“Benim için, vatanın için, fikrin için yaşayacaksın!” 1892 yılında yayımlanan Turfanda mı Yoksa Turfa mı? Mizancı Murat’ın ilk ve tek romanıdır. Türk edebiyatının ilk siyasal ve ilk idealist romanlarından biri sayılan eserde, dönemin sosyal ve siyasal panoraması eleştirel bir üslupla çizilmiştir. Yazarı tarafından “milli roman” alt başlığıyla sunulan eserin kahramanı, Cezayir’de büyüyüp Fransa’da tıp eğitimi aldıktan sonra devletine hizmet etmek üzere İstanbul’a gelen Mansur’dur. Mizancı Murat’ın kendisi

Beş Şehir Kaleme aldığı tüm eserleriyle Türk edebiyatında iz bırakmayı başaran Ahmet Hamdi Tanpınar, deneme türündeki ustalığını ise Beş Şehir adlı eseri ile gözler önüne seriyor. İlk baskısı 1946 yılında yapılan kitap, yayımlandığı günden bu yana adından söz ettirmeye devam ediyor. Beş Şehir, Türk edebiyatında halen deneme türünde yazılmış en önemli eserlerin başında geliyor. Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir’de sırasıyla Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul’u konu ediniyor. Yazar, bizzat gezip gördüğ

Çakır’ın o denize uzanan salaş meyhanesinde, tam kıyıya bakan yerinde küçük bir tahta masanın önünde oturuyorum. Bir elimde sigara, gözlerim kâh sigaranın dumanlarında, kâh karşıda solgun ve sakin mavi suların ilerisinde birer tarihöncesi hayvan gibi, sırtları ürpermişçesine sipsivri kabarık, yanları ise aşağı doğru kayan adalarda… Bu açık ve soluk havanın renksizliği içinde, adanın yeşillikleri kıyılara ve havaya yeşil-kurşuni gölgeler salıyor. Tepedeki adeta renksiz denecek kadar açık mavi kubbede, modern

“Bütün hayatını çocuklarına iyi fikirler ve iyi bir ahlak vermeye sarf etmişti. Acaba yeni zamanların bu havası onları da sarsacak, ihtiyar babaya son deminde bir yaprak dökümü mü seyrettirecekti?” Reşat Nuri Güntekin, kültürel çözülmenin ve kuşak farkının felakete sürüklediği bir ailenin tasvirini yaptığı Yaprak Dökümü ile gönüllere dokunan bir anlatıya imza atıyor. Usta yazarın, toplumsal yapının çekirdeği olan “aile” kavramına eğildiği romanı, dönemin sosyolojik örgüsüne dair de bir bakış sunuyor. Osmanl

Her dark eyes were lost in thought, absently staring into the distance, drawing on a last wisp of hope as she searched for something that she was almost certain she would never find. The magical novel about a Turkish man who falls in love with an artist in 1920s Berlin… recreates a vanished era and dramatises a doomed relationship with verve, depth and poignancy. The result is a miniature masterpiece -The National- Moving and memorable, full of yearning and melancholy - The Times- A tale of young love and

“Alafrangalık nedir? Bizim için bunun beğenilen ve ayıplanan yanları var mıdır? Bunun milli âdetlerimiz üzerindeki etkileri ne olmuş? Ne oluyor? Ve ne olacak? Ve ne olması arzu olunur? İşte bundan sonra toplumsal hayatımızla kuvvetli bağları bulunacak birkaç soru… (…) Böyle büyük ve ciddi meseleleri halletmek güç ve yetkisi herkesten önce zamana, geleceğe aittir. (…) Bu eser, alafrangayı aşağılamaya değil, tam tersi onu yanlış anlaşılmaktan kurtarmaya hizmet edecektir. Daha doğrusu bu roman herhangi bir ama

“Adil Giray son derece temkinli bir şehzade olmakla beraber gençliğine eklenen şair yaratılışı gereğince ince duygulara sahipti. Bu ince duygulu genç, gözlerinin önünde duran böyle bir güzelliğe karşı ilgisiz kalamazdı. Onun yanardağ volkanından yapılmış denilmeye layık gönlü de aşk ateşiyle yanmaya hazırdı. Gençliğinin bütün taze renkleriyle, ayın hâlesindeki ışıkların pespembe yansımaları kadar çekici güzelliği, yüzünün aydınlığı ve endamının süsüyle sanki mehtabın parıltısından ibaret güzellik tanrıçası

