İslam'ın insanlar arası ilişkilerde gözettiği en temel ilkeler; adalete riayet, haksızlığın önlenmesi, toplumsal istikrarın sağlanması, emanetin ehil olanlara verilmesi, insanlar arası ilişkilerin açık ve şeffaf olması, insanlar arası anlaşmazlıklara yol açabilecek muamelelerin ve tasarrufların baştan engellenmesidir. İslam'ın insanlar arasındaki ticari ilişkilere yönelik talimatlarını da bu ilkeler yönlendirmiştir. Bu kapsamda hırsızlık ve gasp gibi haksız fiiller yasaklandığı gibi sözleşmelerde bir tarafı

İslâm ahlâkı, ilk aşamada Müslümanları muhatap alması sebebiyle belli bir dinî geleneğin ifadesi olmakla birlikte, sahip olduğu aklî unsurlar sebebiyle de tüm insanlığa hitap edebilecek bir genellik, bir evrensellik içerir. Ancak, günümüzde İslâm ahlâkının temel ilkeleri, değerleri, aklî ve evrensel boyutlarını yeni bir bakış açısıyla ele alarak analiz etmeye, yorumlamaya, hayatla bağı kurularak ahlâkî sorunların çözümüne yönelik uygulanabilir bilgileri üretmeye ihtiyaç duyulmaktadır. Müslümanlar yeryüzünde

Kanadalı araştırmacı Hélène Thibault, devlet ve ulus inşası, iç savaş ve klanlar arası güç mücadeleleri, dinî canlanma, dindevlet ilişkileri, Sovyetlerden miras kalan kurumların faaliyetleri üzerinden Tacikistan'daki inceleme ve deneyimlerini aktarıyor. Yazar, Rusya'ya çalışmak için giden Tacik erkeklerinin geride bıraktığı ailelerinin dramlarını, ülkedeki boşanma, intihar ve çok eşliliğin artmasının arkasındaki sebepleri görüştüğü kişiler üzerinden sürükleyici bir dille anlatıyor. Orta Asya'nın tek İslamcı

İslâmî ilimlerin en önemli sahalarından olan kelâm ilmi, itikadî mezheplerce çeşitli birleşmeler ve ayrışmalar dâhilinde şekillenmiştir. Özellikle Eş'ariyye ve Mu'tezile kelâmcılarının geliştirdikleri anlayışlar, çeşitli ıstılâhlar bağlamında kâh ortak bir paydada buluşmuş kâh bir tartışma zemini oluşturmuştur. İmam Gazzâlî öncesi kelâmcılar, ünlü Mu'tezilî âlimi Ebû Hâşim el-Cübbâî'den itibaren hâlleri savunanlar ve savunmayanlar şeklinde ikiye ayrılmıştır. İmâmü'l-Harameyn el- Cüveynî, bu noktada, alana y

Tarih; dini, kültürel, siyasi ya da başka sebeplerle gerçeklerin çarpıtıldığı, sübjektif te'liflerle doludur. Bir Hıristiyan Bahira Efsanesi başlığıyla tercümesini sunduğumuz bu eser, onlardan yalnızca birisidir. Tarihi verilerin dini sâikler uğruna tahrif edilmesi durumunda ortaya çıkabilecek sakıncaları çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. Eserin Arapça ve Süryânîce nüshalarını bulup ilim dünyasına takdim eden Amerikalı müsteşrik Gottheil'in, metnin değeri ile ilgili giriş cümleleri, kısa, öz ve nettir

Biz, Hz. Muhammed'in uygulamalarıyla beraber tarihi olayları takip ederek, İslam'ın bu olaylar içerisinde nasıl oluştuğunu göstermek niyetindeyiz. Bunu yapmakla şu faydaların sağlanacağını düşünüyoruz: - İslam'ın bir hayat dini olduğunu, hayatın gerçeklerine sırt çevirmediğini, tersine onların içine girerek onlara yön verdiğini görmek... - İslam'ın sırf nazari ve soyut fikri bir ideoloji olmayıp pratik ve ameli hayatta da rol oynamak, özellikle insanlar arasında adaleti gerçekleştirmek ve haksızlığı kaldırm

Rivayetlere mesafeli duran görüş, sadece vahyin verileri ile ed-Din'in mesajının veya Resulullah'ın öğretisinin anlaşılabileceğini savunurken, rivayetleri önceleyen -hatta kutsayan- geleneksel anlayış ise tam aksine vahyin verilerini adeta görmezden gelerek siyer algısını bütünüyle rivayetlerden müteşekkil bir peygamber telakkisine sabitlemiştir. Hiç kuşku yok ki, bu telakki daha büyük problemleri beraberinde getirmiştir. Kısaca her iki yaklaşım da ciddi ölçüde problemli ve bize göre eksiktir. Aksine sağlık

