Hanefi hukuk ekolünün temel eserlerine yönelik tertib, nükûl ve tebvîb türü çalışmalar ortaya koyan fakihlerden birisi, Osmanlının son dönemlerinde yaşamış etkili bir fakih Fetva Emini Gedizli Mehmed Efendi’dir. O, Fevâidi’z-Zeyniyye, Fetâva Abdürrahîm, Mîzânü’l-fetâvâ, Hidâye, Câmiʻu’l-füsûleyn, Eşbâh ve Semhatü’l-ebrâr isimli eserler üzerine bu açılardan katkı sağlamıştır. Gedizli’nin kaleme aldığı çalışmalar, dönemin önemli uleması tarafından takdirle karşılanmıştır. Osmanlı devletinde şeyhülislam, kazas

Hukuki işlemlerin geçerli olması ve hukuki işlemlere dayanılarak yapılan tasarrufların meşruiyet sınırları içerisinde kabul edilebilmesi için ilke olarak hukuk düzeninin ileri sürdüğü bazı şartların varlığı esastır. Bu şartlarda bir eksiklik bulunması durumunda hukuki işlemin geçersizliği söz konusu olur. Bununla birlikte bir kişinin mevcut hukuki eksiklikten haberdar olmaksızın yaptığı bir tasarrufun aynı hukuki müeyyideye tabi olup olmayacağı genelde birden fazla tarafı ilgilendiren önemli bir meseledir.

Geçen yüzyılın ortalarından itibaren sosyal bilimler araştırmalarında önemi anlaşılmaya başlanan İslâm hukuk edebiyatı ürünleri, bilhassa fetva, başta hukuk tarihi olmak üzere sosyal tarih, hukuk antropolojisi ve iktisat tarihi gibi alanlarda veri kaynağı olarak kullanılmaktadır.Bu çalışmada başta Osmanlı aile hukuku olmak üzere sosyal bilimlerin muhtelif alanlarında ham malzeme olarak yararlanılabilecek, birçoğu yazma halindeki mecmualardan derlenmiş, gerçek hayattan izler taşıyan somut nitelikli fetvalar

Tevbenin had cezaları üzerindeki rolünü incelediğimiz bu çalışmada öncelikle tevbenin kısa tarihçesi, kavramsal çerçevesi, genel esasları, hükmü ve geçerlilik şartları gibi konulara değindik. Daha sonra girizgâh mahiyetinde olacak şekilde İslâm hukukunda suçun tasnifine kısaca yer verip, akabinde haddin kavramsal çerçevesi, bazı özellikleri, kapsamı, özellikle hangi suçların hadler kategorisinde incelendiği, ilgili suçlara ön görülen cezaların tanımı, dayanağı ve ispat yolları gibi konuları tüm yönleriyle i

Bu kitap, alanında yazılmış nadide eserlerdendir. Kitap, İslâm’da yargısal hükmün niteliğini, özelliklerini, fetva, idari ve siyasi tasarruflar arasındaki farklarını ele almaktadır. Fetva, bir anlamda yasama gücünü ifade etmekte ancak bağlayıcı olmadığından hâkim tarafından benimsenmediği sürece yasa niteliğini taşımamaktadır. İslâm’ın muhakeme uygulamasında hâkim, müçtehit olduğu zaman yasama işlemini de yapabilmektedir. Bunun yanı sıra İslâm hukukunda imam/devlet başkanı ile temsil edilen yürütme gücü de

İslam siyaset düşüncesine dair birçok eser olsa da yapılan çalışmalar, siyasal olan yerine teoloji üzerinden ilerlemektedir. Bu eser, İslam siyaset düşüncesini siyasal kavramından hareketle ele almayı amaçlamaktadır. Özel olarak ise İslam siyaset düşüncesine dair polis ve siyaset üzerinden bir siyasal olan tanımlaması inşa etmeye çalışmaktadır. Bu açıdan polis, hükümet etme aracını ya da iktidarı nitelerken siyaset, adalet sürecini ya da hukuku nitelemektedir. Siyasal olan ise ikisinin etkileşime geçtiği al

