Hz. Ebubekir'in hilafete getirilmesiyle İslâm tarihinde yeni bir dönem
başladı. Bu dönemde Müslümanlar ilk olarak irtidad ve zekât
tartışmalarını sona erdirdiler ve bozulan iç huzuru yeniden tesis ettiler.
Ardından kısa sayılabilecek bir zaman zarfında Sasani ve Bizans
İmparatorluğu’nun kontrolünde bulunan pek kıymetli toprakları
fethettiler. Müslümanlar, gittikleri yerlerde barış ve huzuru da temin
ettikleri için bölgesel huzur ve birlikteliği de sağlamış oldular. Bu
hoşgörü iklimi Hz. Osman'ın devrinin ikinci yarısında bozuldu ve çok
geçmeden görevi başında bulunan halife, isyancılar tarafından
öldürüldü. Bunun sonucunda İslâm toplumunda bölünme emareleri
gözükmeye başladı.
Böyle bir ortamda hilafet makamına gelen Hz. Ali'nin işi gerçekten çok
zordu. Bir taraftan Hz. Osman'ın katillerinin bulunması ve
cezalandırılması meselesini halletmesi gerekmekteydi. Ancak ortada
suçu üstlenen olmadığı gibi "Osman'ı hepimiz öldürdük" diyen geniş bir
kitle bulunmaktaydı. Dolayısıyla bu gruba karşı hemen bir yaptırım
uygulamak çok zor hatta imkânsızdı. Diğer taraftan kendisine biate
yanaşmayan diğer şehirlerin biatini sağlama meselesi vardı. Hz. Ali'nin
bütün gayretine rağmen bu bölücü faktörlerin etkisi ortadan
kaldırılamadı ve tarihe Cemel Vakası olarak geçen savaş gerçekleşti.
Müslümanın Müslümanla karşılaş tığı ilk savaş olan bu mücadele, bir
taraftan toplumda ayrılık fikir- lerini belirginleştirdi, fitne ateşini yaktı
ve yarımadada kısa zaman- da gerçekleştirilmiş olan İslâm birlikteliğine
çok büyük darbe vurdu.