Rivayetlere mesafeli duran görüş, sadece vahyin verileri ile ed-Din'in mesajının veya Resulullah'ın öğretisinin anlaşılabileceğini savunurken, rivayetleri önceleyen -hatta kutsayan- geleneksel anlayış ise tam aksine vahyin verilerini adeta görmezden gelerek siyer algısını bütünüyle rivayetlerden müteşekkil bir peygamber telakkisine sabitlemiştir. Hiç kuşku yok ki, bu telakki daha büyük problemleri beraberinde getirmiştir. Kısaca her iki yaklaşım da ciddi ölçüde problemli ve bize göre eksiktir. Aksine sağlık

Yaşlı bir Arap'ın ömrü kadar olan doksan yıldan daha az süren bir dönemde, Müslümanlar imparatorluklarını ve inançlarını Asya ve Afrika'nın uzak bölgelerine taşıyıp Hüsrev'in imparatorluğunu yıktılar; Hindistan'da geniş toprakları ele geçirdiler; Suriye'de azametli bir hâkimiyet kurdular; Firavunlardan fethettikleri krallıklar üzerinde hüküm sürdüler; tüm Kuzey Afrika sahillerini istila ettiler; Akdeniz'i gemileriyle aştılar; fetihlerini bir koldan Konstantinapol surları önüne, diğer bir koldan da Moritanya

Yüce Allah tarihin muhtelif dönemlerinde gönderdiği peygamberler vasıtasıyla dünyevi yürüyüşlerinde insanlara destek olacak, uhrevi hayatlarında ise kurtuluşu vadeden mesajlar göndermiştir. Vahiy dediğimiz bu mesaj, gönderildiği peygamberin ve toplumun diliyle ve öncelikle o toplumu, sorunlarını ve sorularını muhatap alarak nazil olmuştur. Bu sebeple vahyin nazil olduğu çevre ve dönem, mesajın sağlıklı anlaşılması için çok önemlidir. Mesajın etkisi ve muhatap kitlesi nazil olduğu dönemle sınırlı olmasa da Y

Elinizdeki çalışmanın konusu M. Reşîd Rızâ (1865-1935) ile Muhammed Abduh'un (1849- 1905) Tefsîrü'l-Menâr'da (Tefsîru'l-Kur'âni'l-Hakîm) yer alan Kur'an kıssalarına yönelik yeni diyebileceğimiz yaklaşımları hakkındadır. Bilindiği üzere, Abduh ile Reşîd Rızâ'nın yaşadığı dönem pozitivizm ile rasyonalizmin oldukça baskın olduğu 19 asrın son çeyreği ile 20 yüzyılın ilk çeyreğine rastlar. Bu konjonktür ister istemez dinî düşünce sahasında da etkili olmuş ve buna bağlı olarak bazı epistemik değişimlerin meydana

Peygamber Efendimizin (sas.) etrafında yer alan ilk müminler, İslam davâsına gönül verenler için kıyamete kadar yol göstericidir. Bunlardan herhangi biriyle tanışmak, kardeş olmak, davâsında buluşmak, ikliminden faydalanmak veya kıyam meşalesinden aydınlanmak önemli bir mihenktir. Hz. Fatıma (rahm.) ile Hz. Ali (ra.)! Bu çalışma Hz. Fatıma (rahm.) ile Hz. Ali'nin (ra.) evliliklerini konu edinmekte ve onların ikliminde sevgiye, evliliğe ve aileye farklı bir bakış açısı getirmektedir. Aile olmanın gerekliliği

İbnü's-Salâh'ın Mukaddime'si ÖzelindeHadis usulü, Hz. Peygamber'e (sa) nispet edilen haber­lerin doğruluğunun tespitini merkeze alarak İslâm'ın te­mel kaynaklarından biri olan Sünnetti aslına uygun bir şekilde, sonraki nesillere aktarmayı hedefleyen bir ilim dalıdır. Her ilimde olduğu gibi hadis usulü ilminde de tarihi süreç içerisinde ilim adamlarının ciddi gayretleriy­le önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Hadis usulü ilminin gelişimine katkı sağlayan mühim eserlerin başında İbnü's-Salâh'm Mukaddime ismiyle

Mâverâünnehir, tasavvufun ortaya çıktığı ve geliştiği en eski coğrafyadır. Orta Asya'da tasavvuf tarihinin 12. yüzyıla kadar yani sufi tarikatların ortaya çıktığı döneme kadar olan zaman dilimi, tasavvufun gelişmesi açısından önemlidir ve bu zaman dilimi, tasavvufun sonraki dönemlerdeki gelişmesine temel esası hazırlamıştır. Sufi atalarımız, tasavvuf hakkında yazdıkları temel (fundamental) eserleriyle kendi dönemlerine kadar dağınık şekilde gelen bu ekolü, sistematik bir şekle dönüştürmüşlerdir. 9. yüz

