklı kesitlerini ortaya koymaktadır. Makaleleri Fatmagül Demi

Muhteşem Süleyman, devraldığı mirasla hem bir Fatih, hem bir Yavuz olmakla kalmaz, Osmanlının hukukunu şeriat, kanunnameler ve yöresel görenekler ışığında hızla sistemleştirerek Kanuni olur. 1540-1541 yılı, Osmanlının hem batıda hem doğuda ele geçirilen her yeni yerle, iyi korunmuş memleketlere bir yenisini eklediği dönemde önemli bir andır Leslie Peirce, Ayntab Mahkemesinin bir yılına ait tutanaklarını ele aldığı araştırmasıyla, dik kafalı ve kendine yeter bir yörenin henüz oluşum sürecindeki Osmanlı hukuk