Fukahânın ‘kadın’ hakkında genellikle olumsuz bir tasavvura sahip olmasına, Kur’an ve sünnetin doğru anlaşılmaması ve yanlış yorumlanması, toplumsal gerçeklerin gözardı edilmesi ve uydurma olduğu tespit edilmiş rivayetlere dayanılarak toplumun kadın konusunda yönlendirilmesinin sebep olduğu düşünülmektedir. Fukahâ kadın tasavvurunu genel olarak erkek bazlı ele almış ve erkek üzerinden tarif etmiştir. Bu bağlamda erkek asıl kadın fer’, erkek metbû kadın tâbî, erkek mutâ‘ kadın mutî‘ şeklinde bir ayırım yapıl

İslam hukuku alanında tamamıyla yeni bir olgu olmayan fıkhu’l-ekalliyât anlayışının fıkhî teamülleri İslam’ın ilk yüzyıllarına dayanır. Mekkeli müşriklerin baskılarını engellemeye güç yetiremeyen Hz. Peygamber, kabilelerinin içinde himayesiz kalan Müslümanlara, Hristiyan Necâşî Ashame’nin hükümdarlığındaki olan Habeşistan’a göç etmelerini bizzat tavsiye etmiştir. Nübüvvetin beşinci yılında (614) gerçekleşen bu hicretten tam sekiz yıl sonra Hz. Peygamber ve Mekkeli Müslümanlar, Peygamber Şehri olarak bilinen

1950’lerden itibaren İslam iktisadı araştırmalarının bir sonucu olarak İslami finans sisteminin genel yapısını içine alan ve İslami Finans Endüstrisi (İFE) şeklinde tanımlanan küresel mimari, ortaya çıkışı ve gaye odaklı süreci itibari ile fıkhın bir yaşam tarzı olarak insanlığa cevap verme çabasının güncel boyutu ve önemli bir parçasıdır. İslam; hukuk, eğitim, sosyal davranış ve ekonomik faaliyetler gibi hayatın her alanını kuşatan ve insan hayatının çeşitli yönlerini ihtiva eden alanların tamamını kapsar.

Tamamı mücmel ve mübeyyen konusuna ayrılan ilk Türkçe telif olan bu kitapta, günümüze ulaşan en eski ve kapsamlı fıkıh usûlü eserlerinin yazarları olan Cessâs, Bâkıllânî ve Kādî Abdülcebbâr’ın görüşleri incelenmiş ve mukayese edilmiştir. Bu kitabın önemli özelliklerinden biri, usûlcülerin mücmel ve mübeyyen konusu hakkındaki görüşlerinde belirleyici olan kelâm ve dil konularına yer vermesidir. Bu itibarla kitapta bir fakihin fıkıh anlayışında kelâmî eğiliminin etkili olup olmadığı sorgulanmış ve dil kuralla

Son yıllarda Türk toplumunun yaşamış olduğu sosyal, kültürel ve ekonomik değişimler aile yapısını da derinden etkilemiş ve güçlü aile yapımızı bozmaya başlamıştır. İstatistiki verilere göre, artık her yıl evlenen 3 çifte karşılık 1 çift boşanmaktadır. Boşanma sayısındaki bu artışın etkilediği kişi ve alanlar açısından bakıldığında, ailedeki çözülmenin toplumun önemli bir sorunu haline geldiği anlaşılmaktadır. Ailedeki çözülmeyi önlemek için, evlilik kurumunu sağlam bir temele oturtmanın yanında mevcut yapın

Aziz okuyucu, İnanan insanların başlıca gayesi Allah’a ve O’nun Resûlüne inanmak, itaat etmek, Onların rızasına uygun hareket etmektir. Onların rızasına uygun hareket etmek ise: Allah’ın ahkâmına, Peygamberin sünnetine tabi olup, iyiliği emredip kötülüğü men etmek, hakkı kabulü ve meşakkatlere sabrı tavsiye etmekle mümkündür. Böylece hem kendi vazifesini yapmış hem de gayriyi ıslah etmiş olur. İnsanın selameti yalnız kendi nefsini ıslah etmekle olmayıp, mümkün mertebe başkalarını da doğru yola davet etmekle

Günümüz Uluslararası Hukukla Mukayeseli- Uluslararası alanda barış esasına dayalı bir ilişki çeşidi olarak antlaşmalar, çeşit, kapsam ve muhteva yönünden günümüzde geldiği düzeyde olmasa da eski devirlerden itibaren yapılagelmiştir. Antlaşmaların tatbik sürecinde uluslararası ilişkilerin istikrarlı bir şekilde devam edebilmesi için devletlerin uyulmasını istediği temel ilke, antlaşmaların gereğinin yerine getirilmesi anlamına gelen ahde vefadır. İslam devletler hukukunun ilk kaynağı olan Kur’an’ın birçok