“Âlem nedir diye kendi kendime sordum, derinden gelen bir ses kahkahalarla güldü, acaba bu bir cevap mıydı?” II. Meşrutiyet devrinin en ilginç fikir ve sanat adamlarından olan Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi’nin kaleme aldığı A’mak-ı Hayal, Türk edebiyatının uzun serüveni içerisinde kaleme almış en özgün çalışmalardan biridir. Materyalist öğretinin hüküm sürdüğü bir çağda vicdanı ile aklı arasındaki çelişkilerin iç sıkıntısını yaşayan Râci’nin hayatı Aynalı Baba adındaki tuhaf görünümlü bir bilgeyle karş

“Zehra daha ziyade kudurdu. Ağzı adeta köpürmeye başladı. Güya çıldırmıştı. Nazikter’in üzerine atıldı. Sinirli elleriyle saçlarından yakaladı. Nazikter feryada başladı. Münire yardıma koşarak Nazikter’i kurtardı. Zehra odasına kapandı. On sekiz saat ağzına bir lokma koymadığı gibi gözünü de kapamadı. Suphi, fırtınayı uyandırmamak için karısına görünmedi bile.” Nabizade Nâzım’ın ilk ve tek romanı olan Zehra, modern Türk edebiyatının öncü eserlerinden biridir. Roman, bünyesinde barındırdığı özelliklerle Tanz

“…Henüz renk ve koku bitmemiş fakat baharın renk cümbüşü o kadar belirsiz bir surette çekilmiş, o kadar tekrar dönmemek ümitsizliğiyle döner gibi görünse bile hemen yine solup kararan hırçın, boş arzularla o kadar acı acı çekilmiş ki bir gün işte tabiatın ruhu birden uyanıp görüyor, yapraklarının nasıl sararmış, birçoklarının düşüp çamurlar içinde çürümüş olduğunu görüyor ve şimdi hava ne kadar güzel olsa, o bir iki günün verdiği acılıkla bu güzel havaların ne kadar fani, bu renk ve kokunun ne vefasız, ne a

“O çete hayduduysa ben de Avrupa’nın bütün cinayet romanlarını okumuş bir doktorum... Onun kuvvetine ve vahşetine karşı benim de kurnazlığım, tedbirim var... İki yüz elli bin lira kolayca elde edilemez. Ne yapalım, çalışacağız, uğraşacağız... Eğer başarılı olamaz mağlup olur, paraları onlara kaptırırsak yazık bize! Bu, kuvvetle zekânın mücadelesi demektir. Zekânın galip geleceğine yüzde yüz eminim!” Edebiyat-ı Cedide’nin önemli yazarlarından Mehmet Rauf'un iki dizi olarak tasarladığı polisiye romanlarının

“Bihter şimdi kendisinden başka bir vücut gibi seyrettiği bu hayali ufak bir hareketiyle kaçırmaktan çekinerek hareket etmeden duruyor, onu tutmak, ona sarılmak için ellerini, dudaklarını uzatacak olursa ikisi birden orada ölüverecekler, delice bir öpüşmenin ateşleri arasında can verecekler zannediyordu. Fakat onun böyle, ruhu sarsan bir kavuşma humması içinde ölmeye, can vermeye ihtiyacı vardı. İşte bu ihtiyaç şimdi bir yanıp yakılma iniltisiyle bütün benliğinde bağırıyor, vücudunda ıstırap veren bir ateş

“Otuz iki dönüm tarlası olanların da avuç içi kadar toprağa göz dikmesi yakışıksız değil mi ya? Kendisi şu kadarcık tarla sayesinde ancak akşamları bir kaşık sıcak çorba içecek kadar mal kaldırabiliyor, elinden bu da çıksın da açlıktan mı ölsün?” Köyde geçen ilk eserimiz olan Karabibik, Kaş’ın Beymelek köyünde sekiz on dönümlük tarlasını işleyerek geçinmeye çalışan Karabibik karakteri etrafında Anadolu köylerinin o günkü durumunu ve köylülerin yaşayış biçimlerini anlatır. Realizm ve natüralizm gibi edebiyat

Hikmet Efendi: İşte kendi menfaati için aşk ve muhabbet tellallığına kalkışan, kılavuz sözüne itimat edenin hali budur. Müştak Bey: Ah a kardeş gideceğin yere amma geç kalıyorsun ha. Öyle işinden geri kaldığına asla razı olamam. Hikmet Efendi: Sen ve eşin birbirinizi tanıdığınız hâlde evlenirken ne belalara uğradınız bakındık.” Tek perdelik bir töre komedisi olan Şair Evlenmesi, Türk edebiyatının ilk telif tiyatro oyunu olarak bilinmektedir. Bu oyun vasıtasıyla Türk sanatkârı realist bir bakış açısını, halk

