Anadolu Alevisi kendini yaratan toplumsal gereksinmenin dışına taşınarak kimliğinin ipuçlarını, İslamın özkaynaklarında aramaz. Tam tersine, toplumsal bilincin yerine yerleşen köktendinci ilahi ideolojiyi; bu ideolojinin yere indiril mesiyle nesnelleşen kul kimliğini; nesnelleşen kul kimliğinin siyasallaşmasıyla iktidara uzanmaya çalışan teokratik kolektif kimliği kırmak; demokrasi ve laikliği kurmak için İslamın özkaynaklarını batini bir sorgulamaya yatırır. Bir aydın, her türlü idealizmle hesaplaşmış olma

Belli günler vardır hayatımızda, unutamadığımız günler. Mutluluk duyduğumuz, önümüzde yeni bir ufkun açıldığı günlerdir bunlar, Irène Mélikoff´la tanıştığım gün de benim için böylesi günlerdendir işte. Daha önce, Türkçeye çevrilen bir-iki incelemesini okumuştum Mélikoff´un. Özellikle Alevîlik-Bektaşîlik konusunda dünyanın önde gelen Türkologlarından biri olduğunu biliyordum. () Makaleler okunduğunda, Irène Mélikoff´un, Alevîlik-Bektaşîlik olgusunu derin bir bilgi ve görgüyle değerlendirdiği; sahip olunan b

Bu kitapta Tasavvuf, Tarikatlar ve Alevilik gibi üç gizemli konu, değişik kesitleriyle ele alınıp, gözlem, deneyim ve ilmî verilere dayanılarak incelenmiştir. Kur’an ve hadîsteki dayanaklarıyla, Peygamberimizin zahidane hayatının bu disipline etkisi de belirlenmiştir. Ahmet Yesevî Ocağından günümüze kadar özel bir ekol olarak süregelen Alevilik de bünyesinden Bektaşi tarikatini filizlendirerek, bir yönüyle tarikatleşme sürecini yaşamıştır. Ancak birçok tarihî sebepten dolayı, bazı değişmelere uğramakla b

Alevilik konusu kamuoyunda tartışılmaya başlandığı günden beri sürekli sorulardan biri oldu bu: Alevilik nedir? Kişiden kişiye değişen yanıtlar verildi. Kimi felsefe, kimi kültür, kimi yaşam biçimi, kimi inanç kurumu, kimi mezhep, kimi din olarak tanımladı. Her yanıtta belli bir gerçeklik payı vardı. Ne ki hiçbiri tek başına Aleviliği anlatmıyordu. Bu kitapta, Aleviliğin yakın geçmişi ile sorunları ele alınıyor. 21. yüzyıl başlarındaki konumu çözümleniyor, tüm inançlara ve halklara saygı doğrultusunda Alev

x

Alevi inançları, Orta Asyadan Anadoluya değin uzanan geniş alanda, birçok din ve kültürün izlerini taşır. Bunların hangi kökenden geldikleri tam kestirilemez. Ancak, yaklaşık olarak kimi koşutluklardan söz edilebilir. Biz, burada ayrıntılara girmeden, Alevi inançları ile kimi dinlerdeki koşut öğeleri vereceğiz. Türkler, İslama girmeden önce çeşitli dinleri seçmişlerdir. Dünyada en çok inanç değiştirmiş uluslardan biri sayılırlar. İslamı seçtiklerinde, eski inançlarından yeni dinle çatışmayanları olduğu gib

Ülkemizde gerek resmi görüş, gerekse sünni kesim tek bir islami duruş olduğu görüntüsünü inatla yaymaya çalışsa da, geniş kesimleri kapsayan heterodoks bir islami inanış ve kültür sistemi olan Alevilik, tarihsel ve aktüel tüm baskılara rağmen varlığını sürdürmeyi başarmaktadır. "Başka bir İslam" olan Alevilik, resmi din eğitimi programlarında siyasal nedenlerden ötürü kendine yer bulamadığından, halk arasında enformel yollardan aktarılmakta, bu nedenle bir tür folk İslam olarak varlık kazanmakta ve belki