Cihan sessiz bir Kur'ân, Kur'ân da sesli bir cihan olduğuna göre; Ehl-i Kur'ân da, her ikisinin feyz ve rûhâniyet kavşağında bulunan bir irfan mihrâkı ve tecellî âbidesidir. Erişilmez incelikler ve dibi görülmez derinliklerin örneği olarak yaratılan insan, yüksek kıymetini, ancak Rabbine kulluk istikameti üzere Kur'ân ve Sünnet dünyasında yaşamakla muhafaza eder. Kur'ân'ın en mühim berekâtından biri de insanı içinden uyandırmak, dış güzelliklerle hislendirmek, âfak ve enfüs cilveleri içinde onu Rabbinin muh

Vesâyâ, Hâce Abdülhâlik Gucdüvânî öğretisinde önemli bir yere sahiptir. Gucdüvânî, Hâce Evliyâ-yı Kebîr ismiyle meşhur olan halifesine özel yazdığı mezkûr öğütname mahiyetindeki bu eserinde, öğretisinin temel ilkelerinden biri olan şeriat ve sünnete sıkı şekilde uyma kuralını geliştirmiş, öğrenci ve takipçilerini şeriat ve sünnete sıkı tarzda uymaya, şeriat ve sünneti esas almayan sahte sufilerden ve sufi akımlarından uzak durmaya çağır­mıştır. Bunun dışında Vesâyâ'da, Hâcegân-Nakşibendiyye tarikatına girme

Râmîtenî, Hâcegân silsilesinin kendisinden önceki pirlerinin ortaya koydukları öğretinin yayılmasında önemli rol oynamanın yanı sıra kendisi de bu öğretiye bazı yenilikler eklemiştir. Özellikle İncîrfağnevî tarafından ortaya konan cehri zikir ile birlikte hafi zikri de uygulama­ya başlamıştır. Ancak Râmîtenî'nin Hâcegân-Nakşibendiyye öğretisinin gelişmesine yaptığı etki, daha çok ortaya konan on kuraldan oluşan sufî ahlakını ele alan eseriyle belirgin­leşmektedir. İşte Kamilcan Rahimov tarafından Özbekçeye

Hâce Muhammed Ârif-i Rivgerî'den günümüze, Farsça olarak kaleme aldığı ve seyr-u sülük aşa­maları, marifet, ariflik, velilik ve seyr-u sülük ah­lakı hakkındaki görüşlerinden oluşan Ârifname adlı bir eser ulaşmıştır. Bunun dışında eserde, Hâce Muhammed Ârif-i Rivgerî'nin hocası Hâce Abdülhâlik Gucdüvânî'nin hayatı, kerametleri ve görüşleriyle ilgili bazı bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca eserin bazı yerlerinde, tasavvuf tarihinin ilk dönem meşhur sufilerinden Hasan-ı Basrî (ö. 728), Süfyân es-Sevrî (ö. 777), Râ

Hâcegân-Nakşibendiyye tarikatı, yayıldı­ğı ülkelerde sadece dini ve kültürel de­ğil aynı anda sosyal ve ekonomik açıdan da önemli yere sahip olmuştur. Mezkûr tarikat kurucuları ve önderleri, terk-i dünya ve inzi­vaya çekilmeyi tercih etmeden veya herhan­gi bir işle meşgul olarak da Allah ile birlikte olmanın mümkün olduğunu vurgularken, kendi takipçilerini aktif olarak iktisadi faali­yetler ile uğraşmaya çağırmışlardır. Bundan dolayı tarikat vekillerinin çoğu meslek sahi­bi insanlardı, kendi çabaları ile ge

İslam uygarlığının Hicaz, Irak, Şam, Mısır ve Horasan gibi büyük ve önemli merkezlerden biri olan Mâverâünnehir de tasavvufa beşiklik yapan önemli merkezlerinden birisi olarak meşhur olmuştur. VIIIIX. Yüzyıllarda Medine, Basra, Kûfe ve Horasan zahitlik okulları ile aynı dönemde Orta Asya zahitlik okulu, bununla birlikte IX-XI. Yüzyıllarda Nişabur, Mısır, Dımaşk ve Bağdat sûfîlik okulları ile aynı anda Orta Asya sûfîlik okulu da faaliyet gösterdi. XII. Yüzyıldan itibaren İslam dünyasının çeşitli coğrafyaları