“Ah biz zavallı kadınlar! Bizi hiç insan sırasına koymazlar! Babalarımız istedikleri adamlara bizi hediye verircesine verirler. O adamların huylarını sormazlar. Biz o adamlarla geçinecek miyiz? Orasını hiç düşünmezler. Bize bir defa ‘Falan adamı koca olarak ister misin?’ veya ‘Kimi koca istersin?’ diye sormak yok. Bize, ‘İşte seni falan adama vereceğiz’ derler, biz de sessiz kalırız. Ama gönlümüz ne der?” Talat ve Fitnat adlı iki gencin aşk hikâyesini faciaya varan bir sonla anlatan Taaşşuk-ı Talat ve Fitna

“Vay! Öyleyse bizim Rakım Efendi, Felatun Bey’in dediği gibi saman altından su yürütendi! Evet efendim! Biz burada bir meleğin hâlini tasvir etmiyoruz dedik. Namusunu korumayı bilir, insan gibi yaşar, gerçekten alafranga ve özellikle zamanımızda yaşayan bir genç adamın gerçek durumunu tasvir ediyoruz.” Felatun Bey ile Rakım Efendi, Ahmet Midhat Efendi’nin en çok okunan, Türk Edebiyatının klasikleşmiş metinlerinden biridir. Ahmet Midhat Efendi, Felatun Bey ile Rakım Efendi romanını, biri “bey” diğeri “efendi

“Sessizlik… Uyuyor. Gözyaşlarıyla ıslanmış yastığının üzerinde, dağınık saçlarının içinde görünen küçücük çehresi ve bir parça açılmış dudaklarının arasından gülümsüyor zannedilecek surette seçilen beyaz dişleri, eğer hayattaysa annesinin hayali, sükûnet mezarına çekilmişse ruhu tarafından görevlendirilen bir meleğin gökten inerek çocukların ıstırabına teselli verecek bir anne okşayışla dudaklarından öpmesini bekliyor gibi görünüyordu. Heyhat! Esaretin ezdiği, insaniyetin terk ettiği, ümidin ara sıra okşadı

İslam Bey: Devlet savaş açmış. Düşman sınırda şehitlerimizin kemiklerini, topraklarını çiğnemeye çalışıyor. Nasıl olur! Düşmanın silahı vatana çevrilsin de karşısında en önce benim göğsümü bulmasın? Nasıl olur! Vatan tehlikede olsun da ben evimde rahat oturayım! Nasıl olur! Devlet yerinden oynasın da ben mıhlanmış gibi burada kalayım! Nasıl olur! Bugün vatan sevgisi her şeyden kutsal olsun da ben yalnız senin aşkınla uğraşayım? Nasıl olur! Dünyada her şeyin ilerlediğini bilirken ben niçin babamdan, atalarım

“Hanım! En son cevabını isterim. Ya ben ya kediler?” “Kediler!” Bir kocanın ümitsizliği, bir kadının kararsız hevesleri, aşkın mutluluk çayırı üzerine temellerini gül fidanından, kararsız sevda rüzgârına karşı camlarını nurdan, evinin temellerini tülden, kurduğu ve süslediği evlilik sarayının çöküşü, hep bu birkaç kelimeden ibaret olan konuşmada saklıydı. Romantik bir tavır, fakat realist bir üslupla eserlerini kaleme alan ve devrin önemli sanatkârları arasında sayılan Samipaşazade Sezai’nin Küçük Şeyler’de

“Şöhret Bey şıktır, ama nasıl şık? Bu kelimenin en kötü anlamıyla genişletilmesi ne kadar mümkün ise işte öyle bir şıktır. Malum ya, şıklık yalnız kıyafetle olmaz. Mizaç ve ahlakça da şık olmak gerekir. Kıyafette görülen aşırı şıklık, bazen mizaca karışan bozuluşun dışa vurması demektir.” Şık, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın olduğu kadar Türk roman tarihinin de en önemli eserlerinden biridir. Bu eseriyle Bâbıâli Caddesi’ne ve yazarlığa adım atan Hüseyin Rahmi, alafrangalaşmak hevesindeki Şöhret Bey’in trajikomik