Bu kitapta İslâm anayasa hukuku (siyâset-i şer’iyye), idare hukuku (siyâset-i şer’iyye), ceza hukuku (ukûbât), malî hukuk (zekât, öşür, ḫarâc ve diğer vergiler), yargılama hukuku (kazâ) ve uluslararası hukuk (siyer) gibi İslâm kamu hukukunun ana hatlarını açıklayacağız. Özellikle İslâm anayasa hukuku, idare hukuku, malî hukuk, ta'zîr cezaları ve şer’î hükümlerin verdiği sınırlı yasama yetkisine dayanan askerî hukuka ilişkin düzenlemeler ile örf ve âdetler ve kamu yararı (maslahat) gibi ikincil kaynaklara da

Bu eser, İslam arazi hukukunun oluşumunu, amacını ve hedefini ortaya koymaktadır. Tarım toplumları başta olmak üzere teknoloji ve sanayi toplumlarında dahi toprak; insanın karakterini, inancını, örf ve adetini belirlemede önemli bir ölçüttür. Nitekim bir devrin veya bir devletin hukuki, siyasi, iktisadi, kültürel ve sosyal ilişkilerini anlamak; o devirde ve devlette yürürlükte olan arazi sistemini ve münasebetlerini bilmeyi gerektirmektedir. Tabi ki bu durum Medine'de tesis edilmiş küçük bir şehir devleti i

Ebû Hanîfe’nin İmameyn adıyla meşhur iki öğrencisinden biri olan İmam Muhammed’in, es-Siyerü’l-Kebîr isimli eseri şüphesiz temel klasik kaynaklardandır. Değişik zamanlarda farklı kişiler tarafından şerh edilmiş olması, kitabın değer ve önemini göstermektedir. Bu şerhler arasında en önemlisi, çevirisini sunduğumuz Serahsî’nin şerhidir. Serahsî’nin bu şerhi, Sultan II. Mahmut zamanında Osmanlıcaya da çevrilmiştir. Fakat Osmanlıca çeviriden, sayılı kimi uzmanlar dışında, halkın okuyup anlama imkânı bugün için

Ebû Hanîfe’nin İmameyn adıyla meşhur iki öğrencisinden biri olan İmam Muhammed’in, es-Siyerü’l-Kebîr isimli eseri şüphesiz temel klasik kaynaklardandır. Değişik zamanlarda farklı kişiler tarafından şerh edilmiş olması, kitabın değer ve önemini göstermektedir. Bu şerhler arasında en önemlisi, çevirisini sunduğumuz Serahsî’nin şerhidir. Serahsî’nin bu şerhi, Sultan II. Mahmut zamanında Osmanlıcaya da çevrilmiştir. Fakat Osmanlıca çeviriden, sayılı kimi uzmanlar dışında, halkın okuyup anlama imkânı bugün i

İnsanlık tarihi boyunca paranın farklı formlarını görmek mümkündür. Mal paradan temsili paraya, temsili paradan itibari paraya, itibari paradan dijital paraya ve nihayetinde kripto sanal paraya geçişe şahit olmaktayız. Bilişim teknolojisinde meydana gelen gelişmeler paranın her geçen gün farklı formlarda kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Son yıllarda özellikle yazılım mühendisliğinin gelişmesi ve buna paralel olarak blockchain teknolojisiyle birlikte kripto sanal paralar ilgi odağı haline gelmiştir. Bu a

İmam Cessâs Özelinde “Diyanet Akademisi Selçuk Dini Yüksek İhtisas Merkezinden öğrencim; genç ilim adamı Murat Karabulut Bey’in yüksek lisans tezi olan Hukukun Çıkmazlarına Çözüm Yolu: İSTİHSÂN (İmam Cessâs Özelinde) konulu çalışmasının kitap formatında hazırlanması ve daha geniş kesimler tarafından okunmasının sadece Müslümanlar için değil, tüm insanlık için faydalı olacağını düşünüyorum. Bu çalışma ile hem istihsân delili üzerinde daha kapsamlı düşünülmesi hem de ilk usûl kitaplarından olan el-Fusûl başta