... Bugüne değin yazılan kitaplarda, içerik İslam içi olmakla beraber; kapakta İslam veya Müslüman ibaresine pek rastlanılmaz. Biz bu önemli noksanlığı giderdiğimizi sanıyoruz. Yine kitabımızda, İslam ve Müslüman farklılığını; Anadolu Müslümanlığının kurucu ve önderlerini; Aleviliğin eşitlikçi, paylaşımcılığını, düşkünlük ve müsahiplik kurumlarını, Alevilikteki soy zincirini-ruhban sınıfı (Seyit-Dede-Çelebi-Babalığı) çıkaracağı tepkiyi göğüsleyerek tüm boyutlarıyla, sağlam kaynaklara dayanarak nereden kayna

Biliyoruz ki toplumsal mücadeleler tarihi aynı zamanda toplumsal acıların da tarihidir. Türkiye toplumunun 1970-1980 yılları arasında yaşadığı altüst oluş süreci de bu toplumsal tarih aralığına denk düşmektedir. Zira Cumhuriyet tarihinin en derin bunalım süreci olarak tanımlayabileceğimiz bu tarihsel kesitte yaşadığımız toplumsal olaylar ve bu olaylarda yaşamını yitiren sol-sosyalist aydınlar bugün unutulmaya terk edildiler. Oysa onlar hem bu tarihsel zaman aralığının hem de yaşanan toplumsal acının her an

... Alevi toplum kesimlerinin geleneksel yapılarında meydana gelen değişimleri ortaya çıkarmaya çalışan bu eserde ; Alevilerin ekonomik, mesleki ve öğrenim durumları, dinsel açıdan kendilerini tanımlama biçimleri, inançlarına bağlılık düzeyleri, Alisiz Alevilik hakkındaki düşünceleri, Dedelik kurumu etrafındaki değerlendirmeleri, Cemevlerini ibadethane olup olmadığı hakkındaki yorumları, Sünni kesimle olan meseleleri, devlete ve devlet kurumlarına bakışları, siyasi tercihleri, Diyatent İşleri Başkanlığı

Prof. Dr. Yusuf Ziya Yörükân, 1923 yılından vefat ettiği 1954 yılına kadar, pek çok akademik kuruluşta çeşitli görevler almış bir ilim adamıdır. Akademik hayatına, 1923 yılında, Sahn Medresesi Kısm-ı Âlîsinde Felsefe, Terbiye ve İçtimaiyat dersleri okutmakla başlamıştır. Mütehassısîn Medresesinde Felsefe Tarihi, Dârül-Fünun İlâhiyat Fakültesinde Hâl-i Hazırda İslâm Mezhepleri ile Akvam-ı İslâmiyye Etnografyası; İ. Ü. Edebiyat Fakültesi İslâm Tetkikleri Enstitüsünde ise Türk Dinleri ve Mezhepleri Tarihi ders

Üçler, beşler, yediler, kırklar ve üç yüz altmış altı. Ne anlam ifade ediyordu bu sayılar? Alevi dedelerinin yazdıklarını okudum, şiirleri inceledim. Özellikle Başköylü Hasan Efendi`yi, ne anlatmaya çalıştığını, sırrı nasıl saklamaya çalışıyor olabileceğini günlerce, aylarca kendimle tartıştım. Pek çok farklı bilgiyi bir araya getirdim. Bir sabah gözümdeki perde kalktı. Sırrı bulmuştum...

BEKTAŞİ´NİN DEDİKLERİ...Bektaşi fıkraları, Nasrettin Hoca öyküleri gibi halkımızın dilinde dolaşır. Bektaşi, haktan biridir, sevimli bir kişiliktir. İslamlığı kendine göre yorumlayan Hacı Bektaşi Veli´nin yolundan gidenlere bu ad verilir. Şair Ali Püsküllüoğlu, Bektaşi fıkralarını şiir diliyle yeniden yazmış, bir kitapta toplamış. (...) bu fıkralar şiirleşmiş, böylece daha rahat okunur, akılda kalır bir nitelik kazanmış. (...) Püsküllüoğlu´nun kitabında birbirinden anlamlı fıkra-şiirler var.

Arzulayıp sana geldim Pîrim Hacı Bektaş Veli Eşiğine yüzüm sürdüm Pîrim Hacı Bektaş Veli Pîr elinden dolu içtim Erenler demine düştüm Ak cenneti gördüm coştum Pîrim Hacı Bektaş Veli

Semah sözü Arapça sema ya da sima köküne dayanır. İşitmek, güzel ve iyi şöhreti, anlayışı duymak anlamına gelir. Terim olarak müzik ezgilerini dinlemek, dinlerken vecde gelip devinmek, kendinden geçip oynayıp dönmek demektir. Müziğe ve müzik ezgilerine uyup düzenli ya da coşkun hareketlerde bulunmak, ezgilere uygun sesler çıkarmak, kendinden geçip nara atmak insanlığın geçmişi ile koşuttur. Bir tek topluma özgü olmayıp tümüyle toplumlararası bir olaydır. Semahlar, kentlerde kadının baskı ve peçe altında tut

M. Tevfik Oytan´ın, ilk baskısı 1939 yılında yapılan ve defalarca basılan, on yıldır baskısı bulunmayan Bektaşiliğin İçyüzü adlı değerli eserini demos yayınları olarak okuyuculara yeniden sunuyoruz Biz bu eserimizle, yalnız Bektaşîliğin ve Alevîliğin içyüzünün neden ibaret olduğunu ortaya koymak istiyoruz. Şimdiye kadar, Bektaşîlik ve Alevîlik hakkında epeyce yazı yazanlar olmuş, fakat kendileri Bektaşîliğin içyüzünü bilmedikleri için, yazdıkları eserler, dar bir çerçeve içinde kalmış ve bunlar, mer

Hacı Bektaş Veli, Makalat´ında İslam dininin genel hükümlerini Türk´ün anlayabileceği bir yorumla işler. O, Kur´an-ı Kerim ve hadislerin ışığında tıpkı Hazreti Muhammed´in ashabının yaptığı gibi Türk insanını halka halka birlik ve beraberlik ülküsü etrafında toplamaya, eğitmeye ve lider olarak yetiştirmeye çalışıyordu. Onun tesirleri 13. Asırdan günümüze kadar gelmiş, Türk insanının kültürel kimliğini de korumasını sağlamıştır. Yedi yüzyıldan bu yana dünya görüşünde yanılmayan ve ileriki yüzyıllara da dü

Dünyanın sonu bu sefer gerçekten de geliyor galiba diye düşündü Haydar. Uzun zamandır bildiği ve son zamanlarda meydana gelen bu afetlerden dolayı sık sık hatırlar olduğu bir Alevi sırrını söylendi içinden; Mehdi 1370´te gelmez, 80´e kalmaz. Günümüz takvimiyle 1950 ve 1960 olan bu yıllar ona dedelerinden ve atalarından aktarılan Aleviliğin sır bilgilerinden biriydi. Ve işin daha da ilginci, atalarının binlerce yıl öncesinden bu kadar net verdikleri bu tarihin aynı zamanda olağanüstü başka bir olayla d

İnsanlar vardır doğarlar yaşarlar, ölürler yaşayış sayfasında bir izleri bile kalmaz, zaman alanında bir sözleri bile söylenmez. Hâlbuki insanlar vardır, ömürlerini sürüp bitirirler, fakat zaman onlar için akar, düşünce onların hayatını örer inanç onlara bağlanır, düşmanlık onlara saldırır. İşte İslam tarihinde Hz. Ali onlardan biridir. Hayattayken de öldükten sonrada kendine inanları ismi altında toplamıştır. Bu kitapta Alinin Peygamberin zamanındaki ve sonraki hayatı tam ve tarafsız bir görüşle anlatılmak